Δεοντολογία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μρφπ |
|||
Γραμμή 3:
Η δεοντολογικού τύπου ηθική λαμβάνει συνήθως τη μορφή συγκεκριμένων/κωδικοποιημένων κανόνων για το ποιες είναι οι ηθικά αποδεκτές πράξεις και συμπεριφορές. Παρά την αντιπαράθεση της με τη συνεπειοκρατία, ωστόσο, η δεοντολογία μπορεί να λάβει και τη μορφή μιας ''συνεπειοκρατίας των κανόνων''.
Δηλαδή το δέον ή το καθήκον μπορεί να προσδιοριστεί ως σύνολο από κανόνες που αν τους ακολουθούσαν όλοι θα είχαμε το βέλτιστο αποτέλεσμα.
==Mεταηθική βάση δεοντολογίας==▼
Από μεταηθικής σκοπιάς λέμε ότι οι [[πράξεις]] έχουν ''δεοντολογικές ιδιότητες''. Αυτό σημαίνει ότι έχουν ιδιότητες όπως το να είναι ''υποχρεωτικές'', ''επιτρεπτές'' ή ''απαγορευμένες''. Τούτο από μόνο του είναι μια μορφή ηθικού [[Ρεαλισμός (φιλοσοφία)|ρεαλισμού]]. Υπάρχουν δηλαδή ηθικές θεωρίες που είναι αντι-ρεαλιστικές και, για παράδειγμα, αρνούνται ότι σε μια πράξη μπορεί να αποδοθεί κατά απόλυτο τρόπο η ιδιότητα να είναι ηθικά ορθή ή λανθασμένη, και θεωρίες που δέχονται την απόδοση τέτοιων ιδιοτήτων. Κάποιες θεωρίες αρνούνται την απόδοση δεοντολογικών ιδιοτήτων στις πράξεις καθαυτές, αποδίδοντας ηθικότητα ή ανηθικότητα κυρίως στις ''προθέσεις'' και όχι στις πράξεις, ενώ άλλες εξετάζουν κυρίως τα αποτελέσματα των πράξεων, και όχι τις ίδιες τις πράξεις ή τις καλές ή κακές προθέσεις. Οι ηθικές θεωρίες που αποδίδουν δεοντολογικές ιδιότητες στις πράξεις καλούνται ηθικός ρεαλισμός, και η δεοντολογικού τύπου ηθική είναι συνήθως μια μορφή ηθικού ρεαλισμού. Η πιο διαδεδομένη μορφή δεοντολογικού ρεαλισμού έχει θεολογική προέλευση.▼
Μία από τις σημαντικότερες δεοντολογικού τύπου θεωρίες, η καντιανή ηθική, έχει παραταύτα το χαρακτηριστικό ότι ''δεν'' είναι (μετα-ηθικά) ρεαλιστική. Τουλάχιστον όχι με τον τρόπο με τον οποίο είναι (μετα-ηθικά) ρεαλιστικές οι παραδοσιακού τύπου δεοντολογίες που αποτελούνται από κατάλογο προσταγών ή νόμων. Αυτό συμβαίνει διότι η καντιανή ηθική ξεκινά από διαφορετική μεταφυσική βάση, και όχι από την μεταφυσική της "αυθαίρετης" ύπαρξης του ηθικά ορθού. Η μεταφυσική βάση της καντιανής ηθικής έχει ως κύριο συστατικό της τη σύνδεση της ηθικότητας με τη λογική (τον ορθό Λόγο). Τούτο είναι ένα στοιχείο που μοιράζεται με την αριστοτελική ηθική. Ενώ οι περισσότερες άλλες φιλοσοφικές θεωρίες δεν έχουν αυτό το χαρακτηριστικό της καντιανής και της αριστοτελικής ηθικής, αλλά ανάγουν την ηθικότητα σε πεδία πιο μακρυά από τη λογική και πιο κοντά σε αυτόνομα πεδία "αίσθησης του ηθικού".▼
==Γνωρίσματα της δεοντολογίας==
Γραμμή 20 ⟶ 15 :
===Πέραν του δέοντος===
Όλες οι δεοντολογικές θεωρίες, και επίσης οι θρησκευτικές δεοντολογίες, προσδιορίζουν ένα σημείο όπου το καθήκον (πχ να βοηθάμε τους άλλους) θεωρείται ότι έχει εκπληρωθεί, και πέρα από αυτό υπάρχει η επιλογή παραίτησης από όποια υποχρέωση.
▲==Mεταηθική βάση δεοντολογίας==
▲Από μεταηθικής σκοπιάς λέμε ότι οι [[πράξεις]] έχουν ''δεοντολογικές ιδιότητες''. Αυτό σημαίνει ότι έχουν ιδιότητες όπως το να είναι ''υποχρεωτικές'', ''επιτρεπτές'' ή ''απαγορευμένες''. Τούτο από μόνο του είναι μια μορφή ηθικού [[Ρεαλισμός (φιλοσοφία)|ρεαλισμού]]. Υπάρχουν δηλαδή ηθικές θεωρίες που είναι αντι-ρεαλιστικές και, για παράδειγμα, αρνούνται ότι σε μια πράξη μπορεί να αποδοθεί κατά απόλυτο τρόπο η ιδιότητα να είναι ηθικά ορθή ή λανθασμένη, και θεωρίες που δέχονται την απόδοση τέτοιων ιδιοτήτων. Κάποιες θεωρίες αρνούνται την απόδοση δεοντολογικών ιδιοτήτων στις πράξεις καθαυτές, αποδίδοντας ηθικότητα ή ανηθικότητα κυρίως στις ''προθέσεις'' και όχι στις πράξεις, ενώ άλλες εξετάζουν κυρίως τα αποτελέσματα των πράξεων, και όχι τις ίδιες τις πράξεις ή τις καλές ή κακές προθέσεις. Οι ηθικές θεωρίες που αποδίδουν δεοντολογικές ιδιότητες στις πράξεις καλούνται ηθικός ρεαλισμός, και η δεοντολογικού τύπου ηθική είναι συνήθως μια μορφή ηθικού ρεαλισμού. Η πιο διαδεδομένη μορφή δεοντολογικού ρεαλισμού έχει θεολογική προέλευση.
▲Μία από τις σημαντικότερες δεοντολογικού τύπου θεωρίες, η καντιανή ηθική, έχει παραταύτα το χαρακτηριστικό ότι ''δεν'' είναι (μετα-ηθικά) ρεαλιστική. Τουλάχιστον όχι με τον τρόπο με τον οποίο είναι (μετα-ηθικά) ρεαλιστικές οι παραδοσιακού τύπου δεοντολογίες που αποτελούνται από κατάλογο προσταγών ή νόμων. Αυτό συμβαίνει διότι η καντιανή ηθική ξεκινά από διαφορετική μεταφυσική βάση, και όχι από την μεταφυσική της "αυθαίρετης" ύπαρξης του ηθικά ορθού. Η μεταφυσική βάση της καντιανής ηθικής έχει ως κύριο συστατικό της τη σύνδεση της ηθικότητας με τη λογική (τον ορθό Λόγο). Τούτο είναι ένα στοιχείο που μοιράζεται με την αριστοτελική ηθική. Ενώ οι περισσότερες άλλες φιλοσοφικές θεωρίες δεν έχουν αυτό το χαρακτηριστικό της καντιανής και της αριστοτελικής ηθικής, αλλά ανάγουν την ηθικότητα σε πεδία πιο μακρυά από τη λογική και πιο κοντά σε αυτόνομα πεδία "αίσθησης του ηθικού".
==Πηγές==
| |||