Βίτσα Ιωαννίνων: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

{{Πηγές|25|01|2011}}

[[File:Vitsa Anw Vitsa.jpg|thumb|right|Άποψη της άνω Βίτσας]]

[[File:Vitsa Anaparastasi Aggelopoulos 1970.jpg|thumb|right|Από τα γυρίσματα της ταινίας του Θ. Αγγελόπουλου 'Αναπαράσταση' (1970)]]

[[File:Vitsa Protathlima zagori 2004.jpg|thumb|right|Πρωταθλητές Ζαγορίου 2004]]

 

==Γενικά==

Πρόκειται για ένα οικιστικό σύνολο που διακρίνεται για την ενότητα των λιθόκτιστων οικιών, εκκλησιών, δρόμων και πλατειών του, που το καθιστούν ένα από τα πιο αντιπροσωπευτικά χωριά των [[Ζαγόρια|Ζαγοριών]] του Κεντρικού Ζαγορίου. Αποτελείται από δύο χωρικές ενότητες (μαχαλάδες), την Άνω Βίτσα και την Κάτω Βίτσα. Οι κύριες οικονομικές δραστηριότητες των κατοίκων στρέφονται γύρω από την [[κτηνοτροφία]] και τον αγροτικό[[τουρισμός|τουρισμό]]. Σημαντικά προϊστορικά ευρήματα έχουν ανασκαφεί στο βορειοδυτικό τμήμα του οικισμού.

 

 

Ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι ναοί Αγίου Νικολάου, Κοιμήσεως Θεοτόκου και Ταξιαρχών, το γεφύρι του Μίσσιου πάνω από τον ποταμό Βοϊδομάτη.

Το χωριό έχει ιδιαιτέρως έντονη δραστηριότητα εκδηλώσεων. Ανάμεσα στους τοπικούς φορείς διακρίνονται:

1. ο Πολιτιστικός Σύλλογος Βίτσας

Ο πλούτος της τοπικής παράδοσης εκφράζεται μέσα από εκδηλώσεις για τον εορτασμό της Κοίμησης της Θεοτόκου 15 Αυγούστου, των Απόκρεω με τις γνωστές τζαμάλες και επίσης με εορτασμούς του τρόπου ζωής των κατοίκων όπως την παραγωγή τσίπουρου στις αρχές του Νοεμβρίου.

 

 

 

Κατά τη Βυζαντινή εποχή οι ιστορικές μαρτυρίες για την περιοχή του Ζαγορίου είναι ανύπαρκτες. Τα πολυάριθμα σλαβικά τοπώνυμα της περιοχής μας κάνουν να υποθέσουμε πως το Ζαγόρι γνώρισε όχι μόνο τις μεγάλες επιδρομές των Σλάβων στην αρχή του 6ου αιώνα αλλά και εγκαταστάσεις σλαβικών φύλων. Την παλαιότερη αναφορά στο Ζαγόρι τη βρίσκουμε σε Χρυσοβουλο του Ανδρονικου Β του έτους 1321.Σε άλλα έγγραφα από το 1326-1361 αναφέρονται ιδρύσεις χωριών όπως το Πάπιγκο, Ελαφότοπος, Άνω και Κάτω Πεδινά και Βίτσα.Στη Βίτσα συγκεκριμένα σώζονται μέχρι σήμερα κτίσματα από εκείνη την εποχή. Από τα τέλη του 14ου αι. οι Ζαγορίσιοι καταγράφονται στην Ιστορία της Ηπείρου,εκδιώκοντας τους Αλβανούς,που έκαναν επιδρομές εναντίον των Ιωαννίνων(1389). Το γεγονός ότι από τις αρχές του 14ου αι. οι πηγές αναφέρουν ονόματα οικισμών και τόπων που βρίσκονται στο Δυτικό Ζαγόρι δημιουργήθηκαν οι πρώτοι οικισμοί.

 

 

Η ιστορία του Ζαγορίου αρχίζει κυρίως μετά το 1430,έτος κατάκτησης των Ιωαννίνων από τους Τούρκους. Οι Τούρκοι,προκειμένου να εξασφαλίσουν επικυριαρχία στις ορεινές περιοχές,εφάρμοσαν μια πολιτική παραχώρησης προνομίων σε κοινότητες ή ομάδες κοινοτήτων,που συνθηκολόγησαν μαζί τους.Έτσι μέχρι το 17ο αι. ολόκληρη η περιφέρεια αποτελούσε αυτοδιοικούμενη ομοσπονδία με το όνομα Κοινόν ή Βιλαέτι του Ζαγορίου. Τα προνόμια, τα οποία παραχωρήθηκαν στην αυτόνομη ομοσπονδία του Ζαγορίου και τα οποία οφείλονται,στο μεγαλύτερο μέρος τους,στην επιρροή πλουσίων Ζαγορισίων στην Σουλτανική αυλή,διατηρήθηκαν μέχρι το 1868,οπότε και καταργήθηκαν.Σύμφωνα με τα προνόμια αυτά παραχωρήθηκε στο Ζαγόρι αυτονομία και αυτοδιοίκηση,με ανώτερο άρχοντα τον Βεκύλη του Ζαγορίου.Ένα άλλο σπουδαίο προνόμιο που είχαν οι Ζαγορίσιοι,ήταν η ελευθερία στην εκτέλεση των θρησκευτικών τους καθηκόντων.Με το πέρασμα των χρόνων και χάρη στην εξυπνάδα και την πολιτική δύναμη πολλών πατριωτών του Ζαγορίου,που κατείχαν διοικητικές θέσεις στην Υψηλή Πύλη,τα προνόμια αυτά αυξήθηκαν και βελτιώθηκαν. Η αυτονομία,η αυτοδιοίκηση και η ατέλεια συνετέλεσαν ώστε να κατακτηθεί ένα ζηλευτό επίπεδο διαβίωσης των κατοίκων της περιοχής.Μετά το 1868,που καταργούνται τα προνόμια του Ζαγορίου,την περιοχή άρχισαν να λυμαίνονται ληστρικές συμμορίες,με επιπτώσεις και στο ανθρώπινο δυναμικό,αφού αυτή η κατάσταση απομάκρυνε από το Ζαγόρι περισσότερες από 500-600 οικογένειες αρχόντων,που ήταν και ο κύριος στόχος των ληστών.Η περίοδος αυτή κράτησε μέχρι το 1913,οπότε τα Ζαγοροχώρια απελευθερώθηκαν από τους Τούρκους και ακολούθησαν από εκεί και πέρα την ιστορική πορεία του Ελληνικού Εθνους.

* [[Ματθαίος Παρανίκας]]

*[[Γεώργιος Ζηκίδης]], φιλόλογος, λεξικογράφος (1852)

 

Ο αρχαιότερος ναός της Βίτσας είναι της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Δεν υπάρχουν σαφείς ενδείξεις για την χρονολογία ιδρύσεως του. Πιθανότατα πριν το έτος 1554 να λειτουργούσε ως Μονή, όπως προκύπτει από αναφορά στο παράφυλλο παλιού Ευαγγελίου. Ο Ναός επισκευάσθηκε ολόκληρος κατά το έτος 1728. Το έτος 1885 κατασκευάσθηκε προσθήκη "το γυναικείο". Το καθολικό του Ναού είναι ρυθμού"Βασιλική μονόκλιτος", με εσωτερικό και εξωτερικό νάρθηκα. Λειτουργεί σήμερα ως ενοριακός ναός Κάτω Βίτσας.

 

=Ποδόσφαιρο=

Η θρυλική ποδοσφαιρική ομάδα του 2004 κατάφερε να κατακτήσει το τρόπαιο στο πρωτάθλημα του Ζαγοριού.

 

{{Ζαγοροχώρια}}