Βικιπαίδεια

Νήσος Καρολίνα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 21:
| ακατοίκητο
|}
Η '''Νήσος Καρολίνα''' ή Ατόλλη Καρολίνα, επίσης γνωστή και ως '''Χιλιετίας Νήσος Χιλιετίας''' (Millennium Island), είναι η ανατολικότερη από τις ακατοίκητες [[κοραλλιογενής ατόλλη|κοραλλιογενείς]] [[ατόλλη|ατόλλες]] που απαρτίζουν τα νότια [[Νησιά Γραμμής Ισημερινού]] στον κεντρικό [[Ειρηνικός Ωκεανός|Ειρηνικό Ωκεανό]].
 
Οι Ευρωπαίοι πρωτοείδαν το νησί το 1606, το [[Ηνωμένο Βασίλειο]] το διεκδίκησε το 1868, και είναι τμήμα του [[Κιριμπάτι]] από την ανεξαρτησία της χώρας το 1979. Παρόλα αυτά η Νήσος Καρολίνα έχει παραμείνει σχετικά ανέγγιχτη και θεωρείται ένα από τα πιο αδιάφθορα από τον πολιτισμό τροπικά νησιά στον κόσμο, παρά την εξόρυξη [[γκουανό]], την συλλογή κόπρας (σάρκας [[καρύδα|καρύδας]]) και την ανθρώπινη εποίκηση τον 19ο και 20ο20ό αιώνα. Είναι τόπος διαβίωσης ενός από τους μεγαλύτερους πληθυσμούς του καβουριού καρύδας στον κόσμο και αποτελεί σημαντικό τόπο αναπαραγωγής για θαλάσσια πτηνά, και ειδικά τη [[Σταχτιά Στέρνα]].
 
Η ατόλλη είναι περισσότερο γνωστή για τον ρόλο της στους εορτασμούς για την [[Μιλλένιουμ|άφιξη του έτους 2000]] – μια επανοργάνωση της [[Γραμμή Αλλαγής Ημερομηνίας|Γραμμής Αλλαγής Ημερομηνίας]] έκανε την Νήσο Καρολίνα ένα από τα πρώτα σημεία ξηράς στην Γη (εκτός Ανταρκτικής) που είδαν την 1η Ιανουαρίου 2000.
 
 
== Γεωγραφία και κλίμα ==
Γραμμή 32 ⟶ 31 :
Η Νήσος Καρολίνα βρίσκεται κοντά στο νοτιοανατολικό άκρο των [[Νησιά Γραμμής Ισημερινού|Νησιών Γραμμής Ισημερινού]], μιας αλυσίδας από ατόλλες που διασχίζει κάθετα τον Ισημερινό, περίπου 1.500 χμ νότια των Νήσων [[Χαβάη|Χαβάης]] στον κεντρικό [[Ειρηνικός Ωκεανός|Ειρηνικό]]. Η ατόλλη, που έχει σχήμα λεπτοκαμωμένης ημισελήνου (με χερσαία έκταση 3,76 τ.χμ.), αποτελείται από 39 ξεχωριστές νησίδες που περιβάλλουν μια στενή [[λιμνοθάλασσα]]. Εκτείνεται για περίπου 9 χμ από βορρά προς νότο και 2 χμ από ανατολή προς δύση. Οι νησίδες υψώνονται μόλις έως τα 6 μέτρα πάνω από το επίπεδο θαλάσσης. Οι νησίδες, όπως σε όλες τις ατόλλες, μοιράζονται μια κοινή γεωλογική προέλευση και αποτελούνται από αμμώδεις αποθέσεις και [[ασβεστόλιθος|ασβεστολιθικό]] πέτρωμα πάνω σε έναν [[κοραλλιογενής ύφαλος|κοραλλιογενή ύφαλο]].
 
Τρεις μεγάλες νησίδες αποτελούν σχεδόν το σύνολο της χερσαίας έκτασης της Ατόλλης Καρολίνας: Νησίδα Νέηκ (1,04 τ.χμ.) στα βόρεια, Νησίδα Λονγκ (0,76 τ.χμ.) στα βορειοανατολικά της λιμνοθάλασσας και Νότια Νησίδα (1,07 τ.χμ.). Οι υπόλοιπες μικρές νησίδες, οι περισσότερες από τις οποίες ονομάστηκαν κατά την οικολογική παρατήρηση του 1988, που διεξήγαγαν η Άντζελα και ο Κάμερον Κέπλερ, κατατάσσονται σε 4 ομάδες: οι Νότιες Νέηκ Νησίδες, οι Κεντρικές ΑπήνεμεςΥπήνεμες Νησίδες, οι Νότιες ΑπήνεμεςΥπήνεμες Νησίδες, και οι Προσήνεμες Νησίδες. Οι νησίδες της Καρολίνας είναι ιδιαίτερα εφήμερες – στην πορεία ενός αιώνα παρατηρήσεων, αρκετές από τις μικρότερες νησίδες έχει αναφερθεί ότι εμφανίζονται και εξαφανίζονται εντελώς μετά από μεγάλες καταιγίδες, ενώ το σχήμα των μεγαλύτερων έχει αλλάξει σημαντικά.
 
Η κεντρική [[λιμνοθάλασσα]], περίπου 6 χμ επί 0,5 χμ, είναι ρηχή – με μέγιστο βάθος από 5 έως 7 μέτρα – και διασχίζεται επανειλλημέναεπανειλημμένα από στενές κοραλλιογενείς δεξαμενές νερού και μικρά κομμάτια ύφαλου. Τα αβαθή του υφάλου γενικά εκτείνονται περίπου για 500 μέτρα από την ακτή – αν και πηγές αναφέρουν ότι εκτείνονται για περισσότερο από 1 χμ από την ξηρά – και κάνουν την απόβαση επικίνδυνη κατά την πλημμυρίδα της παλίρροιας. Δεν υπάρχουν φυσικά σημεία προσεδάφισης, αγκυροβόλια, ή ανοίγματα βαθιών νερών στην κεντρική λιμνοθάλασσα. Το νερό που χύνεται στην λιμνοθάλασσα από ρηχά κανάλια κατά την πλημμυρίδα εμπεριέχεται εντός του περιβάλλονταπεριβάλλοντος ύφαλου και παραμένει σταθερό παρά την ωκεάνια παλίρροια. Οι περισσότερες προσεδαφίσεις γίνονται γενικά σε ένα μικρό άνοιγμα στον ύφαλο στην βορειοδυτική γωνιά της Νότιας Νησίδας.
 
Δεν υπάρχει μόνιμο [[γλυκό νερό]] στην Νήσο Καρολίνα, αν και στις Νησίδες Νέηκ και Νότια λιμνάζουν υπόγειες δεξαμενές γλυκού νερού, και έχουν κατασκευαστεί [[πηγάδι|πηγάδια]] για την άντληση πόσιμου νερού για προσωρινούς καταυλισμούς. Τα χώματα στην Καρολίνα είναι παρομοίως φτωχά, και κυριαρχούνται από κοραλλιογενή χαλίκια και άμμο, με σημαντική οργανική σύνθεση μόνον μέσα στα σταθερά, δασώδη κέντρα του νησιού. Τα αποθέματα [[γκουανό]] κάνουν τα χώματα του νησιού, όπου υπάρχουν, πλούσια σε [[άζωτο]], αλλά ακόμα και στις παλαιότερες περιοχές με βλάστηση της ατόλλης, τα χώματα έχουν πάχος μόλις μερικά εκατοστά (3–5).
 
Όπως και το υπόλοιπο [[Κιριμπάτι]], η Καρολίνα απολαμβάνει ένα τροπικό θαλάσσιο κλίμα – επίμονα θερμό και υγρό. Οι μετεωρολογικές καταγραφές είναι αραιές, αλλά γενικά η θερμοκρασία ποικίλλει από 28 – 32ο C όλο το χρόνο. Η Καρολίνα βρίσκεται σε μια περιοχή με υψηλές μεταβολές στην βροχόπτωση, αλλά υπολογίζεται ότι λαμβάνει κατά μέσο όρο 1.500 χιλιοστά βροχής ετησίως. Οι [[παλίρροια|παλίρροιες]] είναι της τάξης του 0,5 μέτρου και οι [[αληγείς άνεμοι]], γενικά από τα βορειοανατολικά, δείχνουν ότι αυτή η γωνιά του νησιού βιώνει τις πιο άγριες θάλασσες.
 
Η Καρολίνα είναι ένα από τα πιο απομονωμένα νησιά στην γη – 230 χμ από την πλησιέστερη ξηρά στην Νήσο Φλιντ, 1.500 χμ από τον κοντινότερο μόνιμο οικισμό στο Κιριτιμάτι, 4.200 χμ από την πρωτεύουσα του Κιριμπάτι στην [[Ταράουα]] και 5.100 χμ από την πλησιέστερη ηπειρωτική ξηρά στη Βόρειο Αμερική.
Γραμμή 54 ⟶ 53 :
** Μότου Κότα (Κοκκινοπόδαρη Μπούμπυ), 0,006 τ.χμ.
** Μότου Μουακένα (Μασκοφόρα Μπούμπυ), 0,01 τ.χμ.
* Κεντρικές ΑπήνεμεςΥπήνεμες Νησίδες
** Μότου Μανικίμπα (Θαλασσοπούλι), 0,215 τ.χμ.
** Μπλάκφιν, 0,026 τ.χμ.
Γραμμή 66 ⟶ 65 :
** Μπερντ, 0,041 τ.χμ.
** Φίσμπωλ, 0,006 τ.χμ.
* Νότιες ΑπήνεμεςΥπήνεμες Νησίδες
** Μότου Ραουράου (Μπλε-Γκρι Νόντυ), 0,035 τ.χμ.
** Μότου Εϊτέι (Φρεγάτα), 0,014 τ.χμ.
Γραμμή 96 ⟶ 95 :
=== Από τον 17ο έως τον 19ο αιώνα ===
 
Η πρώτη καταγεγραμμένη οπτική επαφή της Νήσου Καρολίνα από τους Ευρωπαίους έγινε στις 21 Φεβρουαρίου 1606, από τον [[Πέδρο Φερνάντεζ ντε Κεϊρός]], ένανένα Πορτογάλο εξερευνητή που έπλεε εκ μέρους της Ισπανίας, Το νησί το ονόμασε ''Σαν Μπερνάντο''. Η ατόλλη ξαναανακαλύφθηκεανακαλύφθηκε εκ νέου στις 16 Δεκεμβρίου 1795 από τον ΚαπετάνιοΠλοίαρχο [[Ουΐλλιαμ Ρόμπερτ Μπράουτον]] με το ''HMS Πρόβιντενς'', που έδωσε στην ατόλλη το όνομα Καρολίνα (που αργότερα στα αγγλικά έγινε ''caroline'') προς τιμήν της κόρης του σερ Π. Στέφενς, Λόρδου του Ναυαρχείου. Την Καρολίνα την ξαναείδε το 1821 το Αγγλικό [[φαλαινοθηρικό σκάφος]] ''Σαπλάι'' και τότε ονομάστηκε Θόρντον Νήσος Θόρντον, από το όνομα του καπετάνιου του πλοίου. Άλλα πρώιμα ονόματα του νησιού υπήρξαν τα ''Χερστ'', ''Κλαρκ'' και ''Ιντιπέντενς''. Ανάμεσα στις άλλες πρώιμες επισκέψεις που άφησαν καταγραφές για το νησί είναι αυτή του ''USS Ντόλφιν'' το 1825 (από τον υποπλοίαρχο Χίραμ Πάουλντινγκ), και ενός φαλαινοθηρικού σκάφους το 1835 (καταγράφηκε από τον Φρέντερικ Ντέμπελ Μπέννετ στο «''Αφήγηση ενός φαλαινοθηρικού γύρου της Γης στα χρόνια 1833 – 1836''»).
 
Το 1846, η [[Ταϊτή|Ταϊτινή]] εταιρεία ''Κόλλι και Λουσέτ'' προσπάθησε να καθιερώσει μια μικρή κοινότητα που θα ασχολούνταν με την κτηνοτροφία και τη συλλογή κόπρας, όμως η επιχείρηση που δεν είχε οικονομική επιτυχία. Το 1868, η Καρολίνα διεκδικήθηκε από το Βρετανικό σκάφος ''HMS Ρέιν-ντηρ'' ([[Τάρανδος]]), που βρήκε 27 κατοίκους στην Νότια Νησίδα. Ο Οικισμός άντεξε μέχρι το 1904, όταν οι εναπομείναντες Πολυνήσιοι μεταφέρθηκαν στο [[Νιούε]].
Γραμμή 104 ⟶ 103 :
Το 1883, μια αποστολή Αμερικανών αστρονόμων ταξίδεψε από το [[Περού]] στην Νήσο Καρολίνα με το ''USS Χάρτφορντ'' για την παρατήρηση μιας ολικής έκλειψης ηλίου στις 6 Μαΐου, όπως και μια Γαλλική αποστολή, και το Πολεμικό Ναυτικό των Η.Π.Α. χαρτογράφησε την ατόλλη. Ο Γιόχαν Παλίσα, ένα μέλος της αποστολής, ανακάλυψε έναν [[αστεροειδής|αστεροειδή]] αργότερα την ίδια χρονιά και τον ονόμασε «Καρολίνα» θυμούμενος την επίσκεψη του στο νησί.
 
=== 20ος20ός αιώνας ===
 
Με την εκμίσθωση του νησιού στην εταιρεία S.R. Μάξουελ και Σία, ιδρύθηκε ένας νέος οικισμός το 1916, αυτήν την φορά βασισμένος εξολοκλήρου στην εξαγωγή κόπρας. Το μεγαλύτερο μέρος της Νότιας Νησίδας απογυμνώθηκε από το δάσος του για να φυτευτούν [[καρύδα|καρύδες]], ένα μη ιθαγενές δέντρο. Η επιχείρηση, όμως, χρεωκόπησε, και ο πληθυσμός του οικισμού σταδιακά μειώθηκε. Μέχρι το 1926, υπήρχαν μόλις 10 κάτοικοι και μέχρι το 1936, ο οικισμός περιλάμβανε μόνον δύο Ταϊτινές οικογένειες πριν την εγκατάλειψη του κάπου στα μέσα της δεκαετίας του 1930.
 
Η Νήσος Καρολίνας παρέμεινε ακατοίκητη και απείραχτη κατά τον [[Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος|Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο]] και μετά. Παρέμεινε υπό Βρετανική κυριαρχία, αφού την ανέλαβε ξανά η Βρετανική Ανώτατη Επιτροπή Δυτικού Ειρηνικού το 1943 και κυβερνήθηκε ως τμήμα των Κεντρικών και Νοτίων Νησιών Γραμμής. Τον Ιανουάριο του 1972, τα Κεντρικά και Νότια Νησιά Γραμμής, μαζί με την Καρολίνα, ενώθηκαν με την Βρετανική αποικία των [[Νησιά Γκίλμπερτ και Έλις|Νησιών Γκίλμπερτ και Έλις]], που είχε γίνει αυτόνομη το 1971, στην προσπάθεια της Βρετανικής από-αποικιοποίησηςαποαποικιοποίησης.
 
Το 1979, τα Νησιά Γκίλμπερτ έγιναν το ανεξάρτητο κράτος του [[Κιριμπάτι]]. Η Νήσος Καρολίνα τότε ήταν και συνεχίζει να είναι το ανατολικότερο σημείο του Κιριμπάτι. Ολόκληρο το νησί ανήκει επί του παρόντος στην κυβέρνηση του Κιριμπάτι, υπό την επίβλεψη του Υπουργείου Νησιωτικών Ομάδων Γραμμής και Φοίνικα, που έχει έδρα στο Κιριτιμάτι. Οι διεκδικήσεις κυριαρχίας της νήσου από τις Ηνωμένες Πολιτείες (υπό την Πράξη Νήσων με Γκουανό) εγκαταλείφθηκαν το 1979 με την «Συνθήκη Φιλίας», που επικυρώθηκε από την Γερουσία των Η.Π.Α. το 1983.
 
Το νησί κατοικήθηκε για λίγο ξανά από το 1987 έως το 1991 από τον Ρον Φάλκονερ, την γυναίκα του ΆννηΆννι, και τα δύο παιδιά τους, που ανέπτυξαν μια αυτάρκη κοινότητα στην ατόλλη. Με την μεταφορά της ιδιοκτησίας της ατόλλης, η οικογένεια Φάλκονερ διώχθηκε από το νησί από την κυβέρνηση του Κιριμπάτι. Ένα βιβλίο, ''Μόνοι μαζί'' (''Together alone''), που έγραψε ο Φάλκονερ, εξιστορεί τηητη ζωή του στην Νήσο Καρολίνα. Ο Τζιμ Φίλιπς από την Χαβάη και η Σάλλυ Σήσεϋ από την [[Γκάμπια]] κατοίκησαν το νησί για 5 μήνες το δεύτερο μισό του 1992, δίνοντας ζωή στην κατοικία του Φάλκονερ αν και παρέμεναν στο γιώτ τους «''Σατισφάξιον'' (''Ικανοποίηση'')» τον περισσότερο καιρό.
 
Την δεκαετία του 1990, το νησί εκμισθώθηκε στον Ουρίμα Φέλιξ, έναν επιχειρηματία από την Γαλλική Πολυνησία, που έφτιαξε ένα μικρό σπιτικό σε μια από τις νησίδες και είχε σχέδια ανάπτυξης για την ατόλλη. Το νησί επισκέπτονται περιστασιακά Πολυνήσιοι για την συλλογή κόπρας βάσει συμφωνίας με την κυβέρνηση του Κιριμπάτι στην Ταράουα.
Γραμμή 120 ⟶ 119 :
Στις 23 Δεκεμβρίου 1994, η Δημοκρατία του Κιριμπάτι ανακοίνωσε μια αλλαγή της ωριαίας ζώνης για τα Νησιά Γραμμής, που θα έμπαινε σε εφαρμογή την 1η Ιανουαρίου 1995. Αυτή η προσαρμογή μετακίνησε δραστικά την [[Γραμμή Αλλαγής Ημερομηνίας]] πάνω από 1.000 χιλιόμετρα στα ανατολικά εντός του Κιριμπάτι, τοποθετώντας ολόκληρο το Κιριμπάτι στην Ασιατική ή δυτική πλευρά της γραμμής ημερομηνίας, παρά το γεγονός ότι το γεωγραφικό μήκος της Καρολίνας των 150 μοιρών δυτικά αντιστοιχεί περισσότερο στην ζώνη ώρας UTC-10 παρά στην επίσημη πλέον ζώνη ώρας της UTC+14. Η Νήσος Καρολίνας τώρα έχει την ίδια ώρα με τα Νησιά Χαβάης (Ιδανική Ζώνη Ώρας Χαβάης – Αλεουτίων), αλλά μία μέρα αργότερα. Αυτή η μετακίνηση έκανε τη Νήσο Καρολίνας από τα ανατολικότερα σημεία ξηράς στην νωρίτερη ωριαία ζώνη (σύμφωνα με κάποιους ορισμούς, το ανατολικότερο σημείο της Γης), και ένα από τα πρώτα σημεία ξηράς που θα έβλεπε το ξημέρωμα της 1ης Ιανουαρίου 2000 – στις 5:43 π.μ., τοπική ώρα.
 
Η επίσημη δικαιολογία για αυτή τη μετακίνηση ήταν η υπόσχεση του Προέδρου του Κιριμπάτι [[Τεμπουρόρο Τίτο]] να τερματίσει την σύγχυση που προκαλούνανπροκαλούνταν από το γεγονός ότι το Κιριμπάτι διασκέλιζε την Γραμμή Αλλαγής Ημερομηνίας και βρισκόταν ως συνέπεια αυτού συνεχώς σε δύο διαφορετικές ημέρες. Όμως, οι αξιωματούχοι του Κιριμπάτι δεν ήταν και ενάντιοι στην προσπάθεια κερδοφορίας από το νέο καθεστώς αυτό του κράτους ως κάτοχοι της πρώτης ξηράς που θα έβλεπε το 2000. Άλλα κράτη του Ειρηνικού όπως η [[Τόνγκα]] και τα [[Νησιά Τσάθαμ]] της [[Νέα Ζηλανδία|Νέας Ζηλανδίας]] διαμαρτυρήθηκαν για αυτήν τη μετακίνηση, θεωρώντας ότι καταπατήθηκε το δικαίωμα τους να είναι η πρώτη ξηρά που θα έβλεπε την αυγή της χρονιάς 2000.
 
Το 1999, με σκοπό την περαιτέρω εξαργύρωση του μαζικού δημόσιου ενδιαφέροντος για τους εορτασμούς που θα σημάδευαν την άφιξη του έτους 2000, η Νήσος Καρολίνας μετονομάστηκε επίσημα σε Νήσος Χιλιετίας ([[Μιλλένιουμ]]). Αν και ακατοίκητη, διεξήχθη ένας ειδικός εορτασμός πάνω στην ατόλλη, με ψυχαγωγικές παραστάσεις από ιθαγενείς και την παρουσία του Προέδρου του Κιριμπάτι Τίτο. Πάνω από 70 Κιριμπάσιοι τραγουδιστές και χορευτές έφτασαν στην Καρολίνα από την πρωτεύουσα Ταράουα, συνοδευόμενοι από περίπου 25 δημοσιογράφους. Οι εορτασμοί μεταδόθηκαν μέσω δορυφόρου παγκοσμίως, και είχαν ένα κοινό που υπολογίστηκε σε πάνω από 1 δισεκατομμύριο θεατές.
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Νήσος_Καρολίνα"