Αθηνά Χαλκίοικος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Wehnekoeh (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Wehnekoeh (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1:
{{σε χρήση}}
Η '''Αθηνά Χαλκίοικος''' ήταν η πολιούχος θεά της [[Αρχαία Σπάρτη|αρχαίας Σπάρτης]]. Ο ναός της Αθηνάς Χαλκίοικου ήταν ένα από τα σημαντικότερα ιερά της Σπάρτης και λειτούργησε από τον 8ο αιώνα π.Χ. μέχρι τον 2ο αι. μ.Χ.. Οι ανασκαφές έφεραν λίγα, και κυρίως ασήμαντα ευρήματα στο φως της ημέρας.
==Ετυμολογία==
Το [[Σούδα (λεξικό)|λεξικό του Σουίδα]] επεξηγεί το όνομα με την ύπαρξη χάλκινου οίκου, ή λόγω της ανθεκτικότητας του ναού. Λέει επίσης, ότι πιθανών να ιδρύθηκε από Χαλκίδες πρόσφυγες από την Εύβοια. Ο [[Ησύχιος ο Αλεξανδρεύς|Ησύχιος]] την αποκαλεί «χαλκηδάνη» και το ναό «χαλκίναο». Ο Ευρυίδης αποκαλεί τη θεά «χαλκόπυλο». Πιθανών το όνομα να μην είναι το αρχικό, αφού ο Θουκιδίδης στην επιγραφή Δαιμόνων που χρονολογείται το 430 π.Χ. αποκαλεί την Αθηνά «Πολιούχο». Αργότερα ίσως λόγω της χάλκινης διακόσμησης ή επένδυσης του ναού, ονομάστηκε «Χαλκίοικος».
==Περιγραφή==
Σύμφωνα με τον Παυσανία, ο ναός της είχε ιδρυθεί από τον [[Τυνδάρεως|Τυνδαρέα]] και τους γιούς του, παρέμεινε όμως ημιτελής μέχρι που ο Σπαρτιάτης αρχιτέκτονας, χακλουργός και ποιητής [[Γιτιάδας|Γιτιάδη]], περί τα μέσα του 6ου αιώνα π.Χ. επένδυσε τον ναό εξ ολοκλήρου με χάλκινα ή μπρούτζινα ανάγλυφα μυθολογικού περιεχομένου. Επίσης έπλασε ένα χάλκινο, ή ξύλινο χαλκένδυτο άγαλμα της θεάς, και έγραψε ύμνο προς τιμή της.
 
Ο Παυσανίας μνημονεύει το ναό σε συνδυασμό με τρίποδες και αγάλματα που στήθηκαν, τα στοιχεία όμως που δίνει, περιέχουν αναχρονισμούς σύμφωνα με σύγχρονους ιστορικούς, και ερμηνεύονται μόνο κατόπιν διορθώσεων. Οι αρχαιολογικές έρευνες αποκάλυψαν δύο επίπεδα των ερειπίων, ένα της πρώιμης γεωμετρικής εποχής, και ένα δεύτερο, της κλασικής εποχής. Τα ευρήματα επίσης συμπεριλαμβάνουν πολλά χάλκινα καρφιά και χάλκινες πλάκες, οι οποίες πιθανών κάλυπταν μέρη του ναού.
 
Ο Πολύβιος αναφέρει ότι εδώ πραγματοποιούνταν ετήσια τελετή, κατά την οποία οπλισμένοι νέοι έκαναν πομπή και οι έφοροι έκαναν θυσία. Πιθανών η τελετή αυτή να ήταν τα «Αθάναια», τα οποία είναι γνωστά από επιγραφές.
 
Ο ναός βρίσκονταν στο υψηλότερο σημείο της περιοχής, στην ακρόπολη βόρεια της πόλης της Σπάρτης. Ο ναός αυτός λειτουργούσε ως άσυλο, στο οποίο συχνά κατέφυγαν πολλά άτομα της υψηλής κοινωνίας. Εκεί κατέφυγε ο [[Παυσανίας (στρατηγός)|Παυσανίας]], νικητής των [[Μάχη των Πλαταιών|Πλαταιών]], μετά την δεύτερη δίκη του, για να αποφύγει την σύλληψη. Ακόμα και ο [[Λεωνίδας Β΄|Λεωνίδας]], το 242 π.Χ. εκεί κατέφυγε, όταν συκοφαντήθηκε μετά από τις ριζικές ανακαινίσεις που επέφερε.