Μόψος ο Λαπίθης: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Ο Μόψος γεννήθηκε στην Τιταρησσό ή - μετέπειτα - Εύρωπος και - σήμερα - Σαραντάπορος<ref>[http://www.servianet.gr/files/pdf/monh%20agantoniou.pdf Ιωάννης Χρ. Παπαγιάννης: Μονή Αγ. Αντωνίου]</ref> της [[Θεσσαλία|Θεσσαλίας]], γιαυτό και ονομαζόταν επίσης '''Τιταρήσιος''' ή '''Τιταιρώνειος'''. Αναφέρεται ως γιος του [[Άμπυκος|Αμπύκου]] ή Άμπυγα και της [[Χλωρίς|Χλωρίδας]]. Στα «άθλα επί Πελία» (βλ. [[Πελίας]]) που εικονίζονται στη [[Λάρνακα του Κυψέλου]], παριστάνεται δίπλα στον [[Άδμητος|Άδμητο]] ως πυγμάχος.

 

 

Ο Μόψος έλαβε μέρος στη Μάχη Λαπίθων και Κενταύρων, ενώ σύμφωνα με τον [[Οβίδιος|Οβίδιο]] έλαβε μέρος και στο κυνήγι του [[Καλυδώνιος Κάπρος|Καλυδωνίου Κάπρου]].<ref>[[Οβίδιος]], ''[[Μεταμορφώσεις (Οβίδιος)|Μεταμορφώσεις]]'', VIII.316.</ref>

Σύμφωνα με μία παραλλαγή, ο Μόψος σε κάποιο συμβάν χώρισε από τους Αργοναύτες και πήγε μόνος του στην Αφρική.

 

Το [[1946]]-[[1947|47]] ανακαλύφτηκε στον αρχαιολογικό χώρο της [[Karatepe-Arslantaş]] της άλλωτε [[Κιλικία|Κιλικίας]] μιά δίγλωση ιερογλυφική επιγραφή στην [[Λουβιαβή γλώσσα|Λουβιανή]] και στην [[Φοινικική γλώσσα]]. Με βάση το κείμενο αυτής της επιγραφής οι ιστορικοί θεωρούν πιθανή την ύπαρξη ιστορικού προσώπου του Μόψου.<ref>Barnett 1953; Hammond 1975: 679-680; Burkert 1992: 52; Finkelberg 2005: 140-159; Jasink & Marino, forthcoming. The Phoenician text has been re-published in K. Lawson Younger 1998.</ref> Η επιγραφή χρονολογείται από το [[700 π.Χ.]] περίπου. Το πρόσωπο που μιλάει ονομάζεται ''’-z-t-w-d'' στα Φοινικικά ή ''Azatiwataš'' στα Λουβιανά και δηλώνει ότι είναι ο βασιλιάς των ''d-n-n-y-m'' στα Φοινικικά ή ''Hiyawa'' στα Λουβιανά, της δυναστείας του «''οίκου του M-p-š'' στα Φοινικικά και ''Mukšuš'' στα Λουβιανά. Προφανώς πρόκειται για απόγονο ή διάδοχο του Μόψου. Το όνομά του στα Φοινικικά θυμίζει μια κατά τον [[Όμηρος|Όμηρο]] ονομασία των Ελλήνων, τους ''Δαναούς'', ενώ το ''Hiyawa'' θυμίζει το Λουβιανό Ahhiyā(wa) που σύμφωνα με τις κυριαρχούσες εκτιμήσεις στην γλώσσα των [[Χετταίοι|Χετταίων]] σημαίνει ''[[Αχαιοί|Αχαιός]]'' και κάτοικος της [[Μυκηναϊκός πολιτισμός|Μυκηναϊκής]] αποικίας στην Μικρά Ασία.

 

Μιά άλλη επιγραφή των Χετταίων που βρέθηκε στο [[Boğazkale|Βογάτζκαλε]] της σημερινής Τουρκίας που παλιά ήταν η [[Χαττούσα]], η πρωτεύουσα των Χετταίων αναφέρει ένα πρόσωπο με το όνομα Mukšuš σε σχέση με τον Βασιλιά [[Maduwatta|Madduwattaš]] της [[Arzawa]] και τον Attaršiyaš της Ahhiyā. Επειδή το κείμενο είναι της εποχής της βασιλείας του Χετταίου αυτοκράτορα [[Arnuwanda III]], μερικοί αρχαιολόγοι<ref>e.g. Finkelberg 2005: 140-159.</ref> σχετίζουν το πρόσωπο του Μόψου με τους [[Λαοί της θάλασσας|Λαούς της Θάλασσας]] που είχαν επιτεθεί στην Αίγυπτο τον 12ο π.Χ. αιώνα, ενώ το ''d-n-n-y-m'' ερμηνεύεται ως λαός [[Denyen]] που ήταν ένας από τους Λαούς της θάλασσας. Η άποψη αυτή δεν είναι όμως γενικά αποδεκτή.<ref>e.g. Drews 1993: 48-72.</ref>

 

{{reflist|2}}

 

* R. D. Barnett, 1953. "Mopsos", in: ''Journal of Hellenic Studies'' 73 (1953), pp. 140-143.

* [[Robert Drews]], 1994: ''The End of the Bronze Age: Changes in Warfare and the Catastrophe ca. 1200 B.C.'' (Princeton Unievrsity Press).

* Margalit Finkelberg, 2005. ''Greeks and Pre-Greeks: Aegean Prehistory and Greek Heroic Tradition'' (Cambridge University Press).

* [[N. G. L. Hammond]], 1975. "The End of Mycenaean Civilization and the Dark Age. (b) The Literary Tradition for the Migrations", in: ''The Cambridge Ancient History'', vol. II, part 2, ed. by J.E.S. Edwards, C.J. Gadd, N.G.L. Hammond and E. Sollberger, (Cambridge University Press), pp. 678-712.

* Anna Margherita Jasink and Mauro Marino, forthcoming. "[http://kubaba.univ-paris1.fr/recherche/antiquite/mopsoinglesem.pdf The West Anatolian origins of the Que kingdom dynasty]", in: ''Proceedings of the 6th International Congress of Hittitology, Roma 5-9 settembre 2005''.

* K. Lawson Younger, 1998. "The Phoenician Inscription of Azatiwada: An Integrated Reading", ''Journal of Semitic Studies'' 43, pp. 11-47.

 

 

 

[[Κατηγορία:Μάντεις]]

[[Κατηγορία:Επώνυμοι ήρωες της ελληνικής μυθολογίας]]

[[Κατηγορία:Μυθικοί βασιλείς της Θράκης|Μοψος ο Λ]]