Στρατόπεδο εξόντωσης Μπέλζεκ: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Ρομπότ: Προσθήκη: ca:Belzec |
Xqbot (συζήτηση | συνεισφορές) μ Ρομπότ: Τροποποίηση: en:Bełżec extermination camp; διακοσμητικές αλλαγές |
||
Γραμμή 2:
Το '''Στρατόπεδο Εξόντωσης Μπέλζεκ''' ([[πολωνικά]] Bełżec, προφέρεται Μπέουζετς) ήταν μικρό στρατόπεδο, το οποίο δημιούργησαν οι Ναζί το [[1941]] με αποκλειστικό σκοπό την εξόντωση των Εβραίων της περιοχής του [[Λούμπλιν]] ([[Πολωνία]]) και ήταν το πρώτο μιας σειράς παρόμοιων στρατοπέδων στην περιοχή του [[Γενικό Κυβερνείο|Γενικού Κυβερνείου]].
== Επιλογή θέσης, ίδρυση ==
Στις αρχές του [[1940]] οι Γερμανοί δημιούργησαν κοντά στο χωριό Μπέλζεκ της περιοχής του Λούμπλιν μερικά στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας, τα οποία επάνδρωσαν με Πολωνοεβραίους κρατούμενους. Στόχος ήταν η κατασκευή οχυρωματικών έργων στην παραμεθόριο με την [[Σοβιετική Ένωση]]. Τα στρατόπεδα αυτά διαλύθηκαν τον Οκτώβριο του 1940<ref>[http://www.deathcamps.org/belzec/belzec.html Death Camps (ARC)]</ref>.
Γραμμή 10:
Τις εργασίες κατασκευής επέβλεπε ο [[Ρίχαρντ Τομάλλα]] (Richard Thomalla) της Κεντρικής διοίκησης κατασκευών της [[SS]] ( SS-Zentralbauleitung) που έδρευε στο Ζάμοτς (Zamosc) και την επιτόπια επίβλεψη ένας αξιωματικός της SS με κόκκινα μαλλιά, του οποίου η ταυτότητα παραμένει άγνωστη, είχε όμως το προσωνύμιο "το αφεντικό" (Der Meister).
[[
Ολόκληρο το στρατόπεδο περιφράχτηκε με διπλό φράκτη, ένα με σύρμα πτηνοτροφείου και ένα με αγκαθωτό σύρμα, που, επίσης, καλύφθηκαν με τη φύτευση δένδρων (αυτό κρίθηκε απαραίτητο, καθώς το στρατόπεδο απείχε 50 μόλις μέτρα από την σιδηροδρομική γραμμή). Αρχικά υπήρχαν πέντε πύργοι παρατήρησης, ένας σε κάθε γωνία και ένας στο κέντρο (ο οποίος διέθετε πολυβόλο και προβολέα εντοπισμού). Όλοι επανδρώθηκαν από αποκαλούμενους "Trawnikimänner" (Ουκρανούς στρατολογημένους στην "Volksdeutsche" από το [[στρατόπεδο Εργασίας
== Η λειτουργία ==
Το στρατόπεδο ήταν χωρισμένο σε δύο τομείς: Ο τομέας Ι διέθετε δύο ράμπες εκφόρτωσης των βαγονιών που έφθαναν με τη βοήθεια μιας παρακαμπτήριας γραμμής στο στρατόπεδο (με τις επεκτάσεις σε ύστερο χρόνο είχαν δυναμικότητα εκφόρτωσης 40 βαγονιών). Δημιουργήθηκε μια δευτερεύουσα πύλη και μια κλειστή αυλή για να στέκονται εκεί οι μεταγόμενοι, αν η "παρτίδα" ήταν πολυπληθής. Αργότερα κατασκευάσθηκαν εκεί και δύο παραπήγματα όπου εκδύονταν οι μεταγόμενοι, στο ένα οι άνδρες, στο άλλο οι γυναίκες και τα παιδιά.
Γραμμή 20:
Οι πρώτες επιχειρήσεις εξόντωσης των μεταγομένων ήταν κυρίως πειραματικού χαρακτήρα, συνιστώμενες από δύο ή τρεις μεταγωγές των 4 - 6 βαγονιών χωρητικότητας 100 - 250 ατόμων το καθένα. Οι πειραματικές αυτές εξοντώσεις διήρκεσαν λίγες ημέρες και η τελευταία ομάδα που εξοντώθηκε ήταν οι Εβραίοι που είχαν επιλεγεί, από γκέτο κυρίως, για να ολοκληρώσουν τις εγκαταστάσεις. Διαπιστώθηκε, ωστόσο, ότι η στεγανότητα των θυρών δεν ήταν επαρκής και τα διάκενα έπρεπε να φράσσονται με άμμο, η οποία, μετά την εξόντωση των κρατουμένων, έπρεπε να αφαιρείται, για να επιτρέπεται η απομάκρυνση των σορών. Επιπλέον, ο αριθμός των μεταγομένων προς εξόντωση ήταν τέτοιος, που οι θάλαμοι αερίων αποδείχθηκαν "μη αποδοτικοί" ως προς το μέγεθός τους. Η εντύπωση που έδιναν, πάντως, ήταν πως επρόκειτο για λουτρά. Σε αυτό συνέβαλαν οι σωληνώσεις και οι κεφαλές ντους που κρέμονταν από την οροφή (αν και, φυσικά, δεν ήταν συνδεδεμένες με σωληνώσεις νερού).
[[
Τη Διοίκηση του Στρατοπέδου ανέλαβε ο Λοχαγός της Αστυνομίας (Polizeihauptmann) [[Κρίστιαν Βιρτ]] (Christian Wirth) . Υποδιοικητής ήταν ο Γκότφριντ Σβαρτς (Gottfried Schwarz) και, αν αυτός απουσίαζε, τον αναπλήρωνε ο βοηθός του Βιρτ Γιόζεφ Ομπερχόιζερ (Josef Oberhauser). Επικεφαλής του Τομέα ΙΙ ήταν ο Γιόχαν Νήμαν (Johann Niemann), ο οποίος αργότερα μετατέθηκε στο [[Στρατόπεδο εξόντωσης Ζομπίμπορ|Ζομπίμπορ]]. Τους θαλάμους αερίων χειριζόταν ο Λόρεντς Χάκενκολτ (Lorenz Hackenholt), με βοηθούς δύο Ουκρανούς. Τα υπάρχοντα των κρατουμένων, φυσικά, κατάσχονταν και μεταφέρονταν τακτικά στις αποθήκες που διατηρούσε στο Λούμπλιν ο [[Οντίλο Γκλομπότσνικ]]. Ο Βιρτ εκτελούσε συνέχεια πειράματα για να βελτιώσει την αποδοτικότητα του Στρατοπέδου. Έτσι, ενώ αρχικά οι θάλαμοι αερίων λειτούργησαν με μονοξείδιο του άνθρακα σε φιάλες, ύστερα από λίγο καιρό δοκίμασε τις αναθυμιάσεις του κινητήρα από ένα σοβιετικό τανκ (ισχύος 250 ίππων), εγκατεστημένου ακριβώς απέξω από τους θαλάμους<ref>Yitzhak Arad, Belzec, ''Sobibor, Treblinka: The Operation Reinhard Death Camps'', Indiana University Press, 1999, ISBN
=== Πρώτη φάση ===
Σε αυτήν περιλαμβάνονται οι πειραματικές εξοντώσεις κρατουμένων και όσες μεταγωγές έγιναν μέχρι τα μέσα - τέλη Απριλίου [[1942]]. Τα θύματα αυτής της φάσης προέρχονταν κυρίως από το γκέτο του Λούμπλιν και την ευρύτερη περιοχή του (περίπου 20.000 άτομα από το γκέτο και 10.000 από την περιοχή). Προέρχονταν, επίσης, από την περιοχή της [[Γαλικία|Γαλικίας]] - γκέτο του [[Λβιβ]] (50 km από το Μπέλζεκ) - το Στανισλάβοβο, το γκέτο του Κολομίγια και την Ράβα Ρούσκα. Σύνολο περίπου 30.000 άτομα.
Γραμμή 33:
Επιστρέφοντας στο Μπέλζεκ ξεκίνησε την αναδιοργάνωση του Στρατοπέδου με ταχύτατο ρυθμό.
=== Δεύτερη φάση ===
Την τελευταία εβδομάδα του Μαΐου μεταφέρθηκαν εκεί μικρές μόνον ομάδες για εξόντωση: Περίπου 2.500 Εβραίοι από το Κομάροβ, το Τίσοβτσε (Tyszowce) και το Λάστσοβ (Laszczow), ενώ τον Ιούνιο μεταφέρθηκαν 5.000 άτομα από το [[Γκέτο της Κρακοβίας]] και 1.600 από την ευρύτερη περιοχή της πόλης. Η δυναμικότητα του στρατοπέδου επρόκειτο να αυξηθεί τον Ιούλιο του 1942, όταν ετοιμάστηκε το νέο κτίριο των θαλάμων αερίων, με 24 μ. μήκος και 10 m πλάτος. Διέθετε έξι θαλάμους αερίων διαστάσεων 4 x 8 μ. (αν και σε άλλες πηγές αναφέρονται διαστάσεις 4 x 5 μ.), με πιο συμπαγή και αεροστεγή κατασκευή: Το κτίσμα ήταν από μπετόν, η οροφή από πισόχαρτο καλυμμένο με μεταλλικό δίχτυ και κλαδιά δένδρων (για παραλλαγή) και πλάι υπήρχε ένα μικρό παράπηγμα, 2 μ. x 2 μ., στο οποίο είχε εγκατασταθεί ο κινητήρας παραγωγής δηλητηριωδών αερίων.
Γραμμή 40:
Παρά τις προσπάθειες των Ναζί για απόλυτη μυστικότητα, οι Πολωνοί αντιστασιακοί είχαν καταφέρει να μάθουν τον ρόλο του Στρατοπέδου, στο οποίο συνέβαιναν ήδη και περίεργα περιστατικά. Αφορμή γι' αυτά έδιναν οι Ουκρανοί εθνικιστές, που έκλεβαν τιμαλφή από τα θύματά τους. Σε μια τέτοια περίπτωση ένας άνδρας της [[SS]] σκότωσε συνάδελφό του, νομίζοντας πως είναι ένας από τους Ουκρανούς. Ο Βιρτ διέταξε ειδική εξέταση για να διαπιστωθούν τα ακριβή γεγονότα. Ωστόσο, οι άνδρες της SS σύντομα αντελήφθησαν ότι δεν υπάρχει περίπτωση νίκης τους στον Πόλεμο και άρχισαν τις ενέργειες εξαφάνισης των εγκλημάτων τους.
== Το τέλος ==
Η τελευταία μεταγωγή στο Μπέλζεκ έγινε τον Δεκέμβριο του 1942. Ο Χίμλερ διέταξε να καούν όλα τα πτώματα και χρειάστηκε να εκταφούν περίπου 400 - 500 χιλιάδες σοροί και να καούν σε τεράστιες πυρές.
Την άνοιξη του 1943 οι φράκτες αποσυναρμολογήθηκαν, τα παραπήγματα και οι θάλαμοι αερίων κατεδαφίστηκαν και τα χρήσιμα υλικά μεταφέρθηκαν στο [[Μαϊντάνεκ]]. Εξοντώθηκαν οι τελευταίοι κρατούμενοι και, όταν όλα διαλύθηκαν, φυτεύτηκαν στην περιοχή έλατα και λούπινα. Ο Βιρτ έστειλε ανθρώπους του, για να εξετάσουν την περιοχή, και διαπιστώθηκε ότι ο εγχώριος πληθυσμός ανέσκαπτε τα εδάφη, αναζητώντας πολύτιμα αντικείμενα. Αποφασίστηκε να δημιουργηθεί στην περιοχή μια φάρμα και να εγκατασταθούν σε αυτήν Ουκρανοί έποικοι, πράγμα που έγινε. Η φάρμα διαλύθηκε όταν η περιοχή καταλήφθηκε από τον [[Κόκκινος Στρατός|Κόκκινο Στρατό]] (καλοκαίρι [[1944]]). Τα θύματα του Μπέλζεκ, στη συντριπτική πλειοψηφία τους Εβραίοι, αλλά και [[Αθίγγανοι]], ανέρχονται σε περίπου 600.000<ref>Henry Friedlander, The Origins of Nazi Genocide: From Euthanasia to the Final Solution, University of North Carolina Press, Chapel Hill & London, 1995, ISBN 0-8078-2208-6</ref>
== Πηγές, Αναφορές ==
{{reflist|2}}
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
Γραμμή 61:
[[da:Belzec]]
[[de:Vernichtungslager Belzec]]
[[en:
[[es:Campo de exterminio de Belzec]]
[[fi:Bełżec]]
| |||