Είλωτες: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Οι λεγόμενοι είλωτες ήταν οι [[Αχαιοί]] κάτοικοι της [[Λακωνική]]ς πριν την κάθοδο των [[Δωριείς|Δωριέων]]. Αρχικά το όνομά τους ετυμολογούνταν, σχεδόν από το σύνολο των αρχαίων συγγραφέων, από το αρχαίο [[Έλος Λακωνίας|Έλος]], παραθαλάσσια πόλη της Λακωνικής της οποίας οι κάτοικοι υποτάχθηκαν στους Δωριείς ([[Αρχαία Σπάρτη|Σπαρτιάτες]]), επί Βασιλέως [[Άγις|Άγιδος]], του γιου του [[Ευρυσθένης|Ευρυσθένη]], περίπου 150 χρόνια πριν τον [[Τρωικός Πόλεμος|Τρωϊκό Πόλεμο]].<br />

Κατά νεότερες όμως έρευνες το όνομα "είλωτες" αποτελεί παρετυμολογία των περισσότερο ανυπότακτων κατοίκων της Λακωνικής, που ήταν οι κατοίκοι τους Έλους*, η οποία (παρετυμολογία) διευκόλυνε το γεγονός των συχνών εξεγέρσεών των ειλώτων. Έτσι κατά την νεότερη και επικρατέστερη εκδοχή το όνομα είλωτες προέρχεται από τη ρίζα "''ελ''" και του ρήματος "''ελαύνω''", (= που σημαίνει μεταξύ άλλων και αρπάζω), σημαίνοντας έτσι τον "[[αιχμάλωτος πολέμου|αιχμάλωτο]]" ή εκ του έλους (=βάλτος) επειδή αυτοί διέμεναν σε βαλτώδη καλλιεργήσιμα όμως εδάφη της υπάιθρου της αρχαίας Σπάρτης.<br />

(*) Σημειώνεται ότι οι κάτοικοι του Έλους λέγονταν "''Ελείοι''" ή "''Ελεάτες''".

 

Οι είλωτες (αιχμάλωτοι) αποτελούσαν τους δημόσιους εργάτες ή δούλους αφού ιδιωτικοί δούλοι όχι μόνο δεν υπήρξαν ποτέ, αλλά και απαγορεύονταν η εισαγωγή τους σύμφωνα με τους υφιστάμενους σχετικούς νόμους περί [[ξενηλασία]]ς. Η δε Σπαρτιατική Πολιτεία διέθετε στους πολίτες της είλωτες χωρίς όμως και να τους παρέχει δικαίωμα πώλησης ή απελευθέρωσης αυτών. Δικαίωμα απελευθέρωσης ειλώτων είχε μόνο η [[Απέλλα]], (η Εκκλησία του Δήμου της αρχαίας Σπάρτης), και αυτό μόνο επ΄ ανδραγαθία, σε πολεμικές επιχειρήσεις, ή για κάποια εξαίρετη πράξη. Οι απελεύθεροι εν προκειμένω είλωτες καλούνταν "νεοδαμώδεις" (=νεοπολίτες), όπως οι νεοδαμώδεις του Βρασίδα που ονομάστηκαν "Βρασίδειοι".

 

Κύριο έργο των ειλώτων ήταν περίπου το αυτό των δουλοπάρικων του μεσαίωνα, με το χαρακτηριστικό ν΄ αποφέρουν στους κυρίους τους, ετήσιο τακτό εισόδημα κρατώντας για τους εαυτούς τους οποιοδήποτε τυχόν πλεόνασμα. Συνεπώς η ζωή τους ήταν πολύ σκληρή και συχνά επαναστατούσαν κατά της Σπάρτης, ειδικά σε περιόδους μειωμένης παραγωγής, ζητώντας την ελευθερία τους. Δεν υπήρξαν και λίγες οι φορές που οι Σπαρτιάτες δε δίσταζαν να σκοτώσουν τους πιο επικίνδυνους είλωτες, κατά τις λεγόμενες [[κρυπτεία|κρυπτείες]].

 

{{Link FA|fr}}

[[bg:Илот]]

[[ca:Ilotes]]