Κολεόπτερα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
|||
Γραμμή 2:
|fossil_range={{εύρος απολιθωμάτων|318|0}}<small>[[Λιθανθρακοφόρος περίοδος|Λιθανθρακοφόρος]] - Σήμερα</small>
|εικόνα= beetle general.jpg
|λεζάντα_εικόνας='''Εικόνα Α''': Μέρη κολεοπτέρων (από το βιβλίο C.G.Calwers Käferbuch)<ref name="Calwer">*Gustav Jäger (Herausgeber): ''C. G. Calwer's Käferbuch''. K. Thienemanns, Stuttgart 1876, 3. Auflage</ref>
| regnum = [[Ζώα]] ''(Animalia)''
| phylum = [[Αρθρόποδα]] ''(Arthropoda)''
Γραμμή 13:
}}
Τα '''κολεόπτερα''' είναι η πιο μεγάλη [[Τάξη (βιολογία)|τάξη]] στην [[κλάση (βιολογία)|ομοταξία]] των [[έντομο|εντόμων]]. Είναι γνωστά περίπου 300 000 διαφορετικά [[Είδος (βιολογία)|είδη]]. Στη Ευρώπη βρίσκονται περίπου 20
== Δομή ==
Καθώς τα κολεόπτερα είναι έντομα, εμφανίζουν όλα τα κοινά χαρακτηριστικά των υπόλοιπων εντόμων. Ιδιαίτερα, έχουν [[εξωσκελετός|εξωσκελετό]], έξι [[πόδι (έντομα)|πόδια]] και όμοιο πεπτικό και αναπνευστικό σύστημα με τα υπόλοιπα έντομα. Το νευρικό σύστημα μόνο στη προνύμφη έχει τη χαρακτηριστική φόρμα των εντόμων, στο ενήλικο κολεόπτερο τα [[γάγγλια]] της κοιλιάς συσσωρεύονται στο θώρακα.
Τα κολεόπτερα ξεχωρίζουν όμως από τα άλλα έντομα στα ακόλουθα χαρακτηριστικά:
* Το πρώτο ζευγάρι των φτερών (τα [[έλυτρα]]) είναι σκληρό. Δεν χρησιμοποιείται για το πέταγμα, αλλά για να προστατεύει το πίσω μέρος του σώματος και το δεύτερο ζευγάρι φτερών. Γι' αυτό τον λόγο ονομάζονται, άλλωστε, κολεόπτερα. Τα πισινά φτερά συνήθως είναι διπλωμένα κάτω από τα έλυτρα, και ξεδιπλώνονται μόνο για το πέταγμα.
* Τα [[Στοματικά μόρια (έντομα)#Τα στοματικά μόρια μασητικού τύπου|στοματικά μόρια]] χρησιμοποιούνται για κόψιμο και μάσημα της τροφής (μασητικού τύπου). Ονομάζονται έτσι σε αναλογία με την ανατομία του ανθρώπου, λειτουργούν όμως τελείως διαφορετικά. Το πάνω χείλος είναι μια πλάκα από χιτίνη που δεν κινείται. Το κάτω χείλος, με τη γλώσσα και τις παραγλώσσες, είναι σύνθετο και έχει πολυμερές παραρτήματα, που μπορούν να είναι προσακτρίδες ή να βοηθούν στη μάσηση. Ανάμεσα στα χείλη έχει δυο ζεύγη σιαγόνων, που μπορούν να έχουν άλλα παραρτήματα (βλέπεται C,E,F στην
* Δεν έχουν [[κέρκοι|κέρκους]], δηλαδή παραρτήματα στη κοιλία.
* Τα γεννητικά όργανα βρίσκονται ολόκληρα μέσα στο σώμα.
* Τα τρία μέρη του σώματος των κολεοπτέρων δεν αντιστοιχούν, τελείως, στα τρία μέρη του σώματος των υπόλοιπων εντόμων (κεφαλή, θώρακας και κοιλία). Το μεσαίο μέρος αποτελείται μόνο από τον πρώτο θωρακικό δακτύλιο, τον προθώρακα, ενώ ο δεύτερος και ο τρίτος δακτύλιος του θώρακα ενώνεται με τη κοιλία.
* Για τη μεταμόρφωση
Τα '''[[πόδι (έντομα)|πόδια]]''' των εντόμων αυτών αποτελούνται από 5 μέρη: το ισχίο, τον τροχαντήρα(G a b), τον μηρό (G c), την κνήμη (G d) και τον ταρσό (G e), που συνήθως αποτελείται από τρία μέχρι πέντε ταρσομερή. Πολλές φορές όμως είναι πολύ δύσκολο να τους μετρήσει κανείς, γιατί μπορεί ένας μικροσκοπικός ταρσομέρος να κρύβεται στους αγκώνες ενός μεγάλου. Εκπληρώνοντας τον σκοπό τους, τα πόδια διαμορφώνονται αρκετά. Στη ''
Οι '''κεραίες''' επίσης έχουν μεγάλη ποικιλία, όπως φαίνεται και στην ''
== Εξέλιξη ==
[[Αρχείο:Beetle_larvae_filtered_sw.jpg|thumb|300px|'''
[[Αρχείο: Trichodesapi.ogg|thumb|300px|Μεταμόρφοση από Trichodes apiarius]]
[[Αρχείο:Oelkaefer Meloë proscarabaeus 2.jpg|thumb|''
Τα κολεόπτερα ανήκουν στα έντομα με τελεία μεταμόρφωση, δηλαδή γεννούν αυγά απ' όπου βγαίνουν οι προνύμφες, που δεν ομοιάζουν με το σκαθάρι, και μετατρέπονται σε [[Έντομα#Μεταμόρφωση|πλαγγόνες]].
Οι προνύμφες διαφόρων οικογενειών μπορούν να διαφέρουν πολύ μεταξύ τους.
Στη πάνω σειρά: (4)Staphylinidae (1)Cicindelidae (6)Nitiduliedae
Γραμμή 53 ⟶ 52 :
κάτω σειρά: (17)Cerambycidae (18)Chrysomellidae (20)Cassididae (21)Coccinellidae (19)Chrysomelidae
Σε μερικά κολεόπτερα υπάρχει το παράξενο φαινόμενο της υπερμεταμόρφωσης. Έχουν δηλαδή περισσότερα από μία μορφή προνύμφης. Λ. χ. στο γένος [[Meloe]] από το αυγό εκκολάπτεται μια προνύμφη, που μοιάζει λιγάκι με το 4
Ο κύκλος ζωής συνήθως είναι ένας χρόνος. Υπάρχουν βέβαια και άλλες περιπτώσεις. Στα είδη της οικογένειας [[Carabidae]] πολλές φορές οι προνύμφες ζουν μόνο μερικούς μήνες, το [[Έντομα#μεταμόρφωση|ακμαίο]] όμως μερικά χρόνια. Αντίθετα το είδος [[Hylotrupes bajulus]], με κακές συνθήκες, χρειάζεται μέχρι 12 χρόνια σαν προνύμφη ως που να βγει το ενήλικο, που ζει μόνο λίγες μέρες. Υπάρχουν άλλα κολεόπτερα, που σε ένα χρόνο σχηματίζουν μερικές γενεές.
|