Βικιπαίδεια

Υποατομικά σωματίδια: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
JAnDbot (συζήτηση | συνεισφορές)
43.958 επεξεργασίες
μ r2.5.2) (Ρομπότ: Τροποποίηση: ja:亜原子粒子, ms:Zarah subatom
Tinky (συζήτηση | συνεισφορές)
7 επεξεργασίες
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1:
Τα '''υποατομικά σωματίδια''' είναι [[στοιχειώδες σωμάτιο|στοιχειώδη]] ή σύνθετα σωματίδια μικρότερα από το [[άτομο]]. Αν και τα γνωστότερα συστατικά των ατόμων είναι το [[πρωτόνιο]], το [[νετρόνιο]] και το [[ηλεκτρόνιο]], ωστόσο δεν είναι τα μόνα. Μετά τα μέσα του εικοστού αιώνα ανακαλύφθηκε ότι τοτo πρωτόνιο και το νετρόνιο αποτελούνται κι αυτά από άλλα, πιο στοιχειώδη σωματίδια, τα [[Κουάρκ|κουάρκς]]. Ακόμα, η χρήση ολοένα ισχυρότερων [[επιταχυντής σωματιδίων|επιταχυντών σωματιδίων]] για τη μελέτη της δομής της ύλης, αποκάλυψε την ύπαρξη ενός μεγάλου αριθμού ασταθών στοιχειωδών σωματιδίων.
 
== Κατηγορίες υποατομικών σωματιδίων ==
Υπάρχουν τρειςδύο κατηγορίες υποατομικών σωματιδίων: τα [[ΑδρόνιοΣτοιχειώδες σωματίδιο|αδρόνιαστοιχειώδη σωμάτια]] ''(hadrons)'',και τα σύνθετα σωμάτια που λέγονται [[λεπτόνιοΑδρόνιο|λεπτόνιααδρόνια]] ''(leptons)'' και τααποτελούνται από [[ΦορείςΣτοιχειώδες δυνάμεωνσωματίδιο|σωματίδια φορείς των αλληλεπιδράσεωνστοιχειώδη]] ''(force carriers)''.
 
===Στοιχειώδη σωμάτια===
Τα αδρόνια έχουν εσωτερική δομή, δηλαδή αποτελούνται από άλλα σωματίδια. Χωρίζονται με τη σειρά τους σε δύο κατηγορίες, στα [[βαρυόνιο|βαρυόνια]] ''(baryons)'' που σχηματίζονται από 3 [[κουάρκ|κουάρκς]](όπως για παράδειγμα το πρωτόνιο: <math>p=uud \,</math>), και στα [[μεσόνιο|μεσόνια]] ''(mesons)'' που σχηματίζονται από ζεύγος ενός κουάρκ ''(quark)'' κι ενός [[αντικουάρκ]] ''(antiquark)'' (όπως για παράδειγμα το π-μεσόνιο: <math>\pi^+=u \overline{d}</math>)
Τα γνωστά [[Στοιχειώδες σωματίδιο|στοιχειώδη σωμάτια]] είναι:
*6 [[Κουάρκ|κουάρκς]] ''(quarks)'': up (πάνω), down (κάτω), strange (παράξενο), charm (γοητευτικό), bottom (βυθός) ή beauty (ομορφιά), top (κορυφή)
*6 [[λεπτόνιο|λεπτόνια]] ''(leptons)'': ηλεκτρόνιο (e), μιόνιο (<math>\mu</math>), ταυ (<math>\tau</math>), ηλετρονικό νετρίνο (<math>\nu_e</math>), μιονικό νετρίνο (<math>\nu_{\mu}</math>), ταυ νετρίνο (<math>\nu_{\tau}</math>)
*5 [[Φορείς δυνάμεων|φορείς αλληλεπιδράσεων]] ''(force carriers)'': φωτόνιο (γ), γλουόνιο (g), W<sup>+</sup>, W<sup>-</sup>, Ζ<sup>ο</sup>.
 
Για κάθε σωματίδιο ύλης υπάρχει ένα [[αντισωματίδιο]] [[αντιύλη|αντιύλης]] ''(anti-matter)'' που έχει την ίδια [[μάζα]] και [[σπιν]] με το αντίστοιχο σωματιο, αλλά αντίθετο [[ηλεκτρικό φορτίο]]. Τα αντισωμάτια συμβολίζονται με μία γραμμή πάνω από το όνομα του αντίστοιχου σωματιδίου. Μερικά σωματίδια είναι τα ίδια το αντισωματιο του εαυτού τους, όπως το [[φωτόνιο]] γ, και το [[μποζόνιο]] Ζ<sup>ο</sup>. Όταν ένα σωμάτιο και ένα αντισωμάτιο αλληλεπιδράσουν [[Εξαΰλωση|εξαϋλώνονται]] δίνοντας το αντίστοιχο της μάζας τους σε [[ενέργεια]] με την μορφή φωτονίων. Γι αυτό το λόγο, δεν υπάρχει αντιύλη στο σύμπαν.
Τα λεπτόνια δεν έχουν εσωτερική δομή, δεν συμμετέχουν στον σχηματισμό άλλων σωματιδίων και δεν αλληλεπιδρούν με την [[Ισχυρή αλληλεπίδραση|ισχυρή πυρηνική]] [[δύναμη]]. Μπορούν όμως, και αλληλεπιδρούν [[ασθενής αλληλεπίδραση|ασθενώς]].
 
===Αδρόνια===
Τα σωματίδια-φορείς των αλληλεπιδράσεων ανταλλάσσονται μεταξύ των σωματιδίων στις τέσερεις θεμελιώδεις [[αλληλεπίδραση|αλληλεπιδράσεις]] της [[Φύση|φύσης]].
Τα [[Αδρόνιο|αδρόνια]] είναι σύνθετα υποατομικά σωμάτια και χωρίζονται σε δύο κατηγορίες:
*[[βαρυόνιο|βαρυόνια]] ''(baryons)'': αποτελούνται από 3 [[κουάρκ|κουάρκς]] (π.χ. το πρωτόνιο αποτελείται από 2 up και 1 down <math>p=uud \,</math>)
*[[μεσόνιο|μεσόνια]] ''(mesons)'': αποτελούνται από ζεύγος ενός κουάρκ ''(quark)'' κι ενός [[αντικουάρκ]] ''(antiquark)'' (π.χ. το πιόνιο αποτελείται από 1 up και ένα αντι-up <math>\pi^+=u \overline{d}</math>)
 
==Δείτε επίσης==
=== Αντιύλη ===
*[[Στοιχειώδες σωματίδιο]]
Για κάθε σωματίδιο ύλης υπάρχει ένα [[αντισωματίδιο]] (που ανήκει στην [[αντιύλη]] ''(anti-matter)'').
*[[Καθιερωμένο Πρότυπο]]
*[[Αδρόνιο]]
 
Ένα σωματίδιο αντιύλης έχει την ίδια [[μάζα]] και [[σπιν]] με το αντίστοιχο σωματίδιο [[Ύλη|ύλης]], αλλά αντίθετες τις άλλες του ιδιότητες: [[ηλεκτρικό φορτίο]], [[ομοτιμία]], [[ελικότητα]], κτλ. Συμβολίζονται με μία γραμμή πάνω από το όνομα του σωματιδίου ύλης. Μερικά σωματίδια είναι τα ίδια το αντισωματίδιο του εαυτού τους, όπως το [[φωτόνιο]] γ, το ουδέτερο [[μποζόνιο]] Ζ<sup>ο</sup>, και το [[μεσόνιο]] ηc=c.
 
Η αντιύλη είναι εξαιρετικά σπάνια στο [[σύμπαν]] γιατί έχει σχεδόν ολόκληρη αλληλεπιδράσει με την ύλη, δίνοντας φωτόνια. Όταν ένα σωμάτιο ύλης και ένα αντιύλης έρθουν σε επαφή [[Εξαΰλωση|εξαϋλώνονται]] αμοιβαία δίνοντας το αντίστοιχο της μάζας τους σε [[ενέργεια]] με την μορφή φωτονίων (φαινόμενο εξαΰλωσης).
 
[[Κατηγορία:Σωματιδιακή φυσική]]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Υποατομικά_σωματίδια"