Ήρωας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Αναίρεση έκδοσης 2698150 από τον 212.205.51.147 (Συζήτηση χρήστη:212.205.51.147)
μ Ρομπότ: Προσθήκη: or:ହିରୋ; διακοσμητικές αλλαγές
Γραμμή 1:
[[Αρχείο:galahad.jpg|thumb|150 px|[[Γκάλαχαντ]], ήρωας του Αρθουριανού κύκλου]]
Ως '''ήρωας''' στη μυθολογική παράδοση αλλά και ως σύγχρονο [[κοινωνία|κοινωνικό]] [[αρχέτυπο]] εννοείται κάποιος άνδρας ή γυναίκα ('''ηρωίδα'''), που μπορεί να εμφανίζεται παραδοσιακά ως [[πρωταγωνιστής]] ενός [[μύθος|μύθου]], ενός [[θρύλος|θρύλου]] ή [[έπος|έπους]] και που κατέχει ικανότητες μεγαλύτερες από εκείνες που κατέχει ο μέσος άνθρωπος. Αυτές οι ικανότητες τον βοηθούν να εκτελέσει ασυνήθιστες και παράτολμες αγαθοεργές πράξεις ('''ηρωική πράξη''') για τις οποίες γίνεται γνωστός/ή . Αυτές οι δυνάμεις δεν είναι μόνον σωματικές αλλά και διανοητικές ή ψυχικές. Ως ήρωας επίσης νοείται η κεντρική φυσιογνωμία ενός [[λογοτεχνία|λογοτεχνικού]], [[θέατρο|θεατρικού]] και [[κινηματογράφος|κινηματογραφικού]] έργου.
 
== Γενικά ==
 
Ο άνθρωπος μεταβάλλεται σε ήρωα όταν εκτελέσει μια ασυνήθιστη και αξιέπαινη πράξη. Παραδοσιακές ηρωικές πράξεις είναι η θηριοκτονία και η διάσωση ανθρώπων από σίγουρο θάνατο, ή η λύτρωση μιας ολόκληρης φυλής από συγκεκριμένους κινδύνους. Συνεπώς υπό κανονικές συνθήκες ο ήρωας εκτελεί αυτό που θεωρείται κοινώς αποδεκτά καλό και ευγενές μέσα στα πλαίσια του [[πολιτισμός|πολιτισμού]] που δρα. Στην λογοτεχνία, όμως, ιδιαίτερα στην [[τραγωδία]] είναι πολύ πιθανό ο ήρωας στην εξελικτική του πορεία να υποπέσει σε λάθη, (π.χ. Άμλετ, Οιδίποδας κ.λπ.)
Γραμμή 8:
Ενίοτε αληθινά πρόσωπα κατορθώνουν με ανάλογες πράξεις να φθάσουν στο ηρωικό ''status'' και να θεωρούνται ήρωες από τους συνανθρώπους τους. Η διαδικασία της ηρωοποίησής τους συνήθως συμπληρώνεται με την γοργή ανάπτυξη ενός συμπλέγματος μύθων γύρω από τον ήρωα, ενώ συχνά του αποδίδονται δυνάμεις πέρα από εκείνες που κατέχει ο μέσος άνθρωπος. Η κοινωνική [[ανθρωπολογία]], αντιμετωπίζοντας το θέμα -εκτός από την μυθολογική- και στην κοινωνιολογική του διάσταση, θεωρεί επίσης τον ήρωα ως ανάγκη μιας κοινωνίας ή ενός έθνους που χάνει τα ηθικά και πολιτισμικά του ερείσματα. Ο ήρωας στην προκειμένη περίπτωση αποτελεί ένα ηθικό πρότυπο για τα νεαρά μέλη μιας κοινωνίας, αλλά και μια εξιλεωτική πράξη για την εγγενή αδυναμία της να αντιμετωπίσει τα πρακτικά της προβλήματα. Μια τέτοια διαδικασία μυθοποίησης, βέβαια, είχε έναν λειτουργικό ρόλο για τις αρχαίες κοινωνίες, ακόμη και αν δεν βρίσκονταν σε κατάσταση φθοράς. Ο ήρωας και η δυναμική του μύθου λειτουργούσαν ως μέσο διδασκαλίας για τις επερχόμενες γενεές και ως μέσο πολιτισμικής τους ενσωμάτωσης, συνήθως με τελετές ενηλικίωσης αφιερωμένες στον ήρωα ή/και την προστάτιδά του θεότητα.
 
== Ήρωες ημίθεοι ==
 
Σε ορισμένους αρχαίους πολιτισμούς η δύναμη του ηρωικου στοιχείου ήταν τέτοια, ώστε οι ήρωες έφθαναν συχνά στην θέωση. Η ίδια η λέξη ''ήρως'' προέρχεται από την [[Αρχαία Ελληνική γλώσσα]], στην οποία κυρίως σηματοδοτεί τον πολιτισμικό ήρωα της [[μυθολογία|μυθολογίας]]. Οι Έλληνες ήρωες -και αρκετοί Ρωμαίοι- ήταν συχνά μυθολογικοί χαρακτήρες που φέρονταν ως ''επώνυμοι'' ιδρυτές [[πόλις-κράτος|πόλεων]] και πολιτισμικών συμπλεγμάτων. Αυτοί οι μυθολογικοί ήρωες δεν λειτουργούσαν αναγκαστικά ως πρότυπα διαπαιδαγώγησης ή δεν κατείχαν πάντα τις ηρωικές αρετές του [[έπος|έπους]]. Πολλοί ήταν [[ημίθεος|ημίθεοι]], το αποτέλεσμα της ένωσης θεών και ανθρώπων και η εποχή κατά την οποία ο ρόλος τους ήταν ενεργός ονομάζεται "ηρωική εποχή". Η ηρωική εποχή στον ελληνικό χώρο τελειώνει με την λήξη του [[Τρωικός πόλεμος|Τρωικού]] πολέμου και την επιστροφή των ηρώων στην πατρίδα τους.
 
Οι περισσότερες γηγενείς [[Ευρώπη|ευρωπαϊκές]] [[θρησκεία|θρησκείες]] έχουν ενσωματώσει το ηρωικό στοιχείο με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Αρκετοί αρχαίοι γερμανικοί, ελληνικοί και οι ρωμαϊκοί ήρωες, μαζί με τις ιδιότητες και τις λατρευτικές πρακτικές τους ενσωματώθηκαν από την Ορθόδοξη και κυρίως την [[Καθολικισμός|Καθολική εκκλησία]] του [[Χριστιανισμός|Χριστιανισμού]] κατά τους [[μεσαίωνας|μεσαιωνικούς]] κυρίως χρόνους, σχηματίζοντας τη βάση στης σύγχρονης λατρείας των [[Άγιος|Αγίων]].
 
== Πολιτισμικός ήρωας ==
 
Ο '''πολιτισμικός ήρωας''' είναι μια [[ιστορία|ιστορική]] ή [[μυθολογία|μυθολογική]] μορφή που σχετίζεται ιδιαίτερα με μια [[πολιτισμός|πολιτισμική]] [[έθνος|εθνική]], [[φυλή|φυλετική]], [[θρησκεία|θρησκευτική ομάδα]]. Συνήθως αλλάζει τον κόσμο με μια επινόηση, [[εφεύρεση]] ή [[ανακάλυψη]]. Ο τυπικός πολιτισμικός ήρωας πιστώνεται με την επινόηση της [[φωτιά|φωτιάς]], της [[γεωργία|γεωργίας]] της [[τέχνη|τέχνης]] και της θρησκείας και είναι συχνά η σημαντικότερη μορφή ενός λαού, ή ο ιδρυτής της [[δυναστεία|δυναστείας]] που τον κυβερνά. Η αφιέρωση στο ηρωικό πρότυπο και η πίστη στις δυνάμεις του υποδεικνύεται συχνά από την αθανασία του ήρωα στη λαϊκή μνήμη μέσω της ανάληψής του στον ουρανό και της απόδοσης του ονόματός του σε ένα ουράνιο σώμα.
 
Σε πολλους πολιτισμούς, ιδιαίτερα των γηγενών Αμερικανών, η μυθολογική μορφή του [[Κατεργάρης|Κατεργάρη]] και του πολιτισμικού ήρωα συχνά συνδυάζονται. Στην περίπτωση της [[Ελληνική μυθολογία|ελληνικής]] μυθολογίας, τούτος ο συνδυασμός απαντάται στην μορφή του [[Προμηθέας|Προμηθέα]], που έκλεψε με τέχνασμα και πονηριά τη φωτιά από τους θεούς για να τη δώσει στους ανθρώπους. Η μορφή που έκλεψε τη φωτιά από τους θεούς στην βορειοαμερικανική μυθολογία των Ινδιάνων ήταν το πνεύμα κογιότ. Η διαφορά ανάμεσα στις δύο μυθολογικές μορφές είναι ότι ο Προμηθέας προβάλλεται περισσότερο στον μυθολογικό από τις πράξεις του ως πολτισμικός ήρωας ενώ το πνεύμα κογιότ ως κατεργάρης. Οι Ινδιάνοι της νοτιοανατολικής περιφέρειας των [[Η.Π.Α.]], στη θεση του κογιότ είδαν ένα κουνέλι ως κατεργάρη/πολιτισμικό ήρωα.
 
== Ήρωες ==
=== Μυθικοί ήρωες ===
* [[Ηρακλής (μυθολογία)|Ηρακλής]], από την [[ελληνική μυθολογία]]
* [[Θησέας]], από την [[ελληνική μυθολογία]]
* [[Οδυσσέας]], [[Αγαμέμνονας]], [[Αίαντας]], [[Έκτορας]], [[Μενέλαος]], [[Αχιλλέας]], [[Πάρις]] και άλλοι ήρωες του [[Τρωικός πόλεμος|Τρωικού πολέμου]]
* [[Βαϊναμόινεν]], ήρωας της [[Κάλεβαλα]], αρχαίου [[Φινλανδία|φινλανδικού]] [[έπος|έπους]]
* [[Βασιλιάς Αρθούρος]], από την [[αγγλία|αγγλική]] μυθολογία
 
=== Ιστορικοί ήρωες ===
* [[Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος]], Βρετανός ήρωας των Σταυροφοριών
 
=== Σύγχρονοι ήρωες ===
* [[Ηρώ Κωνσταντοπούλου]], ηρωίδα της Αντίστασης κατά της Γερμανικής Κατοχής
* [[Νέλσον Μαντέλα]], ο πρώτος δημοκρατικά εκλεγείς πρόεδρος της [[Νότια Αφρική|Νότιας Αφρικής]]
 
== Προτεινόμενη βιβλιογραφία ==
* [[Τζόζεφ Κάμπελ]], ''Ο Ήρωας με τα Χίλια Πρόσωπα'', Ιάμβλιχος, (Αθήνα, 2003 β΄)
* [[Καρλ Κερένυι]], ''The Heroes of the Greeks'' (1959).
* [[Γουόλτερ Μπάρκερτ]], ''Ελληνική Μυθολογία και Τελετουργία'', ΜΙΕΤ, (Αθήνα, 1993)
* Alan Dundes - Otto Rank - Lord Raglan, ''In Quest of the Hero'', Princeton Univ. Press (1990).
 
[[Κατηγορία:Αρχαίοι πολιτισμοί|Ηρωας]]
Γραμμή 75:
[[nn:Helt]]
[[no:Helt]]
[[or:ହିରୋ]]
[[pl:Bohater]]
[[pt:Herói]]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Ήρωας"