Άγιος Δημήτριος Λήμνου

 Ο Αγιος Δημήτριος είναι Δ.Δ. του δήμου Ατσικής Λήμνου νομού Λέσβου. Βρίσκεται στο 10ο χλμ του κεντρικού οδικού άξονα Μύρινας – Μούδρου, ο οποίος διασχίζει το χωριό.
 Μαζί με την Νέα Κούταλη, είναι τα δύο νεότερα χωριά της Λήμνου, αφού δημιουργήθηκαν μετά το 1922 με την έλευση Μικρασιατών προσφύγων.

Μύθος

 Στην περιοχή του σημερινού Αγίου Δημητρίου, υπήρχε το ένα από τα δύο χωριά του νησιού, με αμιγή οθωμανικό πληθυσμό πριν από την απελευθέρωση, με το όνομα «Λέρα». Ένας μύθος σχετικός με το όνομα του χωριού λέει ότι κάποτε ο άρχοντας του νησιού απεφάσισε να μοιράσει το νησί στα δυο του παιδιά. Για να μην αδικήσει όμως κανέναν, έκρινε πώς το δίκαιο θα ήταν να ξεκινήσουν και οι δυο με την αυγή - δηλαδή με τη πρώτη λαλιά του πετεινού - από τα δυο άκρα του νησιού, τη Μύρινα και την Πλάκα και στο σημείο που θα συναντηθούν να βάλουν το όριο για να το χωρίσουν. Ό ένας από τους δυο τάισε τον πετεινό του κρασί και ρεβίθια. Ό πετεινός μέθυσε και λάλησε στη 1 ή ώρα αντί στις 3 με 4. Έτσι, ο γιος αυτός ξεκίνησε νωρίτερα και διανύοντας μεγαλύτερη απόσταση, συναντήθηκε με το δεύτερο στην περιοχή όπου είναι τώρα ο Άγιος Δημήτριος. "Αυτό που μου έκανες με φόρτωσε λέρα" του είπε ο άλλος και από τότε το χωριό πήρε το όνομα Λέρα.

Ιστορία

 Εδώ λοιπόν εγκαταστάθηκαν 556 πρόσφυγες από το Ρεϊζντερέ (ή Ρεϊς-Ντερέ) του Τσεσμέ(Κρήνη) χερσονήσου Ερυθραίας Μικράς Ασίας. Οι πρόσφυγες που βρέθηκαν σε μια ξένη πατρίδα, αγωνίστηκαν σκληρά για την επιβίωσή τους και την έκαναν τελικά δική τους. Δάμασαν την γη της, έδωσαν και πήραν πολιτισμό, πρόκοψαν.
 Το 1955 με απόφαση του κοινοτικού συμβουλίου, το χωριό μετονομάστηκε Αγιος Δημήτριος προς τιμή του πολιούχου Αγίου της πατρίδας τους.

Σήμερα

 Οι κάτοικοι σήμερα ασχολούνται με την γεωργία, την κτηνοτροφία κ.α. Η αμπελοκαλλιέργεια ήταν βασική ασχολία των Ρεϊσντεριανών στη Μικρά Ασία, την οποία μετέφεραν στην καινούρια τους πατρίδα. Εδώ μάλιστα, καλλιέργησαν μια εξαιρετική ποικιλία σταφυλιών –«μοσχάτο Αλεξανδρείας» - που οι παλιότεροι λένε, ότι κάποιος παπάς έφερε από την Αλεξάνδρεια, από τα οποία παράγεται η μεγαλύτερη ποσότητα κρασιού και ρακιού της Λήμνου. Πολλοί δε αμπελοκαλλιεργητές έχουν εντάξει τα τελευταία χρόνια τα αμπέλια τους σε προγράμματα βιολογικής καλλιέργειας.
 Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός, ότι στις δεκαετίες ‘60, ‘70 και ’80, όλες οι λαϊκές κομπανίες της Λήμνου αποτελούνταν κατά πλειοψηφία από μουσικούς του Αγίου Δημητρίου. Ήταν ξακουστοί - λένε οι παλιότεροι - οι ψαλτάδες του Ρεϊσντερέ στην ευρύτερη περιοχή της Ερυθραίας. Το γονίδιο της μουσικής, αλλά και την αγάπη προς αυτήν, φαίνεται πως μετέφεραν εκτός των άλλων οι πρόσφυγες, τα οποία μετέδωσαν στις επόμενες γενιές.

 Σήμερα ο Άγιος Δημήτριος είναι ένα από τα πιο αναπτυγμένα και «ζωντανά» χωριά της Λήμνου. Διαθέτει Πολιτιστικό Σύλλογο με πλούσια δράση, ο οποίος μεταξύ άλλων αναβιώνει κάθε χρόνο στις Απόκριες το έθιμο της καμήλας, χορευτικό συγκρότημα νέων με παραδοσιακούς χορούς και ποδοσφαιρική ομάδα («Κεραυνός») με αξιόλογες επιτυχίες. Επίσης αξίζει να σημειωθεί, ότι τελευταία έχει αναστηλωθεί η εκκλησία του Αγίου Δημητρίου με προσφορές των κατοίκων του χωριού και όχι μόνο.

Πηγές

• Μνήμες Μικρασίας (Μαθιουδάκη - Δραγασάκη Μαρία) 2004
• Δημώδη Άσματα Ρεϊς - Ντερέ (Θεοφάνη Αντ. Σουλακέλη) ΚΑΛΜΕ 2002

Εξωτερικές συνδέσεις

• http://users.thess.sch.gr/dipap/agiosdimitrios.htm
• http://www.mavrakisfamily.snn.gr