Κοντσέρτο: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
μικρές προσθήκες |
||
Γραμμή 1:
Το '''Κοντσέρτο''' (''concerto'') είναι μια μουσική σύνθεση όπου ένα σόλο όργανο (και πιο σπάνια, περισσότερα από ένα) κυριαρχεί κατά τη διάρκεια της μουσικής του συνεργασίας με μια ορχήστρα [[Κλασική μουσική|Ευρωπαϊκής κλασικής μουσικής]].
Η καταγωγή του κοντσέρτου είναι αρκετά παλιά και προέρχεται από τον
Κατά την περίοδο του [[Μπαρόκ]] υπήρχαν τρία είδη οργανικών κοντσέρτων:
Από το 18ο αιώνα αρχίζει να υποχωρεί το ''Κοντσέρτο-Γκρόσο'' και να επικρατεί ο πλέον διαδεδομένος μέχρι στις μέρες μας τύπος του κοντσέρτου, σύμφωνα με τον οποίο η μουσική σύνθεση χωρίζεται συνήθως σε τρία μέρη (γρήγορο-αργό-γρήγορο). Στην εισαγωγή του κοντσέρτου παίζει συνήθως ολόκληρη η ορχήστρα μαζί και στη συνέχεια μπαίνει ο σολίστας που έχει και τον κύριο ρόλο σ' ολόκληρο το έργο. ▼
* Το '''πολυχορικό''' κοντσέρτο, όπου συμμετείχαν διάφορες ισοδύναμες ομάδες
* το '''Κοντσέρτο-Γκρόσο''' , όπου μια μικρή ομάδα οργάνων (π.χ. ένα κουαρτέτο από βιολιά ή δύο βιολιά και βιολοντσέλο, κουαρτέτο ή κουιντέτο εγχόρδων ή πνευστών κ.ά.), διαφοροποιείται από τα υπόλοιπα όργανα της ορχήστρας με έναν ξεχωριστό μουσικό ρόλο. Η δομή του ακολουθούσε τη δομή της [[σονάτα|σονάτας]] δωματίου ή της εκκλησιαστικής [[σονάτα|σονάτας]].
* το '''σόλο κοντσέρτο''', για σόλο όργανο και ορχήστρα. Τα σολιστικά όργανα που χρησιμοποιούνταν κυρίως ήταν [[βιολί]], [[όμποε]], [[τρομπέτα]] ή πληκτροφόρο όργανο.
▲Από το 18ο αιώνα αρχίζει να υποχωρεί το ''Κοντσέρτο-Γκρόσο'' και να επικρατεί ο πλέον διαδεδομένος μέχρι στις μέρες μας τύπος του κοντσέρτου,
* Πρώτο μέρος: ακολουθεί τη [[φόρμα σονάτας]] (έκθεση-επεξεργασία-επανέκθεση), διαμορφωμένη έτσι ώστε να εναλάσσεται ο σολίστας με την ορχήστρα. Στην εισαγωγή του κοντσέρτου παίζει συνήθως ολόκληρη η ορχήστρα και παρουσιάζει τα δύο βασικά θέματα του έργου. Στη συνέχεια ο σολίστας, που έχει και τον κύριο ρόλο σ' ολόκληρο το έργο, ερμηνεύει τα δύο θέματα, με [[μετατροπία]] στο δεύτερο θέμα. Η έκθεση τελειώνει συνήθως με ανοδική δεξιοτεχνική κίνηση του σολίστα που καταλήγει σε τρίλια. Η ορχήστρα οδηγεί στην επεξεργασία, στην οποία συμμετέχει εναλλάξ με τον σολίστα. Στο τέλος της επανέκθεσης υπάρχει ένα σολιστικό και άκρως δεξιοτεχνικό τμήμα, η [[καντέντσα]], που στα παλαιότερα κοντσέρτα, ως την εποχή του [[Λούντβιχ βαν Μπετόβεν]] ήταν αυτοσχεδιαστική.
* Δεύτερο μέρος: είναι αργό και μελωδικό.
* Τρίτο μέρος: γρήγορο και επίσης δεξιοτεχνικό, συνήθως σε μορφή [[ρόντο]].
Τα σολιστικά σημεία του κλασικού κοντσέρτου έχουν χαρακτήρα δεξιοτεχνικό και απαιτούν ιδιαίτερες ικανότητες από τον εκτελεστή, ενώ το τμήμα του κοντσέρτου που έχει κατεξοχήν σκοπό την παρουσίαση των ικανοτήτων του σολίστα, είναι η [[κατέντσα]] (cadenza).
Τη μουσική μορφή του κοντσέρτου αξιοποίησαν όλοι σχεδόν οι σημαντικοί συνθέτες της [[Κλασική μουσική|Ευρωπαϊκής κλασικής μουσικής]] με κυρίαρχο, στατιστικά, όργανο το [[βιολί]] και το [[πιάνο]]. Υπάρχουν όμως και διπλά, ή και τριπλά κοντσέρτα. (παράδειγμα κοντσέρτα για [[βιολί]] και [[πιάνο]], για δύο πιάνα ([[Φέλιξ Μέντελσον-Μπαρτόλντυ]]), για [[φλάουτο]] και [[άρπα]] ([[Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ]]), για [[πιάνο]], [[βιολί]] και [[βιολοντσέλο]] ([[Λούντβιχ βαν Μπετόβεν]]).
Από τη ρομαντική εποχή άρχισαν να εμφανίζονται παραλλαγές στη δομή του κοντσέρτου, όπως για παράδειγμα τετραμερή κοντσέρτα ([[Γιοχάνες Μπραμς]]) ή κοντσέρτα με συνεχόμενα μέρη (όπως του [[Φραντς Λιστ]]) ή με επεξεργασία του ίδιου θεματικού υλικού σε όλα τα μέρη ([[Ρόμπερτ Σούμαν]]). Παράλληλα αυξανόταν και η δεξιοτεχνία στα σολιστικά μέρη.
[[Κατηγορία:Μουσική]]
| |||