Ενδοπλασματικό δίκτυο: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Ρομπότ: Προσθήκη: id:Retikulum endoplasma
Fotakos (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1:
[[Image:Clara cell lung - TEM.jpg|thumb|315px|Μικρογραφία τραχιούαδρού ενδοπλασμικούενδοπλασματικού δικτύου γύρω από τον [[Κυτταρικός πυρήνας|πυρήνα]] (φαίνεται στο κάτω δεξί μέρος της εικόναςδεξιά). Οι σκούροι μικροί κύκλοι στοείναι δίκτυο είναιτα [[Μιτοχόνδριο|μιτοχόνδρια]].]]
 
Το '''ενδοπλασματικό δίκτυο''' (ΕΔ), είναι ένα ευκαρυωτικό [[ΕυκαρυωτικάΟργανίδιο|ευκαρυωτικόοργανίδιο]] που βρίσκεται στο ενδομεμβρανικό σύστημα. Η βασική δομή και σύνθεση του ΕΔ είναι παρόμοια με αυτή της [[οργανίδιοΠλασματική μεμβράνη|πλασματικής μεμβράνης]].
 
== Δομή ==
Το ενδοπλασματικό δίκτυο είναι μέρος του [[Ενδομεμβρανικό σύστημα|ενδομεμβρανικού συστήματος]]. Η βασική δομή και σύνθεση του ΕΔ είναι παρόμοια με αυτή της [[Πλασματική μεμβράνη|πλασματική μεμβράνης]].
 
Στο ενδοπλασματικό δίκτυο διακρίνουμε δύο είδη: Το λείο ενδοπλασματικό δίκτυο και το αδρό ενδοπλασματικό δίκτυο. <br> Αυτά αποτελούνται από ένα "μικρό λαβύρινθο", ο οποίος συγκρωτείται κυρίως από [[Πρωτεΐνη|πρωτεϊνες]] και [[Λιπίδιο|λιπίδια]]. Η δομή του λείου ΕΔ είναι παρόμοια με αυτή του αδρού με τη διαφορά, οτι στο αδρό ΕΔ έχουμε και την παρουσία [[Ριβόσωμα|ριβοσωμάτων]] στα τειχώματά του.
== Δομή ==
===Τραχύ ενδοπλασματικό δίκτυο ===
Αποτελούμενο από ένα "μικρό λαβύρινθο" ο οποίος συγκροτείτε κυρίος από πρωτεϊνες και λιπίδια. Στους διαδρόμους και τα τυχόματα αυτό
του διαδρόμου συναντάμε πλήθος [[ριβοσωμάτων]].
 
==Λείτουργίες==
===Λείο ενδοπλασματικό δίκτυο ===
Στο ενδοπλασματικό δίκτυο πραγματοποιείται η αναδίπλωση, η μετάφραση και η τροποποίηση των πρωτεϊνών.
Βασική διαφορά του σε σχέση με το τραχὐ, εἰναι η σχετική ἐλλειψη [[ριβοσωμἀτων]] που παρατηρείτε στα τυχόματά του. Η δομή είναι
παρόμοια με αυτή του τραχύ ενδοπλασματικού δικτύου. Η βασική λητουργεία του ανέρχεται στην δόμηση[[ λιπιδίων]], [[στεροϊδών]], [[υδρογονανθρἀκων]], καθώς και στη ρὐθμιση της συγκέντρωσης [[ασβεστίου]].
 
===<u>Λείο ενδοπλασματικό δίκτυο </u>===
==Λειτουργίες==
Στο λείο ΕΔ πραγματοποιείται κυρίως η σύνθεση διάφορων λιπιδίων (κυρίως φωσφολιπιδίων), λιπαρά οξέα και στεροϊδών [[Ορμόνες|(Ορμόνη)]]. Επίσης συμμετέχει στον μεταβολισμό των υδατανθράκων, στην αποτοξίνωση του [[Κύτταρο|κυττάρου]], όπως και στην αποθήκευση και ρύθμιση της συγκέντρωσης του ασβεστίου. Στα ηπατικά κύτταρα, υπάρχει σε άφθονη ποσότητα.
Το ενδοπλασματικό δίκτυο εξυπηρετεί πολλές διαφορετικές λειτουργίες, συμπεριλαμβανομένης της διευκόλυνσης της αναδίπλωσης των πρωτεϊνών.
 
[[Εικόνα:Nucleus_ER_golgi.jpg|thumb|280px|(1) Πυρινική μεμβράνη, (2) Πυρινικός πόρος, (3) Αδρό ΕΔ,(4) Λείο ΕΔ, (5) Ριβόσωμα του αδρού ΕΔ, (6) Μεταφερόμενες πρωτεϊνες, (7) Κυστίδια, (8) Σύμπλεγμα Golgi, (9) Πλευρά ''cis'' Golgi, (10) Πλευρά ''trans'' Golgi, (11) Ενδιάμεση περιοχή.]]
 
====Oρμονική σύνθεση====
Στη σύνθεση περιλαμβάνονται οι φυλετικές ορμόνες των σπονδυλωτών, όπως και των στεροειδών ορμονών που εντοπίζουμε στα επινεφρίδια του ανθρώπου. Τα κύτταρα των ωοθήκων και των [[Όρχεις|ορχέων]], διαθέτουν επίσης μεγάλη ποσότητα σε λείο ΕΔ.
 
====Αποθήκευση υδατάνθράκων====
Στα ηπατικά κύτταρα, αποθηκεύονται οι [[Υδατάνθρακες|υδατάνθρακες]] με τη μορφή γλυκογόνων. Με την υδρόλυση των γλυκογόνων στο [[Ήπαρ|ήπαρ]] από τα κύτταρα, απελευθερώνεται η γλυκόζη. Αυτη η διαδικασία είναι σημαντική για τον έλεγχο του σακχάρου του αίματος. Αυτό γίνεται ωσ εξής: Το ένζυμο γλυκόζη-6-φωσφατάση το οποίο βρίσκεται στη μεμβράνη του λείου ΕΔ, διασπάει με [[Γλυκόλυση|γλυκόληση]] την [[Γλυκόζη|γλυκόζη]] απο την φωσφορική ομάδα. Έτσι μπορεί η γλυκόζη να φύγει από το κύτταρο και να αυξήθεί το επίπεδο του σακχάρου στο αίμα.
 
====Αποθήκευση ασβεστίου====
Η συγκέντρωση του [[Ασβέστιο|Ca<sup>2+</sup>]] είναι στο λείο ΕΔ περίπου 10<sup>−3</sup>&nbsp;M. Αντίθετα τα τελεύθερα ιόντα του ασβεστίου στο [[Κυτόπλασμα|κυτταρόπλασμα]] σε ηρεμία, είναι μόνο 100–150&nbsp;[[n]]<nowiki>M</nowiki> (δηλαδή περίπου 10<sup>−7</sup>&nbsp;M). Τα ιόντα αυτά διαφεύγουν από το ΕΔ με δύο τρόπους: Με την IP3, και με τους υποδοχείς της ρυανοδίνης. Έτσι για να μεταφερθούνε ιόντα ασβεστίου απο το κυτταρόπλασμα προς το λείο ΕΔ, θα πρέπει να μεσολαβήσει ενέργεια ([[ATP|ATP]]). Εάν θα ανέβει η συγκέντρωση του Ca<sup>2+</sup>, θα έχουμε τις εξής αντιδράσεις:
*[[Ένζυμο|Ένζυμα]] θα ενεργοποιηθούν ή θα απενεργοποιηθούν
*Ρυθμίζεται η έκφραση των [[Γονίδιο|γονιδίων]]
*Σύμβαση των μυϊκων ινών στο μυϊκο σύστημα (απελευθέρωση Ca<sup>2+</sup> από το σαρκοπλασματικό δίκτυο)
*Τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος απελευθερώνουν αντισώματα, κλπ.
 
===Τραχύ<u>Aδρό ενδοπλασματικό δίκτυο </u>===
Το αδρό ΕΔ έχει 2 βασικές λειτουργίες: Την σύνθεση των πρωτεϊνών και την παραγωγή της μεμβράνης.
 
====Σύνθεση πρωτεινών====
Αρχικά εκκρίνωνται οι πρωτείνες από τα ριβοσώματα. Στη συνέχεια μεταφέρονται οι πολυπεπτίδικές αλυσίδες και συνδέονται στο αδρό ΕΔ όπου θα κοπούν οι πρωτεϊνες και θα αναδιπλωθούν με τη βοήθεια μιάς πρωτεϊνης την χαπερονίνη (Hsp60). Με αυτήν την διαδικασία, αποκτά η πρωτεϊνη την τρισδιάστατη δομή της. Έπειτα μεταφέρεται η πρωτεϊνη με τη βοήθεια κυστιδίων στο [[Σωμάτιο Golgi|σύπλεγμα Golgi]]. Σε περίπτωση που γίνει λαθος κατά την αναδίπλωση, στέλνεται η πρωτεϊνη ξανά πίσω στο κυτταρόπλασμα και συγγεκριμένα στο πρωτεάσωμα. Το [[Βακτήριο|βακτήριο]] της χολέρας χρησιμοπιεί αυτόν τον μηχανισμό, για την αποσύνθεση της ισχυρής τοξίνης της. Η τοξίνη φτάνει στο κυτταρόπλασμα όμως ξεφεύγει απο το πρωτεάσωμα με αποτέλεσμα, να μολύνει και να εξαπλώνεται.
 
===<u>Σαρκοπλασματικό δίκτυο</u>===
Το σαρκοπλασματικό δίκτυο είναι ένα πολυπλοκότατο σύστημα υπομικροσκοπικών σωληναρίων, τα οποία εκτείνονται ανάμεσα στα μυϊκά ινίδια σε τρόπο που το κάθε ινίδιο να περιβάλλεται από ένα δίκτυο από αυτά τα σωληνάρια. Επιπρόσθετα, μέσα στη μυϊκή ίνα υπάρχει και το σύστημα των εγκάρσιων σωληναρίων, τα οποία περιβάλλουν το κάθε σαρκομέριο σε δυο του σημεία, κατά τα όρια μεταξύ των λεπτών και των παχέων μικκυλίων. Τα σωληνάρια αυτά, κατά διαστήματα επικοινωνούν με το εξωτερικό περιβάλλον της μυϊκής ίνας, με πόρους που εκβάλλουν πάνω στην κυτταρική μεμβράνη.
Έχει επίσης σχέση με τη διακίνηση των ATP και ADP μεταξύ των μιτοχονδρίων και των μυϊκών ινιδίων, ενώ με το σύστημα των εγκάρσιων σωληναρίων μεταβιβάζεται η διέγερση από την εξωτερική κυτταρική μεμβράνη προς τις κατάλληλες θέσεις των μυϊκών ινιδίων για την πρόκληση της συστολής.
 
 
[[Κατηγορία:Βιολογία]]