Αλαγονία (αρχαία πόλη): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Egmontbot (συζήτηση | συνεισφορές)
μ Robot-assisted disambiguation: Κωνσταντίνος Ε' - Changed link(s) to Κωνσταντίνος Ε΄ ο Κοπρώνυμος
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1:
{{πηγές|13|05|2010}}
Η '''Αλαγονία''' είναι Αρχαία πόλη της [[Νομός Λακωνίας|Λακωνικής]] κείμενη παρά τα ερείπια του [[μεσαίωνας|μεσαιωνικού]] [[φρούριο|φρουρίου]] της Ζαρνάτας στη [[Δυτικός Ταΰγετος|δυτική πλευρά]] του [[Ταΰγετος|Ταϋγέτου]] πάνω από την μεταξύ των [[Κιτριές|Κιτριών]] και [[Καρδαμύλη|Καρδαμύλης]] περιοχήςπεριοχή.
 
Η Αλαγονία ανήκε στο [[Κοινό Ελευθερολακώνων|Κοινό των Ελευθερολακώνων]], το οποίο απαρτιζόταν από 18 πόλεις. Το όνομά της οφείλεται στην ομώνυμη [[Αλαγονία (νύμφη)|Αλαγονία]], κόρη του [[Ζεύς|Διός]] και της [[Ευρώπη (μυθολογία)|Ευρώπης]].
 
Με το αυτό όνομα αυτό φέρεται σήμερα τέως [[Δήμος Αλαγονίας|δήμος]] και [[Αλαγονία Καλαμάτας|κοινότητα]] στο [[Νομός Μεσσηνίας|Νομό Μεσσηνίας]].
 
== Ιστορία της Αλαγονίας ==
=== Κοινό των Ελευθερολακώνων ===
Στην [[αρχαία Ελλάδα]], η Αλαγονία ήταν μία από τις πόλεις του Κοινού των Ελευθερολακώνων. Το δε Κοινό των Ελευθερολακώνων ήταν [[Ομοσπονδία]] δεκαοχτώ πόλεων της [[Λακωνία|ΛακωνίαςΛακωνικής]], που αποχώρησαν από τητην [[Αρχαία Σπάρτη|Σπάρτη]] και αποτέλεσαν συμπολιτεία αυτόνομη συμπολιτεία. Οι κάτοικοι της συμπολιτείας εκαλούντο από τους [[Κατάλογος Ρωμαίων Αυτοκρατόρων|Ρωμαίους αυτοκράτορες]], ''Λακεδαιμόνιοι'', μέχρι των χρόνων του Ρωμαίου αυτοκράτορα [[Οκταβιανός Αύγουστος|Οκταβιανού Αύγουστου]], επί της εποχής του οποίου έλαβαν το όνομα ελεύθεροι Λάκωνες ή Ελευθερολάκωνες.
 
Οι δεκαοκτώ πόλεις του Κοινού του Ελευθερολακώνων κατά αλφαβητική σειρά ήτανε οι εξής:
Γραμμή 20:
 
=== Παυσανίας ===
Η αρχαία πόλη Αλαγονία κατά τον αρχαίο Έλληνα περιηγητή [[Παυσανίας|Παυσανία]], που έζησε το δεύτερο αιώνα μ. Χ., βρισκότανε σε απόσταση τριάντα σταδίωνστάδια από την πόλη [[Γερηνία]]. Καθορίζοντας δε επακριβώς τη γεωγραφική θέση της Αλαγονίας, ο [[Παυσανίας]] γράφει<ref>Παυσανίας, ''Ελλάδος Περιήγησις'', Βιβλίο Γ', κεφ. 25</ref>:
{{απόσπασμα|''Γερηνίας δε ως εις μεσόγαιαν άνω τριάκοντα σταδίους απείχε. Αλαγονία και το πόλισμα κατενεμήθη ήδη και τούτο Ελευθερολάκωσιν''}}
 
Γραμμή 28:
Κατά τον αποικισμό των [[Σλάβοι|Σλάβων]] που έγινε στην [[Πελοπόννησος|Πελοπόννησο]] τον 8ο μ.Χ. αιώνα επί αυτοκράτορος του Βυζαντίου [[Κωνσταντίνος Ε΄ ο Κοπρώνυμος|Κωνσταντίνου του Ε']], εγκαταστάθηκαν [[Σλάβοι]] στη [[Λακωνία]] και κυρίως στις πλαγιές του [[Ταΰγετος|Ταϋγέτου]] σαν ποιμένες ή γεωργοί. Στις ανατολικές πλαγιές του Ταϋγέτου εγκαταστάθηκαν οι [[Σλάβοι]] [[Εζερίτες]] και στις [[Δυτικός Ταΰγετος|δυτικές πλαγιές]], δηλαδή στην περιοχή της αρχαίας [[Δενθαλιάτιδα|Δενθελιάτιδος χώρας]], εγκαταστάθηκαν οι [[Σλάβοι]] [[Μεληγγοί]]. Τότε, χτίστηκαν από τους Μεληγγούς τα χωριά που είχαν μέχρι προ ολίγων ετών [[σλαβική γλώσσα|σλαβικά ονόματα]], όπως [[Σίτσοβα]], [[Τσερνίτσα]], [[Μεγάλη Αναστάσοβα]] και [[Μικρή Αναστάσοβα]]. Τα χωριά [[Λαδά Μεσσηνίας|Λαδά]] και [[Καρβέλι Μεσσηνίας|Καρβέλι]] φαίνεται ότι χτίστηκαν αργότερα, όταν αυξήθηκε ο πληθυσμός της περιοχής.
 
Το έτος [[1927]], τα παραπάνω σλαβικά χωριά μετονομάστηκαν σε [[Αλαγονία Καλαμάτας|Αλαγονία]] η Σίτσοβα, σε [[Αρτεμισία Καλαμάτας|Αρτεμισία]] η Τσερνίτσα, σε [[Νέδουσα]] η μεγάλη Αναστάσοβα και σε [[Πηγές Καλαμάτας|Πηγές]] η μικρή Αναστάσοβα.
Εκτός όμως από τα ονόματα των χωριών υπάρχουν μέχρι σήμερα πολλές τοποθεσίες στην περιοχή αυτή που διατηρούν τα σλαβικά ονόματα π.χ. Ιμποβός, Πλεσιβίτσα, Πελενίτσα, Μπόροβα, Σιλίμποβες κ.α.
Γραμμή 34:
 
=== Χριστιανισμός ===
Το δέκατο μ. Χ. αιώνα οι κάτοικοι της Αλαγονίας έγιναν [[Χριστιανοί]], ύστερα από "μεγάλες και επίπονες προσπάθειες" που κατέβαλε για τον εκχριστιανισμό τους ο [[Άγιος Νίκων]], ο πολιούχος της [[Σπάρτη|Σπάρτης]]. Έτσι, στο τέλος του δέκατου μ. Χ. αιώνα έχουμε στην περιοχή της αρχαίας [[Δενθαλιάτιδα|Δενθαλιάτιδας]] έξι χωριά με κατεύθυνση από Βορρά προς Νότο: την Μεγάλη Αναστάσοβα, τη Σίτσοβα, τη Μικρή Αναστάσοβα, τητην Τσερνίτσα, το Λαδά και το Καρβέλι, που κατοικούντο από [[Σλάβοι|Σλάβους]] που έγιναν [[Χριστιανοί]].
 
Με την πάροδο του χρόνου, με την επίδραση της χριστιανικής θρησκείας και κυρίως με την επίδραση που είχε για τους Σλάβους η επικοινωνία και επιμειξία τους με τους [[Έλληνες]] κατοίκους των γειτονικών περιοχών, με τους οποίους ανέπτυξαν διάφορες σχέσεις, οικονομικές, κοινωνικές, πολιτιστικές κλπ., οι [[Σλάβοι]] των παραπάνω χωριών άρχισαν να αποκτούν Ελληνικήελληνική συνείδηση, να μιλάνε την [[Ελληνική γλώσσα]] και έτσι να εμφανίζονται σε όλες τις εκδηλώσεις της ζωής σαν [[Έλληνες]]. Με αυτόν τον τρόπο μετά τον εκχριστιανισμό συνετελέσθη και ο εξελληνισμός αυτώντους.
 
=== Τουρκοκρατία ===
Την εποχή της [[Τουρκοκρατία|Τουρκοκρατίας]], τα παραπάνω έξι χωριά διατήρησαν το καθένα χωριστά το Σλαβικό του όνομα, όλα όμως μαζί ονομάστηκαν «πισινά χωριά», ή «πισινοχώρια», γιατί τα χωριά αυτά σε σχέση με το [[Μυστράς|Μυστρά]], που ήτανε το διοικητικό κέντρο της περιοχής, ήταν χτισμένα στο [[Δυτικός Ταΰγετος|δυτικό (πισινό) μέρος]] του [[Ταΰγετος|Ταϋγέτου]] ενώ ο [[Μυστράς]] ήτανε χτισμένος στο ανατολικό (μπροστινό) μέρους του [[Ταΰγετος|Ταϋγέτου]]. Στα πισινά χωριά κατά τους χρόνους της δουλείας δεν κατοικήσανε ποτέ [[Οθωμανοί|Τούρκοι]] και έτσι ο πληθυσμός τους ήτανε πάντοτε καθαρά ελληνικός.
 
Το έτος [[1645]] οι [[Οθωμανοί|Τούρκοι]] επιτέθηκαν εναντίον των [[Ενετοί|Ενετών]] που κατείχαν την [[Κρήτη]] και κατέλαβαν τα [[Χανιά]].
Στη συνέχεια, διαρκώς πολεμώντας, υπέταξαν μέσα σε είκοσι πέντε χρόνια ολόκληρη την [[Κρήτη]], εκτός από την πόλη του [[Ηράκλειο|Ηρακλείου]], που λεγόταν τότε «Χάνδαξ» και ήτανε καλά οχυρωμένη. Οι [[Οθωμανοί|Τούρκοι]] συνέχισαν την πολιορκία του Ηρακλείου από το [[1645]] μέχρι το [[1669]] όπου το Ηράκλειο παρεδόθη με συνθήκη στους Τούρκους. Οι Τούρκοι μπήκαν στην πόλη του [[Ηράκλειο|Ηρακλείου]] που ήτανε έρημη από κατοίκους. Όλοι οι κάτοικοι της πόλεως και πολλοί άλλοι Κρητικοί που είχαν καταφύγει εκεί, εγκατέλειψαν την πόλη και πέρασαν με παντός είδους πλωτά μέσα, Ενετικά και Κρητικά, στις απέναντι ακτές της [[Πελοπόννησος|Πελοποννήσου]] και στα [[Ιόνια νησιά]], παίρνοντας μαζί τους τις οικογένειεςοικογένειές τους και ότι άλλο μπορούσαν να μεταφέρουν από τα περιουσιακά τους στοιχεία.
 
Πολλοί από τους Κρητικούς που πέρασαν στις απέναντι ακτές της [[Μάνη|Μάνης]], πίστεψαν ότι δε θα ήταν ασφαλήςασφαλείς, αν εγκαθίσταντο στα παράλια χωριά της περιοχής, τα οποία διαρκώς κινδυνεύανε από τις επιδρομές των [[πειρατές|πειρατών]], και γι’ αυτό προτίμησαν να εγκατασταθούν στο εσωτερικό της χώρας. Ήρθαν λοιπόν στα "πισινά χωριά" και εγκαταστάθηκαν σ’σε αυτά γιατί ούτε Τούρκους κατοίκους είχαν, ούτε κινδύνευαν από τους πειρατές. Η γνώμη αυτή για την εγκατάσταση Κρητικών προσφύγων στα πίσωπισινά χωριά στηρίζεται:
Στη συνέχεια, διαρκώς πολεμώντας, υπέταξαν μέσα σε είκοσι πέντε χρόνια ολόκληρη την [[Κρήτη]], εκτός από την πόλη του [[Ηράκλειο|Ηρακλείου]], που λεγόταν τότε «Χάνδαξ» και ήτανε καλά οχυρωμένη. Οι [[Οθωμανοί|Τούρκοι]] συνέχισαν την πολιορκία του Ηρακλείου από το [[1645]] μέχρι το [[1669]] όπου το Ηράκλειο παρεδόθη με συνθήκη στους Τούρκους.
 
Οι Τούρκοι μπήκαν στην πόλη του [[Ηράκλειο|Ηρακλείου]] που ήτανε έρημη από κατοίκους. Όλοι οι κάτοικοι της πόλεως και πολλοί άλλοι Κρητικοί που είχαν καταφύγει εκεί, εγκατέλειψαν την πόλη και πέρασαν με παντός είδους πλωτά μέσα, Ενετικά και Κρητικά, στις απέναντι ακτές της [[Πελοπόννησος|Πελοποννήσου]] και στα [[Ιόνια νησιά]], παίρνοντας μαζί τους τις οικογένειες τους και ότι άλλο μπορούσαν να μεταφέρουν από τα περιουσιακά τους στοιχεία.
 
Πολλοί από τους Κρητικούς που πέρασαν στις απέναντι ακτές της [[Μάνη|Μάνης]], πίστεψαν ότι δε θα ήταν ασφαλής, αν εγκαθίσταντο στα παράλια χωριά της περιοχής, τα οποία διαρκώς κινδυνεύανε από τις επιδρομές των [[πειρατές|πειρατών]], και γι’ αυτό προτίμησαν να εγκατασταθούν στο εσωτερικό της χώρας. Ήρθαν λοιπόν στα "πισινά χωριά" και εγκαταστάθηκαν σ’ αυτά γιατί ούτε Τούρκους κατοίκους είχαν, ούτε κινδύνευαν από τους πειρατές. Η γνώμη αυτή για την εγκατάσταση Κρητικών προσφύγων στα πίσω χωριά στηρίζεται:
* α) στο ότι οι κάτοικοι των χωριών αυτών μοιάζουν στη φυσιογνωμία με τους Κρητικούς.
* β) στην ομοιότητα της προφοράς και ιδίως του «και» που προφέρονται σαν «Τσε» και
* γ) Στα Κρητικά επώνυμα, που έχουν πολλοί κάτοικοι των πισινών χωριών.
 
Εκτός όμως από τους Κρητικούς πρόσφυγες και άλλοι [[Έλληνες]] κατά τους χρόνους της [[Τουρκοκρατία|Τουρκοκρατίας]] και ιδιαίτερα κατά τους χρόνους της επανάστασης και της λεηλασίας του [[Ιμπραήμ Πασάς|Ιμπραήμ]] στην [[Εκστρατεία του Μωριά]], άφησαν τον τόπο τους, ο οποίος δεν τους έδινε ασφάλεια, είτε γιατί ήταν παράλιος, είτε γιατί κατοικούσαν σε αυτόν [[Οθωμανοί|Τούρκοι]], και εγκαταστάθηκαν στα πισινά χωριά όπου ήταν ασφαλήςασφαλείς από τις λεηλασίες των πειρατών και από την αρπακτική μανία των Τούρκων. Αλλά και οι κλέφτες ακόμη, που είχαν βγει στα βουνά για να πολεμήσουν τους Τούρκους, σε αυτά τα χωριά έβρισκαν έστω και προσωρινά στοργή, ανακούφιση και φιλόξενη στέγη.
 
== Σχολή Μελέ ==
Στην καλλιέργεια και ανάπτυξη της Εθνικής ενότητας συντέλεσε και η λειτουργία της Σχολής του Γένους στη θέση «[[Μελέ]]». Η σχολή του [[Μελέ]] ιδρύθηκε τον δέκατο όγδοο αιώνα στο μοναστήρι του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου που είναι κοντά στο χωριό Τσερνίτσα (νυν [[Αρτεμισία Καλαμάτας|Αρτεμισία]]).
 
Σ’ αυτήν δίδαξαν τα Ελληνικά γράμματα και την Ελληνική ιδέα της απελευθερώσεωςαπελευθέρωσης του Γένους μεγάλοι δάσκαλοι κατά κανόνα κληρικοί και μαθητές της Σχολής υπήρξαν μεγάλες μορφές των Αγώνων του [[1821]].
 
Από το ενιαίο Ελληνικό σύνολο που είχε δημιουργηθεί στην περιοχή των πίσω χωριών, γεννήθηκαν:
* 1) κατά τους τελευταίους χρόνους της δεκαετίας ο [[Οικουμενικός Πατριάρχης]] και εθνάρχης [[Προκόπιος ο Πελοποννήσιος]] ([[1785]] – [[1789]]) που γεννήθηκε στη Σίτσοβα και πέθανε σ’ αυτή εξόριστος.
* 2) κατά την έναρξη του [[Επανάσταση του 1821|αγώνα του 1821]] ο μητροπολίτης [[Ναύπλιο|Ναυπλίου]] και [[Άργος|Άργους]] Γρηγόριος Καλαμαράς που γεννήθηκε στη Σίτσοβα και πέθανε από τις στερήσεις και τις κακουχίες στην [[Τρίπολη Αρκαδίας|Τρίπολη]], όπου κρατήθηκε σαν όμηρος.
* 3) ο ήρωας της Επαναστάσεως Νικήτας Σταματελόπουλος ή [[Νικηταράς]] ο Τουρκοφάγος που γεννήθηκε στη Νέδουσα (Μεγάλη Αναστάσοβα).
* 4) κατά τους πρώτους χρόνους μετά την απελευθέρωση, ο Εθνικός ευεργέτης [[Πέτρος Δημάκης]], που γεννήθηκε στη Μικρή Αναστάσοβα, πλούτισε σαν έμπορος στη [[Ρουμανία]] και όταν επέστρεψε στην [[Ελλάδα]] δώρισε τη μεγάλη περιουσία του στο Κράτος με τον όρο να λειτουργεί στην περιοχή της πατρίδας του ένα «Αλληλοδιδακτικό» και ένα «Ελληνικό» σχολείο κατά το εκπαιδευτικό σύστημα της εποχής εκείνης. Για τη στέγαση αυτών των σχολείων ο [[Πέτρος Δημάκης]] έκτισε με δικές του δαπάνες ένα μεγαλοπρεπές διδακτήριο διώροφο κοντά στο μοναστήρι του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου στη θέση «[[Μελέ]]». Σε αυτό εκτός από τις αίθουσες διδασκαλίας υπήρχαν αίθουσες για τη διαμονή του διδασκάλου και αίθουσες για τη διαμονή των μαθητών.
Το θαυμάσιο εκείνο διδακτήριο λειτούργησε από το [[1857]] μέχρι το [[1902]] όπου κατεστράφη από πυρκαγιά.