Ύπατος (Αρχαία Ρώμη): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Robot-assisted disambiguation: Ειρήνη - Changed link(s) to Ειρήνη (κατάσταση) |
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 1:
[[File:Flavius Anastasius Probus 01b.JPG|thumb|right|Ο Flavius Anastasius Probus, ύπατος της Ανατολικής Αυτοκρατορίας κατά το 537. Ανάγλυφο από το υπατικό του δίπτυχο, Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας.]]
''
O '''ύπατος''' ([[λατινικά]]: consul) ήταν αξίωμα της [[Αρχαία Ρώμη|Αρχαίας Ρώμης]]. Κάθε χρόνο εκλέγονταν δύο ύπατοι, οι οποίοι αναλάμβαναν από κοινού - με δικαίωμα [[Αρνησικυρία|αρνησικυρίας]] του ενός στις αποφάσεις του άλλου - τη διακυβέρνηση της [[Πόλη|πόλης]] και της [[Ιταλία|ιταλικής χερσονήσου]]. Αλλά και οι εκτός Ιταλίας περιοχές, οι αποκαλούμενες ''[[Ρωμαϊκή επαρχία|επαρχίες]]'', πολύ συχνά διοικούνταν από πρώην υπάτους.
Γραμμή 8 ⟶ 9 :
==Ιστορία του θεσμού==
Σύμφωνα με την παράδοση, μετά την εκδίωξη του τελευταίου [[Ετρούσκοι|Ετρούσκου]] [[Ρωμαϊκό Βασίλειο|βασιλιά της Ρώμης]] ([[509 π.Χ.]]) και την εγκαθίδρυση της [[Ρωμαϊκή Δημοκρατία|Ρωμαϊκής Δημοκρατίας]], οι [[Ρωμαίοι]] αντικατέστησαν το βασιλιά με δύο εκλεγμένους [[Άνδρας|άνδρες]], τους πραίτορες (praetor: ηγέτης, στρατηγός). Το [[305 π.Χ.]] οι πραίτορες μετονομάσθηκαν σε υπάτους - ο τίτλος του πραίτορα παρέμεινε σε χρήση, αλλά με εντελώς διαφορετικές αρμοδιότητες και περιεχόμενο (βλ.λ. [[πραίτορας]]).
Οι ύπατοι εκλέγονταν από την Comitia Centuriata, ένα όργανο που αποτελείτο σχεδόν αποκλειστικά από πλούσιους γαιοκτήμονες. Αρχικά επιλέξιμοι ήταν μόνο οι [[Πατρίκιοι|πατρίκιοι]] άνω των 41 ετών, μέχρι που το [[367 π.Χ.]] ορίσθηκε ότι τουλάχιστον ένας εκ των δύο έπρεπε να είναι [[Πληβείοι|πληβείος]]. Η αποκλειστική επιλεξιμότητα των πατρικίων τον πρώτο καιρό αμφισβητείται πάντως από αρκετούς ιστορικούς, οι οποίοι φέρνουν ως επιχείρημα ότι το 30% των υπάτων στην προ-367 εποχή έχει ονόματα που παραπέμπουν σε οικογένειες πληβείων. Ενδέχεται δηλαδή να μην ίσχυε ποτέ αποκλεισμός των κατωτέρων τάξεων από το αξίωμα, αλλά απλά οι πατρίκιοι να το μονοπωλούσαν, δεδομένου μάλιστα ότι κυριαρχούσαν στο σώμα που εξέλεγε τους υπάτους.
| |||