Θέογνις ο Μεγαρεύς: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

O '''Θέογνις ο Μεγαρεύς''' ([[Αρχαία ελληνική γλώσσα|αρχ.ελλ.]] ''{{πολυτονικό|Θέογνις ὁ Μεγαρεύς}}'', fl.{{Ref_label|A|α|none}} ~ [[548 π.Χ.|548]] - [[544 π.Χ.]])<ref>Κύριλλος A' Αλεξανδρείας, ''Κατά Ιουλιανού'', [http://books.google.com/books?id=ofDBwLB9iAQC&pg=PT264#v=onepage&q=&f=false I.13.A], [http://books.google.com/books?id=ofDBwLB9iAQC&pg=PT439#v=onepage&q=&f=false VII.225.C], ''Patrologia Graeca'', vol.76, Migne Jacques-Paul, Garnier Fratres et J.-P. Migne Successores, 1863 : '''ακμή''' κατά την ''58^η Ολυμπιάδα''</ref><ref name="β">Λεξικό της Σούδας, Suda On Line, [http://www.stoa.org/sol-bin/search.pl?login=guest&enlogin=guest&db=REAL&field=adlerhw_gr&searchstr=theta,136 <Θέογνις>] : '''γέννηση''' κατά την ''59^η Ολυμπιάδα''</ref> ήταν Έλληνας [[Αρχαία ελληνική λογοτεχνία#Η ελεγεία|ελεγειακός]] ποιητής των αρχαίων χρόνων από τα [[Μέγαρα]] της [[Αττική]]ς. Γόνος αριστοκρατικής οικογένειας, με το όνομά του να σημαίνει «απόγονος θεών»,<ref>Taplin O., Literature in the Greek World, Oxford University Press, 2001 : [http://books.google.gr/books?id=TilWjorNXioC&lpg=PA55&dq=theognis%20lawgiver%20exile&lr=&as_brr=3&pg=PA55#v=onepage&q=&f=false σ. 55]</ref>, τάχθηκε υπέρ της ολιγαρχικής μερίδας των Μεγαρέων σε μια περίοδο ιδιαίτερα έντονης πολιτικής ρευστότητας για την πόλη. Το έργο του αντανακλά τις πολιτικές του θέσεις σε συνδυασμό με απόψεις ηθικού χαρακτήρα για διάφορα θέματα, γεγονός που τον κατατάσσει στους [[γνωμικοί ποιητές|γνωμικούς ποιητές]]. Απολάμβανε υψηλής δημοφιλίας στην αρχαιότητα, χάρη στην κομψότητα και το δυναμισμό που χαρακτήριζε την ποιητική του παραγωγή. Σχετικά με την προσωπική του ζωή οι γνώσεις μας είναι περιορισμένες. Ωστόσο, ξεχωρίζουν η σχέση του με μια ανώνυμη γυναίκα, την οποία σκόπευε να νυμφευθεί, και εκείνη με τον συμπολίτη του Κύρνο, ο οποίος αποτελεί πολλές φορές το πρόσωπο στο οποίο απευθύνεται με τους στίχους του. Σήμερα ο Θέογνις, πλάι στους υπολοίπους Έλληνες ποιητές της αρχαϊκής περιόδου, θεωρείται πρωτοπόρος της ανθρώπινης ποιητικής έκφρασης και είναι ο πρώτος δημιουργός τον οποίο απασχόλησε ρητά<ref>Θέογνις, [http://www-old.lit.auth.gr/www.lit.auth.gr/ancientelegy/commentarii/text.php?id=39 στιχ. 19-23], {{πολυτονικό|'''ὧδε δὲ πᾶς τις ἐρεῖ· ‘Θεύγνιδός ἐστιν ἔπη τοῦ Μεγαρέως· πάντας δὲ κατ' ἀνθρώπους ὀνομαστός.'''}}. ''Για αυτά λοιπόν θα λένε όλοι « Είναι τα λόγια του Θέογνι από τα Μέγαρα, του ξακουστού σε όλους τους ανθρώπους.''</ref><ref>Easterling, P. E., The Cambridge History of Classical Literature, Cambridge University Press, 1989: [http://books.google.gr/books?id=zLUzKHNI4qsC&lpg=PA97&ots=no_hx03H85&dq=west%20megarian%20poet%20773&pg=PA97#v=onepage&q=&f=false σ. 97]</ref> η [[υστεροφημία]] του.

το έτος [[570 π.Χ.]] ως σημείο αναφοράς για την περίοδο κατά την οποία κρίνεται πιο πιθανή η γέννησή του .<ref>Gerber D.E., A companion to the Greek lyric poets, Brill, 1997: [http://books.google.gr/books?id=Zzlnqb_64SYC&lpg=PA117&ots=AhHfjxisr-&dq=inscription%20theognis%20verse%20greek&pg=PA122#v=onepage&q=&f=false σ. 122]</ref>. Η υπόθεση αυτή λαμβάνει υπόψη της την περίοδο ακμής του ποιητή. Ωστόσο, στο έργο του γίνεται αναφορά στους [[Ελληνο-Περσικοί Πόλεμοι|Περσικούς πολέμους]],<ref>[http://www-old.lit.auth.gr/www.lit.auth.gr/ancientelegy/commentarii/text.php?id=207 στιχ. 764],</ref>, κατά τη διάρκεια των οποίων, η πρώτη σημαντική σύγκρουση επί ελλαδικού εδάφους δεν έλαβε χώρα πριν το [[490 π.Χ.]] με τη [[Μάχη του Μαραθώνα]]. Η κρατούσα άποψη μεταξύ των κλασικών φιλολόγων θέλει το προκείμενο απόσπασμα (773-788) παρένθεση από το έργο κάποιου ανώνυμου ποιητή.<ref>West M.L., ''Studies in Greek elegy and iambus'', Walter de Gruyter, 1974 [http://books.google.gr/books?id=3L_zBkyYYHQC&lpg=PA65&dq=west%20megarian%20poet%20apollo&lr=&pg=PA65#v=onepage&q=&f=false σ. 65]</ref>.

Ανάλογες δυσκολίες συνοδεύουν και την επιβεβαίωση του τόπου καταγωγής του δημιουργού, με τεκμήρια που προέρχονται από το σώμα του έργου του να τοποθετούνται έναντι - συχνά αντικρουομένων - μαρτυριών τρίτων. Στο Λεξικό της Σούδας αναφέρεται ότι ο Θέογνις καταγόταν από τα [[Μέγαρα Υβλαία]], τη σικελική αποικία της αττικής πόλης, το ιστορικό ίδρυσης της οποίας καταγράφει ο [[Θουκυδίδης]].<ref>Θουκυδίδης, ''Ιστορία'', [http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Thuc.+6.4&fromdoc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0199 6.4]</ref>. Την πληροφορία αυτή επιβεβαιώνει και ο [[Πλάτων|Πλάτωνας]]ας,<ref>''Νόμοι'', [http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Plat.+Laws+1.630&fromdoc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0165 1.630α]</ref>,

ονομάζοντας τον Θέογνι «πολίτη» της αποικίας. Ο Σχολιαστής του προηγουμένου αναφέρει τη διαφωνία του ιστορικου Διδύμου και του Αρποκρατίωνα, οι οποίοι θεωρούσαν τη Δωρική μητρόπολη ως τον τόπο καταγωγής του δημιουργού. Παράλληλα, συμφιλιώνει τις δύο απόψεις, προτείνοντας<ref>Σχόλια εις Πλάτωνα, Platonis opera, Volume 6, (επιμ.) Christian Daniel Beck, Ex officina Car. Tauchnitii, 1819: ''Εις νόμων'', α', 9.12, [http://books.google.com/books?id=YycOAAAAYAAJ&dq=scholia%20plato&lr=&as_brr=1&pg=PA511#v=onepage&q=&f=false σ.511]</ref><ref>Harrison, E., ''Studies in Theognis'', Cambridge University press, 1902 [http://www.archive.org/stream/studiesintheogn01harrgoog#page/n284/mode/1up σ. 268]</ref> ότι ο ποιητής, όντας προερχόμενος από τα Μέγαρα της Αττικής, επισκέφθηκε την αποικία και ανακηρύχθηκε πολίτης από τους κατοίκους. Η εκδοχή αυτή μοιάζει να συμφωνεί περισσότερο με τον ίδιο το Θέογνι, ο οποίος αναφέρει την επίσκεψή του στη [[Σικελία]] ως αποδημία.<ref>[http://www-old.lit.auth.gr/www.lit.auth.gr/ancientelegy/commentarii/text.php?id=211 στιχ.773-778],</ref>. Εντούτοις, και αυτή η εσωτερική μαρτυρία τείνει να αποδοκιμαστεί από την κρατούσα άποψη εξαιτίας της στήριξής της στους αμφισβητούμενους στίχους που προαναφέρθηκαν (773-788).<ref>Easterling, P. E., The Cambridge History of Classical Literature, Τόμος 1, Μέρος 1, Cambridge University Press, 1989: [http://books.google.gr/books?id=zLUzKHNI4qsC&lpg=PA97&ots=no_hx03H85&dq=west%20megarian%20poet%20773&pg=PA97#v=onepage&q=&f=false σ. 97]</ref>. Η απλή αναφορά του δημιουργού στον εαυτό του όμως ως «Μεγαρέα» τρέπει τους περισσότερους κριτικούς στο να συμφωνήσουν υπέρ της μητρόπολης.<ref>Gerber D.E., A companion to the Greek lyric poets, Brill, 1997: [http://books.google.gr/books?id=Zzlnqb_64SYC&lpg=PA117&ots=AhHfjxisr-&dq=inscription%20theognis%20verse%20greek&pg=PA121#v=onepage&q=&f=false σ. 121]</ref>.

Τα παιδικά χρόνια του Θέογνι, μαζί με πληροφορίες σχετικά με τους συγγενείς και τους προγόνους του, μας είναι άγνωστα. Εξαίρεση αποτελεί το σχόλιο του ιδίου σχετικά με την ανατροφή του, όπου αποκαλύπτει ότι ανήκει στην τάξη των αριστοκρατών και, χάρη σε αυτή του την ιδιότητα, ''έμαθε ως παιδί να μην αναζητά τιμές, δόξα και πλούτο χρησιμοποιώντας άδικα μέσα''.<ref>[http://www-old.lit.auth.gr/www.lit.auth.gr/ancientelegy/commentarii/text.php?id=39 στιχ.25-27]</ref>.

Η ενήλική του ζωή σημαδεύτηκε από τις πολιτικές ανακατατάξεις οι οποίες χαρακτήριζαν τα δημόσια πράγματα στα Μέγαρα του 6^ου αιώνα π.Χ. Η ανατροπή του [[Θεαγένης ο Μεγαρεύς|Θεαγένη]] έφερε στη θέση της [[τυραννία]]ς μια εναλλαγή δημοκρατικών και ολιγαρχικών καθεστώτων. Όταν η εξουσία περνούσε στα χέρια του δήμου, εφαρμόζονταν μέτρα όπως η ''παλιντοκία'',<ref>Πλούταρχος, ''Αίτια Ελληνικά'', 18, στο Plutarchi Chaeronensis Moralia, Βερναρδάκης Γρηγόριος, Lipsiae : Teubner, 1889 : [http://www.archive.org/stream/plutarchichaero34plutgoog#page/n355/mode/2up σ.330]</ref>, δηλαδή η διά νόμου επιστροφή των καταβεβλημένων τόκων στους οφειλέτες. Κάποιες φορές μάλιστα, ο αριθμός των εξορίστων ολιγαρχικών ήταν τέτοιος, ώστε να εξασφαλίζει την επάνοδο τους στην πόλη δια της βίας.<ref>Αριστοτέλης, ''Πολιτικά'' [http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0057%3Abook%3D4%3Asection%3D1300a 1300a], [http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0057%3Abook%3D5%3Asection%3D1302b#note5 1302b]</ref>.

Ανάμεσα στα θύματα αυτής της ασυδοσίας φαίνεται πως ήταν και ο Θέογνις, σύμφωνα με τα λόγια του οποίου η απώλεια της περιουσίας του τον άφησε ''σαν σκύλο ο οποίος πετάει τα πάντα από πάνω του για να περάσει ένα ρέμα.<ref>[http://www-old.lit.auth.gr/www.lit.auth.gr/ancientelegy/commentarii/text.php?id=112 στιχ.347-8]</ref>.'' Η εξορία του - αριστοκράτη - Θέογνι φαίνεται να εξηγεί και τα ταξίδια του σε Σικελία, [[Εύβοια]] και [[Αρχαία Σπάρτη|Σπάρτη]] που απαριθμούνται από τον ίδιο<ref>[http://www-old.lit.auth.gr/www.lit.auth.gr/ancientelegy/commentarii/text.php?id=211 στιχ. 773-788]</ref> σε προσευχή του προς τον [[Απόλλων|Απόλλωνα]]α. Στο ίδιο αμφισβητούμενο (773-788) απόσπασμα ο ποιητής φαίνεται να έχει επιστρέψει πια στην πόλη του κατά την περίοδο της [[Ελληνο-Περσικοί Πόλεμοι|Περσικής εισβολής]].

[[Αρχείο:Tanagra, 5th century kylix a symposiast sings Theognis o paidon kalliste.png|thumb|left|220px|Συμποσιαστής άδει: "Ὦ παίδων κάλλιστε", Θέογνις, στιχ.1365. [[Κύλιξ]], Τανάγρα, 5ος αιώνας π.Χ.]] Σε διαφορετικό σημείο,<ref>[http://www-old.lit.auth.gr/www.lit.auth.gr/ancientelegy/commentarii/text.php?id=90 στιχ. 261-266]</ref>, αναφέρεται ο έρωτας του ποιητή για μια ''γλυκιά γυναίκα νεαρής ηλικίας ({{Πολυτονικό|παιδὶ τερείνῃ}})'', η οποία δόθηκε από τους γονείς της ως νύφη σε κάποιον άλλο. Ο Θέογνις χρησιμοποιεί μια λυρική σκηνή που υποδηλώνει ότι και οι δύο διατήρησαν τα αισθήματά τους· με εκείνη ''να θρηνεί για εκείνον καθώς μετέφερε νερό για την οικογένειά της κι αυτόν να την αρπάζει από το χέρι, φιλώντας τη στο λαιμό και κάνοντας να ξεπηδήσει από το στόμα της ένας γλυκός ήχος''. Ο αντίζηλος ανήκε σε κατώτερη τάξη από αυτή του ποιητή, όμως αυτό φαίνεται να είχε μικρή σημασία επί δημοκρατικής διακυβέρνησης της πόλης.

Περισσότερα στοιχεία μπορεί κανείς να βρει στο έργο του Θέογνι για τον Κύρνο, το γιο του Πολυπάου και [[ερώμενος|''ἐρώμενο'']]<ref>Φώτιος, Λέξεων συναγωγή, [http://www.archive.org/stream/lexensynagge00photgoog#page/n257/mode/1up <Κύρνος>]</ref> του ποιητή . Το όνομά του μαζί με το πατρώνυμο (''Πολυπαΐδης''), συνήθως ως [[κλητική]] προσφώνηση, αναφέρεται 76 και 9 φορές, αντίστοιχα, στους στίχους που μας διασώζονται.<ref>Gerber D.E., ''A companion to the Greek lyric poets'', Brill, 1997 : [http://books.google.gr/books?id=Zzlnqb_64SYC&lpg=PA117&ots=AhHfjxisr-&dq=inscription%20theognis%20verse%20greek&pg=PA117#v=onepage&q=&f=false σ. 117]</ref>. Νεαρότερος στην ηλικία και κατά πάσα πιθανότητα από ευγενική γενιά, αναφέρεται ότι διατέλεσε {{Πολυτονικό|''θεωρός''}}<ref>Liddell H. G., Scott R. ''A Greek-English Lexicon revised and augmented throughout by Sir Henry Stuart Jones with the assistance of Roderick McKenzie'', Oxford, Clarendon Press, 1940 : [http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.04.0057%3Aalphabetic+letter%3D*q%3Aentry+group%3D19%3Aentry%3Dqewro%2Fs <θεωρός>]</ref> της πόλης των Μεγάρων, ήτοι ιερός απεσταλμένος σε μαντείο με καθήκον να παραλάβει κάποιο χρησμό. Το τελευταίο υποδεικνύει ότι δεν επρόκειτο για συνήθη [[Γενετήσιες σχέσεις στην αρχαία Ελλάδα#Παιδεραστία|παιδεραστική]] σχέση, κατά τα αρχαιοελληνικά πρότυπα, καθώς ο Κύρνος δεν ήταν έφηβος. Οι διασωθέντες στίχοι αποτελούν το άθροισμα αποσπασμάτων ξεχωριστών έργων του ποιητή. Ως εκ τούτου, η παρουσία του Κύρνου σε διάφορα σημεία υποδεικνύει τον πρωταγωνιστικό του ρόλο στο συνολικό έργο του δημιουργού.

Η ''editio princeps'' {{Ref_label|B|β|none}} του Θέογνι πραγματοποιήθηκε από τον [[Άλδος Μανούτιος|Άλδο Μανούτιο]] στη [[Βενετία]] το [[1495]],<ref>''A Dictionary of Greek and Roman biography and mythology'', by various writers,(επιμ.) Smith W.Boston: Little, Brown and co., 1867: [http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.04.0104%3Aalphabetic+letter%3DT%3Aentry+group%3D11%3Aentry%3Dtheognis-bio-1 <Theognis>] §Further information</ref>, όπου οι στίχοι του συμπεριλαμβάνονται υπό τον τίτλο των ''Ειδυλλίων'' του ποιητή [[Θεόκριτος|Θεοκρίτου]].

Στα μεσαιωνικά χειρόγραφα σώζονται εξακόσια ελεγειακά δίστιχα, ενώ ένα από αυτά εμπεριέχει περίπου εκατό επιπλέον υπό τον τίτλο "ἐλεγείων β' ".<ref name="γ">Easterling, P. E., ''The Cambridge History of Classical Literature'', Τόμος 1, Μέρος 1, Cambridge University Press, 1989: [http://books.google.gr/books?id=zLUzKHNI4qsC&lpg=PA95&ots=no_fy59Ff1&dq=Theognis%20chronology&pg=PA95#v=onepage&q=&f=false σ.95] κ.εξ. [http://books.google.gr/books?id=zLUzKHNI4qsC&lpg=PA95&ots=no_fy59Ff1&dq=Theognis%20chronology&pg=PA96#v=onepage&q=&f=false σ.96]</ref>.

Η κυριότερη σημερινή συλλογή 1389 στίχων συναρθρώθηκε από τον [[Augustus Immanuel Bekker]] από δεκαεπτά μεσαιωνικά χειρόγραφα,<ref>Βλ. Theognidis Elegi, 1827, Praefatio</ref>, εκ των οποίων το παλαιότερο είναι ο [[Κυριότεροι Κώδικες των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών|Μουτινενειανός Κώδικας]](''Codex Mutinensis'' - [[9ος αιώνας|9ος αιώνας μ.Χ.]]).

Ο τελευταίος είναι η πηγή του δεύτερου βιβλίου 159 στίχων,<ref>Βλ. Theognidis Elegi, 1827: υποσημείωση, [http://books.google.gr/books?id=eF4TAAAAYAAJ&lpg=PA60&ots=HHH97lTcTy&dq=%CE%98%CE%AD%CE%BF%CE%B3%CE%BD%CE%B9%CF%82%20%22%CF%89%20%CF%80%CE%B1%CE%B9%22&pg=PA55#v=onepage&q=&f=false σ. 55]</ref>, οι οποίοι απαριθμούνται σε αυτή την έκδοση από τον στίχο 1231 κι έπειτα.

Με δεδομένο ότι σε αυτό εμπεριέχονται ελεγείες κυρίως παιδεραστικού περιεχομένου, πολλές από τις οποίες ξεκινούν με την προσφώνηση {{πολυτονικό|"Ὦ παῖ"}}, έχει προταθεί ότι ο διαχωρισμός προέκυψε για προφανείς λόγους στη Βυζαντινή εποχή.<ref>Dover K. J., ''Greek homosexuality'', Harvard University Press, 1989: [http://books.google.gr/books?id=fstPVlTPBRQC&lpg=PA10&ots=9ZwHv4r94N&dq=theognis%20homosexual&pg=PA10#v=onepage&q=&f=false σ.10]</ref>.

Μέσα σε αυτό το υλικό αναγνωρίστηκαν αποσπάσματα του έργου του [[Σόλων ο Αθηναίος|Σόλων]]α, του [[Τυρταίος|Τυρταίου]] και του [[Μίμνερμος|Μιμνέρμου]], δημιουργώντας αμφιβολίες ως προς την πατρότητα των στίχων σε συνδυασμό με την προφανή ασυνάρτητη δομή του κειμένου. Όσον αφορά τη διαδικασία με την οποία το κείμενο έφτασε το [[Μεσαίωνας|Μεσαίωνα]] να έχει αυτή τη μορφή, αυτή αποτελεί αντικείμενο εικασίας των κλασικών φιλολόγων, με την κρατούσα άποψη να θέλει ένα κυρίως έργο - εκείνο που απευθύνεται στον Κύρνο - να εμπλουτίστηκε με ανθολογήματα από άλλα έργα του Θέογνι, στα οποία στη συνέχεια εισχώρησαν τμήματα του έργου άλλων ποιητών,<ref name="γ" />, όλων προγενεστέρων του [[5ος αιώνας π.Χ.|5^ου αιώνα π.Χ.]].<ref>Jaeger, W., ''Paideia: the ideals of Greek culture, Τόμος 1'', Oxford University Press US, 1986: [http://books.google.gr/books?id=irH1HHF-NmoC&lpg=PA190&ots=YE_OkFszjM&dq=theognis%20posterity&pg=PA188#v=onepage&q=&f=false σ. 188]</ref><ref>Frisch, Hartvig, ''Might and right in antiquity'', Ayer Publishing, 1976 [http://books.google.gr/books?id=kJ4YvICZn2MC&lpg=PA215&ots=J8_n17RX1g&dq=welcker%20parodies%20theognis&pg=PA220#v=onepage&q=&f=false σ. 220].</ref>. Η Σούδα αναφέρει τρία έργα του ποιητή: α) Μια ελεγεία με τίτλο {{πολυτονικό|"εἰς τοὺς σωθέντας τῶν Συρακουσίων ἐν τῇ πολιορκίᾳ"}}. Το έργο αυτό έχει χαθεί, ενώ δεν είναι γνωστό το ιστορικό γεγονός στο οποίο αναφερόταν. β) Μια συλλογή υπό τίτλο {{πολυτονικό|"Γνῶμαι δἰ ἐλεγείας εἰς ἔπη"}}, η οποία αριθμούσε 2800 ('',βώ'') στίχους. γ) Τέλος, ένα έργο που ονομάζει {{πολυτονικό|"Πρὸς Κῦρνον"}}. Η ύπαρξη πολλαπλών έργων την εποχή της συγγραφής της Σούδας ενισχύει την παραπάνω άποψη.<br />

Ένα επίγραμμα υπό το όνομα του Θέογνι σώζεται στην [[Ανθολογία του Πλανούδη]] (Anthologia Planudea ex Libro Primo, Plan. 10 στην έκδοση της [[Ελληνική Ανθολογία|Ελληνικής Ανθολογίας]] του Jacobs).<ref> Friedrich Christian Jacobs, Anthologia Graeca ad fidem codicis olim Palatini, nunc Parisini, ex apographo Gothano edita (Λειψία, 1813-1817), v.II, p.628. Βλ. σχετικά και Pierre Waltz, ‘’Anthologie Grecque’’, ed. Les Belles Lettres, Paris, 1960, v.VII, p. 48.</ref>

Το αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας επιλογής ήταν ένα νέο σώμα 880 στίχων. Τα κριτήρια του Welcker έχουν χαρακτηριστεί ως μηχανικά ή/και τυπολατρικά,<ref> Frisch, Hartvig, ''Might and right in antiquity'', Ayer Publishing, 1976 [http://books.google.gr/books?id=kJ4YvICZn2MC&lpg=PA215&ots=J8_n17RX1g&dq=welcker%20parodies%20theognis&pg=PA215#v=onepage&q=&f=false σ.215]</ref>, ωστόσο η δουλειά του αποτελεί σταθμό στη σχετική βιβλιογραφία, με την πλειοψηφία των μεταγενεστέρων συγγραφέων να τοποθετούνται όσον αφορά τη θέση του περί αυθεντικότητας των επιμέρους στίχων της συλλογής.

Ως αποτέλεσμα των παραπάνω, το συναίσθημα του ποιητή τον οδηγεί στη χρήση ρεαλιστικών εικόνων,<ref>Wilson L. H., ''Sappho's sweetbitter songs: configurations of female and male in ancient Greek lyric'',Routledge, 1996: [http://books.google.gr/books?id=ib7mr0_U5D0C&lpg=PA170&dq=theognis%20realism&as_brr=3&pg=PA170#v=onepage&q=&f=false σ. 170]</ref>, πέρα από το σύνηθες επιτηδευμένο ύφος του είδους της ελεγείας. Το ποιητικό ύφος του Θέογνι χαρακτηρίζεται από την ισχύ της έκφρασής του και τη χρήση της απλής καθομιλουμένης χωρίς καμία καλολογική προσθήκη.<ref>Wender D.(ed.), Theogony: and , Works and days, Penguin Classics, 1973: [http://books.google.gr/books?id=LY8m6Ofh3IMC&lpg=PA91&ots=b268mbCsx0&dq=theognis%20style&pg=PA91#v=onepage&q=&f=false σ.91]</ref>. Η χρήση μεταφορών αποτελεί το δυνατό του σημείο.

Ο ποιητής κακίζει την νέα μορφή διακυβέρνησης, καταγγέλει την ηθική απαξία των απλών πολιτών και υποδεικνύει το ρόλο του χρήματος στη διάβρωση των ηθών. Αυτή η τελευταία πτυχή είναι χρήσιμη αφενός μεν για τη χρονολογική εξακρίβωση της εισαγωγής του χρήματος ως ανταλλακτικού μέσου στην αρχαϊκή εποχή, αφετέρου δε λόγω του ότι ο δημιουργός μας δίνει την οπτική γωνία της έως τότε άρχουσας τάξης των γαιοκτημόνων. Το [[χρήμα]] επέφερε το δανεισμό, την είσπραξη [[τόκος|τόκου]], τη συσσώρευση πλούτου από άκληρους απλούς πολίτες που στη συνέχεια χρησιμοποίησαν τη νεοαποκτηθείσα οικονομική τους δύναμη για να προσχωρήσουν στη νομή της εξουσίας. Σε μια κοινωνία όμως που ο {{πολυτονικό|''ἐσθλός''}}<ref>Liddell H. G., Scott R. A Greek-English Lexicon revised and augmented throughout by Sir Henry Stuart Jones with the assistance of Roderick McKenzie, Oxford, Clarendon Press, 1940 : [http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.04.0057%3Aalphabetic+letter%3D*e%3Aentry+group%3D261%3Aentry%3De%29sqlo%2Fs <ἐσθλός>]</ref> (αριστοκράτης) σημαίνει "ηθικός και καλός", ενώ ο ''κακός''<ref>Liddell H. G., Scott R. A Greek-English Lexicon revised and augmented throughout by Sir Henry Stuart Jones with the assistance of Roderick McKenzie, Oxford, Clarendon Press, 1940 : [http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.04.0057%3Aalphabetic+letter%3D*k%3Aentry+group%3D16%3Aentry%3Dkako%2Fs <κακός>]</ref> σημαίνει "ταπεινής καταγωγής", η δημιουργία μεσαίας τάξης δεν μπορεί να συμβεί απρόσκοπτα και ο Θέογνις προσωποποιεί αυτή την αντίδραση. Το αντιθετικό αυτό δίπολο αποτελεί ένα από τα κυριότερα μοτίβα του ποιητή.<ref>Jaeger, W., Paideia: the ideals of Greek culture, Τόμος 1, Oxford University Press US, 1986:[http://books.google.gr/books?id=irH1HHF-NmoC&lpg=PA190&ots=YE_OkFszjM&dq=theognis%20posterity&pg=PA198#v=onepage&q=&f=false σ. 198]</ref>. Παρόμοιες εννοιολογικές συνδέσεις απαντώνται και σε άλλες γλώσσες, αλλά στο Θέογνι αποτελεί τη βάση από την οποία ξεκινά για να εκφωνήσει το δικό του λόγο περί ηθικής. Με τις ελεγείες του, αποτυπώνει το αριστοκρατικό ιδεώδες σχετικά με το «{{πολυτονικό|πῶς δεῖ εἴναι}}» ο άνθρωπος, καθιστώντας το κοινό κτήμα των Ελλήνων της εποχής του, λίγο πριν η κοινωνική του ομάδα τεθεί στο περιθώριο των πολιτικών εξελίξεων. Ο παραινετικός του λόγος που έχει σαφή στόχο τη διδασκαλία του Κύρνου, και κατ' επέκταση του ακροατή ή αναγνώστη, αποτελεί ίδιον των αποκαλουμένων γνωμικών ποιητών, με τον [[Σόλων ο Αθηναίος|Σόλων]]α και τον [[Τυρταίος|Τυρταίο]]<ref>Chambers's encyclopaedia: a dictionary of universal knowledge for the people, Τόμος 4, W. and R. Chambers, 1862 [http://books.google.gr/books?id=pgsbAAAAYAAJ&dq=theognis%20solon%20tyrtaeus%20gnomic&lr=&as_brr=3&pg=RA1-PA801#v=onepage&q=&f=false σ. 801]</ref> να εμπίπτουν επίσης σε αυτή την κατηγορία. Δεν αποκλείεται μάλιστα, εαν ο ποιητής είχε ζήσει έναν αιώνα αργότερα, να είχε επιλέξει τον πεζό λόγο για την έκφραση της σκέψης του.<ref>Encyclopedia Britannica, Volume V26, 1911, σ. 772</ref>. Στη σύγχρονη εποχή φαντάζει ως νομοθέτης,<ref>Percy W. A., Pederasty and Pedagogy in Archaic Greece, University of Illinois Press, 1998: [http://books.google.gr/books?id=TCvoj1efp8UC&lpg=PA131&ots=YhS5r-k2Yn&dq=Cyrnus%20theognis&pg=PA131#v=onepage&q=&f=false σ. 131]</ref>, όπως πράγματι υπήρξε ο πρώτος από τους δύο που μόλις αναφέρθηκαν μαζί με τον Σπαρτιάτη [[Λυκούργος (νομοθέτης)|Λυκούργο]]. Όλοι τους σκιαγράφονται ως αποκομμένοι από το πνεύμα της εποχής της πόλης τους, στην οποία προσφέρουν έναν ηθικό κώδικα και ακολουθούν το δρόμο της εκούσιας ή ακούσιας εξορίας.<ref>Farenga V., Citizen and self in ancient Greece:individuals performing justice and the law, Cambridge University Press, 2006: [http://books.google.gr/books?id=qQfpIXaO2NoC&lpg=PA305&dq=theognis%20lycurgus&lr=&as_brr=3&pg=PA305#v=onepage&q=&f=false σ. 305]</ref>.

Crompton, L.,''Homosexuality & Civilization'', Harvard University Press, 2006 : [http://books.google.gr/books?id=TfBYd9xVaXcC&lpg=PA23&ots=OoqLSyhteJ&dq=theognis%20homosexual&pg=PA23#v=onepage&q=&f=false σ. 23]</ref> ως «''το πλέον ουσιώδες γραπτό κείμενο της αγάπης μεταξύ ομοφύλων που σώζεται από τον [[6ος αιώνας π.Χ.|έκτο αιώνα π.Χ.]]''». Ειδικότερα το δεύτερο βιβλίο (στιχ.1231-1389), είναι αφιερωμένο στον έρωτα και δη τον παιδεραστικό, με τον δημιουργό να εκθέτει όλο το φάσμα των συναισθημάτων του για τον Κύρνο: Από την αγωνία που συνοδεύει την επιθυμία του για εκείνον και την ευθυμία που επέρχεται όταν αυτή ικανοποιηθεί, μέχρι τη ζήλεια μπροστά στην ύπαρξη άλλων προσώπων και τον τελικό συμβιβασμό με την απώλεια. Σε αυτό εμπεριέχονται και οι στίχοι που αντανακλούν το πνεύμα της εποχής<ref>Neill, J., ''The Origins and Role of Same-Sex Relations in Human Societies'', McFarland, 2008 [http://books.google.gr/books?id=1ha9GgWNmy0C&lpg=PT152&ots=MJKxoboVBi&dq=theognis%20homosexual&pg=PT152#v=onepage&q=&f=false σ. 144]</ref>:''« Το να αγαπάς ένα νεαρό, το να τον έχεις, το να τον χάνεις, όλα είναι καλά. Πιο εύκολο είναι να τον βρεις παρά να τον απολαύσεις. Ατέλειωτη λύπη προκύπτει από αυτό και ατέλειωτη χαρά: Αλλά ακόμα κι έτσι, κάτι το καλό υπάρχει σ'αυτό.»''(στιχ. 1369-1372).

Η απήχηση των ελεγειών του Θέογνι ήταν τέτοια που έναν αιώνα περίπου μετά το θάνατό του θεωρούνταν ήδη κλασικός,<ref>West M.L., Ancient Greek music, Oxford University Press, 1994: [http://books.google.gr/books?id=So-Qpz6WDS4C&lpg=PA25&dq=theognis%20%22classic%22&lr=&as_brr=3&pg=PA25#v=onepage&q=&f=false σ. 25]</ref>, όπως μαρτυρούν οι πολλαπλές παραθέσεις των στίχων του και οι άλλες αναφορές σ'αυτόν κατά τη διάρκεια της ομώνυμης εποχής. Ο [[Ξενοφών|Ξενοφώντας]]τας<ref>Στοβαίος, ''Ανθολόγιον'' [http://www.archive.org/stream/iannoustovaiouan03stovuoft#page/210/mode/2up 88]</ref> αναφέρει ότι μοναδικό αντικείμενο της ποίησης του ήταν η αρετή και η κακία των ανθρώπων, οπότε το έργο του συνιστούσε διατριβή πάνω στο θέμα. Ο [[Ισοκράτης]]<ref>Προς Νικοκλέα,[http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0143%3Aspeech%3D2%3Asection%3D43 42]</ref> τον συγκαταλέγει μεταξύ του [[Ησίοδος|Ησιόδου]] και του Φωκυλίδη ως «...άριστο σύμβουλο για τον ανθρώπινο βίο.». [[Πλάτων|Πλάτωνας]]ας<ref>''Μένων'' [http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Plat.+Meno+95d&fromdoc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0177 95d]</ref> και [[Αριστοτέλης]]<ref>''Ηθικά Ευδήμεια'' [http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0049%3Abook%3D7%3Asection%3D1237b 7.1237b]</ref> παραθέτουν στίχους του εν μέσω της ανάπτυξης των φιλοσοφικών τους συλλογισμών. Παράλληλα, είναι γνωστό ότι τα γνωμικά του ποιητή συμπεριλαμβάνονταν στα βασικά βιβλία των νεαρών Αθηναίων την ίδια περίοδο.<ref>Cleveland C. D., A compendium of Grecian antiquities, Lippincott, Grambo & Co., 1854 : [http://books.google.gr/books?id=sNwLAAAAYAAJ&dq=theognis%20athenian%20taught&lr=&as_brr=3&pg=PA196#v=onepage&q=&f=false σ. 196]</ref><ref>Wender D.(ed.), Theogony: and , Works and days, Penguin Classics, 1973: [http://books.google.gr/books?id=LY8m6Ofh3IMC&lpg=PA90&dq=boys%20athenian%20school%20theognis&pg=PA90#v=onepage&q=&f=false σ. 90]</ref><ref>Sandys J. E., Sir, ''A history of classical scholarship: From the sixth century B.C. to the end of the Middle Ages'', CUP Archive, 1906 : [http://books.google.gr/books?id=nr88AAAAIAAJ&lpg=PA49&dq=boys%20athenian%20school%20theognis&pg=PA49#v=onepage&q=&f=false σ. 49]</ref>. Στίχοι του έχουν ανευρεθεί σε τέσσερα, πιθανώς έξι, αθηναϊκά αγγεία - δηλαδή σε περισσότερα από οποιονδήποτε άλλο ποιητή - ενώ ένα από αυτά, που χρονολογείται στο μέσο του 6ου αιώνα π.Χ, επαινεί την ομορφιά του.<ref>Neer R.T., ''Style and politics in Athenian vase-painting'', Cambridge University Press, 2002</ref>. Ωστόσο, εντύπωση προκαλεί η μη συμπερίληψή του στον Κανόνα των Εννέα λυρικών ποιητών που συνέθεσαν οι Αλεξανδρινοί φιλόλογοι,<ref>Faraone C.A., ''The stanzaic architecture of early Greek elegy'', Oxford University Press US, 2008 [http://books.google.com/books?id=H5Wb2CnqsDUC&lpg=PA13&dq=theognis%20alexandria%20lyric&lr=&as_brr=3&pg=PA13#v=onepage&q=&f=false σ. 13]</ref>, γεγονός που μαρτυρά τη μερική κάθοδό του προς την αφάνεια κατά τη διάρκεια της ελληνιστικής και της ρωμαϊκής εποχής.

Μια αλυσίδα αναφορών διέσωσε το όνομά του έως την ανάπτυξη της [[τυπογραφία]]ς. Ο ιστορικός [[Αμμιανός Μαρκελλίνος]] (~330-μετά το 391 μ.Χ.) αναφέρεται σε αυτόν ως "ο παλιός και σοφός ποιητής". Ο αυτοκράτορας [[Ιουλιανός]],<ref>Κατά των Γαλιλαίων [http://www.archive.org/stream/workswithenglish03juliuoft#page/382/mode/2up 224 C]</ref>, στην απολογία του υπέρ της πολυθεϊστικής θρησκείας διερωτάται αν ''«..ο σοφώτατος Σολομώντας είναι ίσος του Φωκυλίδη, του Θέογνι ή του Ισοκράτη.»''. Παρά την ερωτική του ζωή, ο ποιητής παρατίθεται και από τον Κλήμη Αλεξανδρείας,<ref>Στρωματείς, [http://www.archive.org/stream/clementisalexan01dindgoog#page/n51/mode/1up 5.8]</ref>, ο οποίος παραλληλίζει τους στίχους 35-36 με τον Ψαλμό 17. Η συγκεκριμένη παραίνεση, μαζί με άλλα σημεία που άπτονται θεμάτων ηθικής ήταν ιδιαίτερα προσφιλής στους Χριστιανούς συγγραφείς, συμπεριλαμβανομένων μορφών όπως ο [[Γρηγόριος Ναζιανζηνός|Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός]] (329 - 389 μ.Χ). Ο τελευταίος, παραθέτει τους στίχους 643-644,<ref>White C., ''Christian Friendship in the Fourth Century'', Cambridge University Press, 2002: [http://books.google.gr/books?id=-pDT7N9Uix4C&lpg=PA71&ots=vzMsj01obB&dq=Theognis%20gregory&pg=PA71#v=onepage&q=&f=false σ. 71]</ref><ref>Επιστολή ΙΓ', [http://www.archive.org/stream/patrologiaecursu37mignuoft#page/n27/mode/2up {{πολυτονικό|Ἂμφιλοχίῳ}}]</ref>, επιδοκιμάζοντας τη θέση του ποιητή υπέρ της φιλίας η οποία στηρίζεται στις πράξεις αντί για τη διασκέδαση. Η προαναφερθείσα παράθεσή του από τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη ως πηγή ηθικής διδασκαλίας έχει υποστηριχθεί ότι αποτέλεσε την αιτία που το έργο του διεσώθη στη βυζαντινή εποχή.<ref>Easterling E., Knox B.M.W., Greek literature, Cambridge University Press, 1985 : [http://books.google.com/books?id=Cg8SOYw9GLAC&lpg=PA158&ots=rFWlveJD_s&dq=theognis%20%22byzantine%20era%22&pg=PA158#v=onepage&q=&f=false σ.158]</ref>.

Στα νεότερα χρόνια ο [[Φρειδερίκος Νίτσε]] ανέπτυξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον αρχαίο ποιητή, ειδικά αν λάβει κανείς υπόψη ότι η πρώτη του δημοσίευση, ενόσω ήταν ακόμη φοιτητής στη [[Λειψία]], είχε τον τίτλο "Σχετικά με την ιστορία της συλλογής της Θεογνιδείας ανθολογίας",<ref>Zur Geschichte der Theognideischen Spruchsammlung. Rheinisches Museum für Philologie 22: [http://www.archive.org/stream/rheinischesmuse53unkngoog#page/n186/mode/1up 161-200].</ref>, το 1867. Στο βιβλίο του ''«Η γενεολογία της ηθικής»'' ο Γερμανός φιλόσοφος αναζητώντας την προέλευση των προτύπων ηθικής στην ιστορία συναντά το αντιθετικό δίπολο εσθλός-κακός που τόσο χαρακτήριζε την αντίληψη του Θέογνι. Πάνω σε αυτό στήριξε την άποψή του ότι το καλό ορίζεται κοινωνικά από τον ισχυρότερο.<ref>Hollingdale R. J., Nietzsche, Routledge, 1973: [http://books.google.gr/books?id=Wz89AAAAIAAJ&lpg=PA149&ots=5GrqLbVlon&dq=%CE%BD%CE%AF%CF%84%CF%83%CE%B5%20%CE%B8%CE%AD%CE%BF%CE%B3%CE%BD%CE%B9%CF%82&pg=PA149#v=onepage&q=&f=false σ. 149]</ref>. Λίγα χρόνια νωρίτερα, το 1864, η αποχαιρετιστήρια έκθεσή του για το σχολείο κλασικών σπουδών Πφόρτα είχε επίσης για θέμα τον αρχαίο δημιουργό. Σε ένα σχετικό απόσπασμα, δίνει την εξής περιγραφή <ref>Nietzsche, F. W., (μτφρ.)Maudemarie Clark, Alan J. Swensen, ''On the genealogy of morality: a polemic'',Hackett Publishing, 1998: [http://books.google.gr/books?id=s0_HGBEmnx8C&lpg=PA133&ots=bJNPiAuzYe&dq=On%20the%20Genealogy%20of%20Morality%20theognis&pg=PA133#v=onepage&q=&f=false σ. 133]</ref>:

'''α.''' {{Note_label|A|α|none}}'''fl. < floruit.''' To 3^o πρόσωπο αορίστου του λατινικού ρήματος florēre (ανθίζω, ακμάζω) αποτελεί διαδεδομένο όρο σε ιστορικά κείμενα στις περιπτώσεις όπου απουσιάζουν σαφή τεκμήρια σχετικά με τις ημερομηνίες γέννησης και θανάτου του προσώπου για το οποίο γίνεται λόγος. Αναφέρεται στην περίοδο όπου το πρόσωπο αυτό ήταν ενεργό. Στο παράδειγμα ενός λογοτέχνη, η περίοδος στην οποία συνέγραψε τα έργα του. Στα ελληνικά αποδίδεται ως «περίοδος ακμής» και περιγράφει συνήθως το χρονικό διάστημα γύρω από το τεσσαρακοστό έτος της ηλικίας του ατόμου.<ref>Gerber D.E., ''A companion to the Greek lyric poets'', Brill, 1997 : [http://books.google.com/books?id=Zzlnqb_64SYC&lpg=PA122&dq=theognis%20floruit%2040&pg=PA122#v=onepage&q=&f=false σ. 122]</ref>.

'''γ.''' {{Note_label|C|γ|none}}Η επιγραφή ομοφυλοφιλικού περιεχομένου συνδέεται με τον Μεγαρέα δημιουργό σύμφωνα με την άποψη του Richard Theodore Neer.<ref>Neer R.T., Style and politics in Athenian vase-painting, Cambridge University Press, 2002</ref>.</div>

* Αριστοτέλης, ''[[:s:Πολιτικά|Πολιτικά]]''.

* Harrison, E., ''Studies in Theognis'', Cambridge University press, 1902

* Nietzsche, F. W., ''Zur Geschichte der Theognideischen Spruchsammlung'', Rheinisches Museum für Philologie, vol. 22, 1867