Βικιπαίδεια

Σόουλ: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Έτοιμο
Γραμμή 1:
{{σε χρήση}}
{{ΜουσικόΕίδος|όνομα=Σόoυλ (''Soul'')
|χρώμα=red
|bgcolor=white
|καταγωγή= [[R&B]] <br /> [[Γκόσπελ]] <br /> [[Σπιρίτσουαλ]] <br /> [[Doo-woop]] <br /> [[Τζαζ]] <br /> [[Ροκ εν ρολ]] <br /> (με έμφαση στο [[χορός|χορευτικό ήχο]])
|τόπος γέννησης= [[δεκαετία 1960|Δεκαετία 60']], <br /> Νότιες [[ΗΠΑ|Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής]]
|όργανα= [[Χάλκινα πνευστά]] ([[σαξόφωνο]], [[τρομπέτα]])
Γραμμή 9 ⟶ 8 :
|συναφή είδη= [[Neo-soul]]
}}
Η '''σόουλ''' (soul) είναι ένα [[μουσικό είδος]],<ref name=sca>^ A History of Soul Music [http://www.scaruffi.com/history/soul.html Scaruffi.com]</ref> <ref name=gym/> <ref name=pap>^ Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Larousse Britannica, τόμος 47, σελ. 363-364</ref> το οποίο συνδυάζει την [[R&B]],<ref τοname=gym/> <ref name=pap/> τη [[γκόσπελ]]<ref name=sca/> <ref name=gym/> <ref name=pap/> και τη [[σπιρίτσουαλ]],<ref name=pap/> σε [[χορός|χορευτικές φόρμες]]. Από τη σόουλ προέρχονται η [[ντίσκο]], η [[ποπ μουσική|ποπ]] και το [[χιπ χοπ]].<ref name=gym/> Σημαντικότερος προάγγελος του μουσικού αυτού είδους θεωρείται ο [[Ρέι Τσαρλς]], ενώ οι γνωστότεροι μουσικοί της είναι οι [[Τζέιμς Μπράουν]],<ref name=gym>^ Βιβλίο Μουσικής Γ' Γυμνασίου, σελ. 39-41</ref> <ref name=pap/> [[Ότις Ρέντινγκ]], [[Αρίθα Φράνκλιν]], [[Ουΐλσον Πίκετ]], [[Αλ Γκριν]], [[στίβι Γουόντερ|Στίβι Ουώντερ]], [[Σμόκυ Ρόμπινσον]] και [[Μάρβιν Γκέυ]].<ref name=sca/> <ref name=pap/>
==Ιστορία==
[[Αρχείο:Ray Charles (cropped).jpg|right|thumb|170px|Ο Ρέι Τσαρλς]]
[[Αρχείο:Jamesbrown4.jpg|right|thumb|170px|Ο Τζέιμς Μπράουν]]
[[Αρχείο:Aretha Franklin on January 20, 2009.jpg|right|thumb|170px|Η Αρίθα Φράνκλιν]]
[[Αρχείο:Curtis Mayfield.png|right|thumb|170px|Ο Κέρτις Μέυφιλντ]]
[[Αρχείο:Al Green.jpg|right|thumb|170px|Ο Αλ Γκριν]]
[[Αρχείο:StevieWonderGrammyAwards.jpg|right|thumb|170px|Ο Στίβι Ουώντερ]]
Η σόουλ δημιουργήθηκε από τη συγχώνευση της γκόσπελ,<ref name=sca/> <ref name=gym/> <ref name=pap/> της R&B,<ref name=gym/> <ref name=pap/> της σπιρίτσουαλ<ref name=pap/> και της [[doo-woop]] μουσικής.<ref name=sca/> Οι πρώτοι σόουλ μουσικοί (λίγο μετά από το {[[δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος|Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο]]), καινοτομώντας, μετέτρεψαν, ουσιαστικά, τη γκόσπελ, σε μια πιο κοσμική [[μορφές τέχνης|μορφή τέχνης]],<ref name=sca/> με δυνατά [[φωνή|φωνητικά]] και χρήση [[χάλκινα πνευστά|χάλκινων πνευστών]] [[μουσικό όργανο|μουσικών οργάνων]].<ref name=pap/> Ωστόσο, η άμεση εξάρτησή της από τις ικανότητες των [[ενορχήστρωση|ενορχηστρωτών]], οδήγησε στη μετατροπή της, από ένα είδος που κινείτο με γνώμονα τα φωνητικά, σε ένα που βασιζόταν στους μουσικούς και τους [[ήχος|ήχους]] των οργάνων τους. Η λήξη της άμεσης εξάρτησης της σόουλ από τα φωνητικά έλαβε χώρα, κυρίως, σε [[Νέα Υόρκη]], [[Μέμφις]], [[Ντιτρόιτ]] και [[Φιλαδέλφεια]], λόγω των ιδρύσεων των [[δισκογραφική εταρεία|δισκογραικών εταιρειών]] [[atlantic Records|Atlantic]] ([[1947]]), [[stax Records|Stax]] ([[1959]]), [[tamla Motown Records|Tamla Motown]] ([[1959]]) και [[international Philadelphia Records|International]] ([[1971]]), αντίστοιχα. Στη Νέα Υόρκη, πολύ σημαντικό ρόλο έπαιξε ο παραγωγός και κριτικός [[Τζέρρυ Ουέξλερ]], ο οποίος ανεκάλυψε την Αρίθα Φράνκλιν. Παρ' όλα αυτά, τo κίνημα της σόουλ υποστηριζόταν και από πολλούς λευκούς, οι οποίοι, παρά τα [[στερεότυοπο|στερεότυπα]] της εποχής, δε θεωρούσαν την [[αφρικανική κουλτούρα]] κακή ή εξευτελιστική, αλλά, απλώς, διαφορετική, σε αντίθεση με τους περισσότερους, κάτι στο οποίο είχε βοηθήσει και η [[τζαζ]], μαζί με τα [[κοινωνία|κοινωνικά]] και [[πολιτική|πολιτικά]] της επιτεύγματα. Αρχικά, αποτελούσε τη [[μουσική]] που άκουγαν οι νέοι μαύροι στις γιορτές και τις συναθροίσεις τους. Όταν, όμως, τα κινήματα υπέρ των [[πολιτικά δικαιώματα|πολιτικών δικαιωμάτων]] των μαύρων, άρχισαν να γιγαντώνονται, η σόουλ έγινε ένα από τα σύμβολα συσπείρωσής τους. Αν και το μουσικό αυτό είδος, δεν είχε πολιτικό χαρακτήρα, η άνοδός του, τό βοήθησε στο να αντιπροσωπεύσει μια από τις πρώτες και σημαντικότερες επιτυχίες των κινημάτων αυτών. Έτσι, υιοθετήθηκαν πολλά στοιχεία από το [[ροκ εν ρολ]], όπως, η προσωπική έκφραση και η πολιτική [[εξέγερση]]. Καθώς, λοιπόν, και το [[μπλουζ]] έχανε την αίγλη του, η σόουλ εισήγαγε ένα νέο στυλ, στο οποίο η κομψότητα του χορού έπαιζε το σημαντικότερο ρόλο. Κατά τη [[δεκαετία 1970|δεκαετία του 70']], το [[φαινόμενο]] της σόουλ άρχισε να χάνεται, λόγω της ανόδου της φανκ και της εμφάνισης της ντίσκο μουσικής. Παρ' όλα αυτά, την [[δεκαετία 1980|επόμενη δεκαετία]] ήλθε μια έμμεση αναβίωσή της, με την άνοδο του χιπ χοπ. Λίγα χρόνια μετά, η σόουλ έμοιαζε να αναγεννιέται, όταν το είδος της ''urban soul'' έκανε την εμφάνισή του και κυριάρχησε στο χώρο στα μουσικά δρώμενα.
===Πρώτα χρόνια===
====Νέα Υόρκη====
 
Στη Νέα Υόρκη, δρούσε ο [[Ρόυ Χάμιλτον]]: ένας από τους προάγγελους της σόουλ, ο οποίος ασχολείτο, κυρίως με τη γκόσπελ και την ποπ.
====Πενσυλβάνια====
 
Στη Φιλαδέλφεια, ο [[ιεροκήρυκας]] [[Σάλομον Μπερκ]] συνδύασε το κήρυγμά του, με τους χορευτικούς ρυθμούς της σόουλ. Αργότερα, κατά τη δεκαετία του 70' και το τέλος εποχής για τη σόουλ του [[Μίσιγκαν]], στην [[Πενσυλβάνια]] αναπτύχθηκε η δισκογραφική εταιρεία International, η οποία εκμεταλλεύθηκε την απουσία της Tamla Motown και προσπάθησε να προωθήσει μουσικούς του νέου κύματος της σόουλ, όπως, οι [[MFSB]].
====Τζώρτζια====
 
Στην [[Τζώρτζια]], από τους αντιπροσώπους του κινήματος της σόουλ ξεχώρισαν ο Τζέιμς Μπράουν, ο οποίος χρησιμοποίησε, μεταξύ άλλων, και στοιχεία από τη [[funk|φανκ]] και την [[τζαζ]], ο Ότις Ρέντινγκ, ο [[Στιβ Κρόππερ]] και ο [[Τσακ Ουΐλς]], ο οποίος ήταν επηρεασμένος από τη μουσική της [[δεκαετία 1920|δεκαετίας του 20']].
====Νότια Καρολίνα====
 
Οι σημαντικότεροι σόουλ μουσικοί από τη [[Νοτια Καρολίνα]], εκείνης της εποχής ήταν ο [[βαρύτονος]] [[Μπρουκ Μπέντον]] και ο [[Ντον Κόβεϋ]]. Ο Κόβεϋ συνεργάστηκε αργότερα με την Αρίθα Φράνκλιν.
====Ιλλινόις====
 
Μια από τις περιοχές των [[Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής|Ηνωμένων Πολιτειών]], στην οποία η σόουλ κυριάρχησε, ήταν το [[Σικάγο]] του [[ιλινόι|Ιλλινόι]], χάρις στις εμπνεύσεις του [[Κέρτις Μέυφιλντ]], ο οποίος προσέθεσε στη σόουλ και πολλά τζαζ στοιχεία, ιδίως στα φωνητικά, της -επίσης επηρεασμένης από την τζαζ- αλλά και τη μπλουζ, [[Φοντέλλα Μπας]] και του [[Σαμ Κουκ]].
====Μίσιγκαν====
 
Στο Ντιτρόιτ, οι σημαντικότεροι εκπρόσωποι του κινήματος ήταν οι [[Τζάκι Ουΐλσον]], Αρίθα Φράνκλιν και [[Λιτλ Ουΐλι Τζων]]. Η άνοδος της δισκογραφικής Tamla Motown, στην πολιτεία του Μίσιγκαν, ενθάρρυνε τη χρήση [[έγχορδο|έγχορδων]] οργάνων στη σόουλ. Στα κομμάτια της Motown περιγραφόταν, συνήθως, η ζωή των [[εφηβεία|εφήβων]]. Αργότερα, το Μίσιγκαν ανέδειξε και άλλους σόουλ καλλιτέχνες, όπως, οι [[the Supremes|Supremes]], η [[Νταϊάνα Ρος]], οι [[Four Tops]], ο [[Νόρμαν Ουΐτιφιλντ]], οι [[the Temptations|Temptations]], o Σμόκυ Ρόμπινσον, ο Μάρβιν Γκέυ και ο Στίβι Ουώντερ. Ωστόσο, το [[1973]], η Motown μετέφερε την έδρα της από το Ντιτρόιτ, στο [[Λος Άντζελες]], σηματοδοτώντας τη λήξη της σόουλ εποχής, στην πολιτεία του Μίσιγκαν.
====Τεννεσσί====
 
H Stax δημιούργησε μια μίξη της R&B και της [[κάντρυ]] μουσικής, με νηφάλιους ρυθμούς. Στο Μέμφις, ο Ουέξλερ προώθησε μουσικούς, όπως ο Ουΐλσον Πίκετ. Επίσης, ένας από τους τραγουδιστές που ξεχώρισαν ήταν ο [[Τζέιμς Καρ]].
====Αλαμπάμα====
 
Στην Πολιτεία της Αλαμπάμα, ξεχώρισε ο [[Πέρσυ Σλεντζ]].
====Τέξας====
 
Στο Τέξας, ξεχώρισε ο [[Τζο Τεξ]].
====Καλιφόρνια====
 
Η σόουλ είχε μεγάλη αναγνωρισιμότητα, στο Λος Άντζελες, χάρις τον [[Ντόμπι Γκρέυ]] και τον Ρέι Τσαρλς.
====Αμερικανικός Νότος====
 
Ο [[Ισαάκ Χέυζ]] ανέπτυξε έναν υποτονικό, [[funk|φανκ]] ήχο, ο οποίος έθεσε τις βάσεις για τη ντίσκο μουσική, ενώ ο Αλ Γκριν βοήθησε πολύ στο να γίνει αρκετά δημοφιλής η σόουλ μουσική, με τα ερωτικά κομμάτια του.
====Σόουλ και ροκ====
 
Ο [[Γκάρυ Άντερσον]] επινόησε μια πιο τραχιά και πληθωρική εκδοχή του R&B, η οποία είχε κάποια κοινά στοιχεία με τη [[ροκ]].
===Νεώτερα χρόνια===
====Δεκαετία 80' και 90' και Urban soul====
Με τον όρο ''urban'' περιγράφονται οι προερχόμενες από την R&B [[μπαλλάντα|μπαλλάντες]] που γράφονταν, στα τέλη της δεκαετίας του 80' και εκπροσωπούνταν, κυρίως, από την [[Τζάνετ Τζάκσον]] και την [[γουίτνεϋ Χιούστον|Ουΐτνυ Χιούστον]]. Με τη βοήθεια των παραγωγών [[Τζίμμυ Τζαμ]] και [[Τέρρυ Λιούις]], το νέο μουσικό αυτό είδος πήρε πολλά κοινά στοιχεία από το χιπ χοπ και κυριάρχησε στον ευρύτερο χώρο της σύγχρονης μουσικής. Από το [[1988]] και μετά, η ''urban soul'' άρχισε να γίνεται όλο και πιο [[ρυθμός|ρυθμική]].
==Όνομα==
 
Η σόουλ πήρε το όνομά της τη [[δεκαετία 1960|δεκαετία του 60']]. Έως τότε, ήταν γνωστή ως ένα από τα δημοφιλή είδη της [[μαύρη μουσική|Μαύρης μουσικής]], το οποίο είχε τις ρίζες του στην R&B,<ref name=pap/> και κατηγοριοποιείτο στη λεγόμενη ''Race music''.<ref name=sca/> Γνώρισε μεγάλη ακμή, κυρίως, κατά την περίδο [[1965]]-[[1970]].
==Χαρακτηριστικά==
 
Τα κύρια χαρακτηριστικά της σόουλ είναι η δυνατή [[φωνή]] του [[τραγούδι|τραγουδιστή]] και τα [[χάλκινα πνευστά]] [[μουσικό όργανο|μουσικά όργανα]] ([[σαξόφωνο]], [[τρομπέτα]]), των οποίων τα μεγάλης [[ένταση ηχητικής πηγής|έντασης]] [[ριφ]], τής προσδίδουν δυναμισμό και τήν κάνουν να ξεχωρίζει από τα υπόλοιπα είδη.<ref name=pap/> Ωστόσο, η άμεση εξάρτησή της από τους ενορχστρωτές και τους παραγωγούς (όπως και στα περισσότερα συγγενή μουσικά είδη της ποπ), τήν έκανε να εξελιχθεί σε ένα είδος, το οποίο βασιζόταν πια στους ήχους των οργάνων και όχι στα φωνητικά.<ref name=sca/>
==Παραπομπές==
{{παραπομπές}}
 
{{επέκταση}}
 
[[Κατηγορία:Μουσικά είδη]]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Σόουλ"