Κορέστεια: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Γραμμή 28:
Η παραδοσιακή αρχιτεκτονική των χωριών είναι ιδιαίτερη για την περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας. Τα παλαιά σπίτια είναι κατασκευασμένα με πλίνθους με κοκκινόχωμα και άχυρο, που δίνουν το κοκκινωπό χρώμα στο τοπίο της περιοχής. Ο τρόπος κατασκευής των σπιτιών διατηρήθηκε έως τα μέσα του 20ου αιώνα και έπειτα εγκαταλείφθηκε. Τα τελευταία χρόνια μελετάται η ένταξη των οικισμών της δημοτικής ενότητας Κορεστίων σε καθεστώς προστασίας, από την Εφορεία Νεώτερων Μνημείων Κεντρικής Μακεδονίας. Το μοναδικό μέχρι σήμερα χαρακτηρισμένο από το [[Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού (Ελλάδα)|Υπουργείο Πολιτισμού]] ιστορικό και διατηρητέο κτήριο της περιοχής, είναι το σπίτι όπου σκοτώθηκε ο ήρωας του Μακεδονικού Αγώνα [[Παύλος Μελάς]], το οποίο λειτουργεί σήμερα ως [[Μουσείο Παύλου Μελά|μουσείο Παύλου Μελά]].<ref>Ιστοσ. Υπουργείου Πολιτισμού-Διαρκής Κατάλογος των Ανακυρηγμένων Αρχαιολογικών Χώρων και Μνημείων της Ελλάδος, [http://listedmonuments.culture.gr/fek.php?ID_FEKYA=10214&v17= Σπίτι Παύλου Μελά]</ref><ref name=RadioArgosIanouarios/> <ref name=RadioArgosOktovrios/> Από τα πλινθόχτιστα σπίτια των Κορεστίων, που βρίσκονται στα όρια της ομώνυμης δημοτικής ενότητας, έχουν διασωθεί εκατό περίπου σπίτια στους εγκαταλελειμμένους οικισμούς Γάβρος, Κρανιώνας και Μαυρόκαμπος, ενώ σε αντίστοιχο αριθμό έχουν διασωθεί σε καλύτερη κατάσταση, στους κατοικημένους οικισμούς Άγιος Αντώνιος, Μακροχώρι και Μελάς. Η συντήρηση αυτών των σπιτιών κρίνεται δύσκολη λόγω της εσωτερικής και εξωτερικής μετανάστευσης, αλλά και λόγω του φαινομένου της συνιδιοκτησίας.<ref name=RadioArgosIanouarios>Αναφέρονται οι οικισμοί που βρίσκονται στα διοικητικά όρια της δημοτικής ενότητας Κορεστίων, όπως τα χωριά Γάβρος, Κρανιώνας, Μαυρόκαμπος, Άγιος Αντώνιος, Μακροχώρι, Μελάς. Ιστοσ. Ράδιο Άργος, [http://www.radioargos.gr/component/content/article/5829 Το υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού για τα Κορέστεια], 10/01/2012</ref><ref name=RadioArgosOktovrios>Ιστοσ. Ράδιο Άργος, [http://www.radioargos.gr/component/content/article/2068 Τα πλινθόκτιστα χωριά των Κορεστίων], 20/10/2009</ref>
==Τα Κορέστια (1902-1908)==
Στη Μακεδονία, όπως άλλωστε και στην υπόλοιπη [[Τουρκία]], η καλύτερη και πιο γόνιμη γη στα πεδινά ανήκε κυρίως σε Τούρκους μπέηδες. Οι περισσότεροι από αυτούς ήταν αλβανικής καταγωγής και ασκούσαν παράλληλα χρέη φοροεισπράκτορα που αυθαιρετούσαν και χρηματίζονταν ασύστολα, διαθέτοντας και μια ένοπλη τοπική αστυνομία. Έτσι η ζωή για το χωρικό ήταν σκληρή και η δικαιοσύνη δυσεύρετη. Στα ορεινά και στις πιο απομονωμένες περιοχές ύπήρχαν ελεύθερα χωριά, φτωχά και με άγονη γη. Πλήρωναν μόνο φόρους στους Τούρκους και ήταν στο έλεος ληστρικών συμμοριών όταν δεν ανέθεταν την ασφάλειά τους σε τοπικούς λήσταρχους. Οι πιο δραστήριοι ήταν εποχιακοί εργάτες, καρβουνιάρηδες ή ξυλοκόποι, ενώ άλλοι αναγκάζονταν να στραφούν στη ληστεία, επάγγελμα αρκετά αποδοτικό εκείνη την εποχή.<ref>Ιστορία Ελληνικού
▲Στη Μακεδονία, όπως άλλωστε και στην υπόλοιπη [[Τουρκία]], η καλύτερη και πιο γόνιμη γη στα πεδινά ανήκε κυρίως σε Τούρκους μπέηδες. Οι περισσότεροι από αυτούς ήταν αλβανικής καταγωγής και ασκούσαν παράλληλα χρέη φοροεισπράκτορα που αυθαιρετούσαν και χρηματίζονταν ασύστολα, διαθέτοντας και μια ένοπλη τοπική αστυνομία. Έτσι η ζωή για το χωρικό ήταν σκληρή και η δικαιοσύνη δυσεύρετη. Στα ορεινά και στις πιο απομονωμένες περιοχές ύπήρχαν ελεύθερα χωριά, φτωχά και με άγονη γη. Πλήρωναν μόνο φόρους στους Τούρκους και ήταν στο έλεος ληστρικών συμμοριών όταν δεν ανέθεταν την ασφάλειά τους σε τοπικούς λήσταρχους. Οι πιο δραστήριοι ήταν εποχιακοί εργάτες, καρβουνιάρηδες ή ξυλοκόποι, ενώ άλλοι αναγκάζονταν να στραφούν στη ληστεία, επάγγελμα αρκετά αποδοτικό εκείνη την εποχή.<ref>Ιστορία Ελληνικού ¨Εθνους, τόμ. ΙΔ΄ σ. 222, εκδ. Αθηνών, 1977</ref>Τόπος χωρίς οδικό δίκτυο και με περιοχές τελείως απομονωμένες η μια από την άλλη με έλλειψη ασφάλειας, σύντομα θα υποστεί τη βουλγαρική προπαγάνδα {{cref|β}} που θα κυριαρχήσει με την τρομοκρατία.<ref>Χαλκιόπουλος, Έλληνες Ορθόδοξοι χριστιανοί υπό την βουλγαρικήν τρομοκρατίαν από του 1904, 1910</ref>Έτσι αναδεικνύονται πρωτοκλασάτα στελέχη, αρχικά της [[ΕΜΕΟ]] ο [[Βασίλ Τσακαλάρωφ|Τσακαλάρωφ]] στο Σμαρδέσι, ο Μήτρε Βλάχος στο Μακροχώρι και ο Λαζάρ Ποπτράϊκωφ στο Δενδροχώρι. Ενόψει της προετοιμασίας της [[Εξέγερση του Ίλιντεν|εξέγερσης του Ίλιντεν]] (20 Ιουλίου 1903) χρίζονται οι τοπικοί ηγέτες<ref>Σύσκεψη στην [[Πολυκέρασο Καστοριάς|Πολυκέρασο]]-[[Μπόρις Σαράφωφ]], [[Βασίλ Τσακαλάρωφ]] κ.α. (Τσερέσνιτσα) στις 20 Μαρτίου 1902</ref> και τέλος του Αυγούστου [[1902]] πραγματοποιείται στο Σιδηροχώρι Καστοριάς συνάντηση του απεσταλμένου του Τσόντεφ από το περιβάλλον της βουλγαρικής αυλής με τους τοπικούς ηγέτες που δηλώνουν ότι δεν είναι έτοιμοι για μια τέτοια εξέγερση αντιδρώντας μερικοί και στην βουλγαρική πρωτοβουλία.<ref>ΙΕΕ, τόμ. ΙΔ΄ σ. 226, εκδ. Αθηνών 1977</ref>Ένα μήμα περίπου μετά την εξέγερση καίγονται τα περισσότερα χωριά από τους Τούρκους, μερικά ολοσχερώς και τον Οκτώβριο του [[1904]] σκοτώνεται στη Στάτιστα (σημερινός Μελάς) ο [[Παύλος Μελάς]]. Με το [[Νεότουρκοι|κίνημα των Νεότουρκων]] το [[1908]] αναστέλλεται κάθε εμπόλεμη δραστηριότητα μέχρι τους Βαλκανικούς πολέμους 1912-1913.
== Οικισμοί ==
| |||