Μάχη της Μόσχας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Αναίρεση έκδοσης 2912288 από τον 79.130.29.214 (Συζήτηση χρήστη:79.130.29.214)
Egmontaz (συζήτηση | συνεισφορές)
Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα, σύνδεσμος ξανά μέσω ανακατεύθυνσης, εν δυνάμει άρθρο
Γραμμή 23:
|}}
 
Η '''Μάχη της Μόσχας''' ([[ρωσική γλώσσα|ρώσικα]]: Битва под Москвой, [[γερμανική γλώσσα|γερμανικά]]: ''Schlacht um Moskau'') είναι το όνομα που έχει δοθεί από σοβιετικούς ιστορικούς σε δύο περιόδους σημαντικών μαχών κατά μήκος ενός τομέα 600 χιλιομέτρων στο [[Ανατολικό μέτωπο (Β' Παγκόσμιος Πόλεμος)|Ανατολικό Μέτωπο]] κατά την διάρκεια του [[Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος|Β' Παγκοσμίου Πολέμου]]. Διαδραματίστηκε μεταξύ Οκτωβρίου 1941 και Ιανουαρίου 1942. Ο [[Αδόλφος Χίτλερ|Χίτλερ]] θεωρούσε την [[Μόσχα]], πρωτεύουσα της [[Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών|Σοβιετικής Ένωσης]] και μεγαλύτερη πόλη της, κύριο στρατηγικό στόχο των δυνάμεων του [[Άξονας Βερολίνου - Ρώμης|Άξονα]] στην [[Ανατολικό μέτωπο (Β' Παγκόσμιος Πόλεμος)|Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα]].
 
Η γερμανική επίθεση είχε την κωδική ονομασία ''Επιχείρηση Τυφώνας'' και είχε στόχο την δημιουργία δύο σφηνών, μία βορείως της Μόσχας εναντίον του [[Μέτωπο Καλίνιν|Μετώπου Καλίνιν]] από την 3η και την 4η Ομάδα Πάντσερ, αποκόπτοντας ταυτόχρονα την σιδηροδρομική γραμμή Μόσχας-Λένινγκραντ, και μία νοτίως της Μόσχας εναντίον του [[Δυτικό Μέτωπο (Σοβιετική Ένωση)|Δυτικού Μετώπου]], νότια από την [[Τούλα]] από την 2η Στρατιά Πάντσερ, ενώ η 4η Στρατιά θα προωθούνταν κατευθείαν προς την Μόσχα από τα δυτικά. Ένα ξεχωριστό επιχειρησιακό σχέδιο των Γερμανών, με την κωδική ονομασία [[Επιχείρηση Βόταν|Επιχείρηση ''Βόταν'']], συμπεριλήφθηκε στην τελική φάση της γερμανικής επίθεσης.
Γραμμή 30:
 
== Το γερμανικό σχέδιο ==
Το αρχικό σχέδιο [[Blitzkrieg|κεραυνοβόλου πολέμου]], το οποίο είχε την κωδική ονομασία [[ΑνατολικόΕπιχείρηση μέτωπο (Β' Παγκόσμιος Πόλεμος)Μπαρμπαρόσα|Επιχείρηση ''Μπαρμπαρόσα'']], προέβλεπε την κατάληψη της Μόσχας σε τέσσερις μήνες. Όμως, παρά την μεγάλη αρχική προώθηση, η [[Βέρμαχτ]] επιβραδύνθηκε λόγω της σοβιετικής αντίστασης (πιο συγκεκριμένα στην [[Μάχη του Σμολένσκ (1941)|Μάχη του Σμολένσκ]], η οποία διήρκεσε από τον Ιούλιο μέχρι τον Σεπτέμβριο του 1941 και καθυστέρησε την επίθεση στην Μόσχα κατά δύο μήνες). Μόλις η Βέρμαχτ εξασφάλισε το [[Σμολένσκ]], επέλεξε να ανασυντάξει της δυνάμεις της γύρω από το [[Αγία Πετρούπολη|Λένινγκραντ]] και το [[Κίεβο]], καθυστερώντας περαιτέρω την επίθεση στη Μόσχα. Η προώθηση των δυνάμεων του Άξονα ξεκίνησε ξανά στις 2 Οκτωβρίου 1941 με την επίθεση που έφερε την κωδική ονομασία Επιχείρηση ''Τυφώνας'', με σκοπό την κατάληψη της Μόσχας πριν την έλευση του χειμώνα.
 
Μετά από μια προώθηση που οδήγησε στην περικύκλωση και την καταστροφή αρκετών [[Στρατιά (Σοβιετικός Στρατός)|σοβιετικών στρατιών]], οι Γερμανοί αναχαιτίστηκαν στη γραμμή άμυνας του [[Μοζάισκ]], μόλις 120 χιλιόμετρα από την Μόσχα. Έχοντας διαρρήξει τη σοβιετική άμυνα, η επίθεση της [[Βέρμαχτ]] επιβραδύνθηκε από τις καιρικές συνθήκες, αφού οι φθινοπωρινές βροχές κάλυπταν τους δρόμους και τα πεδία με παχιά λάσπη που παρακώλυαν σημαντικά τα οχήματα του Άξονα, τα άλογα και τους στρατιώτες. Παρόλο που το ξέσπασμα του χειμώνα και το πάγωμα του εδάφους επέτρεψαν στις δυνάμεις του Άξονα να συνεχίσουν να προωθούνται, είχαν να αντιμετωπίσουν ολοένα αυξανόμενη σοβιετική αντίσταση.
Γραμμή 45:
{{legend|#ccffcd|Τελική προώθηση της Βέρμαχτ — την 5η Δεκεμβρίου 1941}}]]
 
Στις 22 Ιουνίου 1941, τα γερμανικά, ρουμάνικα και σλοβάκικα στρατεύματα εισέβαλαν στην Σοβιετική Ένωση, εν συνεχεία την εισβολή συνέδραμε και η [[Ουγγαρία]] (μετά τον βομβαρδισμό της ουγγρικής πόλης Κάσα), ξεκινώντας αποτελεσματικά την [[ΑνατολικόΕπιχείρηση μέτωπο (Β' Παγκόσμιος Πόλεμος)Μπαρμπαρόσα|Επιχείρηση ''Μπαρμπαρόσα'']]. Έχοντας καταστρέψει το μεγαλύτερο μέρος της [[Σοβιετική Αεροπορία|Σοβιετικής Αεροπορίας]] στο έδαφος, οι γερμανικές δυνάμεις προωθήθηκαν γρήγορα βαθιά μέσα στη σοβιετική επικράτεια χρησιμοποιώντας τακτικές [[blitzkrieg|κεραυνοβόλου πολέμου]]. Οι τεθωρακισμένες μονάδες κινήθηκαν ταχύτατα δημιουργώντας σφήνες, περικυκλώνοντας και καταστρέφοντας ολόκληρες σοβιετικές στρατιές. Ενώ η γερμανική [[Ομάδα Στρατιών Βορρά]] κινούνταν προς το Λένινγκραντ, η [[Ομάδα Στρατιών Νότος|Ομάδα Στρατιών Νότου]] επρόκειτο να καταλάβει την Ουκρανία, ενώ η [[Ομάδα Στρατιών Κέντρου]] προωθήθηκε προς την Μόσχα. Οι σοβιετικοί αμυνόμενοι κατατροπώθηκαν, ενώ ο [[Κόκκινος Στρατός]] είχε σημαντικές απώλειες.
 
Το Ιούλιο του 1941, η Ομάδα Στρατιών Κέντρου είχε καταφέρει να περικυκλώσει αρκετές σοβιετικές στρατιές γύρω από το [[Μινσκ]] κατά την διάρκεια της [[Μάχη του Μπιάλιστοκ-Μίνσκ|Μάχης του Μπιάλιστοκ - Μίνσκ]], δημιουργώντας ένα τεράστιο ρήγμα στις σοβιετικές γραμμές (το οποίο οι Σοβιετικοί δεν μπορούσαν να πληρώσουν αμέσως, καθώς δεν είχαν διαθέσιμες εφεδρείες) και διαλύοντας το [[Σοβιετικό Δυτικό Μέτωπο]] ως οργανωμένο σώμα. Έτσι η Βέρμαχτ κατάφερε να διασχίσει τον [[Δνείπερος|Δνείπερο]] που βρίσκονταν στον δρόμο για την Μόσχα, με τις ελάχιστες δυνατές απώλειες.<ref>Heinz Guderian, ''Erinnerungen eines Soldaten (Αναμνήσεις ενός στρατιώτη)'', Smolensk, Rusich, 1999, p. 229.</ref>
Γραμμή 135:
Εν τω μεταξύ η σοβιετική επίθεση συνεχίστηκε, στα νότια ελευθερώθηκαν το Κλιν και το Καλίνιν, στις 15 και 16 Δεκεμβρίου, καθώς το Μέτωπο Καλίνιν προχωρούσε προς τα δυτικά. Ο διοικητής του Μετώπου, στρατηγός [[Ιβάν Στεπάνοβιτς Κόνιεφ|Κόνιεφ]], επιχείρησε να περικυκλώσει την Ομάδα Στρατιών Κέντρου, αλλά συνάντησε ισχυρή αντίσταση κοντά στο Ρζεφ και υποχρεώθηκε να σταματήσει, σχηματίζοντας μια προεξοχή που θα διατηρούνταν μέχρι το 1943. Στα νότια η επίθεση είχε καλά αποτελέσματα για τους Σοβιετικούς, και το Νοτιοδυτικό Μέτωπο ανακούφισε την Τούλα στις 16 Δεκεμβρίου 1941. Η Λούφτβάφε ενισχύθηκε, καθώς ο Χίτλερ την θεώρησε ως την μοναδική ελπίδα να σωθεί η κατάσταση. Δύο ''Kampfgruppen'' (II./KG 4 and II./KG 30) έφτασαν από την Γερμανία, ενώ τέσσερα ''Transportgruppen'' με δυναμικό 102 [[Junkers Ju 52]] αναπτύχθηκαν από τον ''[[Luftflotte 4]]'' ώστε αν διασώσουν περικυκλωμένες μονάδες του στρατού ''Heer'' και να βελτιώσουν τις γραμμές εφοδιασμού των δυνάμεων του μετώπου. Ήταν προσπάθεια της τελευταίας στιγμής αλλά είχε αποτέλεσμα: Βοήθησε να αποφευχθεί η καθολική κατάρρευση της Ομάδας Στρατιών. Παρά το ότι η Λούφτβάφε έκανε το καλύτερο δυνατό, η σοβιετική αεροπορική κυριαρχία συνεισέφερε τα μέγιστα στην νίκη του Κόκκινου Στρατού στη Μόσχα. Μεταξύ 17 και 22 Δεκεμβρίου η Λούφτβάφε κατέστρεψε 299 οχήματα και 23 άρματα γύρω από την Τούλα, παρακωλύοντας την καταδίωξη των γερμανικών στρατευμάτων από τον Κόκκινο Στρατό.<ref>Bergström 2007, σ.112-113.</ref>
 
Στο κέντρο εντούτοις η πρόοδος ήταν πολύ πιο αργή, και τα σοβιετικά στρατεύματα απελευθέρωσαν το Νάρο-Φομίνσκ στις 26 Δεκεμβρίου, την Καλούγκα στις 28 Δεκεμβρίου και το Μαλογιαροσλάβετς στις 2 Ιανουαρίου, μετά από 10 μέρες βίαιης δράσης.<ref name="MosEnc" /> Οι σοβιετικές εφεδρείες μειώθηκαν πολύ και έτσι η επίθεση σταμάτησε στις 7 Ιανουαρίου 1942, αφού είχε απωθήσει τα εξαντλημένα και παγωμένα γερμανικά στρατεύματα 100 έως 250 χιλιόμετρα μακρυά από την Μόσχα. Η νίκη προσέφερε σημαντική ενίσχυση στο σοβιετικό ηθικό, υποχρεώνοντας την Βέρμαχτ να υποστεί την πρώτη της ήττα. Έχοντας αποτύχει να κατατροπώσει τη Σοβιετική Ένωση με ένα γρήγορο χτύπημα, η Γερμανία έπρεπε να ετοιμαστεί για ένα εκτεταμένο πόλεμο. Η [[Ανατολικό μέτωπο (Β' Παγκόσμιος Πόλεμος)|Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα]] είχε αποτύχει.
 
== Συνέπειες ==