Συρακούσες: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Οι '''Συρακούσες''' ([[Αρχαία ελληνική γλώσσα|αρχαία ελληνικά]]: Συρακοῦσαι, [[Λατινικά]]: Syracusae, [[Ιταλικά]]:Siracusa) είναι πόλη της [[Ιταλία|Ιταλίας]] στην ανατολική ακτή της [[Σικελία|Σικελίας]]. Ιδρύθηκε από τους αρχαίους Έλληνες το [[734 π.Χ.|734]] ή το [[733 π.Χ.]] και συγκεκριμένα απόυπό [[Αρχαία Κόρινθος|ΚορίνθιουςΚορινθίων]] και των [[Τενέα|ΤενεάτεςΤενεατών]] αποίκουςαποίκων. Ήταν η σημαντικότερησημαντικότατη πόλη της [[Μεγάλη Ελλάδα|Μεγάλης Ελλάδας]] και μια από τις σπουδαιότερες αρχαίες ελληνικές πόλεις. Στον [[Πελοποννησιακός πόλεμος|Πελοποννησιακό πόλεμο]] (Σικελική εκστρατεία [[415 π.Χ.|415]]-[[413 π.Χ.]]) δέχτηκαν και απέκρουσαν την επίθεση των [[Αθήνα|Αθηναίων]]. Στη συνέχεια εξελίχθηκαν ως μια από τις ακμαιότερες, πλουσιότερες και δυνατότερες ελληνικές πόλεις της Σικελίας μέχρι την υποδούλωσή της στους [[Ρωμαίοι|Ρωμαίους]] το [[212 π.Χ.]] Ο [[Κικέρων|ΚικέρωναςΚικέρων]] την αποκάλεσε «Ωραιοτάτην και καταστόλιστον πόλιν». Τα εντυπωσιακά ερείπια του κέντρου της αρχαίας πόλης αποτελούν [[Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς|μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς]] της [[ΟΥΝΕΣΚΟ]].

Στη Νοτιοανατολική Σικελία, σώζονται ακόμη μέχρι σήμερα, τα ερείπια των Συρακουσών. ΠεριτριγυρισμένεςΠεριβεβλημένες από ισχυρότατα τείχη που είχαν μήκος 28 χλμ., οι Συρακούσες στολίζονταν από θαυμάσια ανάκτορα, όπως αυτό του Ιέρωνα, περίφημουςπεριφήμους ναούς της [[Άρτεμις|ΑρτέμιδαςΑρτέμιδος]] και της [[Αθηνά|Αθηνάς]] από την κρήνη [[Αρέθουσα (μυθολογία)|Αρέθουσα]] και το περίφημο θέατρο των Συρακουσών, αριστούργημα αρχιτεκτονικής και ακουστικής. Τα σωθέντα νομίσματά της, που σώθηκαν, είναι αληθινά καλλιτεχνήματα.

Οι Συρακούσες ιδρύθηκαν το [[734 π.Χ.|732]] ή [[733 π.Χ.]] από τους [[αρχαία Κόρινθος|ΚορίνθιουςΚορινθίους]] αποίκους με οικιστή τον [[Αρχίας ο Κορίνθιος|Αρχία]]. Η πόλη αρχικά χτίστηκε στο νησί [[Ορτυγία]] και στην συνέχεια επεκτάθηκε στην απέναντι ακτή. Τον επόμενο αιώνα η πόλη αναπτύχθηκε ιδρύοντας αρκετές αποικίες στην νοτιοανατολική [[Σικελία]], όπως οι [[Άκραι]], ο [[Έλωρος]] και η [[Καμάρινα]]. Στα χρόνια αυτά που συνοδεύτηκαν με μεγάλη οικονομική ακμή των Συρακουσών, η πόλη ταράχτηκε από σφοδρές διαμάχες ανάμεσα στους ευγενείς και τους υποδουλωμένους ντόπιους.

Το [[485 π.Χ.]] ο [[Γέλων]] ο τύραννός της [[Γέλα|Γέλας]]ς κατέλαβε τις Συρακούσες και ανέλαβε την εξουσία σ’ αυτές. Στην θέση του, τύραννο της Γέλας, άφησε τον αδερφό του [[Ιέρων Α' των Συρακουσών|Ιέρωνα]]. Ο Γέλων είχε ήδη παντρευτεί την κόρη του [[Θήρων]]α, τυράννου του [[Ακράγαντας|Ακράγαντα]]. Με την κίνηση αυτή εξασφάλισε την συμμαχία της άλλης ισχυρής ελληνικής πόλης της νότιας [[Σικελία|Σικελίας]]ς. Με την δραστηριότητααναπτύξασα που ανέπτυξεδραστηριότητα κατάφερε να δημιουργήσει έναν ισχυρό συνασπισμό πόλεων ο οποίος περιλάμβανεπεριελάμβανε τις τρεις ισχυρότερες πόλεις της νοτιοδυτικής Σικελίας, τις Συρακούσες, την [[Γέλα]] και τον [[Ακράγαντας|Ακράγαντα]]. Ο ισχυρός αυτός συνασπισμός οδηγήθηκε τελικά σε σύγκρουση με τους [[Καρχηδόνα|ΚαρχηδόνιουςΚαρχηδονίους]]. Η καθοριστική σύγκρουση έγινε στην πόλη Ιμέρα της βόρειας Σικελίας, το [[480 π.Χ.]]. Στην [[μάχη της Ιμέρας]] οι δυνάμεις των Συρακούσιων και του Ακράγαντα νίκησαν τους ΚαρχηδόνιουςΚαρχηδονίους αναστέλλοντας τα σχέδια των τελευταίων για κατάληψη του νησιού για περίπου έναν αιώνα.

Ο Γέλων πέθανε το [[478 π.Χ.]] και τον διαδέχτηκε ο αδερφός του [[Ιέρων Α' των Συρακουσών|ΙέρωναςΙέρων]]<ref>[[s:Ιστορική Βιβλιοθήκη/ΙΑ|Διόδωρος ΙΑ.38]]</ref> ο οποίος ισχυροποίησε ακόμα περισσότερο το κράτος των Συρακουσών. Συμμαχώντας με την πόλη [[Κύμη (Κάτω Ιταλία)|Κύμη]] νίκησε τους [[Τυρρηνοί|Τυρρήνους]] πειρατές στην [[ναυμαχία της Κύμης]] το [[474 π.Χ.]]<br />

Ο Ιέρωνας πέθανε το [[467 π.Χ.]] και τον διαδέχτηκε ο αδερφός του [[Θρασύβουλος των Συρακουσών|Θρασύβουλος]]. Ο Θρασύβουλος δεν είχε τις ικανότητες των προκατόχων του και καθαιρέθηκε με επανάσταση έναν χρόνο μετά.<ref>[[s:Ιστορική Βιβλιοθήκη/ΙΑ|Διόδωρος ΙΑ.67]]</ref> Μετά την πτώση της τυραννίας, κυριάρχησε στην πόλη η δημοκρατική παράταξη. Μεταξύ του 458 και 452 π.Χ. οι γηγενείς κάτοικοι της [[Σικελία|Σικελίας]]ς, οι Σικελοί δημιούργησαν ένα ισχυρό κράτος στο εσωτερικό του νησιού και κυρίευσαν ορισμένες ελληνικές και Καρχηδονιακές πόλεις των παραλίων. Οι Συρακούσες κατάφεραν να διαλύσουν το κράτος των Σικελών και να επιβάλλουνεπιβάλουν την κυριαρχία τους στις περιοχές τους. Το 445 π.Χ. οι Συρακούσιοι κατέλαβαν και τον Ακράγαντα αποκτώντας τον έλεγχο σε μεγάλο μέρος του νησιού. Πολλές Σικελικές πόλεις δυσαρεστημένες από την ηγεμονία των Συρακουσών οδηγήθηκαν σε συμμαχία με την [[αρχαία Αθήνα|Αθήνα]]. Η Αθήνα αναμίχθηκε στα γεγονότα της Σικελίας το 427 π.Χ στέλνοντας μία μικρή δύναμη να βοηθήσει το [[Ρήγιο]] και τους [[Λεοντίνοι|Λεοντίνους]] που απειλούνταν από τις Συρακούσες. Το 416 π.Χ. με αφορμή την βοήθεια που ζήτησε η πόλη [[Έγεστα]] από την Αθήνα για να προστατευτεί από τις επιθέσεις του γειτονικού [[Σελινούντας|Σελινούντα]], οργανώθηκε από την [[αρχαία Αθήνα|Αθήνα]] η μεγάλη Σικελική εκστρατεία. Οι Αθηναίοι πολιόρκησαν τις Συρακούσες όμως μετά την παρέμβαση των [[αρχαία Σπάρτη|Σπαρτιατών]] οι Αθηναίοι ηττήθηκαν και 7.000 Αθηναίοι αιχμαλωτίστηκαν.

===Η περίοδος του ΔιονύσιουΔιονυσίου του ΠρεσβύτερουΠρεσβυτέρου===

Η Έγεστα μετά την αποτυχία των Αθηναίων να τις προσφέρουν βοήθεια στράφηκε στους [[Καρχηδόνα|Καρχηδόνιους]]. Αυτοί ανταποκρίθηκαν στέλνοντας έναν μεγάλο στρατό με τον στρατηγό [[Αννίβας Α΄|Αννίβα]]. Οι Καρχηδόνιοι εκστράτευσανεξεστράτευσαν στην Σικελία το 409 π.Χ. και κατέλαβαν τον [[Σελινούντας|Σελινούντα]], την [[Ιμέρα]] και τον [[Ακράγαντας|Ακράγαντα]]. Οι Συρακούσιοι μπροστά στον κίνδυνο εξέλεξαν στρατηγό τον [[Διονύσιος ο Πρεσβύτερος|Διονύσιο]]. Αυτός αποκτώντας τον απόλυτο έλεγχο του στρατού κατέλαβε την εξουσία και έγινε τύραννος (406 π.Χ.). Ο Διονύσιος στην συνέχεια κατέλαβε πόλεις της ανατολικής Σικελίας καταφέρνοντας να ελέγξει το μεγαλύτερομέγιστο μέρος του ανατολικού τμήματος του νησιού. Στις επιχειρήσεις αυτές κατέστρεψε ολοσχερώς την [[Νάξος (Σικελία)|Νάξο]]. Το 398 π.Χ. εκστράτευσε κατά των Καρχηδονιακών βάσεων της Σικελίας και κατάφερε να καταλάβει την Καρχηδονιακή πόλη [[Μοτύη]]. Μετά από αυτές τις εξελίξεις οι Καρχηδόνιοι έστειλαν στρατό στην Σικελία, κατέλαβαν την [[Μεσσήνη (Σικελία)|Μεσσήνη]] και στην συνεχεια πολιορκησανπολιόρκησαν τις ίδιες τις Συρακούσες. Οι Συρακούσιοι ενισχυόμενοι με τριάντα πλοία από τους [[αρχαία Σπάρτη|Σπαρτιάτες]] απέκρουσαν τους Καρχηδόνιους και τους νίκησαν στην θάλασσα. Ακολούθησε στην συνέχειαέπειτα αντεπίθεση των Συρακουσών και ανάκτηση πολλών περιοχών που είχαν χαθεί στον πρόσφατο πόλεμο. Άλλες δύο επιχειρήσεις των Συρακουσών να επιβάλλουνεπιβάλουν την κυριαρχία τους στην Σικελία απέτυχαν και οι Συρακούσες απέκτησαν σταδιακά τον έλεγχο του μεγαλύτερου τμήματος της Σικελίας. Ο [[Διονύσιος ο Πρεσβύτερος|ΔιονύσιοΔιονύσιος]] ενισχυμένος επέκτεινε τις στρατιωτικές του επιχειρήσεις και στην νότια Ιταλία καταλαμβάνοντας την πόλη [[Καυλωνία]] και υποτάσσοντας το [[Ρήγιο]]. Ο Διονύσιος συγκρούστηκε πάλι με τους [[Καρχηδόνα|Καρχηδόνιους]] και κατάφερε να ανακτήσει τον Σελινούντα.<ref>[[s:Ιστορική Βιβλιοθήκη/ΙΓ|Διόδωρος ΙΓ-ΙΕ]]</ref>

Ο [[Διονύσιος ο Πρεσβύτερος|Διονύσιο]] πέθανε το 367 π.Χ. και τον διαδέχτηκε ο γιος του [[Διονύσιος ο Νεότερος]]. Ο Διονύσιος ο Νεότερος δεν διέθετε τις ικανότητες του πατέρα του με αποτέλεσμα δώδεκα χρόνια μετάύστερα να ανατραπεί από τον στρατηγό [[Δίωνας|Δίωνα]] και να καταφύγει στους ΕπιζεφύριουςΕπιζεφυρίους Λοκρούς. Ο ΔίωναςΔίων δολοφονήθηκε έναν χρόνο μετά από έναν ηγέτη των αντιπάλων του, τον [[Κάλλιπος|Κάλλιπο]]. Αυτός δεν διατηρήθηκε πολύ καιρό στην εξουσία και δολοφονήθηκε δύο χρόνια μετάαργότερα. Ακολούθησε τότε στις Συρακούσες μία περίοδος αναρχίας που είχε ως αποτέλεσμα το 346 π.Χ. να ξαναπάρει την εξουσία της πόλης ο [[Διονύσιος ο Νεότερος]]. Οι εξόριστοι Συρακούσιοι τότε ζήτησαν από την μητρόπολή τους την [[αρχαία Κόρινθος|Κόρινθο]] να τους βοηθήσει να διώξουν τον τύραννο και η Κόρινθος ανταποκρίθηκε στέλνοντας στρατό με επικεφαλήςεπι κεφαλής τον ναύαρχο [[Τιμολέων|Τιμολέοντα]]. ΠρινΠροτού οι δυνάμεις του Τιμολέοντα φτάσουν στην Σικελία ο τύραννος των Λεοντίνων [[Ικέτας των Λεοντίνων|Ικέτας]] κατέλαβε τις Συρακούσες και περιόρισε τον Διονύσιο στο νησί [[Ορτυγία]]. Ο [[Τιμολέων]] με τις δυνάμεις του νίκησε τον Ικέτα ενώ κατέλαβε και την Ορτυγία συλλαμβάνοντας τον Διονύσιο. Στην συνέχεια ανέλαβεΑνέλαβε την εξουσία της πόλης και άρχισε την ανασυγκρότησή της (343 π.Χ.). Το 339 π.Χ. οι [[Καρχηδόνα|Καρχηδόνιοι]] επιχείρησανεπεχείρησαν πάλι εκστρατεία στην Σικελία. Ο Τιμολέων τουςαυτούς αντιμετώπισε στον Κρίμησο ποταμό και τους νίκησε απωθώντας τους. Στην συνέχεια στράφηκεΣτράφηκε κατά κάποιων τυράννων ελληνικώνΕλληνικών πόλεων, ορισμένοι απ’ τους οποίους είχαν συμμαχήσει με τους ΚαρχηδόνιουςΚαρχηδονίους, και τους εκτέλεσεεκτελώντας ή τουςεκθρονίζοντας εκθρόνισεαυτούς. Οι Καρχηδόνιοι μετά την ήττα και των τελευταίων συμμάχων τους στην Σικελία αναγκάστηκαν να κλείσουν ειρήνη με τον Τιμολέοντα. Ο [[Τιμολέων]] πέθανε το 337 π.Χ. έχοντας πετύχει να απωθήσει τους Καρχηδόνιους και να ισχυροποιήσει τις Συρακούσες.<ref>[http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Plutarch/Lives/Timoleon*.html Πλούταρχος, Βίοι Παράλληλοι, Τιμολέων]</ref>

Το 316 π.Χ. ανέλαβε την εξουσία ο [[Αγαθοκλής (τύραννος)|Αγαθοκλής]] ο οποίος μετέτρεψε το πολίτευμα σεεις τυραννία. Ο Αγαθοκλής απέβλεπε στην δημιουργία ενός ισχυρού κράτους με κέντρο τις Συρακούσες και σύντομα στράφηκε κατά των [[Καρχηδόνα|Καρχηδονίων]] που ήταν το ισχυρότερο εμπόδιο στις φιλοδοξίες του. Αφού απέτυχε να τους νικήσει στην Σικελία αποφάσισε να μεταφέρει τον πόλεμο στην Αφρική. Συμμάχησε με τον τύραννο της Κυρήνης [[Οφέλλας|Οφέλλα]] και εκστράτευσε σταεπί των εδάφηεδαφών της Καρχηδόνας. Αφού κατέλαβε κάποιες πόλεις διέκοψε την εκστρατεία και επέστρεψε στην Σικελία, γιατί ο Οφέλλας σταμάτησε να τον στηρίζει και επιπλέον είχε επαναστατήσει η πόλη του [[Ακράγαντας|Ακράγαντα]] στην Σικελία. Με την επιστροφή του συνέχισε τις στρατιωτικές επιχειρήσεις στην Σικελία καταλαμβάνοντας το μεγαλύτερο τμήμα του νησιού. Στην συνέχεια στράφηκε κατά των [[Βρέττιοι|Βρέττιων]] της Νότιας Ιταλίας προσαρτώνας έναν τμήμα στο κράτος του. Ο Αγαθοκλής πέθανε το 289 π.Χ. έχοντας δημιουργήσει ένα μεγάλο κράτος. Μετά τον θάνατο του Αγαθοκλή το κράτος των Συρακουσών εξασθένησε και αντιμετώπισε νέες εισβολές των Καρχηδόνιων. Μπροστά στον νέο κίνδυνο οι ελληνικές πόλεις της Σικελίας κάλεσαν για βοήθεια τον [[Πύρρος της Ηπείρου|Πύρρο]] που εκείνη την περίοδο πραγματοποιούσε εκστρατεία στην Κάτω Ιταλία. Ο Πύρρος νίκησε τους Καρχηδόνιους οι οποίοι είχαν φτάσει πάλι να απειλούν τις Συρακούσες, κατέλαβε την πόλη τους [[Έρυξ (αρχαία πόλη)|Έρυξ]] και τους περιόρισε στην πόλη [[Λιλύβαιο]] στα δυτικά του νησιού. Στην συνέχεια όμωςΌμως εκδήλωσε ηγεμονικές διαθέσεις με αποτέλεσμα να στραφούν πολλές Σικελικές πόλεις εναντίον του. Μετά την δημιουργία εχθρικού κλίματος στην Σικελία εναντίον του ο Πύρρος αποχώρησε και συνέχισε τις επιχειρήσεις του στην Κάτω Ιταλία.

Μετά την αποχώρηση του Πύρρου οι Συρακούσες πέρασαν σε μία περίοδο πολιτικής αστάθειας που έληξε το 275 π.Χ. με την αναρρίχηση στην εξουσία του [[Ιέρων Β' των Συρακουσών|Ιέρωνα]] ο οποίος επέβαλλες τυραννικό καθεστώς<ref>[http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Plb.+1.8&redirect=true Perseus, Η άνοδος του Ιέρωνα]</ref>. Ο ΙέρωναςΙέρων αρχικά αντιμετώπισε τους [[Μαμερτίνοι|Μαμερτίνους]], μίαςμιάς ομάδας μισθοφόρων από την Καμπανία της Κάτω Ιταλίας, οι οποίοι είχαν καταλάβει την [[Μεσσήνη (Σικελία)|Μεσσήνη]] και πραγματοποιούσαν επιδρομές στις γύρω περιοχές. Για να τους αντιμετωπίσει, έκλεισε συμμαχία με τους Καρχηδόνιους και μετά από μία σειρά επιχειρήσεων κατάφερε να τους περιορίσει. Τότε αυτοί αναγκάστηκαν να ζητήσουν την βοήθεια της [[αρχαία Ρώμη|Ρώμης]]. Η εμπλοκή της Ρώμης στην Σικελία οδήγησε στον [[πρώτος Καρχηδονιακός πόλεμος|πρώτο Καρχηδονιακό πόλεμο]]. Ο ΙέρωναςΙέρων στο διάστημα αυτό έκλεισε ειρήνη με την Ρώμη και κατάφερε να διατηρήσει τις κτήσεις του. Στην συνέχεια συμμάχησε με την Ρώμη.<ref>[http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Plb.+1.16&redirect=true Perseus, Ο Ιέρωνας και η Ρώμη]</ref> Ο Ιέρωνας πέθανε το 215 π.Χ .και τον διαδέχτηκε ο γιος του [[Ιερώνυμος των Συρακουσών|Ιερώνυμος]] ο οποίος δολοφονήθηκε ένα χρόνο μετάαργότερα. Μετά τον θάνατο και του διαδόχου του Ιέρωνα η στάση της πόλης έγινε εχθρική προς τη Ρώμη. Οι Ρωμαίοι τότε πολιόρκησαν τις Συρακούσες και τις κατέλαβαν το 212 π.Χ. μετά από πολιορκία ενός έτους. Με την κατάληψη της πόλης, σκότωσαν τον μεγάλο μαθηματικό και μηχανικό της αρχαιότητας [[Αρχιμήδης|Αρχιμήδη]], ο οποίος κατασκευάζοντας ειδικές μηχανές είχε ενισχύσει την άμυνα των Συρακουσών.