Παρθένος (αστερισμός): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Ρομπότ: Προσθήκη: mk:Девица (соѕвездие)
μ Ρομπότ: Προσθήκη: hy:Կույս (համաստեղություն); διακοσμητικές αλλαγές
Γραμμή 3:
! colspan="2" style="background-color: silver; font-size: larger;" | Παρθένος
|-
| colspan="2" style="text-align: center; font-size: smaller;" | [[ImageΑρχείο:Virgo constellation map.png|300px| Παρθένος]] <br /> πατήστε για μεγαλύτερη εικόνα
|-
! [[Συντομογραφία]]
Γραμμή 15:
|-
! [[Έκταση]]
|1294,4 τετ. μοίρες (3,138%)<br />[[Κατάλογος αστερισμών κατά έκταση|Κατάταξη 2ος]]
|-
! style="white-space: nowrap;" | Αριθμός άστρων<br />([[φαινόμενο μέγεθος|μέγεθος]] ≤ 6,5)
| 169
|-
| colspan="2" style="text-align: center;" |Πλήρως ορατός σε γεωγραφικά πλάτη μεταξύ <br />67°N - 75°S
|}
 
'''Παρθένος''' ([[Λατινικά]]: '''Virgo''', [[συντομογραφία]]: '''Vir''') είναι [[αστερισμός]] που σημειώθηκε στην [[αρχαιότητα]] από τον [[Κλαύδιος Πτολεμαίος|Πτολεμαίο]] και είναι ένας από τους 88 επίσημους αστερισμούς που θέσπισε η [[Διεθνής Αστρονομική Ένωση]]. Είναι βόρειος αστερισμός του [[Ζωδιακός Κύκλος|Ζωδιακού Κύκλου]], ο μεγαλύτερος από όλους τους ζωδιακούς αστερισμούς σε έκταση, αλλά και ο μακρύτερος (καλύπτει περί τις 52 μοίρες). Συνορεύει με τους αστερισμούς [[Κόμη Βερενίκης]], [[Λέων (αστερισμός)|Λέοντα]], [[Κρατήρ|Κρατήρα]], [[Κόραξ|Κόρακα]], [[Ύδρα (αστερισμός)|Ύδρα]], [[Ζυγός (αστερισμός)|Ζυγό]], [[Όφις (αστερισμός)|Όφι]] (το τμήμα της Κεφαλής) και [[Βοώτης|Βοώτη]].
 
== Ονομασίες και ιστορία ==
 
Το όνομα στην αττική διάλεκτο (και ως μετάφραση) είναι '''''Κόρη'''''. Ο αστερισμός αναπαριστά την [[Περσεφόνη]], την κόρη της θεάς [[Δήμητρα (μυθολογία)|Δήμητρας]]. Γενικώς ως μορφή στον αστερισμό απεικονίζεται να κρατά ένα κλαδί [[φοινικιά|φοινικιάς]] στο δεξί της χέρι και ένα [[στάχυ]] στο αριστερό. Σχετικά ο [[Νόννος]] την αποκαλεί '''''«σταχυώδης Κούρη»'''''. Επίσης, κάποτε αναφέρεται ως η ίδια η Δήμητρα, ενώ οι Ρωμαίοι αστρολόγοι ονόμαζαν το ζώδιο '''Arista''' (= ο [[θερισμός]]) από όπου και το '''Arista Puella(e)''' του Καίσιου. Σύμφωνα με άλλη μυθολογική εκδοχή ήταν η [[Ηριγόνη η Αθηναία|Ηριγόνη]], κάτι που εμφανίζεται και στην «αποθέωσιν» που έγραψε ο [[Βιργίλιος]] για τον πάτρωνά του [[Οκταβιανός Αύγουστος|Οκταβιανό Αύγουστο]]. Η Ηριγόνη υποτίθεται ότι μεταφέρθηκε στα ουράνια μαζί με τον πατέρα της Ικάριο, που είναι ο Βοώτης. Μια τρίτη εκδοχή συνδέει την Παρθένο με τη δικαιοσύνη, ως τη '''Δίκη''' ή την '''[[Αστραία]]''', την κόρη της [[Θέμις (μυθολογία)|Θέμιδος]] ([[Οβίδιος]]). Τέλος, άλλες προσωποποιήσεις περιλαμβάνουν την '''Ειρήνη''' (αδελφή της Αστραίας), τη '''[[Σίβυλλα]]''', την [[Κυβέλη (μυθολογία)|Κυβέλη]] και την '''[[Τύχη (μυθολογία)|Τύχη]]'''. Είναι χαρακτηριστική η συσχέτιση με «τυφλές» (μεταφορικά) θεότητες όπως η Δίκη και η Τύχη, πράγμα που συνδέεται με το ότι η αστρική μορφή εμφανίζεται «ακέφαλη», καθώς οι αστέρες που παριστάνουν το κεφάλι της δεν είναι καθόλου φωτεινοί.
Γραμμή 49:
Ως ζωδιακός αστερισμός, η Παρθένος συνδέθηκε με την [[Αστρολογία]], προλήψεις και θρύλους, π.χ. ως ο '''«Οίκος του Ερμή»''', από την αρχαία πεποίθηση ότι ο πλανήτης [[Ερμής (πλανήτης)|Ερμής]] βρισκόταν σε αυτό τον αστερισμό κατά τη στιγμή της Δημιουργίας του Σύμπαντος, δημιουργήθηκε δηλαδή εκεί. Οι αρχαίοι αστρολόγοι θεωρούσαν ότι η Παρθένος «κυβερνούσε» την ανθρώπινη κοιλιά και υπογάστριο, ότι επιδρούσε σε χώρες όπως η [[Κρήτη]], η [[Ελλάδα]] και η [[Μεσοποταμία]], και αργότερα, στη νεότερη εποχή, θεωρήθηκε ότι «κυβερνά» την [[Τουρκία]], την [[Ιερουσαλήμ]], τη [[Λυών]] και το [[Παρίσι]], αλλά πάντα ως δυσμενές και στείρο [[ζώδιο]]. Τα χρώματά της ήταν το [[μαύρο]] με κυανές κηλίδες. Ο [[Πλίνιος ο Πρεσβύτερος]] γράφει ότι η εμφάνιση [[κομήτης|κομήτη]] στην Παρθένο σημαίνε πολλά κακά για τις γυναίκες.
 
== Οι φωτεινότεροι αστέρες ==
Ο [[Αργκελάντερ]] απέδιδε στην Παρθένο 101 αστέρες ορατούς με γυμνό μάτι, ενώ ο Heis 181.
 
Γραμμή 58:
* Ο '''ε Παρθένου''' φέρει το ιδιαίτερο ελληνικό όνομα '''[[Προτρυγετήρ]]'''.
* Ο '''ζ''' έχει φαινόμενο μέγεθος 3,37 και φασματικό τύπο A3 V.
* Ο '''η''', μεταβλητός, είναι ο '''[[Ζανίας]]'''.
* Ο '''θ''', τριπλός, έχει συνολικό φαιν.μέγεθος 4,38 και φασμ.τύπους A1 IV + Am.
* Ο '''ι''' είναι το [[Σύρμα]], όπως το ονόμασε ο [[Κλαύδιος Πτολεμαίος|Πτολεμαίος]].
Γραμμή 69:
* Ο '''110 Παρθένου''' έχει φαιν.μέγεθος 4,40 και φασμ.τύπο Κ0 IIIb με έντονες φασματικές γραμμές [[σίδηρος|σιδήρου]].
 
== Αξιοσημείωτα στον αστερισμό ==
 
- Το σημαντικότερο αστρονομικό γνώρισμα του αστερισμού είναι το [[Σμήνος της Παρθένου]], το κοντινότερο σε εμάς [[σμήνος γαλαξιών]] (50 ως 65 εκατομμύρια [[έτος φωτός|έτη φωτός]]), που συνεχίζεται πάντως στη γειτονική [[Κόμη Βερενίκης]]. Αρκετοί γαλαξίες του στην Παρθένο είναι αρκετά φωτεινοί ώστε να παρατηρούνται και με ερασιτεχνικά τηλεσκόπια, όπως οι '''M49''' (φαιν.μέγεθος 8,4), '''M58''' (φ.μέγεθος 9,7),'''M59''' (φ.μέγεθος 9,6),'''M60''' (φ.μέγεθος 8,8),'''M61''' (9,6), '''M84''' (9,1), '''M86''' (8,9), '''M87''' (8,6), '''M90''' (9,5, σχεδόν πάνω στο σύνορο με την Κόμη), '''NGC 4365''' (9,6), '''NGC 4526''' (9,7) και '''NGC 4636''' (9,5). Οι λίγο αμυδρότεροι '''NGC 4567''' και '''NGC 4568''' φαίνονται σχεδόν ο ένας πάνω στον άλλο και αποκαλούνται '''«Σιαμαία Δίδυμα»'''. Το μακρινότερο '''Υπερσμήνος της Παρθένου''' έχει διαστάσεις περί τα 110 εκατομμύρια έτη φωτός.
 
- Ο μεγάλος αυτός αστερισμός έχει και άλλους φωτεινούς γαλαξίες που δεν ανήκουν στο παραπάνω σμήνος, όπως ο '''«Γαλαξίας Σομπρέρο» (M104)''' (φ.μέγεθος 8, σχεδόν πάνω στο σύνορο με τον [[Κόραξ|Κόρακα]]), ο '''NGC 4697''' (φ.μέγεθος 9,2) και ο '''NGC 4699''' (9,5)
Γραμμή 107:
[[hr:Djevica (zviježđe)]]
[[hu:Szűz csillagkép]]
[[hy:Կույս (համաստեղություն)]]
[[id:Virgo]]
[[it:Vergine (costellazione)]]