Συνθήκη του Μοντρέ: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η '''Συνθήκη του Μοντρέ ''' ή '''Συνθήκη για το καθεστώς των Στενών''' ([[Montreux Convention Regarding the Regime of the Turkish Straits]]) είναι συνθήκη η οποία αφορά στο καθεστώς των Στενών του Βοσπόρου και των Δαρδανελίων. Η συμφωνία, η οποία υπογράφηκε το 1936, παραχωρεί τον έλεγχο των Στενών του Βοσπόρου και των Δαρδανελίων στην [[Τουρκία]] και ρυθμίζει την στρατιωτική δραστηριότητα στην περιοχή. Η σύμβαση δίνειπαραχωρεί στη Τουρκία τον πλήρη έλεγχο των Στενών και εγγυάται την ελεύθερη ναυσιπλοΐα από τα μη στρατιωτικά πλοία σε καιρό ειρήνης. Περιορίζει σημαντικά το πέρασμα των πολεμικών πλοίων που δεν ανήκουν σε κράτη της Μαύρη Θάλασσα. Οι όροι της σύμβασης αποτέλεσαν πηγή διαμάχης για χρόνια, κυρίως όσον αφορά τη διέλευση πολεμικών σκαφών της Σοβιετικής Ένωσης από τα Στενά στη [[Μεσόγειο]] Θάλασσα.

Περιορίζει σημαντικά το πέρασμα των πολεμικών πλοίων που δεν ανήκουν σε κράτη της Μαύρης Θάλασσας (προειδοποίηση διέλευσης, όριο εκτοπίσματος πλοίων, περιορισμός οπλισμού, μη διέλευση αεροπλανοφόρων κλπ).

ΗΌταν τέθηκε σε ισχύ η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), η οποία τέθηκε σε ισχύ το Νοέμβριο του 1994, ζητήθηκεστα στα πλαίσια εφαρμογής της ζητήθηκε η επαναδιατύπωση της Συνθήκης του MontreuxΜοντρέ, ώστε να είναι συμβατή με το καθεστώς που διέπει τη διεθνή ναυσιπλοΐα. Ωστόσο, η μακροχρόνια άρνηση της Τουρκίας να υπογράψει την UNCLOS σημαίνει ότι η Συνθήκη του MontreuxMoντρέ, παραμένει σε ισχύ χωρίς περαιτέρω τροποποιήσεις.

Από το 1994,(1998 μικρή τρποποίηση) η Τουρκία εφαρμόζει τον «Ναυτιλιακό Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας για τα τουρκικά Στενά», που εισήγαγε ένα νέο ρυθμιστικό καθεστώς, «προκειμένου να διασφαλιστεί η ασφάλεια της ναυσιπλοΐας και η προστασία του περιβάλλοντος στην περιοχή», αλλά χωρίς να παραβιάζεται η αρχή του Μοντρέ της ελεύθερης διέλευσης. Οι νέοι κανονισμοί προκάλεσαν κάποια διαμάχη, όταν η Ρωσία, Ελλάδα, Κύπρος, Ρουμανία, Ουκρανία και Βουλγαρία προέβαλαν αντιρρήσεις. Ωστόσο, εγκρίθηκαν από το Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό με το αιτιολογικό ότι δεν είχαν σκοπό να θίξουν «τα δικαιώματα οποιωνδήποτε πλοίων που χρησιμοποιούν τα Στενά βάσει του διεθνούς δικαίου".