Ζυγός (αστερισμός): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Ρομπότ: Προσθήκη: hy:Կշեռք (համաստեղություն) |
μ Robot-assisted disambiguation: Ερατοσθένης - Changed link(s) to Ερατοσθένης ο Κυρηναίος |
||
Γραμμή 27:
==Ονομασίες και ιστορία==
Το όνομα του αστερισμού, που σημαίνει [[ζυγαριά]], δεν συναντάται πριν από τον Ίππαρχο. Αρχικά, στην ελληνική Αστρονομία ο Ζυγός ήταν τμήμα του [[Σκορπιός (αστερισμός)|Σκορπιού]], από τον οποίο άρχισε να διακρίνεται ως τμήμα του, γνωστό ως '''Χηλαί Σκορπίου''', δηλαδή οι '''«Δαγκάνες του Σκορπιού»''', κι έτσι τον βρίσκουμε στον [[Ερατοσθένης ο Κυρηναίος|Ερατοσθένη]] και στον [[Άρατος ο Σολεύς|`Αρατο]]. Ο δεύτερος το χαρακτηρίζει ως αμυδρό ζώδιο (''«φαέων επιδυέες»''), αλλά μεγάλο (''«μεγάλας χηλάς»''). Ο [[Ίππαρχος ο Ρόδιος|Ίππαρχος]] χρησιμοποίησε αμφότερα τα Ζυγός και Χηλαί, το ίδιο και ο Πτολεμαίος, οπότε το δυτικό αυτό τμήμα του Σκορπιού άρχισε τη δική του «σταδιοδρομία» ως ανεξάρτητος αστερισμός. Ο [[Γεμίνος ο Ρόδιος]] πρώτος γράφει το αντίστοιχο λατινικό '''Jugum''', που χρησιμοποιείται αδιακρίτως από τους Ρωμαίους ποιητές μαζί με το πρώτο ελληνικό '''Chelae''' και το '''Libra''', για να επικρατήσει τελικά μέσα από τα επιστημονικά κείμενα το τελευταίο, πρωτοεμφανισθέν στο [[Ιουλιανό Ημερολόγιο]]. Ο ισχυρισμός ότι το «Ζυγός» οφείλεται στο ότι εκεί τότε βρισκόταν το σημείο της ισημερίας και επομένως συμβολίζει το ισο-ζύγισμα της ημέρας και της νύκτας σε ίσες διάρκειες, απαντάται ήδη στον [[Μάρκος Μανίλιος|Μανίλιο]]. Και όμως, σπανίως ο Ζυγός απεικονίζεται με ισοζυγισμένες τις δύο πλευρές του. Σώζονται μετάλλια που δείχνουν τον Ζυγό να κρατιέται από μία μορφή που ο Spence θεώρησε ότι είναι ο [[Οκταβιανός Αύγουστος]] ως απονομέας δικαιοσύνης. Κάποιες άλλες μεταγενέστερες ονομασίες που λέγεται (π.χ. Bayer) ότι είχαν οι αρχαίοι `Ελληνες για τον Ζυγό ήταν οι '''Σταθμός''' και '''Στατήρ''', ενώ και το Libra είναι ελληνικής ρίζας, από την αρχαία Σικελική '''Λίτρα'''. Ο [[Λούκιος Αμπέλιος|Αμπέλιος]] τον αποκαλεί '''Μοχός''', από τον εφευρέτη του ζυγού, ενώ ακόμα και το '''Δίκη''' έχει σποραδικά αποδοθεί στους αστέρες του Ζυγού, από τη θεά-προσωποποίηση της δικαιοσύνης, της οποίας το σύμβολο ήταν η ζυγαριά. Συνδέθηκε έτσι και με τη γειτονική γυναικεία μορφή-αστερισμό, την Παρθένο, υπό το επίθετο Αστραία. Ο Μανίλιος εμπλέκει τη δικαιοσύνη στην αστρολογική πλευρά, όταν γράφει πως ο Ζυγός ασκεί επίδραση πάνω στους νομικούς. Οι ευσεβείς ειδωλολάτρες πάντως τον ονόμαζαν '''Άρμα Πλούτωνος''', πάνω στο οποίο ο θεός μετέφερε την [[Περσεφόνη]], τη γειτονική Παρθένο.
Η γέννηση του Ζυγού ως χωριστού αστερισμού ίσως ξεκινά από τη [[Μεσοποταμία]], όπου ένας βωμός σχεδιαζόταν μπροστά από τον Σκορπιό. Το σχήμα μοιάζει πολύ με το σημερινό σύμβολο του Ζυγού ως ζωδίου. Παραλλαγές του έβδομου αυτού ζωδίου που σχετιζόταν με τον έβδομο ασσυριακό μήνα, τον Tashritu, ήταν το ιερό ύψωμα, ένα [[ζιγκουράτ]] (πρβλ. τον Πύργο της Βαβέλ) ή μία λάμπα: μία ονομασία στην περιοχή για τον Ζυγό ήταν '''Bir''', δηλαδή το Φως. Αυτή η λάμπα ανακαλύφθηκε σχεδιασμένη πάνω σε λίθους οροσήμων να κρατιέται στις δαγκάνες ενός σκορπιού. Η Αγγλίδα συγγραφέας του 19ου αιώνα Agnes M. Clerke γράφει: ''«Συχνά το όγδοο ζώδιο εμφανίζεται διπλό, και είναι δύσκολο να μη σκεφθούμε ότι οι δύο σκορπιοί στους ζωδιακούς που ανακαλύφθηκαν χαραγμένοι σε ασσυριακούς κυλίνδρους δεν υπήρξαν η έμπνευση για τον ελληνικό χωρισμό Σκορπιός-Χηλαί Σκορπίου»''. Επίσης τον 19ο αιώνα ο ανατολιστής Robert Brown Jr. σημειώνει ότι το μεσοποταμιακό '''Sugi''', ο ζυγός της άμαξας που ζεύει τα υπο-ζύγια (υποδήλωνε μάλλον τους αστέρες α και β) μοιάζει πολύ ηχητικά με το «Ζυγοί».
| |||