Δαυίδ Α΄ της Σκωτίας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Ο '''Δαυίδ Α' της Σκωτίας''' ([[1083]]/[[1085]] - [[1153]]) ήταν βασιλιάς της [[Σκωτία|Σκωτίας]] την περίοδο [[1124]] - [[1153]], 6ος και νεώτερος γιος του [[Μάλκολμ Γ' της Σκωτίας]] και της [[Αγία Μαργαρίτα της Σκωτίας|Μαργαρίτας]]. Έζησε την παιδική του ηλικία στη [[Σκωτία]], μέχρι την εποχή που εξορίστηκε στην [[Αγγλία]], το [[1093]]. Εκεί έγινε δεκτός από τον βασιλιά [[Ερρίκος Α' της Αγγλίας|Ερρίκο Α']], και μυήθηκε στα [[Νορμανδία|Νορμανδικά]] και [[Αγγλοσάξονες|Αγγλοσαξονικά]] έθιμα.

 

 

Ο όρος [[Δαβιδιανή Επανάσταση]] χρησιμοποιήθηκε από πολλούς ιστορικούς, προκειμένου να καθορίσουν τις σημαντικές αλλαγές που επέφερε στην [[Σκωτία]] η περίοδος της βασιλείας του. Έκτισε μοναστήρια, αναμόρφωσε το [[Γρηγοριανό ημερολόγιο]], οργάνωσε την επικράτειά του σε [[δήμος|δήμους]] και αναμόρφωσε την χώρα στα πρότυπα του [[φεουδαρχία|φεουδαρχικού συστήματος]] που ίσχυε στη [[Γαλλία]] και την Νορμανδική Αγγλία.

Το [[1093]] ο βασιλιάς Μάελ Κόλουιμ και ο αδελφός του Δαυίδ, Εδουάρδος, σκοτώθηκαν στον ποταμό [[Αλν]] κατά τη διάρκεια της επίθεσης της πόλης [[Νορθούμπερλαντ]]. Ο Δαυίδ, με τους αδελφούς του [[Αλέξανδρος Α' της Σκωτίας|Αλέξανδρο]] και [[Έντγκαρ της Σκωτίας|Έντγκαρ]], ήταν παρόντες όταν η μητέρα τους πέθαινε. Οι τρεις αδελφοί, σύμφωνα με μεσαιωνική παράδοση πολιορκούσαν στο [[Εδιμβούργο]] τον θείο τους, [[Ντόναλντ Γ' της Σκωτίας]]. Ο Ντόναλντ, που είχε ταξιδέψει στο Εδιμβούργο προκειμένου να διεκδικήσει το στέμμα της Σκωτίας, στέφθηκε βασιλιάς και απαιτούσε την εξορία των τριών αδελφών. Ο βασιλιάς [[Γουλιέλμος Β' της Αγγλίας]] ήταν ο πρώτος που αντέδρασε στην απόφαση του Ντόναλντ να καταλάβει το στέμμα της Σκωτίας και έστειλε τον ετεροθαλή αδελφό του Δαυίδ, [[Ντάνκαν Β' της Σκωτίας|Ντάνκαν]], με στρατό εναντίον του. Σκοτώθηκε όμως την ίδια χρονιά και ο Γουλιέλμος έστειλε το [[1097]] τον αδελφό του Δαυίδ, Έντγκαρ, κάτι που αποδείχθηκε επιτυχές, καθώς εκθρόνισε τον Ντόναλντ και ενθρονίστηκε στα τέλη της ίδιας χρονιάς.

 

 

Ως το [[1100]] ο Δαυίδ ήταν ένας ασήμαντος πρίγκηπας, αλλά όταν πέθανε σε ατύχημα ο βασιλιάς της Αγγλίας Γουλιέλμος Β', η άνοδος στον θρόνο της Αγγλίας του αδελφού του [[Ερρίκος Α' της Αγγλίας|Ερρίκου Α']] αντέστρεψε τις τύχες του. Λίγο μετά την στέψη του, ο βασιλιάς Ερρίκος παντρεύτηκε την αδελφή του Δαυίδ Ματθίλδη, με αποτέλεσμα, ως κουνιάδος του βασιλιά, να αποτελεί τη σημαντικότερη φυσιογνωμία στην Αγγλική αυλή.

 

Ο Δαυίδ, αν και είχε ασπαστεί τα Νορμανδικά έθιμα, μόλις ανέβηκε στον θρόνο σταδιακά άρχισε να «κελτικοποιείται», κάτι που ολοκληρώθηκε προς το τέλος της ζωής του. Τα δικαιώματα του στον θρόνο της Σκωτίας ήταν ανύπαρκτα. Ωστόσο, οι ευγενείς της Σκωτίας από φόβο στον βασιλιά της Αγγλίας Ερρίκο Α' που υποστήριζε τον Δαυίδ αναγκάστηκαν να τον αποδεχτούν ως βασιλιά, γνωρίζοντας ότι με πόλεμο μαζί του δεν θα είχαν καμιά τύχη.

 

 

Ο Μάελ Κόλουιμ, γιος του αδελφού του, Αλεξάνδρου, επιχείρησε ανεπιτυχώς να πολεμήσει μαζί του, αλλά ηττήθηκε από τις σαφώς ενισχυμένες δυνάμεις του, δραπετεύοντας και αφήνοντας υπό τον έλεγχο του Δαυίδ τα εδάφη του. Ο Δαυίδ στέφθηκε βασιλιάς της Σκωτίας στο [[Σκόουν]] και βασίλεψε την περίοδο [[1127]] - [[1130]] χωρίς δυσκολίες, αν και βρισκόταν κατά το μεγαλύτερο διάστημα στην αυλή του Ερρίκου.

Ακολούθησε τετραετής εμφύλιος πόλεμος με τον Μάελ Κόλουιμ, κατά τη διάρκεια του οποίου ο Δαυίδ είχε την υποστήριξη του Άγγλου βασιλιά Ερρίκου Α', δεχόμενος συνέχεια ενισχύσεις, και νίκησε κατά κράτος τον αδελφό του σε όλες τις μάχες. Τελικά τον συνέλαβε το [[1134]] και τον φυλάκισε στο [[κάστρο του Ρόξμπουργκ]]. Εκείνη την περίοδο, ο Δαυίδ παραχώρησε στον Γουόλτερ φιτζ Άλαν την περιοχή του [[Στράθγκραϊφ]], ενώ δεν είναι γνωστό πόσος καιρός πέρασε προκειμένου να κλείσει ειρήνη με τον Μάρεϊ. Την ίδια περίοδο διόρισε τον ανιψιό του [[Γουίλιαμ φιτζ Ντάνκαν]] διάδοχο του Άνγκους για να τον αποζημιώσει στον αποκλεισμό της διαδοχής στον θρόνο της Σκωτίας όταν ενηλικιωθεί. Παράλληλα, τον πάντρεψε με την κόρη του Μάρεϊ, παραχωρώντας του τα οχυρά [[Έλγκιν]] και [[Φόρες]]. Την εποχή που πέθανε ο προστάτης του βασιλιάς της Αγγλίας Ερρίκος Α' ([[1135]]) είχε στον έλεγχο του σχεδόν ολόκληρη την [[Σκωτία]].

 

 

Ο Δαυίδ Α' ήρθε σε σύγκρουση με τον βασιλιά της Αγγλίας [[Στέφανος της Αγγλίας|Στέφανο]], αλλά εξακολουθούσε να έχει τον έλεγχο σε ολόκληρη την Σκωτία. Ο πεντάχρονος ανιψιός του, [[Χάραλντ Μάνταντσον]], πήρε τα εδάφη της κομητείας του [[Όρκνεϊ]] ([[1139]]) και το [[Κέιθνες]] που πέρασε την δεκαετία του [[1140]], υπό την Σκωτσέζικη επιρροή. Πριν το [[1146]] διόρισε έναν γηγενή Σκωτσέζο, τον Αντρέα, επίσκοπο του Κέιθνες, σε μια περιοχή που ήταν εθνολογικά [[σκανδιναβοί|Σκανδιναβική]]. Το [[1150]], η περιοχή του Κέιθνες ήταν υπό τον έλεγχο του, αλλά άρχισαν να δημιουργούνται προβλήματα, λόγω της επίθεσης του βασιλιά [[Αϊστάιν Β' της Νορβηγίας]]. Με μεγάλο στόλο έσπευσε στο [[Όρκνεϊ]] και απήγαγε τον νεαρό Χάραλντ, ώστε να τον αναγκάσει να δηλώσει την υποταγή του προκειμένου να τον απελευθερώσει. Ο Δαυίδ απάντησε δίνοντας στον υποτελή του Χάραλντ, [[Έρλεντ Χάραλντσον]], τα μισά από τα εδάφη του Κέιθνες. Ο βασιλιάς της Νορβηγίας πρόσφερε το ίδιο δώρο στον Έρλεντ, ακυρώνοντας το δώρο του Δαυίδ.

Ο βασιλιάς της Αγγλίας Στέφανος εκστράτευσε να τον αντιμετωπίσει και μετά από μια σύντομη μάχη ήρθαν σε ειρηνική συμφωνία. Ο Δαυίδ θα μπορούσε να κρατήσει το Καρλάιλ και τα μισά εδάφη της κομητείας του [[Χάντιγκτον]], περιοχή που είχε κατασχεθεί λόγω της επανάστασης του Δαυίδ, ενώ ο Στέφανος θα έπαιρνε τα υπόλοιπα κάστρα. Ο Δαυίδ δεν θα ήταν υποτελής του Στέφανου στην Σκωτία, αλλά θα του ήταν υποτελής στο Καρλάιλ και τις υπόλοιπες Αγγλικές περιοχές. Σύντομα ωστόσο, η συνθήκη του Ντάρχαμ καταπατήθηκε λόγω κακομεταχείρισης του γιου του Ερρίκου από την Αγγλική αυλή.

 

 

Το χειμώνα του [[1136]]-[[1137]], ο Δαυίδ επιτέθηκε για δεύτερη φορά στην Αγγλία, όπου τον περίμενε στο [[Νιουκάστλ]] ο Αγγλικός στρατός. Χωρίς τελικά να δοθεί μάχη, αποφασίστηκε ειρηνική συνθήκη έως το Νοέμβριο. Τότε, ο Δαυίδ ζήτησε ολόκληρο

Τον Ιούνιο του [[1138]], οι δύο Σκωτσέζικοι στρατοί ενώθηκαν στο Ντάρχαμ, ενώ έφτασαν νέες δυνάμεις του αγγλικού στρατού να τους αντιμετωπίσουν, υπό τον Γουλιέλμο, κόμη του Ομάλ. Την ίδια στιγμή, ο Δαυίδ είχε γίνει επικίνδυνα αλαζόνας λόγω του θριάμβου του στο [[Κλίθερο]]. Ο στρατός του αποτελείτο από 26.000 ετοιμοπόλεμους άντρες, μεγαλύτερος από τον αντίστοιχο αγγλικό. Έσπευσαν να συναντηθούν στο [[Κάουντον Μουρ]] στις [[22 Αυγούστου]]. Στη [[μάχη του Στάνταρντ]] που ακολούθησε, οι Σκωτσέζοι ηττήθηκαν και επέστρεψαν στο Καρλάιλ, η ήττα όμως δεν ήταν συντριπτική, γεγονός που επέτρεψε στους Σκωτσέζους να κρατήσουν το [[Κάμπερλαντ]] και το [[Νορθάμπερλαντ]]. Ο επίσκοπος της Όστρια Αλβέριχος έφτασε στις [[26 Σεπτεμβρίου]] στο Καρλάιλ, όπου βρισκόταν ο Δαυίδ με τους ευγενείς του, για να εγγυηθεί την είσοδο του επισκόπου της [[Γλασκώβη|Γλασκώβης]] στη συμμαχία. Ο επίσκοπος έπαιξε τον ρόλο του ειρηνοποιού με τον βασιλιά της Αγγλίας Στέφανο, και η ειρήνη υπογράφηκε στη συνάντηση του Δαυίδ με τη σύζυγο του Στεφάνου, [[Ματθίλδη της Βουλώνης]]. Σύμφωνα με αυτή, δινόταν στον γιο του Δαυίδ Ερρίκο η κομητεία του Χάντιγκτον, του Νόρθμπερλαντ και του [[Ντόνκαστερ]], ενώ ο Δαυίδ κρατούσε τα κάστρα Καρλάιλ, Κούμπερλαντ και ο Στέφανος τα κάστρα [[Μπάμπεργκ]], Νιουκάστλ. Η συμφωνία εκπλήρωνε όλους τους στρατιωτικούς στόχους του Δαυίδ.

 

 

Η ειρήνη κράτησε μέχρι την εισβολή της κόρης του Ερρίκου Α', Ματθίλδης, στην Αγγλία, προκειμένου να διεκδικήσει τα δικαιώματα της στον θρόνο του πατέρα της. Ο Δαυίδ αμέσως δεν έχασε ευκαιρία να αποκηρύξει την ειρήνη με τον Στέφανο και να πολεμήσει στο πλευρό της Ματθίλδης, της οποίας ήταν φανατικός θαυμαστής εναντίον του. Ήταν παρών στην στέψη της ως βασίλισσας στο [[αββαείο του Ουέστμινστερ]]. Ακολούθησε για την Αγγλία ο γνωστός μεγάλος εμφύλιος πόλεμος μεταξύ της Ματθίλδης και του Στεφάνου, ο αποκαλούμενος Αναρχία. Ο Δαυίδ εν τω μεταξύ άρπαξε την ευκαιρία να επεκτείνει σημαντικά τα εδάφη του σε βάρος του Άγγλου βασιλιά, έχοντας υπό την πλήρη κατοχή του όλο το βόρειο νησί. Κέρδισε τα κάστρα Νιούκαστλ, Μπάμπεργκ και την επισκοπή του Ντάρχαμ, όλοι οι βαρόνοι του Νόρθμπερλαντ ήρθαν στο στενό του κύκλο και ξανάκτισε το κάστρο του Καρλάιλ. Έκανε το Ρόξμπουργκ τον αγαπημένο τόπο κατοικίας του, ισχυροποίησε σημαντικά την χώρα του, αναδιάρθρωσε το οικονομικό της σύστημα και έκοψε ασημένια νομίσματα.

 

 

Παρά τις μεγάλες επιτυχίες κατά των Άγγλων, ο βασιλιάς της Σκωτίας Δαυίδ Α' είχε και μερικές καθοριστικές αποτυχίες, οι σημαντικότερες εκ των οποίων ήταν στις επισκοπές του Ντάρχαμ και της [[Υόρκη|Υόρκης]]. Στην επισκοπή του Ντάρχαμ, επιχείρησε να διορίσει τον ευνοούμενο του Γουλιέλμο Κομύν, αφού η θέση είχε γίνει κενή μετά τον θάνατο του [[Γοδεφρείδος Ρούφος|Γοδεφρείδου Ρούφου]] ([[1140]]). Παρόλο που κατείχε την πόλη του Ντάρχαμ, για να καταφέρει να το κάνει έπρεπε να έχει την υποστήριξη του παπικού απεσταλμένου, που κατά κακή το σύμπτωση ήταν ο [[Ερρίκος του Μπλουά]], επίσκοπος του [[Γουίντσεστερ]], ο ίδιος ο αδελφός του βασιλιά Στεφάνου, κάτι που σήμαινε οριστική αποτυχία. Απέτυχε εξίσου και στην αρχιεπισκοπή της Υόρκης.

 

Θεωρείται ο αναμορφωτής της Σκωτσέζικης εκκλησίας, αναδιοργανώνοντας την κατά τα Νορμανδικά πρότυπα, αρχίζοντας από την επισκοπή της Γλασκώβης. Σε όλη του την ζωή αγωνίστηκε για την ανεξαρτησία της επισκοπής της Σκωτίας από την ψιλή επικυριαρχία των Αγγλικών αρχιεπισκοπών της Υόρκης και του [[Καντέρμπουρι]]. Αναδιάρθρωσε το εκκλησιαστικό σύστημα με τον θεσμό των ενοριών, ίδρυσε καθ' όλη την διάρκεια που είχε ολοκληρωτική εξουσία 3 ή 4 νέες επισκοπές, αφήνοντας μετά τον θάνατο του συνολικά 9, τις υπόλοιπες υπάρχουσες επισκοπές όπως αυτή της Γλασκώβης τις ανακαίνισε ή τις ξανάκτισε.

 

 

Το μεγαλύτερο πρόβλημά του στα εκκλησιαστικά θέματα -όπως αναφέρθηκε- που δεν λύθηκε ποτέ ήταν η εξουσία που εξασκούσαν οι Αγγλικές αρχιεπισκοπές της Υόρκης και του Καντέρμπουρι πάνω στην δική του κεντρική επισκοπή του Αγίου Ανδρέα. Το πρόβλημα θα λυνόταν αν μετατρεπόταν η επισκοπή του Αγίου Ανδρέα σε αρχιεπισκοπή, κάτι που συνέβαινε ως τον 11ο αιώνα, όπου πολλοί επίσκοποι του Αγίου Ανδρέα αποκαλούντο αρχιεπίσκοποι. Δεν είχε ξεκαθαριστεί όμως ποτέ με παπικό διάταγμα ο προβιβασμός του Αγίου Ανδρέα σε αρχιεπισκοπή, κάτι που του δημιουργούσε όλα τα προβλήματα.

Το [[1151]] έφτασε ο καρδινάλιος Τζον Πάπαρο, προκειμένου να ιδρύσει 4 νέες αρχιεπισκοπές στην [[Ιρλανδία]]. Ο Δαυίδ του ζήτησε διάταγμα για τον προβιβασμό του Αγίου Αντρέα σε αρχιεπισκοπή και ο καρδινάλιος του υποσχέθηκε να το κάνει μετά την επιστροφή του από την Ιρλανδία. Όταν ο καρδινάλιος επέστρεψε στο Καρλάιλ, άκουσε τα αιτήματα του Δαυίδ, αλλά είδε ότι δεν είχε την παπική εξουσιοδότηση να το κάνει. Τον επόμενο χρόνο ο Δαυίδ δέχτηκε νέο χτύπημα, αφού ιδρύθηκε η [[νορβηγία|νορβηγική]] αρχιεπισκοπή του [[Τροντχάιμ]], που περιλάμβανε και το [[Όρκνεϊ]]. Ο Δαυίδ δέχτηκε το τελικό χτύπημα στις [[12 Ιουλίου]] [[1152]] με τον θάνατο του αγαπημένου γιου και διαδόχου του, Ερρίκου, κόμη του Νορθάμπερλαντ. Αρρώστησε βαριά από την λύπη του, κάτι που οδήγησε και στον δικό του θάνατο. Πριν πεθάνει όρισε ως διάδοχο του τον μεγάλο του εγγονό, [[Μάλκολμ Δ' της Σκωτίας|Μάλκολμ Δ']], ενώ ο μικρός εγγονός του, [[Γουλιέλμος Α" της Σκωτίας|Γουλιέλμος]], θα γινόταν κόμης του Νορθάμπερλαντ.

 

*Anderson, Alan Orr (ed.), Early Sources of Scottish History: AD 500–1286, 2 Vols, (Edinburgh, 1922)

*Anderson, Alan Orr (ed.), Scottish Annals from English Chroniclers: AD 500–1286, (London, 1908), republished, Marjorie Anderson (ed.) (Stamford, 1991)

{{μεταφρασμένο|en|David I of Scotland}}

 

 

{{Link FA|es}}

{{Link FA|en}}

 

[[Κατηγορία:Καθολικοί άγιοι]]