{{άλλεςχρήσεις4|σύγχρονο οικισμό|την αρχαία πόλη|Ακραιφία}}
{{Κωμόπολη χωριό
| όνομα = Ακραίφνιο
Γραμμή 11 ⟶ 13 :
}}
Το '''Ακραίφνιο''' είναι χωρίο του νομού [[νομός Βοιωτίας|Βοιωτίας]]. Βρίσκεται στα βορειοανατολικά του νομού, χτισμένο στις πλαγιές του όρους [[Πτώον όρος|Πτώο]]. Αποτελεί έδρα του [[Δήμος Ακραιφνίας|ομώνυμου]] δήμου και έχει πραγματικό πληθυσμό σύμφωνα με την απογραφή του [[{{2001}}]] 1.256 κατοίκους. Το Ακραίφνιο στο παρελθόν ονομαζόταν Καρδίτσα<ref>[http://pandektis.ekt.gr/dspace/handle/10442/168807 Μετονομασίες οικισμών της Ελλάδας]</ref> και μετονομάστηκε το 1933 σε Ακραίφνιο, λόγω της ύπαρξης της ομώνυμης αρχαίας πόλης στην περιοχή.
== Η αρχαία πόλη ==
Το Ακραίφνιο ή Ακραιφία ήταν αρχαία [[Βοιωτοί|Βοιωτική]] πόλη χτισμένη στην ίδια περίπου θέση με την σύγχρονη πόλη. Αναφέρεται από τον Ηρόδοτο και τον Στράβωνα με το όνομα Ακραιφία<ref>[http://www.akraifneis.gr/Ancient%20Akraifnio.html Ιστορία της αρχαίας πόλης]</ref>. Ο Παυσανίας αναφέρει ότι στο Ακραίφνιο υπήρχε στην εποχή του αξιοθέατος ναός του Διονύσου, με λατρευτικό άγαλμα καθώς και σημαντικός ναός του Απόλλωνα.<ref>[[s:Ελλάδος περιήγησις/Βοιωτικά|Βικιθήκη, Παυσανίας ''Ελλάδος περιήγηση/Βοιωτικά'']] ἐντεῦθεν ἐς Ἀκραίφνιόν ἐστιν ὁδὸς τὰ πλείω πεδιάς. εἶναι δὲ ἐξ ἀρχῆς τε μοῖραν τῆς Θηβαί̈δος τὴν πόλιν φασὶ καὶ ὕστερον διαπεσόντας Θηβαίων ἐς αὐτὴν ἄνδρας εὕρισκον, ἡνίκα Ἀλέξανδρος ἐποίει τὰς Θήβας ἀναστάτους: ὑπὸ δὲ ἀσθενείας καὶ γήρως οὐδὲ ἐς τὴν Ἀττικὴν ἀποσωθῆναι δυνηθέντες ἐνταῦθα ᾤκησαν. κεῖται μὲν τὸ πόλισμα ἐν ὄρει τῷ Πτώῳ, θέας δὲ ἄξια ἐνταῦθα Διονύσου ναός ἐστι καὶ ἄγαλμα. [6] προελθόντι δὲ ἀπὸ τῆς πόλεως ἐν δεξιᾷ πέντε που καὶ δέκα σταδίους τοῦ Ἀπόλλωνός ἐστι τοῦ Πτώου τὸ ἱερόν.</ref> Η πόλη άνηκε στην επικράτεια της [[αρχαία Θήβα|Θήβας]] και σε αυτή κατέφυγαν πολλοί Θηβαίοι μετά την καταστροφή της πόλης τους από τον Μέγα Αλέξανδρο το 335 π.Χ.
Ερείπια των τειχών της αρχαίας πόλης βρίσκονται στο ύψωμα πάνω από το σύγχρονο χωριό.
===Η ακρόπολη της αρχαίας πόλης===
Η Ακρόπολη της αρχαίας Ακραιφνίας βρίσκεται νότια του σημερινού χωριού στο λόφο Σκοπιά. Σώζεται τμήμα της οχύρωσης του [[4ος αιώνας π.Χ.]] καθώς και πύργος πεντάγωνης κάτοψης με πύλη. Αρχαίο δομικό υλικό και επιγραφές βρίσκονται εντοιχισμένα στην εκκλησία του [[Άγιος Γεώργιος|Αγίου Γεωργίου]]. Δεν έχει ανασκαφεί πλην μικρής έρευνας του Y. Garlan που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Bulletin de Correspondance Hellenique του 1974.
Το Ιερό του [[Απόλλων|Απόλλωνα]] Πτώου βρίσκεται ανατολικά του Ακραιφνίου στο όρος [[Πτώον όρος|Πελαγία]]. Αποτελείτο από ναό ([[Αρχαϊκή εποχή|αρχαϊκών]] και κατόπιν [[Ελληνιστική περίοδος|ελληνιστικών]] χρόνων) γύρω από τον οποίο ήταν στημένοι αναθηματικοί [[Αρχαιοελληνική μνημειακή γλυπτική|κούροι]] και τρίποδες. Σε χαμηλότερα επίπεδα υπήρχαν στοές, ξενώνας, μεγάλη δεξαμενή και πηγή χρησμών. Ανασκάφηκε σε διαφορετικές περιόδους από το [[1885]] (Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή).
== Παραπομπές ==
{{παραπομπές|2}}
== Εξωτερικοί Σύνδεσμοι ==
* [http://www.akraifnia-polis.gr/Ιστορία της αρχαίας πόλης]
