Σίδηρος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Ρομπότ: Προσθήκη: ext:Hierru |
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 6:
Επίσης, είναι το μεταλλο με την πιο ευρεία χρήση, κυρίως με τη μορφή των δύο σημαντικότερων κραμάτων του, του [[Χάλυβας|χάλυβα]] (γνωστός και ως ατσάλι εκ του λατινικού acciaio) και του [[Χυτοσίδηρος|χυτοσίδηρου]].
Ο σίδηρος έχει ανακαλύφθεί από την προϊστορία, συγκεκριμένα από την [[Εποχή του Σιδήρου|Εποχή του Σιδήρου]].
==Χαρακτηριστικά==
Ο καθαρός σίδηρος είναι ένα μέταλλο αλλά βρίσκεται σπάνια με αυτήν την μορφή στην επιφάνεια της γης, επειδή οξειδώνεται εύκολα με την παρουσία οξυγόνου και υγρασίας στην ατμόσφαιρα. Προκειμένου να παραλάβουμε μεταλλικό σίδηρο, το οξυγόνο πρέπει να απομακρυνθεί από τα φυσικά μεταλλεύματα – κυρίως από τον αιματίτη (μετάλλευμα σιδήρου με τύπο Fe<sub>2</sub>O<sub>3</sub>) σε υψηλές θερμοκρασίες. Οι ιδιότητες του σιδήρου μπορούν να τροποποιηθούν με την ανάμιξη του με τα διάφορα άλλα μέταλλα (και μερικά αμέταλλα, κυρίως άνθρακα και πυρίτιο) για να σχηματίσει ατσάλι.
Οι πυρήνες των ατόμων σιδήρου έχουν μερικές από τις υψηλότερες συνδετικές ενέργειες ανά πυρήνα, οι οποίες ξεπερνώνται μόνο από το ισότοπο νικελίου <sup>62</sup>Ni. Παγκοσμίως το αφθονότερο των πιο σταθερών ισοτόπων είναι, παρόλα αυτά, το <sup>56</sup>Fe. Αυτό σχηματίζεται από την πυρηνική σύντηξη στα αστέρια. Αν και ένα περαιτέρω μικρό ενεργειακό κέρδος θα μπορούσε να εξαχθεί από τη σύνθεση <sup>62</sup>Ni, οι συνθήκες στα αστέρια είναι ακατάλληλες ώστε να ευνοηθεί αυτή η διαδικασία. Η διανομή των στοιχείων στη γη ευνοεί πολύ περισσότερο το σίδηρο παρά το νικέλιο, καθώς επίσης και πιθανώς στα στοιχεία-προϊόντα ενός υπερκαινοφανούς άστρου.
Ο σίδηρος (ως Fe<sup>2+</sup>, κατιόν σιδήρου (ΙΙ)) είναι ένα απαραίτητο ιχνοστοιχείο που χρησιμοποιείται από σχεδόν όλους τους ζωντανούς οργανισμούς. Οι μόνες εξαιρέσεις είναι μερικοί οργανισμοί που ζουν σε περιβάλλον φτωχό σε σίδηρο και έχουν εξελιχθεί ώστε να χρησιμοποιούν διαφορετικά στοιχεία στις μεταβολικές τους διαδικασίες, όπως το μαγγάνιο αντί για σίδηρο για την κατάλυση, ή την αιμοκυανίνη αντί για την αιμογλοβίνη. Ένζυμα που περιέχουν σίδηρο συμμετέχουν στην κατάλυση οξειδωτικών αντιδράσεων στη βιολογία, και στις μεταφορές διάφορων ευδιάλυτων αερίων.
==Ύπαρξη==
Ο σίδηρος είναι το έκτο αφθονότερο στοιχείο στο σύμπαν, που διαμορφώνεται ως τελική πράξη της νουκλεοσύνθεσης, από το πυρίτιο που συντήκεται στα ογκώδη αστέρια. Ενώ αποτελεί περίπου το 5% της επιφάνειας της γης, ο γήινος πυρήνας θεωρείται ότι αποτελείται κατά ένα μεγάλο μέρος από ένα κράμα σιδήρου-νικελίου που αποτελεί το 35% της συνολικής μάζας της γης. Ο σίδηρος είναι συνεπώς το αφθονότερο στοιχείο στη γη, αλλά μόνο το τέταρτο αφθονότερο στοιχείο στην επιφάνειά της, μετά το αργίλιο (Al). Το μεγαλύτερο μέρος του σιδήρου στην επιφάνεια βρίσκεται ενωμένος με το οξυγόνο ως μεταλλεύματα οξειδίων σιδήρου όπως ο αιματίτης και ο μαγνητίτης.
Περίπου ένας στους 20 μετεωρίτες αποτελείται από κάποια μεταλλεύματα σιδήρου-νικελίου. Αν και σπάνιοι, οι μετεωρίτες σιδήρου είναι ο σημαντικότερος τρόπος σχηματισμού και αιτία ύπαρξης μεταλλικού σιδήρου στην επιφάνεια της γης.
Το κόκκινο χρώμα της επιφάνειας του Άρη θεωρείται ότι προέρχεται από πετρώματα πλούσια σε σίδηρο.
==Ισότοπα==
Ο φυσικός σίδηρος αποτελείται από τέσσερα ισότοπα: 5.845% από το ραδιενεργό <sup>54</sup>Fe (ημιζωή: >3.1×10<sup>22</sup> έτη), 91.754% από το σταθερό <sup>56</sup>Fe, 2.119% από το σταθερό <sup>57</sup>Fe και 0.282% από το επίσης σταθερό <sup>58</sup>Fe. Το <sup>60</sup>Fe είναι ένα εξαφανισμένο ραδιοϊσότοπο με ημιζωή (1.5 εκατομμύρια έτη).
==Παραπομπές - σημειώσεις==
Γραμμή 14 ⟶ 38 :
* [http://www.epyna.gr/modules.php?name=News&file=article&sid=779 ''Εξομολογήσεις του Σιδήρου σε γλώσσα Διαθεματικότητας'' (ένα διδακτικό κείμενο για τον σίδηρο)]
{{Μετάφραση_EN|Iron}}
| |||