Γνεύσιος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Ο '''γνεύσιος''' (αγγλ. gneiss) είναι ευρέως διαδεδομένο [[πέτρωμα]] που προέρχεται από υψηλού βαθμού περιφερειακή μεταμόρφωση πετρωμάτων, κυρίως πυριγενών αλλά και ιζηματογενών.

 

Χαρακτηριστικό των γνευσίων είναι η εναλλαγή σνοικτόχρωμων και σκουρόχρωμων ζωνών, και οι δύο από πυριτικά ορυκτά. Αυτό που περισσότερο χαρακτηρίζει τους γνευσίους είναι αυτή η χαρακτηριστική υφή τους παρά η ορυκτολογική τους σύσταση. Η υφή αυτή είναι χαρακτηριστική της μεταμόρφωσης υψηλών θερμοκρασιών (600 - 700^ο C) και ανάλογων πιέσεων. Οι κρύσταλλοι των ορυκτών δεν λαμβάνουν φυλλώδη μορφή αλλά περισσότερο κοκκώδη.<ref>[http://hyperphysics.phy-astr.gsu.edu/Hbase/geophys/gneiss2.html Georgia State University]</ref> Από ορυκτολογική άποψη οι γνεύσιοι συνίστανται κυρίως από νατριούχους και καλιούχους [[άστριοι|αστρίους]], [[χαλαζίας|χαλαζία]] και συμμετέχουν επίσης [[μαρμαρυγίες]] (κυρίως [[μοσχοβίτης]] και [[βιοτίτης]]) και [[αμφίβολοι]] (κυρίως [[κεροστίλβη]]), ενώ ενίοτε συναντάται και [[γραφίτης]]<ref>[http://encyclopedia2.thefreedictionary.com/Lewisian+gneiss The free Dictionary]</ref>. Ανάλογα με το αρχικό πέτρωμα από το οποίο προήλθαν χαρακτηρίζονται ως γρανιτικοί, διοριτικοί, σχιστολιθικοί, κτλ. Αν το πρωτογενές πέτρωμα ήταν πυριγενές, οι γνεύσιοι χαρακτηρίζονται ως '''ορθογνεύσιοι''', ενώ αν ήταν ιζηματογενές, τότε χαρακτηρίζονται ως '''παραγνεύσιοι'''.

 

Μια ιδιαίτερη παραλλαγή του γνευσίου ονομάζεται '''οφθαλμώδης γνεύσιος''' (διεθνώς augengneiss, από τις λέξεις "augen" (γερμ. ''οφθαλμοί'') και gneiss). Σε αυτούς εμφανίζονται μεγάλοι ανοικτόχρωμοι φαινοκρύσταλλοι αστρίων (κυρίως [[μικροκλινής|μικροκλινούς]]) σε φακοειδές σχήμα μέσα στις σκοτεινές ζώνες, δίνοντας την εντύπωση ενός ανοικτού φθαλμού.<ref>[http://www.springerlink.com/content/w8w10127k741k634/ Springerlink]: Scott B. Smithson, Donald J. Murphy and Robert S. Houston, ''Development of an augen gneiss terrain'' στο "Contributions to Mineralogy and Petrology", Αύγ. 1971</ref>

 

Απαντάται σε πολλά σημεία του πλανήτη. Στην Ελλάδα ανευρίσκεται στην [[Τήνος|Τήνο]], τη [[Δήλος|Δήλο]] και αρκετές περιοχές της Βόρειας Ελλάδας.

 

{{παραπομπές|2}}

 

[[Κατηγορία:Πετρώματα]]

[[id:Gneis]]

[[io:Gneiso]]

[[it:Ortogneiss]]

[[ja:片麻岩]]