Για την προέλευση του δεκαπεντασύλλαβου στίχου έχουν διατυπωθεί ποικίλες θεωρίες, καμία από τις οποίες δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι λύνει οριστικά το ζήτημα.<ref>''Λεξικό Νεοελληνικής Λογοτεχνίας. Πρόσωπα, έργα, ρεύματα, όροι.'', εκδ. Πατάκη, Αθήνα 2007, στο λήμμα «ίαμβος»</ref> Μία από τις απόπειρες ερμηνείας της γένεσης του στίχου είναι η '''σύνδεση με τα αρχαιοελληνικά μέτρα'''. Ήδη από τη βυζαντινή εποχή, ο [[Ευστάθιος Θεσσαλονίκης]] είχε υποστηρίξει ότι ο δεκαπεντασύλλαβος προερχόταν από τον αρχαίο τροχαϊκό τετράμετρο στίχο, αναφέροντας ως παράδειγμα τον στίχο από τους ''Πέρσες'' του [[Αισχύλος|Αισχύλου]] «ω βαθυζώνων άνασσα Περσίδων υπερτάτη», ο οποίος συμπτωματικά σχηματίζει ιάμβους. Στη νεότερη εποχή, την αρχαιοελληνική προέλευση του δεκαπεντασύλλαβου υποστήριξε ο μουσικολόγος Θρ. Γεωργιάδης, που τον συνέδεε με τον δακτυλικό εξάμετρο (το μέτρο της [[Όμηρος|ομηρικής]] ποίησης), ο γερμανός μετρικολόγος του 19ου αι. W. Meyer, που θεωρούσε ότι προήλθε από τον ιαμβικό τετράμετρο, και ο [[λαογραφία|λαογράφος]] [[Στίλπων Κυριακίδης]], που τον θεωρούσε εξέλιξη του τροχαϊκού τετραμέτρου. Κατά μια άλλη θεωρία, ο πολιτικός στίχος προήλθε από τις '''επευφημίες των στρατιωτών στον ιππόδρομο''' που ήταν συντεθειμένες σε τονικά μέτρα και πέρασαν από τη [[ρωμαϊκή αυτοκρατορία|ρωμαϊκή]] στη βυζαντινή εθιμοτυπία. Έχει σωθεί μια τέτοια επευφημία, ο στίχος «Ίδε το έαρ το γλυκύ πάλιν επανατέλλει», που μαρτυρείται από τον Κωνσταντίνο Ζ΄. Πρώτος διατύπωσε αυτήν την άποψη ο [[Βέλγιο|Βέλγος]] ελληνιστής Henri Grégoire και την επεξεργάστηκε πιο πρόσφατα ο Michael Jeffreys. Μια τρίτη ερμηνεία είναι η σύνδεση με το '''δημοτικό τραγούδι''' και αναπτύχθηκε από τον μουσικολόγο Samuel Baud-Bovy, σύμφωνα με τον οποίο ο δεκαπεντασύλλαβος προήλθε από τους δημοτικούς οκτασύλλαβους στίχους της εποχής, ήταν δηλαδή αποτέλεσμα της ένωσης δύο οκτασύλλαβων, με τον δεύτερο να είναι καταληκτικός, δηλαδή χωρίς την τελευταία συλλαβή.
