Ακνταγμαντενί (περιοχή): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
έναρξη με σωστό τίτλο λήμματος |
(Καμία διαφορά)
|
Έκδοση από την 14:18, 20 Αυγούστου 2012
Πρότυπο:Πόλη (Τουρκία) Η περιοχή Ακνταγμαντενί ή, παλαιότερα, Ακ Νταγ Ματέν είναι υποδιαίρεση της επαρχίας Γιοζγκάτ (Υοζγάτης) της Τουρκίας, στην Κεντρική Ανατολία. Κυριότερος οικισμός ήταν πάντοτε η ομώνυμη κωμόπολη. Στην περιοχή, πριν το 1922, κατοικούσε σημαντικός αριθμός Ελλήνων, προερχόμενων από περιοχές του Πόντου, κυρίως της Κιμισχανέ (Αργυρούπολη) και των περιχώρων της, της οποίας το γλωσσικό ιδίωμα διατήρησαν στη νέα τους πατρίδα.
Σύμφωνα με την απογραφή του 2000, ο πληθυσμός του διαμερίσματος είναι 61.373 κάτοικοι από τους οποίους οι 20.312 ζουν στην ομώνυμη κωμόπολη.[1]
Η ονομασία προέρχεται από τα μεταλλεία της (στα τουρκικά, Ακ Νταγ = Λευκό Όρος, Ματέν = μεταλλείο).
Η ελληνική κοινότητα έως το 1922
Ίδρυση της ελληνικής κοινότητας
Οι ορθόδοξοι χριστιανοί κάτοικοι της περιοχής του Ακ Νταγ Ματέν υπάγονταν στη μητρόπολη Χαλδίας. Κατέφθασαν στην περιοχή μετά τον ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1828, εποχή όπου έπαψαν να λειτουργούν τα μεταλλεία της Αργυρούπολης του Πόντου. Τότε οι κάτοικοι της τελευταίας άρχισαν να υποφέρουν από την πείνα και γι αυτό, το 1932, αρκετές οικογένειες εγκαταστάθηκαν στις γόνιμες κοιλάδες του όρους Ακ Νταγ, όπου βρήκαν απασχόληση στη γεωργία και τα μεταλλεία. Μαζί με τους Κιμισχανλίδες (Αργυρουπολίτες), εγκαταστάθηκαν και αρκετές οικογένειες κρυπτοχριστιανών από το Σταυρίν του Πόντου (οι αποκαλούμενοι Σταυρέτες). Έτσι ιδρύθηκε η ομώνυμη κοινότητα του Ακ Νταγ Ματέν.[2]
Το 1880 σταμάτησαν να λειτουργούν τα μεταλλεία. Έτσι οι κάτοικοι της επαρχίας, που αριθμούσε τότε 30 ελληνικά χωριά, στράφηκαν ολοκληρωτικά στη γεωργία και το εμπόριο. Προόδευσαν μάλιστα τόσο πολύ που έλεγχαν ολόκληρο το εμπόριο της επαρχίας, η οποία περιελάμβανε 180 αρμενικά και τουρκικά χωριά.[2]
Διωγμοί κρυπτοχριστιανών
Από το 1876, οι κάτοικοι της περιοχής υπέφεραν από επανηλειμμένες διώξεις των τουρκικών αρχών. Αυτές άρχισαν όταν οι Σταυριώτες κρυπτοχριστιανοί, παίρνοντας θάρρος από την έκδοση του πρώτου τουρκικού Συντάγματος του 1876, παρακολούθησαν τη λειτουργία της Ανάστασης στον Ναό του Αγίου Χαραλάμπου. Πήραν τη μορφή συλλήψεων, φυλακίσεων και εξοριών των Σταυριωτών προκρίτων της επαρχίας, παρά τις έντονες πιέσεις του Ρώσου πρέσβη οι οποίες μόνο μικρή ύφεση επέφεραν στις διώξεις αυτές. Το 1905, όταν οι Σταυριώτες αρνήθηκαν να απογραφούν ως μουσουλμάνοι, οι διώξεις και τα βασανιστήρια ξανάρχισαν με μεγαλύτερη ένταση.[2]
Α' Παγκόσμιος Πόλεμος - 1923
Με την έναρξη του Α' Παγκοσμίου Πολέμου το 1914 και την επακόλουθη επιστράτευση, ο ελληνικός ανδρικός πληθυσμός στελνόταν στα στρατιωτικά Τάγματα Εργασίας (Αμελέ Ταμπουρού), όπου ήταν αναγκασμένοι να δουλεύουν υπό απάνθρωπες συνθήκες. Οι οικογένειες αυτών που λιποτακτούσαν για να σώσουν τη ζωή τους βασανίζονταν από τις τουρκικές αρχές. Το 1915, οι διωγμοί εντάθηκαν, με πρόφαση την απόκρυψη των Αρμενίων, οι οποίοι υφίσταντο γενοκτονία, από τους Έλληνες.[2]
Το 1919, κατά των εμφύλιο πόλεμο μεταξύ κεμαλικών και αντι-κεμαλικών δυνάμεων, οι τελευταίοι κατέλαβαν την περιοχή. Ο στρατός που έστειλε εναντίον τους ο Κεμάλ Ατατούρκ στράφηκε εναντίον κυρίως των Ελλήνων κατοίκων, με αρπαγές περιουσιών, εξορίες, βιασμούς, βασανιστήρια και σφαγές έως το 1922, οπότε οι Έλληνες άρχισαν να εγκαταλείπουν την επαρχία. Οι τελευταίοι από αυτούς μεταφέρθηκαν στην Ελλάδα με την ανταλλαγή πληθυσμών του 1923.[2]
Δείτε επίσης
Παραπομπές
- ↑ Turkish Statistical Institute. «Απογραφή 2000, Κυριότερα στοιχεία αστικών περιοχών» (XLS) (στα Τουρκικά). Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2008.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Εγκυκλοπαίδεια του Ποντιακού Ελληνισμού, τ.1, σ.59-60, λήμμα Ακ Νταγ Ματέν επαρχία.