Γραμμική Α: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Nataly8 (συζήτηση | συνεισφορές)
μ Ρομπότ: Τροποποίηση: pt:Linear A; διακοσμητικές αλλαγές
Γραμμή 1:
[[ΕικόναΑρχείο:Linear A tablets filt.jpg|thumb|Σπαράγματα πινακίδων Γραμμικής Α από το Δωμάτιο Δ18Α του προϊστορικού οικισμού του [[Ακρωτήρι Θήρας|Ακρωτηρίου]] της [[Θήρα|Θήρας]]]]
 
[[ΕικόναΑρχείο:Linear A vase filt.jpg|thumb|right|180px|Αγγείο με χαραγμένη Γραμμική Α που επίσης ανακαλύφθηκε στο Ακρωτήρι Θήρας]]
 
Η '''Γραμμική Α''' είναι μια [[μινωικός πολιτισμός|μινωική]] γραφή που ανακαλύφθηκε στην [[Κρήτη]] από τον [[Άρθουρ Έβανς]] το 1900. Η γραφή αυτή θεωρείται πρόγονος της [[Γραμμική Β|Γραμμικής Β]], η οποία είναι [[μυκηναϊκός πολιτισμός|μυκηναϊκή]].
 
== Προέλευση ==
Όπως και η Γραμμική Β, έτσι και η Γραμμική Α είναι αποτυπωμένη κυρίως σε πήλινες πινακίδες. Τέτοιες πινακίδες έχουν βρεθεί στην [[Κνωσός|Κνωσό]], στη [[Φαιστός|Φαιστό]], στην [[Αγία Τριάδα (Ηράκλειο Κρήτης)|Αγία Τριάδα]], στα [[Μάλλια]], στα [[Χανιά]], στις [[Αρχάνες]] κ.α. αλλά και εκτός Κρήτης στη [[Μήλος|Μήλο]], στην [[Κέα]], στα [[Κύθηρα]], στη [[Θήρα]], στη [[Μίλητος|Μίλητο]] και στην [[Τροία]].
 
Χρονολογείται πριν την έλευση των Μυκηναίων στην Κρήτη, από το 1800 ως το 1450 π.Χ. περίπου.
 
== Μορφή ==
Η Γραμμική Α αποτελείται όπως και η Γραμμική Β από συλλαβογράμματα (χαρακτήρες με συγκεκριμένη συλλαβική φωνητική αξία) και ιδεογράμματα (ή λογογράμματα, χαρακτήρες που αντιπροσωπεύουν αντικείμενα). Έχουν βρεθεί περί τα 60-70 συλλαβογράμματα και 60 ιδεογράμματα. Περίπου τα μισά από αυτά είναι κοινά με τους χαρακτήρες της Γραμμικής Β, κάτι που οδήγησε στην εικασία ότι η Α είναι πρόγονός της.
 
== Γλώσσα ==
[[Αρχείο:PhaistosDiskLarge.jpg|thumb|right|300px|Ο δίσκος της Φαίστου, ένα παράδειγμα της Γραμμικής Α.]]Η Γραμμική Α δεν έχει αποκρυπτογραφηθεί και αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια της σύγχρονης [[αρχαιολογία|αρχαιολογίας]]. Η αποκρυπτογράφησή της θα αποκαλύψει τη [[γλώσσα]] και ενδεχομένως και την καταγωγή των Μινωιτών.
 
Γραμμή 20:
Η ύπαρξη κοινών χαρακτήρων και κοινών συνδυασμών χαρακτήρων στις δύο Γραμμικές γραφές επιτρέπει την ευρέως αποδεκτή εικασία ότι οι κοινοί χαρακτήρες έχουν την ίδια φωνητική αξία και στις δύο γραφές. Με βάση την αποκρυπτογραφημένη Γραμμική Β έχουν μεταγραφεί τα κείμενα της Γραμμικής Α, αλλά η φωνητική τους απόδοση δεν ανήκει σε καμιά ως τώρα γνωστή γλώσσα. Από την άλλη λείπουν από τη Γραμμική Β χαρακτήρες, οι οποίοι στη Γραμμική Α φαίνεται να είναι σημαντικοί, ενώ η Γραμμική Β χρησιμοποιεί χαρακτήρες από τη [[μινωική ιερογλυφική γραφή]], οι οποίοι δεν υπάρχουν στη Γραμμική Α..
 
Στο τέλος των απαριθμήσεων εμφανίζεται πάντα η ίδια λέξη, η οποία με βάση τη Γραμμική Β αποδίδεται ως ''ku-ro'' ή ''ku-lo''. Εικάζεται ότι σημαίνει "σύνολο", "άθροισμα". Ως λέξη όμως δεν μπορεί να ενταχθεί με ασφάλεια σε καμία από τις γνωστές γλώσσες. Έχουν προβληθεί οι διαφορετικές μεταξύ τους εικασίες ότι συγγενεύει με τη [[σημιτικές γλώσσες|σημιτική]] ρίζα ''*kul'', με την [[ινδοευρωπαϊκές γλώσσες|ινδοευρωπαϊκή]] ρίζα ''*kwol'' ή με την [[ετρουσκική γλώσσα|ετρουσκική]] λέξη ''churu'', οι οποίες έχουν συγγενή σημασία.
 
Εικάζεται ότι η γλώσσα των κειμένων της Γραμμικής Α μπορεί να είναι η [[ετεοκρητική γλώσσα|ετεοκρητική]], η οποία επιβίωσε και μετά την κατάληψη της Κρήτης από τους Μυκηναίους και δείγματα της οποίας σώζονται σε μεταγενέστερες επιγραφές γραμμένες με το [[ελληνικό αλφάβητο]]. Το συμπέρασμα αυτό δεν γίνεται αποδεκτό από όλους, επειδή υποστηρίζεται ότι στην Κρήτη την εποχή εκέινη μπορεί να υπήρχαν πάνω από μία μη ελληνικές γλώσσες. Η μη ελληνικότητα της γλώσσας της Γραμμικής Α ενισχύεται πάντως από το γεγονός ότι η εξέλιξή της, η Γραμμική Β, δεν αποδίδει την ελληνική γλώσσα με ακρίβεια. Με βάση αυτό το γεγονός θεωρούν αρκετοί ότι η Γραμμική Α ταίριαζε καλύτερα στη γλώσσα, για την οποία ήταν προορισμένη, ενώ η Γραμμική Β, παίρνοντας τις φωνητικές αξίες της, μόνο μερικώς μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως ελληνική γραφή, γι' αυτό και στη συνέχεια εγκαταλείφθηκε.
 
== Εξωτερικές συνδέσεις ==
* [http://www.people.ku.edu/~jyounger/LinearA/ Ιστοσελίδα με κείμενα σε Γραμμική Α και βιβλιογραφία από τον καθηγητή John Younger, Kansas University]
* [http://www.omniglot.com/writing/lineara.htm Omniglot]
* [http://www.antikesboiotien.uni-muenchen.de/gastautoren/Einf%FChrung%20in%20Linear%20B.pdf Josef Fischer, Eine kurze Einführung in Linear B]
 
[[Κατηγορία:Συστήματα γραφής]]
Γραμμή 50:
[[no:Linear A]]
[[pl:Pismo linearne A]]
[[pt:Escrita linearLinear A]]
[[ru:Линейное письмо А]]
[[sh:Linearno A pismo]]