Νομός Ευρυτανίας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Οι αρχαίοι Ευρυτάνες κατοικούσαν την τραχειά ορεινή περιοχή της Βόρειας [[Αιτωλία|Αιτωλίας]]ς και εθεωρούντο ως ο ισχυρότερος αλλά και ωμότερος από τους Αιτωλικούς λαούς. Γύρω τους ζούσαν οι [[Απεραντοί]], οι [[Οφιονείς]], οι [[Θεστιείς]], οι [[Δόλοπες]], οι [[Αινιάνες]] και οι [[Ακαρνάνες]]. Η ονομασία της περιοχής οφείλεται μάλλον στον μυθικό ήρωα [[Εύρυτο]], ο οποίος βασίλευε στην πόλη [[Οιχαλία (αρχαια πόλη)|Οιχαλία]], που είχε κτίσει ο [[Μελανεύς]], βασιλιάς των [[Δρύοπες|Δρυόπων]]. Η τοποθεσία της Οιχαλίας δεν έχει προσδιοριστεί ακριβώς, μερικοί την τοποθετούν στο [[Παλαιόκαστρο Φθιώτιδας|Παλαιόκαστρο]] του χωριού [[Κορυσχάδες Ευρυτανίας|Κορυσχάδες]], κοντά στο [[Καρπενήσι]], ενώ άλλοι την ταυτίζουν με την τοποθεσία [[Αντάνια]] στο απόκρημνο όρος [[Κόμπολο]].


Οι Οι Ευρυτάνες συμμετείχαν στην εκστρατεία της [[Τροία|Τροίας]]ς, άλλοι με αρχηγό τον [[Γουνέας|Γουνέα]], βασιλιά της [[Κύφου]], άλλοι με τον [[Φοίνικα]] ως συμπολεμιστές του [[Αχιλλέας|Αχιλλέα]] και άλλοι με τον [[Θόας|Θόαντα]], τον Ποδαλείριο και τον [[Μαχάονας|Μαχάονα]]. Το 429 π.Χ. ο Αθηναίος στρατηγός [[Δημοσθένης]] επιτέθηκε εναντίον των Λοκρών και των Ευρυτάνων, αλλά νικήθηκε από τους Ευρυτάνες και τους Αιτωλούς, που μιλούσαν τότε μια δική τους διάλεκτο δυσνόητη από τους άλλους ΄Ελληνες. Οι Ευρυτάνες, μαζί με τους Θεστιείς και Οφιονείς, υπήρξαν ισχυρά στοιχεία της Αιτωλικής Συμπολιτείας, η οποία αντιστάθηκε και υπέκυψε τελευταία από τις ελληνικές περιοχές στους [[Αρχαία Ρώμη|Ρωμαίους]].


Στην Στην τουρκοκρατία, η Ευρυτανία ανήκε στη διοικητική περιφέρεια (σατζάκι) των Τρικάλων, και είχε χριστιανικό πληθυσμό περί τις 40 χιλ., ενώ εκκλησιαστικώς ανήκε στην επισκοπή Λιτζάς και Αγράφων που υπαγόταν στη Μητρόπολη Λαρίσης. Οι Τούρκοι παραχώρησαν στους Ευρυτάνες προνόμια αυτονομίας και αυτοδιοικήσεως, επέτρεψαν να υπάρχουν ομάδες αρματολών και αναγνώρισαν τα αρματολίκια τους. Τα δυσπρόσιτα βουνά της Ευρυτανίας έγιναν ασφαλές καταφύγιο των κλεφτών. Οι αρματολοί Χορμόπουλος των Αγράφων και Λιβίνης του Καρπενησιού ξεσήκωσαν επανάσταση το 1684 – 1696 και ο [[Λιμπεράκης Γερακάρης]] το 1688 - 1699. Ευρυτάνες ήταν ο [[Κατσαντώνης]], ο [[Γεροδήμος]], ο [[Μπουκουβάλας]] και άλλοι αγωνιστές. Η Επανάσταση του 1821 κηρύχθηκε στο Κεράσοβο στις 10 Μαΐου και η συμβολή των Ευρυτάνων στον Αγώνα ήταν γενική και ενθουσιώδης. Στην Ευρυτανία συνήφθησαν σκληρές και αποφασιστικές μάχες υπό τον [[Γεώργιος Καραϊσκάκης|Γεώργιο Καραϊσκάκη]],τον [[Μάρκος Μπότσαρης|Μάρκο Μπότσαρη]] κ.α.

* [http://www.evrytanika.gr Ευρυτανικά Νεα"]