|
Ο ιστορικός [[Διόδωρος Σικελιώτης]] έγραψε τον 1ο αιώνα π.Χ. τη [[Βιβλιοθήκη Ιστορική]]. Θεωρείται ότι ο Ηρόδοτος και ο Εφόρος ο Κυμαίος αποτελούν τις πηγές του Διόδωρου.<ref>Διόδωρος Σικελιώτης, [[s:Ιστορική Βιβλιοθήκη/ΙΑ|ΙΑ]]</ref> Η μάχη περιγράφεται με λιγότερες λεπτομέρειες από σειρά αρχαίων ιστορικών, όπως ο Πλούταρχος και ο [[Κτησίας]]. Αρχαιολογικά ευρήματα, όπως η δελφική Στήλη των Όφεων, υποστηρίζουν τα αναφερόμενα από τον Ηροδότο.<ref>Ηρόδοτος, [[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Καλλιόπη#81|Καλλιόπη 81]]</ref>
==Υπόβαθρο==
==Προϊστορία==
{{Κύριο|Ελληνο-ΠερσικοίΕλληνοπερσικοί Πόλεμοι}}
Η [[Αθήνα]] και η [[Ερέτρια]] υποστήριξαν τους Ίωνες στον [[Ιωνική Επανάσταση|αγώνα τους κατά των Περσών]] (499-494 π.Χ).<ref>Ηρόδοτος, [[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Τερψιχόρη#95|Τερψιχόρη 95]] και [[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Ερατώ#94|Ερατώ 94]]</ref> Σύμφωνα με τους ιστορικούς, ο Δαρείος ήταν σφετεριστής, και πέρασε τα περισσότερα χρόνια της ζωής του στους πολέμους εναντίον των εξεγερμένων υποτελών του.<ref>Holland, pp. 47-55</ref> Η εξέγερση αυτή απείλησε τη σταθερότητα της αυτοκρατορίας του Δαρείου, γι' αυτό και ορκίστηκε να εκδικηθεί όσες πόλεις συμμετείχαν<ref>Ηρόδοτος, [[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Τερψιχόρη#105|Τερψιχόρη 105]]</ref><ref name = h171/> - έβλεπε επίσης την ευκαιρία να επεκταθεί στη Δύση.<ref name = h171>Holland, 171–178</ref> Το 492 π.Χ, οι Πέρσες, με αρχηγό τον Μαρδόνιο, ανακατέλαβαν τη [[Θράκη]] και ανάγκασαν τους Μακεδόνες να συμμαχήσουν μαζί τους.<ref>Ηρόδοτος, [[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Ερατώ#44|Ερατώ 44]]</ref> Τότε, το 490 π.Χ, ο Δαρείος ξεκίνησε νέα εκστρατεία, με αρχηγούς τον [[Δάτης|Δάτη]] και τον [[Αρταφέρνης|Αρταφέρνη]], οι οποίοι κατάφεραν να καταλάβουν τη Νάξο, τις [[Κυκλάδες]] και την [[Πολιορκία της Ερέτριας|Ερέτρια]].<ref>Ηρόδοτος, [[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Ερατώ#100|Ερατώ 100]]</ref> Αλλά, η επέκτασή τους σταμάτησε και αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στην Ασία χάρη στη νίκη των Αθηναίων και των Πλαταιέων στον [[Μάχη του Μαραθώνα|Μαραθώνα]].<ref>Ηρόδοτος, [[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Ερατώ#113|Ερατώ 113]]</ref>
Οι ελληνικές πόλεις-κράτη της [[Αρχαία Αθήνα|Αθήνας]] και της [[Ερέτρια]]ς είχαν υποστηρίξει την αποτυχημένη [[Ιωνική Επανάσταση]] εναντίον των Περσών του [[Δαρείος Α' της Περσίας|Δαρείου Α']], η οποία διήρκησε από το 499 μέχρι το 494 π.Χ. Η Περσική Αυτοκρατορία, εκείνη την εποχή, ήταν αρκετά νεαρή και κατέπνιγε τις επαναστάσεις των πολιτών της.<ref name=h47>Holland, pp. 47–55</ref><ref>Holland, p. 203</ref> Επιπλέον, ο Δαρείος ήταν σφετεριστής και κατέπνιγε τις επαναστάσεις κατά της κυριαρχίας του.<ref name=h47/> Η Ιωνική Επανάσταση απειλούσε την ακεραιότητα της Περσίας, και ο Δαρείας ορκίστηκε να τιμωρήσει όσους εμπλακούν (ακόμα και αυτούς που δεν βρισκόταν υπό την κατοχή της Περσίας).<ref>Ηρόδοτος [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0126&layout=&loc=5.105 V, 105]</ref><ref name=h171/> Ο Δαρείος επίσης έβλεπε τη πιθανότητα να επεκταθεί και στην Αρχαία Ελλάδα.<ref name=h171>Holland, 171–178</ref> Μια προκαταρκτική αποστολή, με αρχηγό τον Μαρδόνιο, το 492 π.Χ, η οποία είχε στόχο την εξασφάλιση των εδαφικών προσβάσεων στην Ελλάδα έληξε με τη συνθηκολόγηση της Θήβας και της Μακεδονίας, από τις οποίες η δεύτερη έγινε μέρος της Περσικής Αυτοκρατορίας.<ref>Ηρόδοτος [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0126;layout=;query=chapter%3D%23946;loc=6.43.1 VI, 44]</ref> Μια ομάδα, υπό την ηγεσία του [[Δάτης|Δάτη]] και του [[Αρταφέρνης|Αρταφέρνη]], επιτέθηκε με επιτυχία στη [[Νάξος|Νάξο]] και στην Ερέτρια,<ref>Ηρόδοτος [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0126;query=chapter%3D%231007;layout=;loc=6.100.1 VI, 101]</ref> πριν επιτεθεί την Αθήνα. Ωστόσο, στην επόμενη μάχη, αυτή του [[Μάχη του Μαραθώνα|Μαραθώνα]], οι Αθηναίοι πέτυχαν σημαντική νίκη και ανάγκασαν τους Πέρσες να γυρίσουν στην Ασία.<ref>Ηρόδοτος [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0126&layout=&loc=6.113 VI, 113]</ref>
[[Αρχείο:Map_Greco-Persian_Wars-el.svg|thumb|left|300px|Ένας χάρτης, ο οποίος δείχνει τον ελληνικό κόσμο κατά τηντη εποχήδιάρκεια της μάχης]]
Ο Δαρείος άρχισε να συγκεντρώνει μεγάλο στρατό για να επιτεθεί ξανά στην Ελλάδα, αλλά τα σχέδια του αναβλήθηκαν λόγω της εξέγερσης στην Αίγυπτο. Ένα χρόνο μετά ο Δαρείος πέθανε και στον θρόνο ανέβηκε ο γιος του Ξέρξης Α'.<ref>Ηρόδοτος, [[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Πολύμνια#5|Πολύμνια 5]]</ref> Ο Ξέρξης ανακατέλαβε την Αίγυπτο<ref>Ηρόδοτος, [[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Πολύμνια#7|Πολύμνια 7]]</ref> και άρχισε ξανά τις προετοιμασίες για εισβολή στην Ελλάδα.<ref>Ηρόδοτος, [[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Πολύμνια#4-7|Πολύμνια 4-7]]</ref> Το 481 π.Χ, ο Ξέρξης έστειλε πρεσβευτές σε όλες τις ελληνικές πόλεις-κράτη, με εξαίρεση την Αθήνα και τη Σπάρτη, ζητώντας γη και ύδωρ.<ref>Ηρόδοτος, [[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Πολύμνια#32|Πολύμνια 32]]</ref> Η Σπάρτη και Αθήνα έλαβαν την υποστήριξη μερικών ελληνικών πόλεων, και το ίδιο έτος, στην Κόρινθο, συγκλήθηκε συνέδριο,<ref name=VII145>Ηρόδοτος, [[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Πολύμνια#145|Πολύμνια 145]]</ref> όπου και δημιουργήθηκε η ελληνική συμμαχία. Το κάθε μέλος της συμμαχίας είχε την δυνατότητα να στέλνει αγγελιαφόρους στις υπόλοιπες πόλεις-μέλη, ζητώντας στρατό για αμυντικούς σκοπούς. Σύμφωνα με τους σύγχρονους ιστορικούς, αυτό αποτελεί αξιοσημείωτο, καθώς οι εμφύλιες συρράξεις μεταξύ των Ελλήνων, εκείνη την περίοδο, συνεχίζονταν.<ref>Ηρόδοτος, [[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Πολύμνια#145|Πολύμνια 145]]: ''Οι Έλληνες ...αποφάσισαν...να πάψουν οι μεταξύ τους έχθρες και πόλεμοι''</ref>
Ο Δαρείος άρχισε να ετοιμάζει μεγαλύτερο στρατό για να υποτάξει ολόκληρη την Ελλάδα. Ωστόσο, πέθανε πριν να αρχίσει η εκστρατεία.<ref>Holland, pp. 206–208</ref> Ο θρόνος πέρασε στον Ξέρξη Α', ο οποίος ξανάρχισε τις προετοιμασίες για την εισβολή στην Ελλάδα.<ref name=h208>Holland, pp. 208–211</ref> Το 481 π.Χ, ο Ξέρξης έστειλε πρεσβείες στην Ελλάδα ζητώντας [[γη και ύδωρ]], ωστόσο η Αθήνα και η Σπάρτη αρνήθηκαν και κήρυξαν τον πόλεμο στη Περσία.<ref>Ηρόδοτος [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0126&layout=&loc=7.32.1 VII, 32]</ref> Το φθινόπωρο του 481 π.Χ, στην [[Κόρινθος|Κόρινθο]] συναντήθηκαν οι ελληνικές πόλεις-κράτη και συνέπηξαν συμμαχία.<ref name=VII145>Ηρόδοτος [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0126&layout=&loc=7.145.1 VII, 145]</ref> Αυτό το γεγονός ήταν αξιοσημείωτο για τις αχωριστές ελληνικές πόλεις-κράτη, ειδικά επειδή οι περισσότερες πόλεις-κράτη της συμμαχίας βρισκόταν σε πόλεμο μεταξύ τους.<ref name=h226>Holland, p. 226</ref>
Οι Έλληνες, με κύρια τακτική τους το κλείσιμο στενών χώρων, αντιμετώπισαν τους Πέρσες στις Θερμοπύλες και στο Αρτεμίσιο. Στις Θερμοπύλες, οι Πέρσες κατάφεραν να περικυκλώσουν τους Έλληνες και να σφάξουν όσους απέμειναν στο πεδίο της μάχης. Όσον αφορά το Αρτεμίσιο, οι συγκρούσεις Ελλήνων και Περσών οδήγησαν σε αδιέξοδο<ref>Ηρόδοτος, [[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Ουρανία#18|Ουρανία 18]]</ref> και όταν οι Έλληνες έμαθαν το αποτέλεσμα των Θερμοπυλών, αποφάσισαν να υποχωρήσουν.<ref>Ηρόδοτος, [[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Ουρανία#21|Ουρανία 21]]</ref> Μετά τη νίκη τους στις Θερμοπύλες, οι Πέρσες κατέστρεψαν τη [[Βοιωτία]], τις [[Πλαταιές]] και τις [[Θεσπιές]], ενώ αργότερα κινήθηκαν για να καταλάβουν την άδεια Αθήνα.<ref>Ηρόδοτος, [[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Ουρανία#50|Ουρανία 50]]</ref> Στη Σαλαμίνα, ο Σπαρτιάτης ναύαρχος [[Ευρυβιάδης]] και οι υπόλοιποι Πελοποννήσιοι επέμεναν να προστατεύσουν τον Ισθμό της Κορίνθου, καταστρέφοντας τον μοναδικό δρόμο που οδηγούσε εκεί και χτίζοντας τείχος γύρω από αυτό<ref>Ηρόδοτος, [[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Ουρανία#71|Ουρανία 71]]</ref> Ο Θεμιστοκλής, όμως, έπεισε τους Έλληνες να μείνουν στη Σαλαμίνα, όπου πέτυχαν [[ναυμαχία της Σαλαμίνας|αποφασιστική νίκη]].
Οι σύμμαχοι αρχικά, υιοθέτησαν στρατηγική αποκλεισμού των χερσαίων και θαλασσίων προσβάσεων προς τη Νότια Ελλάδα.<ref name=h255>Holland, pp. 255–257</ref> Έτσι, τον Αύγουστο του 480 π.Χ, μετά την είδηση για την προσέγγιση του Ξέρξη, οι Σπαρτιάτες του Λεωνίδα απέκλεισαν τα στενά των Θερμοπυλών, ενώ ο αθηναϊκός στόλος έπλευσε στα Στενά του Αρτεμισίου. Ο ελληνικός στρατός αντιμέτωπισε για 6 μέρες τους Πέρσες στις Θερμοπύλες, πριν να υπερκερασθεί από την πλευρά του βουνού. Παρά την υποχώρηση ενός μεγάλου αριθμού του ελληνικού στρατού, η οπισθοφυλακή, η οποία αποτελείτο από Σπαρτιάτες και Θεσπιείς, έμεινε και εκμηδενίστηκε.<ref name=h292>Holland, pp. 292–294</ref> Η μάχη στο Αρτεμίσιο, η οποία διεξήχθη την ίδια ώρα, αποτελείτο από πολεμικές συγκρούσεις που οδήγησαν σε αδιέξοδο<ref>Ηρόδοτος [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0126;query=chapter%3D%231321;layout=;loc=8.19.1 VIII, 18]</ref> - ωστόσο, όταν έφθασαν τα νέα για τη μάχη στις Θερμοπύλες, οι Έλληνες υποχώρησαν, δεδομένου ότι η κατάληψη των στενών του Αρτεμισίου δεν είχε πια νόημα.<ref>Ηρόδοτος [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0126;query=chapter%3D%231324;layout=;loc=8.20.1 VIII, 21]</ref>
[[Αρχείο:Battle of Thermopylae and movements to Salamis , 480and Plataea BCmap-el. gifpng|right|thumb|300px|Οι κινήσεις των Περσών και των Ελλήνων από το 480 π.Χ μέχρι το 479 π.Χ .]] ▼Μετά τις Θερμοπύλες, οι Πέρσες θέλησαν να καταλάβουν τις Πλαταιές και τις [[Δήμος Θεσπιέων|Θεσπιές]], προτού καταλάβουν την άδεια Αθήνα. Εν τω μεταξύ, ο συμμαχικός στρατός ετοιμαζόταν να υπερασπιστεί τον [[Ισθμός της Κορίνθου|Ισθμό της Κορίνθου]].<ref>Ηρόδοτος [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0126;query=chapter%3D%231380;layout=;loc=8.72.1 VIII, 71]</ref> Ο Ξέρξης ήθελε να τελειώσει τον πόλεμο, νικώντας τους συμμάχους, ενώ οι Έλληνες ήθελαν αποφασιστική νίκη κατά του περσικού στόλου, για να κατωχυρωθεί η ασφάλεια της Πελοποννήσου.<ref name=h303>Holland, p. 303</ref> Η ναυμαχία στη Σαλαμίνα τελείωσε με νίκη των Ελλήνων και ανέτρεψε την πορεία του πολέμου.<ref name=h333>Holland, pp. 333–335</ref>
Ο Ξέρξης, φοβούμενος ότι οι Έλληνες μετά τη νίκη τους στη Σαλαμίνα θα κατέστρεφαν τη γέφυρα του Ελλησπόντου, αποφάσισε να υποχωρήσει με το μεγαλύτερο μέρος του στρατού του<ref name = VIII97>Ηρόδοτος, [[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Ουρανία#97|Ουρανία 97]]</ref>. Ο Μαρδόνιος έμεινε με τους στρατιώτες που διάλεξε<ref>Ηρόδοτος, [[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Ουρανία#113|Ουρανία 113]]</ref>. Πέρασε τον χειμώνα στη Βοιωτία και στη Θεσσαλία, ενώ οι Αθηναίοι επέστρεψαν στην πόλη τους. Παρ' ολ' αυτά, οι σχέσεις μεταξύ των Ελλήνων χάλασαν, καθώς οι Πελοποννήσιοι αρνήθηκαν να στείλουν στρατό στα βόρεια για να βοηθήσουν τους Αθηναίους - οι Αθηναίοι απέσυραν τον στόλο τους και την ηγεσία του ελληνικού στόλου ανέλαβε ο Λεωτυχίδας Β'<ref>Ηρόδοτος, [[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Ουρανία#131|Ουρανία 131]]</ref>.
▲[[Αρχείο:Battle of Thermopylae and movements to Salamis, 480 BC.gif|right|thumb|300px|Οι κινήσεις των Περσών και των Ελλήνων από το 480 π.Χ μέχρι το 479 π.Χ.]]
Ο Μαρδόνιος, με τη βοήθεια του [[Αλέξανδρος Α' της Μακεδονίας|Αλέξανδρου Α']], προσπάθησε να πείσει τους Αθηναίους να δεκτούν ειρήνη, αλλά οι τελευταίοι, αφού εξασφάλισαν την παρουσία των Σπαρτιατών στην Αθήνα, αρνήθηκαν - κατά τον Ηρόδοτο, απάντησαν τα εξής: ''καὶ αὐτοὶ τοῦτό γε ἐπιστάμεθα ὅτι πολλαπλησίη ἐστὶ τῷ Μήδῳ δύναμις ἤ περ ἡμῖν, ὥστε οὐδὲν δέει τοῦτό γε ὀνειδίζειν. ἀλλ᾽ ὅμως ἐλευθερίης γλιχόμενοι ἀμυνεύμεθα οὕτω ὅκως ἂν καὶ δυνώμεθα'' (μετ. αν και ξέρουμε ότι οι Μήδοι είναι περισσότεροι από εμάς, εμείς όμως θα αμυνθούμε καθώς αγαπούμε την ελευθερία μας)<ref>Ηρόδοτος, [[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Ουρανία#143|Ουρανία 143]]</ref>. Οι Αθηναίοι εκκένωσαν την πόλη τους, την οποία κατέλαβε ο Μαρδόνιος, ο οποίος επανάλαβε την προσφορά του στη Σαλαμίνα. Οι Αθηναίοι ζήτησαν τη βοήθεια της Σπάρτης<ref>Ηρόδοτος, [[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Καλλιόπη#7|Καλλιόπη 7]]</ref>, αλλά η τελευταία γιόρταζε τα Υακίνθια και άργησε να δώσει απάντηση. Ωστόσο, ο Τεγεάτης Χίλεος έπεισε τους Σπαρτιάτες να στείλουν στρατό, αφού τόνισε τα αποτελέσματα που θα' χε η παράδοση της Αθήνας στους Πέρσες<ref>Ηρόδοτος, [[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Καλλιόπη#9|Καλλιόπη 9]]</ref>.
Μετά την ήττα του περσικού στρατού στη Σαλαμίνα, ο Ξέρξης υποχώρησε στην Ασία. Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, ο Ξέρξης φοβόταν πώς οι Έλληνες θα πλεύσουν στον Ελλήσποντο και θα καταστρέψουν τον περσικό στρατό στην [[Ευρώπη]].<ref>Ηρόδοτος [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0126;query=chapter%3D%231406;layout=;loc=8.98.1 VIII, 97]</ref> Τότε, άφησε τον Μαρδόνιο με λίγο στρατό, για να τελειώσει τη κατάληψη της Ελλάδας τον επόμενο χρόνο.<ref>Holland, pp. 327–329</ref> Ο Μαρδόνιος εγκατέλειψε την [[Αττική]] και έφθασε στη Θεσσαλία - <ref>Holland, p. 330</ref> τότε οι Αθηναίοι ανακατέλαβαν την κατεστραμμένη πόλη τους.<ref name=h333/> Κατά τη διάρκεια του χειμώνα, ξέσπασαν εντάσεις μεταξύ των Συμμάχων. Οι Αθηναίοι, οι οποίοι δεν προστατεύονταν από τον Ισθμό της Κορίνθου, αλλά ο στόλος τους αποτελούσε τον κύριο προστάτη της Πελοποννήσου, ζήτησαν από τους συμμάχους να πορευθούν, τον επόμενο χρόνο, προς τα βόρεια.<ref name=h333/> Όταν οι Σύμμαχοι αρνήθηκαν να δεχθούν το αίτημα της Αθήνας, αυτή απέσυρε το στόλο της και αρνήθηκε να συμμετάσχει στην εαρινή ναυτική εκστρατεία. Ο στόλος, υπό την ηγεσία του Σπαρτιάτη βασιλιά Λεωτυχίδα Β', έπλευσε από τη [[Δήλος|Δήλο]], ενώ οι Πέρσες από τη [[Σάμος|Σάμο]], καθώς δεν ήθελαν μια επικίνδυνη μάχη.<ref name=h336/> Ο Μαρδόνιος αποφάσισε να μείνει στη Θεσσαλία, καθώς ήξερε πώς η μάχη στον Ισθμό ήταν άσκοπη, ενώ οι Έλληνες δεν ήθελαν να στείλουν στρατό μακριά από τη Πελοπόννησο.<ref name=h333/>
Ο αθηναϊκός στόλος, υπό την ηγεσία του [[Ξάνθιππος (Αθηναίος πολιτικός)|Ξάνθιππου]], κινήθηκε στη Δήλο και ενώθηκε με τα υπόλοιπα σώματα του ελληνικού στόλου. Απ' τη Σάμο στάλθηκε πρεσβεία που δήλωσε στους Έλληνες ότι οι Ίωνες θα επαναστατούσαν αν ο ελληνικός στόλος κατέστρεφε τον περσικό<ref name = IX90>Ηρόδοτος, [[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Καλλιόπη#90|Καλλιόπη 90]]</ref>, γι' αυτό και οι Έλληνες έπλευσαν στη Σάμο.<ref name = IX91>Ηρόδοτος, [[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Καλλιόπη#91|Καλλιόπη 91]]</ref>
Ο Μαρδόνιος κινήθηκε για να σπάσει το αδιέξοδο και να κατατροπώσει τους Αθηναίους. Ο στόλος του, με βοήθεια του [[Αλέξανδρος Α' της Μακεδονίας|Αλέξανδρου Α' της Μακεδονίας]], πρόσφερε ειρήνη, αυτοδιοίκηση και εδαφική επέκταση στους Αθηναίους.<ref name=h336>Holland, pp. 336–338</ref> Οι Αθηναίοι φρόντισαν να ακούσει και η σπαρτιατική αντιπροσωπεία τη προσφορά, και τότε την αρνήθηκαν:
<blockquote>Λάβαμε υπόψη μας την προσφορά των Μήδων. Αλλά, λόγω της αγάπης μας για την ελευθερία, δεν θα παραδοθούμε ποτέ.<ref name=h336/></blockquote>
Αφού έλαβαν την άρνηση, οι Πέρσες κινήθηκαν νότια. Η Αθήνα εκκενώθηκε και καταλήφθηκε από τον Μαρδόνιο. Ο Μαρδόνιος επανέλαβε τη προσφορά του στους Αθηναίους στη Σαλαμίνα. Η Αθήνα, μαζί με τα [[Μέγαρα]] και τις Πλαταιές, έστειλαν αντιπροσωπεία στη Σπάρτη ζητώντας βοήθεια.<ref>Ηρόδοτος [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0126;query=chapter%3D%231461;layout=;loc=9.7A%201 IX, 7]</ref> Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, οι Σπαρτιάτες, οι οποίοι γιορτάζαν την γιορτή της [[Υάκινθος|Υάκινθου]], άργησαν να δώσουν απάντηση. Όμως, μετά την επίσκεψη του Τεγεάτη Χίλεου, ο οποίος τους επισήμανε τον κίνδυνο της Ελλάδας σε περίπτωση παράδοσης της Αθήνας, δέχθηκαν να βοηθήσουν.<ref>Ηρόδοτος [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0126;query=chapter%3D%231465;layout=;loc=9.10.1 IX, 6–9]</ref> Όταν οι Αθηναίοι έστειλαν τελεσίγραφο στους Σπαρτιάτες την επόμενη μέρα, έμειναν άφωνοι όταν έμαθαν πώς οι Σπαρτιάτες ήταν καθ' οδόν - ο σπαρτιατικός στρατός βάδιζε για να αντιμετωπίσει τους Πέρσες.<ref>Ηρόδοτος [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0126;query=chapter%3D%231467;layout=;loc=9.10.1 IX, 10]</ref>
Τότε, ο αθηναϊκός στόλος, υπό την ηγεσία του [[Ξάνθιππος (Αθηναίος πολιτικός)|Ξάνθιππου]], κινήθηκαν στη Δήλο για να ενωθούν με τον υπόλοιπο συμμαχικό στόλο. Εκεί έφθασε μια αντιπροσωπεία από τη Σάμο, η οποία έλεγε ότι οι ιωνικές πόλεις θα εξεγερθούν αν ο ελληνικός στόλος νικήσει τον περσικό.<ref name = IX90>Ηρόδοτος [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0126&layout=&loc=9.90 IX, 90]</ref> Ο Λεωτυχίδας αποφάσισε να συμμετέχει και έπλευσε στη Σάμο.<ref name = IX91>Ηρόδοτος [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0126;layout=;query=chapter%3D%231547;loc=9.90.1 IX, 91]</ref>
==Πρελούδιο==
|
