Μαρκήσιος ντε Σαντ: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
|||
Γραμμή 10:
==Πρώιμα χρόνια==
Ο Σαντ γεννήθηκε στο Παρίσι, στην αριστοκρατική κατοικία ''Hôtel de Condé'' στις 2 Ιουνίου 1740 και ήταν γιος του Jean-Baptiste François Joseph κόμητα de Sade, μαρκησίου του Mazan, και της Marie-Éléonore de Maillé de Carman. Η μητέρα του, θυγατέρα του Donatien de Maillé, μαρκησίου του Carman, διετέλεσε κυρία επί των τιμών της πριγκίπισσας του Condé. Ο πατέρας του ως διπλωμάτης βρισκόταν στην υπηρεσία του Πρίγκιπα - Εκλέκτορα της [[Κολωνία|Κολωνίας]]<ref>Ronald Hayman, ''Marquis de Sade: The Genius of Passion'', Tauris Parke Paperbacks, 2003, pp.3-5</ref>. [[Εικόνα:Jean-Baptiste François Joseph de Sade .jpg|thumb|left|200px|Ο πατέρας του Μαρκήσιου, Jean-Baptiste François Joseph κόμης de Sade]][[Εικόνα:Marie-Éléonore de Maillé.jpg|thumb|right|200px|Η μητέρα του ντε Σαντ, Marie-Éléonore de Maillé de Carman]]
Από το [[1745]], έπειτα από ένα σύντομο διάστημα παραμονής μαζί με συγγενείς του στην [[Προβηγκία]] και την [[Αβινιόν]], την επιμέλειά του ανέλαβε ο θείος του Αββάς ντε Σαντ, λόγιος και σχολιαστής του [[Πετράρχης|Πετράρχη]], ο οποίος αργότερα προκάλεσε σκάνδαλο με τη σύλληψή του σε οίκο ανοχής<ref>Ronald Hayman, αυτόθι, p.4</ref>. Αυτός ανέθεσε την ανατροφή του σε μια οικογενειακή φίλη, τη Madame de Saint Germain και την εκπαίδευσή του στον Αββά Amblet. Το [[1750]] εισήλθε στο [[Ιησουίτες|ιησουιτικό]] κολέγιο του Μεγάλου Λουδοβίκου στο Παρίσι. Εκεί ήρθε σε επαφή με το θέατρο και τη δραματική τέχνη, που τον γοήτευσαν και απετέλεσαν έκτοτε αγαπημένες του ενασχολήσεις<ref>Nathalie Ferrand, ''Locus in Fabula: La topique de l'espace dans les fictions françaises d'Ancien Régime'', Peeters Publishers, 2001, p.610</ref>.Οι σωφρονιστικές τακτικές του παιδαγωγικού συστήματος των Ιησουιτών θεωρείται πιθανόν να αποτέλεσαν αίτιο της εκδήλωσης των ομοερωτικών και σαδιστικών τάσεων του ντε Σαντ<ref>John Phillips, ''The Marquis de Sade: A Very Short Introduction'', Oxford University Press, 2005, p.1-2</ref>.
Γραμμή 22:
Τον Οκτώβριο του 1763, τέσσερεις μήνες μετά το γάμο του, παύθηκε από την υπηρεσία του βασιλιά για πρώτη φορά στη ζωή του και κρατήθηκε για δεκαπέντε ημέρες στις φυλακές του βασιλικού κάστρου ''Vincennes'' έπειτα από την καταγγελία μίας [[ιερόδουλη|ιερόδουλης]] για [[βλασφημία]]<ref>Paul J. Gillette, John S. Yankowski, ''The Complete Marquis de Sade'', Holloway House Publishing, 2005, p.32</ref>. Με τη μεσολάβηση του πατέρα του αποφυλακίστηκε το Νοέμβριο και του επιβλήθηκε υποχρεωτική παραμονή στο οικογενειακό κάστρο του ''Échauffour'' υπό την επίβλεψη του επικεφαλής της αστυνομικής διεύθυνσης ηθών.
Τον Ιανουάριο του [[1767]] πέθανε ο πατέρας του κληροδοτώντας του τον τίτλο του κόμητος καθώς και τους πύργους ''Lacoste, Mazan'' και ''Saumane'' αλλά και μεγάλα ποσά χρεών για εξόφληση. Τον Αύγουστο του ίδιου έτους γεννήθηκε το πρώτο παιδί του ζεύγους ντε Σαντ ο Louis-Marie. [[Εικόνα:Anne prospere.jpg|thumb|right|200px|Η ερωμένη του
Την Κυριακή του [[Πάσχα]] του [[1768]] συνέβη το πρώτο μεγάλο σεξουαλικό σκάνδαλο του ντε Σαντ (''Σκάνδαλο της Arcueil'', από το όνομα του προαστίου των Παρισίων, όπου ήταν συγκεντρωμένοι οι οίκοι ανοχής) με μία [[πόρνη]] ονόματι Rose Keller<ref>Kathleen Barry, ''Female Sexual Slavery'', New York University Press, 1984, p.220</ref>. Η Keller τον κατήγγειλε στις αρχές για βίαιη σεξουαλική συμπεριφορά, και παρά την απόσυρση των καταγγελιών της έπειτα από μια γενναιόδωρη προσφορά χρημάτων, λόγω της έκτασης του σκανδάλου, ο βασιλιάς αναγκάστηκε να φυλακίσει το Μαρκήσιο με ένα ''lettre de cachet'' αποσιοπώντας έτσι τη συνηθισμένη διαδικασία δίωξης. Έγκλειστος παρέμεινε έως τις [[16 Νοεμβρίου]] οπότε και εγκαταστάθηκε στο κάστρο της ''Lacoste''. Το [[1771]] τον ακολούθησε εκεί και η οικογένειά του μαζί με την αδερφή της γυναίκας του Anne-Prospère, που σύντομα έγινε ερωμένη του.
Γραμμή 72:
==Ο όρος σαδισμός==
Ο όρος ''σαδισμός'' ([[γαλλική γλώσσα|γαλλ.]] ''sadisme'') δημιουργήθηκε από το [[Γερμανία|Γερμανό]] ψυχίατρο Richard von Krafft-Ebing και χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το [[1886]] στο έργο του ''
''«Η σκληρότητα είναι
Το αντίθετο του σαδισμού είναι o [[μαζοχισμός]]. Κατά τον μαζοχισμό το άτομο διεγείρεται σεξουαλικά όταν του επιβάλλεται πόνος, περιορισμός ή τιμωρία. Σε μερικούς ανθρώπους συνυπάρχουν και οι δυο τάσεις του σαδισμού και του μαζοχισμού ''(σαδομαζοχισμός)''<ref>Βλ. αναλυτικά για το φαινόμενο Peggy J. Kleinplatz, Charles Moser, ''Sadomasochism: powerful pleasures'', Haworth Press, 2006</ref>.
==Λογοτεχνική παρουσία==
Γραμμή 88:
==Κριτική και αποτίμηση==
Παρότι τα έργα του ντε Σαντ δεν εκδόθηκαν επίσημα κατά τη διάρκεια του δεκάτου ενάτου αιώνα, κυκλοφορούσαν ιδιωτικά. Το [[
Ο [[Άλγκερνον Σούϊνμπερν]], ο [[Πωλ Βερλαίν]], ο [[Σαρλ Μπωντλέρ]], ο [[Γουίλιαμ Μπλέηκ]] και ο [[Γκιγιώμ Απολιναίρ]] ήταν μεταξύ των συγγραφέων που επηρεάστηκαν από τη ζωή και το έργο του Σαντ. Στον εικοστό αιώνα, η [[υπερρεαλισμός|υπερρεαλιστική]] κίνηση άντλησε έμπνευση από την εικονοκλαστική χρήση του ερωτισμού από το Σαντ και την προκλητική απόρριψη κάθε περιορισμού της προσωπικής ελευθερίας<ref>J. H. Matthews, "The Right Person for Surrealism", ''Yale French Studies'', No. 35, The House of Sade (1965), pp. 89-95</ref>.
Το τελευταίο μισό του εικοστού αιώνα αυξήθηκαν οι κριτικές πραγματείες του έργου του ντε Σαντ. Μελέτες από κριτικούς όπως ο Roland Barthes<ref>Roland Barthes, ''Sade/Fourier/Loyola'', Paris: Seuil, 1971</ref>, ο Maurice Blanchot<ref>Maurice Blanchot, «La Raison de Sade», ''Lautréamont et Sade'', Éditions de Minuit, 1949</ref>, ο Pierre Klossowski<ref>Pierre Klossowski, ''Sade mon prochain'', Éditions du Seuil, 1967</ref> και ο Georges Bataille<ref>Bataille, Georges, «La valeur d’usage de D.A.F. de Sade», ''Œuvres Complètes'' II, Paris, Gallimard, 1970, pp. 59-60</ref> εστιάζουν στη βαθιά γνώση του Σαντ πάνω στην ψυχολογία της δύναμης και της επιθυμίας και στις σχέσεις μεταξύ των ρητορικών πρακτικών του και της επιθυμίας για απόλυτη προσωπική κυριαρχία.
Η αντίληψη του [[Μισέλ Φουκώ|Φουκώ]] για το έργο του Σαντ ως συνόρου μεταξύ κλασσικής και σύγχρονης σκέψης ώθησε σε πολυάριθμες αναλύσεις της αλληλεξάρτησης μεταξύ των έργων του, του πολιτιστικού και φιλοσοφικού περιβάλλοντός του και των πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών ανακατατάξεων του όψιμου 18ου αιώνα στη Γαλλία<ref>Ενδεικτικά για την άποψη του Φουκώ περί του Μαρκήσιου ντε Σαντ βλ. Donald F. Bouchard (ed.), ''Language, counter-memory, practice: selected essays and interviews by Michel Foucault'', Transl. Donald F. Bouchard, Sherry Simon, Cornell University Press, 1980</ref>.
Διάφοροι κριτικοί έχουν εξετάσει επίσης την αντιμετώπιση των θηλυκών χαρακτήρων στα κείμενα του Σαντ. Η Alice Laborde
* ''Les infortunes du marquis de Sade'', Champion-Slatkine, 1990
* ''Correspondances du marquis de Sade et de ses proches enrichies de documents, notes et commentaires'', Champion, 1991
* ''Sade romancier'', Éditions de la Baconnière, 1974
* ''Le marquis et la marquise de Sade'', P. Lang, 1990
* ''Le mariage du marquis de Sade'', Champion-Slatkine, 1988</ref> βρίσκει στο έργο του μια έκθεση της άδικης μεταχείρισης της κοινωνίας έναντι των γυναικών και ένα αίτημα για σεξουαλική ισότητα. Η Andrea Dworkin<ref>Χαρακτηριστικό των απόψεων της συγγραφέως για την προσωπικότητα του Μαρκήσιου ντε Σαντ το παρακάτω απόσπασμα: ''"I spent eight months studying the Marquis de Sade. I spent eight months dreaming Sadean dreams. Let the men joke: these were not "erotic" dreams; dreams of torture are dreams of hate, in this case the hate being used against female bodies, the instruments of hate (metal or flesh) being used to maim"'', Andrea Dworkin, ''Letters from a war zone: writings, 1976-1989'', E.P. Dutton, 1989, p.33</ref>, από την άλλη πλευρά, χρησιμοποιεί τη μελέτη της για το Σαντ για να υποστηρίξει τη θέση της ότι η πορνογραφία λειτουργεί ως μέσο υποβιβασμού και υποταγής των γυναικών. Η Angela Carter<ref>Angela Carter, ''The Sadeian Woman: An Exercise in Cultural History'', Virago, 1979</ref> υποστηρίζει ότι η εργασία του Σαντ είναι τελικά πολύτιμη επειδή απεικονίζει ξεκάθαρα τις βίαιες και καταπιεστικές συμπεριφορές, που κρύβονται πίσω από τις συμβατικές σχέσεις μεταξύ ανδρών και γυναικών.
==Το έργο του Σαντ στην Ελλάδα==
| |||