Θέατρο του Διονύσου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Το '''θέατρο του Διονύσου''' είναι ο σημαντικότερος γνωστός υπαίθριος θεατρικός χώρος στην [[αρχαία Αθήνα]]. Αποτελούσε μέρος του ιερού του Ελευθερέως Διονύσου που βρισκόταν στις ΝΑ. παρυφές της [[Ακρόπολη Αθηνών|Ακρόπολης]] και υπήρξε ο βασικός τόπος παράστασης του [[αττικό δράμα|αττικού δράματος]], αφού φιλοξενούσε τα [[Μεγάλα Διονύσια]], τη μεγαλύτερη θεατρική γιορτή της πόλης των [[Αθήνα|Αθηνών]]. Οι σωζόμενες [[τραγωδία|τραγωδίες]] και [[κωμωδία|κωμωδίες]] του 5ου και του 4ου π.Χ. αι. γράφτηκαν -τουλάχιστον οι περισσότερες- για να παιχτούν σε αυτόν τον χώρο.

Το θέατρο του Διονύσου θεμελιώθηκε πιθανώς τον [[6ος αιώνας π.Χ.|6ο π.Χ. αι.]], στην περίοδο της δυναστείας των [[Πεισιστρατίδες|Πεισιστρατιδών]], που με τα τότε δεδομένα θεωρείται γιγάντιο τεχνικό έργο. Έκτοτε επανοικοδομήθηκε και επεκτάθηκε πολλές φορές, και έτσι είναι δύσκολο να καθορισθεί ποια ήταν η αρχική του μορφή. Σήμερα στον ίδιο χώρο βρίσκονται τα ερείπια ενός ρωμαϊκού θεάτρου. Από την κεντρική κερκίδα του θεάτρου σώζονται σήμερα μόνο 13 σειρές εδωλίων.

[[Αρχείο:Dionysus-theater.JPG|thumb|left]]Το θέατρο ήταν αρχικά μόνο ένα μέρος του περίβολουπεριβόλου ή τεμένους του [[Διόνυσος|Διονύσου]]. Ο περίβολος περιείχε τον αρχαιότερο ναό του Διονύσου και έναέναν [[θυσία|θυσιαστικό]] [[Βωμός|βωμό]]. Αργότερα προστέθηκε μια αίθουσα ή στοά εξαλείφοντας τον παλαιότερο ναό και χτίστηκε ένας δεύτερος ναός επεκτείνοντας νότια τα όρια του περίβολουπεριβόλου.

Η χωρητικότητα του θεάτρου υπόλογίζεταιυπολογίζεται σε 15.00015000 περίπου θεατές που κατανέμονταν σε [[κερκίδα|κερκίδες]]. Η απόσταση της πρώτης σειράς (προεδρία) από την τελευταία εκτιμάται γύρω στα 80 μέτρα, ενώ από τους ηθοποιούς γύρω στα 12 μέτρα.

Η ψηλότερη σειρά θέσεων του θεάτρου υψωνόταν περίπου 35 μέτρα επάνω από το χαμηλότερο μέρος του περιβόλου, και, πριν από την κατασκευή της στοάς και της σκηνής, οι θεατές μπορούσαν να δουν τοτον ναό και τοτον θυσιαστικό βωμό από το θέατρο. Το πιο σημαντικό για τους Αθηναίους, βέβαια, ήταν το γεγονός ότι ο ίδιος ο Διόνυσος (αντιπροσωπευόμενος από το λατρευτικό του άγαλμα στην μπροστινή σειρά) μπορούσε να βλέπει όχι μόνον τις παραστάσεις που δίνονταν προς τιμήν του, αλλά και τις θυσίες που προσφέρονταν στον βωμό του.

Ήδη από το [[2002]] ξεκίνησαν οι εργασίες αναστήλωσης του αρχαίου θεάτρου του Διονύσου. Σύμφωνα με δελτία τύπου του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού κατά την περίοδο 2002 – 2009 διατέθηκαν 3,5 εκατομμύρια ευρώ, προερχόμενα τόσο από το Γ΄ ΚΠΣ (Κοινοτικό ΠακέτοΠλαίσιο Στήριξης), όσο και από εθνικούς πόρους, των οποίων θα ακολουθήσει νέα χορηγία ύψους 6 εκατομ. ευρώ, από τη Νομαρχία Αθηνών για την αναμόρφωση της κεντρικής κερκίδας με την κατασκευή 13 ακόμη σειρών εδωλίων, προσθέτοντας έτσι 500 ακόμα θέσεις στις 1600 υπάρχουσες.

Για την αναστήλωση θα χρησιμοποιηθεί αντί του πειραϊκού ακτίτη, που ήταν το αρχαίο υλικό κατασκευής, παρόμοιος λίθος από την Κορινθία, καθώς και το υλικό των αρχαίων εδωλίων που έχει εντοπιστεί και βρίσκεται διάσπαρτο στοστον χώρο.

Το έργο της αναστήλωσης έχει αναλάβει ο αρχιτέκτονας - αναστηλωτής Κωνσταντίνος Μπολέτης με ειδικό επιτελείο αρχιτεκτόνων, τον Κλήμη Ασλανίδη, την Αθηνά Σαμαρά και τις αρχαιολόγους Χριστίνα Παπασταμάτη και Ελένη Παριανού.

* Το κεντρικό τμήμα του θεάτρου προβλέπεται να ολοκληρωθεί το 2013, ενώ όλος ο χώρος, με προεκτάσεις των πλαϊνών σημείων του το 2016. Τον Ιανουάριο του 2010 είχαν ολοκληρωθεί οι εργασίες κατασκευής έξι σειρών εδωλίων.

Το θέατρο του Διονύσου διέθετε τρία ωδεία. Το πρώτο βρίσκοντανβρισκόταν κοντά στον Εννεάκουνο, το δεύτερο ήταν αυτό του Περικλή, και το τρίτο κτίστηκε από τον Ηρώδη τον Αττικό.

Το ωδείο αυτό ήταν παμπάλαιο κτίσμα της αρχαίας Αθήνας, και χρονολογείται πριν τηςτην κτίσηςκτίση του θεάτρου του Διονύσου. Εδώ έδιναν την παράστασή τους οι ραψωδοί και οι κιθαρωδοί. Δεν έχει διασωθεί ποιος το έκτισε,έχτισε ούτε αν καταστράφηκε κατά την επιδρομή των Περσών στην Αθήνα. Κατά τηντη διάρκεια του 5ου και τοντου 4ο αιώνα π.Χ. χρησιμοποιήθηκε για πολιτικούς και στρατιωτικούς σκοπούς, αλλά και ως αποθηκευτικός χώρος για τα σιτηρά της Αθήνας. Εδώ έμεναν ο σιτοφύλακας και οι μετρονόμοι, και έκανανλάμβαναν δικαστήριοχώρα δίκες. Στον χώρο αυτό γινόταν και η εναρκτήρια τελετή των Διονυσιακών αγώνων, ο λεγόμενος ''προαγώνος'', μια τελετή στην οποία οι δραματικοί ποιητές ανήγγειλανανήγγειλλαν τους τίτλους των έργων τους και εισήγαγαν τους ηθοποιούς τους. Την εποχή του Παυσανία ήταν ένα από τα λαμπρότερα κτήρια της Αθήνας, λαμπρότερο ακόμη και από το υστερότερο ωδείο του Περικλή.

Στα μέσα του 5ου αι. π.Χ., ανοικοδομώντας την αρχαία [[Ακρόπολη Αθηνών|Ακρόπολη]], ο [[Περικλής]] έχτισε το ''ωδείον'' βορειοανατολικά του θεάτρου. Αυτό το κτήριο ήταν κατά προσέγγιση τετραγωνικό στη μορφή με μια στέγη που περιγράφηκε ως πυραμιδική ή κωνική. Μνημονεύτηκε από τον Ψευτο-Δικαίαρχο ως το λαμπρότερο κτίριοκτήριο του κόσμου. Λένε ακόμα, ότι ο ΧέρξηςΞέρξης το απομιμήθηκε για να κτίσειχτίσει τηντη σκηνή του, χρησιμοποιώντας τα κατάρτια από τα περσικά καράβια. Όταν ο ΣούλαςΣύλλας κατέλυσεκατέκτησε την Αθήνα την 1η Μαρτίου 86 π.Χ., ο Αριστίων κατέφυγε στην Ακρόπολη, ενώ προηγουμένως πυρπόλησε το ωδείο για να μην το χρησιμοποιήσουν οι Ρωμαίοι για ορμητήριο. Περίπου τριάντα χρόνια αργότερα ο βασιλιάς Αριοβαρζάνης Β΄ΦιλοπάτωρΒ΄ Φιλοπάτωρ της Καππαδοκίας το ξαναέκτισεξαναέχτισε. Αυτή είναι και η τελευταία καταγραφή που έχουμε για το ωδείο αυτό.

=== Το ωδείο του ΗρώδηΗρώδου του Αττικού ===

Το [[Ωδείο Ηρώδου του Αττικού|τρίτο ωδείο]] κτίστηκεχτίστηκε λίγο μετά το 160 π.Χ. στο νοτιοδυτικό κλίτος του βράχου της Ακρόπολης από τον Ηρώδη τον Αττικό. Το έκτισε στην μνήμη της συζύγου του, Αππίας Άννας ΡεγίλλαςΡηγίλλης, η οποία απεβίωσε το 161 π.Χ.. Ήταν και αυτό λαμπρό κτίριοκτήριο, θεατρικό, με ξύλο κέδρου.