Δάκτυλος (δορυφόρος): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

|-

| colspan="2" style="text-align: center; font-size: smaller;" |

 

Η υψηλότερης διακριτικής ικανότητας εικόνα του Δακτύλου που υπάρχει. Την έλαβε το ''Γκαλιλέο'' από απόσταση περίπου 3900 χιλιομέτρων από τον Δάκτυλο

|}

 

 

Ο Δάκτυλος ανακαλύφθηκε στις [[17 Φεβρουαρίου]] [[1994]] από την εργαζόμενη στην αποστολή του ''Γκαλιλέο'' Ανν Χαρτς (Ann Harch) σε εικόνες που μετέδιδε καθυστερημένα το διαστημόπλοιο. Συνολικά, ο Δάκτυλος εμφανίζεται σε 47 από τις εικόνες του ''Γκαλιλέο'', που λήθφθηκαν μέσα σε ένα διάστημα 5,5 ωρών στις [[28 Αυγούστου]] [[1993]]. Κατά τη λήψη της πρώτης εικόνας, το διαστημόπλοιο απείχε 10760 [[Χιλιόμετρο|km]] από την Ίδη και 10870 km από τον Δάκτυλο, μόλις 14 λεπτά πριν την ελάχιστη απόσταση από τον αστεροειδή.

 

Κατά τη συνηθισμένη διαδικασία ονοματοδοσίας για δορυφόρους, ο Δάκτυλος πήρε πρώτα την προσωρινή ονομασία S/1993 (243)1. Το όνομα «Δάκτυλος» του δόθηκε από τη [[Διεθνής Αστρονομική Ένωση|Διεθνή Αστρονομική Ένωση]] το 1994 και προέρχεται από τους [[Ιδαίοι Δάκτυλοι|Ιδαίους Δακτύλους]], δαίμονες που κατοικούσαν στο [[Όρος Ίδη]] της Κρήτης (το οποίο έδωσε το όνομά του στον αστεροειδή του). Οι Δάκτυλοι, ταυτιζόμενοι κατά την επικρατήσασα παράδοση και με τους [[Κουρήτες]], βοήθησαν στη φύλαξη του πατέρα των θεών, του Δία, όταν αυτός ήταν βρέφος και μεγάλωνε στο [[Ιδαίο Άντρο]].

 

Ο Δάκτυλος έχει ωοειδές σχήμα (αλλά που πλησιάζει αξιοσημείωτα το σφαιρικό για τόσο μικρό ουράνιο σώμα). Οι διαστάσεις του είναι 1,6 επί 1,4 επί 1,2 km. Η δημιουργία κρατήρων στην επιφάνειά του έχει φθάσει το σημείο κορεσμού (όπως και στην `Ιδη), με πάνω από 12 κρατήρες διαμέτρου μεγαλύτερης των 80 μέτρων. Τουλάχιστον 6 κρατήρες σχηματίζουν μία αλυσίδα και πιθανότατα προήλθαν από προσκρούσεις σωμάτων που δημιουργήθηκαν τοπικά, ίσως από μία πρόσκρουση στην `Ιδη. Κάποιοι από τους κρατήρες του Δακτύλου έχουν κεντρικές κορυφές, πράγμα που δεν παρατηρείται στους ιδαίους κρατήρες. Αυτό το δεδομένο μαζί με το σφαιροειδές σχήμα του Δακτύλου υποδηλώνουν ότι ο δορυφόρος έχει κάποια δική του βαρύτητα, παρά το μικρό του μέγεθος. Η μέση θερμοκρασία στην επιφάνεια του Δακτύλου είναι η ίδια με εκείνη της `Ιδης, περίπου 70 ως 80 βαθμοί Κελσίου υπό το μηδέν.

 

Ο Δάκτυλος έχει πολλά κοινά χαρακτηριστικά με την `Ιδη, όπως το [[Λευκαύγεια|άλβεδο]] και το φάσμα ανακλάσεως. Οι μικρές διαφορές υποδεικνύουν ότι η διαδικασία της διαστημικής αποσαθρώσεως είναι λιγότερο ενεργή στον Δάκτυλο. Οι μικρές του διαστάσεις καθιστούν αδύνατο τον σχηματισμό μεγάλων ποσοτήτων ρηγολίθου, ο οποίος καλύπτει την `Ιδη μέχρι βάθους δεκάδων μέτρων.

 

Η τροχιά του Δακτύλου γύρω από την `Ιδη δεν είναι γνωστή με κάποια ακρίβεια. Το ''Γκαλιλέο'' βρισκόταν πάνω στο [[τροχιακό επίπεδο]] της τροχιάς του Δακτύλου κατά τη λήψη των περισσότερων εικόνων του δορυφόρου, γεγονός που δυσκολεύει τον προσδιορισμό της τροχιάς αυτής με κάποια ακρίβεια. Ο Δάκτυλος περιφέρεται κατά την [[ορθή φορά]] και με κλίση περίπου 8° ως προς τον ισημερινό της `Ιδης. Με βάση υπολογιστικές προσομοιώσεις, το [[περίκεντρο]] της τροχιάς του Δακτύλου πρέπει να είναι μεγαλύτερο από περίπου 65 χιλιόμετρα για να παραμένει σε σταθερή τροχιά. Η ποικιλία των δυνατών τροχιών μειώνεται από τη συνθήκη να περνούν από το σημείο στο οποίο παρατηρήθηκε να βρίσκεται ο Δάκτυλος από το ''Γκαλιλέο'' στις 16:52:05 [[UT]] στις 28 Αυγούστου 1993, κάπου 90 km από την `Ιδη. Στις 26 Απριλίου 1994 το [[Διαστημικό Τηλεσκόπιο Χαμπλ]] παρατήρησε την `Ιδη επί οκτάωρο και στάθηκε ανίκανο να ανιχνεύσει τον Δάκτυλο, παρότι θα πρέπει να διέκρινε κάτι αν αυτός απείχε πάνω από περίπου 700 km από την `Ιδη.

 

Αν η τροχιά του Δακτύλου είναι κυκλική (ή σχεδόν κυκλική) η περίοδος περιφοράς του γύρω από τον αστεροειδή είναι περίπου 20 ώρες και η ταχύτητά του πάνω σε αυτή την τροχιά κάπου 10 m/sec ή 36 χιλιόμετρα την ώρα.

 

Ο Δάκτυλος έχει πιθανώς την ηλικία της `Ιδης και προήλθε από τη διάσπαση του πρόδρομου ουράνιου σώματος της [[Οικογένεια της Κορωνίδος|Οικογένειας αστεροειδών της Κορωνίδος]]. Μπορεί όμως να σχηματίσθηκε και πιο πρόσφατα, π.χ. ως ένα θραύσμα από κάποια μεγάλη πρόσκρουση στην `Ιδη. Είναι εξαιρετικά απίθανο να το συνέλαβε η `Ιδη με την ασθενέστατη βαρύτητά της. Ο Δάκτυλος ίσως να υπέστη μία μεγάλη πρόσκρουση πριν από περίπου 100 εκατομμύρια χρόνια, η οποία να μείωσε τις διαστάσεις του.

 

[[Κατηγορία:Δορυφόροι αστεροειδών|Δακτυλος]]