Επιστημονική επανάσταση: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Ρομπότ: Προσθήκη: ca:Revolució científica |
Xqbot (συζήτηση | συνεισφορές) μ Ρομπότ: Προσθήκη: ckb:شۆڕشی زانستی, vi:Cách mạng khoa học; διακοσμητικές αλλαγές |
||
Γραμμή 45:
Ο Νεύτων με την θεωρία της [[βαρύτητα]]ς, μπόρεσε να ενώσει τους νόμους του Κέπλερ με την μηχανική του Γαλιλαίου σε ένα ενιαίο μαθηματικό πλαίσιο με εφαρμογή σε κάθε αντικείμενο της φυσικής.<ref>Gillispie, C.C. (1986), ''Στην Κόψη της Αλήθειας: Η εξέλιξη των επιστημονικών ιδεών από το Γαλιλαίο ως τον Einstein'', μτφρ. Δ. Κούρτοβικ, Αθήνα: ΜΙΕΤ, σ. 59.</ref> Το πλέγμα γενικών νόμων που διατύπωσε επέτρεψε στην παραγωγή προβλέψεων για τα φυσικά φαινόμενα, επιβεβαιώνοντας το εξηγητικό τους πλαίσιο. Αυτό έδωσε ώθηση στην αιτιοκρατική σκέψη ([[ντετερμινισμός|ντετερμινισμό]]).<ref>Βαλλιάνος (2008), σσ. 106-107.</ref>
== Επανάσταση στην ανατομία
Η [[ιατρική]] κατά τον μεσαίωνα βασιζόταν κυρίως στην γνώση ενός συνόλου καθολικών νόμων, βασισμένων σε ένα πλαίσιο πρώτων αρχών όπως απέρρεαν από τις ιδέες του [[Αριστοτέλης|Αριστοτέλη]], του [[Γαληνός|Γαληνού]] και του [[Αβικέννας|Αβικέννα]].<ref>Πεφάνης Παναγιώτης (2004), ''Συνοπτική ιστορία της ιατρικής. Ανιχνεύοντας την αβεβαιότητα'', Αθήνα: Εξάντας, σ. 64.</ref> Η θέση του Γαληνού στην ιατρική ήταν αντίστοιχη με την θέση του Αριστοτέλη στην φυσική. Θεωρούσε την [[τελεολογία]] ως το μονοπάτι που οδηγεί στην κατανοήση.<ref>Gillispie (1986), σ. 64.</ref>
Οι [[ανατομή|ανατομές]] γίνονταν με σκοπό να δουν το πως είναι φτιαγμένο το σώμα και όχι για να το υποβάλλουν σε ανάλυση.<ref>Gillispie (1986), σ. 63.</ref>
[[Αρχείο:Vesalius Fabrica p357.jpg|thumb|Εικόνα από το έργο του Βεσάλιου, ''De humani corporis fabrica''.]]
Ο [[Ανδρέας Βεσάλιος]], θεμελιωτής της σύγχρονης [[ανατομία]]ς, ερεύνησε συστηματικά το [[ανθρώπινο σώμα]] με ανατομές και εξέδωσε το έργο του ανασκευάζοντας αρκετά από τα λάθη του Γαληνού στις περιγραφές των οργάνων. Έδωσε βάση στην προσωπική παρατήρηση και την λεπτομέρεια, αλλά δεν προχώρησε στην ρήξη με το γαληνικό πλαίσιο.<ref>Πεφάνης (2004), σσ. 80-81.</ref>
Γραμμή 55:
Ο [[Ουίλλιαμ Χάρβεϋ]] δεν συνέχισε απλώς το έργο των προηγούμενων, αλλά απέδειξε με το πείραμα και την παρατήρηση ένα συμπέρασμα εντελώς αντίθετο με την γαληνική παραδοχή για την ροή του [[αίμα]]τος και την [[φυσιολογία]] της [[καρδιά]]ς.<ref>Crombie (1992), σ. 228.</ref> Ανακάλυψε την κυκλοφορία του αίματος, με μεθοδολογία που συνδυάζει την εκτεταμένη χρήση της συγκριτικής ανατομικής μεθόδου, με ποσοτική και μαθηματική προσέγγιση των παρατηρήσεων και πειραμάτων που διεξήγαγε σε εξαιρετικά ευρεία κλίμακα.<ref>Πεφάνης (2004), σ. 91.</ref>
Με ποσοτικούς υπολογισμούς απέδειξε ότι το αίμα που περνά από την καρδία σε ορισμένο χρόνο, είναι περισσότερο από την συνολική ποσότητα αίματος μέσα στο σώμα. Με ανατομικές έρευνες έδειξε την δομή των καρδιακών βαλβίδων, την απουσία πόρων στο διάφραγμα και την διέλευση αίματος από τους [[πνεύμονες]]. Με πειράματα απέδειξε ότι το αίμα ρέει προς μόνο μία κατεύθυνση.<ref>Πεφάνης (2004),
Βασική καινοτομία του Χάρβεϋ ήταν ότι βάσισε την αλήθεια των ερευνών του στον εμπειρισμό του, με εστίαση στην παρατήρηση, τον πειραματισμό και την ποσοτικοποίηση σύμφωνα με τις αρχές της νέας επιστήμης, χωρίς να καταφύγει στην εκ των προτέρων προϋπόθεση της αλήθειας μιας θεωρίας.<ref> Βαλλιάνος (2008), σ. 149.</ref> Στην περίπτωση του Χάρβεϋ η προσοχή του οδηγήθηκε από ανεπιβεβαίωτες οντολογικές παραδοχές, αλλά η διάφορά του με άλλους με τους οποίους συμμεριζόταν τις ίδιες παραδοχές, ήταν ότι ο ίδιος τις υπέβαλλε σε εμπειρικό έλεγχο.<ref>Crombie (1992), σ. 235.</ref> Ωστόσο, παρέμεινε πιστός στον αριστοτελισμό και στο σύστημα αναλογιών προς την φύση.<ref>Πεφάνης (2004), σ. 94.</ref>
Γραμμή 63:
Η προσφορά του Καρτέσιου ήταν ότι υποστήριξε την θεωρητική ιδέα ότι το σώμα είναι μια μηχανή και όλες οι λειτουργίες του μπορούν να εξηγηθούν με τις αρχές και τους νόμους που ισχύουν γενικά στην φύση.<ref>Crombie (1992), σ. 236.</ref> Τόσο η ιατροχημική, όσο και η ιατρομηχανική κατεύθυνση εντάσσονται οντολογικά και μεθοδολογικά στο μηχανοκρατικό δυϊστικό μοντέλο του Καρτέσιου. Ιδίως μεθοδολογικά, σε αυτό το μοντέλο τα επιχειρήματα συγκροτούνται παραγωγικά με στήριξη σε ένα κλειστό σύστημα γενικών αρχών.<ref>Πεφάνης (2004), σ. 101.</ref> Η αναζήτηση ενός πλήρους υπόβαθρου για κάθε γενίκευση, δεν συμβάδιζε με το πνεύμα της νέας επιστήμης, και έτσι, μέχρι τον 18ο αιώνα, δεν έγινε δυνατό να συγκροτηθεί μια ενιαία βασική θεωρία πάνω στο καρτεσιανό πλαίσιο.<ref>Πεφάνης (2004), σ. 102.</ref>
== Το ζήτημα της συνέχειας της επιστήμης ==
Ο ιστορικός της επιστήμης Alistair C. Crombie υποστηρίζει ότι η επιστημονική επανάσταση ήταν η έντονη βελτίωση των πειραματικών και μαθηματικών μεθόδων. Χαρακτηριστικό της νεότερης επιστήμης είναι η πειραματική μεθοδολογία, και αυτή ήταν δημιούργημα του ύστερου Μεσαίωνα.<ref>Lindberg David C. (1997), Οι απαρχές της δυτικής επιστήμης, μτφρ. Η. Μαρκολέφας , Αθήνα: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις ΕΜΠ, σ. 509.</ref> Αντίθετα, κατά τον Alexandre Koyré, το κύριο χαρακτηριστικό δεν ήταν η μεθοδολογία, αλλά η αλλαγή στο μεταφυσικό επίπεδο, η αναμόρφωση του τρόπου σκέψης και η προσέγγιση της θεωρίας με διαφορετικό τρόπο.<ref>Lindberg (1997),σ. 510.</ref>
Γραμμή 69:
Οι φυσικοί φιλόσοφοι του Μεσαίωνα υπέβαλαν την αριστοτελική φιλοσοφία σε έλεγχο, είτε για λόγους θεολογικούς, είτε επειδή αδυνατούσε να εξηγήσει ικανοποιητικά τον κόσμο όπως γίνονταν αντιληπτός.<ref>Lindberg (1997), σ. 519.</ref> Ωστόσο, οι βασικές αριστοτελικές αρχές δεν αποκηρύχθηκαν, η κριτική στην αριστοτελική φιλοσοφία αφορούσε μόνο συγκεκριμένα σημεία και όχι το σύνολό της. Αλλά αυτό το κλίμα κριτικής, προετοίμασε την γενικότερη κριτική που οδήγησε στην κατάρριψη του Αριστοτέλη κατά την νεώτερη περίοδο.<ref>Lindberg (1997), σ. 520.</ref>
Οι επιστήμονες του 17ου αιώνα απέρριψαν τα βασικά στοιχεία της αριστοτελικής μεταφυσικής και αναβίωσαν και
Η ανάλυση που έκανε ο Γαλιλαίος στην κίνηση των σωμάτων, ήταν σε μεγάλο βαθμό επεξεργασία των αρχών και θεωρημάτων που διατυπώθηκαν τον 14ο αιώνα.<ref>Lindberg (1997), σ. 523.</ref>
Οι παρατηρήσεις του Γαλιλαίου από μόνες τους δεν ήταν ικανές να ανατρέψουν ολόκληρο το κοσμολογικό σύστημα. Αυτό που ήταν απαραίτητο, ήταν η μεταβολή στους τρόπους με τον οποίο γινόταν κατανοητός ο φυσικός κόσμος.<ref>Βαλλιάνος (2008), σ. 47.</ref> Αυτή η μεταβολή, αποκαλούμενη από τον Thomas Kuhn «''αλλαγή παραδείγματος''», σφραγίστηκε από την κατανόηση της φύσης ως ένα μηχανικό σύστημα. Η επιστήμη πλέον εξετάζει και βγάζει συμπεράσματα μόνο με την εμπειρική παρατήρηση και την μαθηματική περιγραφή των πραγμάτων, χωρίς να παρασύρεται σε ποιοτικές και τελολογικές αντιλήψεις.<ref>Βαλλιάνος (2008), σσ. 48-49.</ref>
== Παραπομπές ==
{{reflist|2}}
== Δείτε επίσης ==
* [[Φιλοσοφία της επιστήμης]]
== Βιβλιογραφία ==
* {{cite book|last=Βαλλιάνος |first=Περικλής |title=Η Επιστημονική Επανάσταση και η Φιλοσοφική θεωρία της Επιστήμης. Ακμή και Υπέρβαση του Θετικισμού|publisher=ΕΑΠ|location=Πάτρα|date=2008|edition=β'|isbn=9605387840}}
* {{cite book|last=Μετζενιώτης |first=Διονύσης |title=Κείμενα Ιστορίας και Φιλοσοφίας των Επιστημών|publisher=ΕΑΠ|location=Πάτρα|chapter=Η μαθηματικοποίηση της φύσης|isbn=9605388138}}
* {{cite book|last=Πατηνιώτης |first=Μανόλης |title=Κείμενα Ιστορίας και Φιλοσοφίας των Επιστημών|publisher=ΕΑΠ|location=Πάτρα|chapter=Νεύτων και Νευτωνισμός στην Ευρώπη του 18ου αιώνα|isbn=9605388138}}
* {{cite book|last=Πεφάνης |first=Παναγιώτης |title=Συνοπτική ιστορία της ιατρικής. Ανιχνεύοντας την αβεβαιότητα|publisher=Εξάντας|location=Αθήνα|date=2004|isbn=9789602565919}}
* {{cite book|last=Crombie|first=A. C.|title=Από τον Αυγουστίνο στον Γαλιλαίο|publisher=ΜΙΕΤ|location=Αθήνα|date=1992|isbn=9602500697}}
* {{cite book|last=Gillispie|first=C.C.|title=Στην Κόψη της Αλήθειας: Η εξέλιξη των επιστημονικών ιδεών από το Γαλιλαίο ως τον Einstein|publisher=ΜΙΕΤ|location=Αθήνα|date=1986|isbn=9602501014}}
* {{cite book|last=Lindberg |first=David C.|title=Οι απαρχές της δυτικής επιστήμης|publisher=Πανεπιστημιακές Εκδόσεις ΕΜΠ|location=Αθήνα|date=1997|isbn=9602545208}}
[[Κατηγορία:Φιλοσοφία της επιστήμης]]
Γραμμή 97:
[[bn:বৈজ্ঞানিক বিপ্লব]]
[[ca:Revolució científica]]
[[ckb:شۆڕشی زانستی]]
[[cs:Vědecká revoluce]]
[[en:Scientific revolution]]
Γραμμή 118 ⟶ 119 :
[[tl:Himagsikang pang-agham]]
[[uk:Науково-технічна революція]]
[[vi:Cách mạng khoa học]]
[[zh:科学革命]]
| |||