|
ενώ συνολικά σε ολόκληρη την [[Ευρώπη]] καταγράφονται 160 θαλάσσιοι σίφωνες / έτος.
== Σίφωνες στην Ελλάδα ==
Η Ελλάδα δεν θεωρείται ως μία από τις χώρες με την συχνότερη παρουσία σιφώνων σε παγκόσμια κλίμακα ή έστω σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με εξαίρεση τους θαλάσσιους σίφωνες, που έχουν μεγάλη συχνότητα εμφάνισης, εν μέρει λόγω του ότι είναι η χώρα με το μεγαλύτερο μήκος ακτογραμμών στην [[Ευρώπη]], με μήκος ακτών πάνω από 15.000 χιλιόμετρα. Ωστόσο, '''το φαινόμενο είναι υπαρκτό''' και έχει κατά καιρούς προκαλέσει σημαντικές ζημιές.
=== Πρόσφατες μελέτες ===
[[Αρχείο:107 0712.JPG|thumb|300px|right|Σίφωνας θαλάσσης κοντά στο στενό Ρίου - Αντιρρίου, στις 15 Δεκεμβρίου 2007.]]
Σύμφωνα με έρευνα του μετεωρολόγου Μιχάλη Σιούτα (Κέντρο Μετεωρολογικών Εφαρμογών του ΕΛΓΑ - [[Θεσσαλονίκη]] - εκπρόσωπος της Ελλάδας στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό TORRO), η οποία δημοσιεύτηκε στο διεθνές επιστημονικό περιοδικό Atmospheric Research το [[2003]], στην Ελλάδα σημειώνονται επανειλημμένα επικίνδυνοι σίφωνες σε αρκετές περιοχές και γενικότερα δεν είναι τόσο σπάνιο φαινόμενο όσο εθεωρείτο μέχρι σήμερα.<ref>[http://www.anatolh.com/index.php/elladakosmos/elkosreportaz/568-2008-07-09-08-50-24.html «Οι σίφωνες στην Ελλάδα» - Έρευνα του μετεωρολόγου Μιχάλη Σιούτα.]</ref> Στο διάστημα των τριών χρόνων που κράτησε η σχετική έρευνα ([[2000]] - [[2002]]), σημειώθηκαν κατά μέσο όρο 8 σίφωνες ξηράς το χρόνο και 10 σιφώνες θάλασσας το χρόνο.
Τα τελευταία χρόνια μάλιστα, η έντασή τους και η τάση εμφάνισής τους είναι έντονα αυξητική. Ενδεικτικώς, στη [[Δεκαετία 1980|δεκαετία του 1980]] και το μεγαλύτερο μέρος της [[Δεκαετία 1990|δεκαετίας του 1990]] συνήθως καταγράφονταν μόλις 5 σίφωνες ετησίως, με ελάχιστες αποκλίσεις. Αντιθέτως, από το σύνολο των επιστημονικών μελετών, στο διάστημα των 10 ετών μεταξύ του [[1998]] και του [[2008]], προκύπτει ότι ο αριθμός των ισχυρών σιφώνων ξηράς και θαλάσσης που πλήττουν τον Ελλαδικό χώρο έχει φτάσει κατά μέσο όρο στους 20 σίφωνες / έτος.
=== Ρεκόρ και ακρότητες ===
[[Αρχείο:Waterspout between Syros and Mykonos.jpg|thumb|230px|right|Σίφωνας θαλάσσης, ανάμεσα στην Σύρο και την Μύκονο, στις 8 Δεκεμβρίου 2007, ώρα 16:39.]]
Ιδιαίτερα το [[2002]] σημειώθηκε ρεκόρ σιφώνων ξηράς και θαλάσσης στην Ελλάδα, καθώς καταγράφηκαν συνολικά 40 σίφωνες: 13 σίφωνες ξηράς και 27 σίφωνες θαλάσσης, σε διάφορες περιοχές, ενώ παρατηρήθηκε μία ιδιαίτερα μεγάλη [[οικογένεια σιφώνων]] (tornado family) και ένα τεράστιο [[ξέσπασμα σιφώνων]] (tornado outbreak):
* Η λεγόμενη '''tornado family''' σημειώθηκε στις 27 Ιουλίου 2002 και προκλήθηκε από ένα εξαιρετικά μεγάλο σύστημα βαριάς [[καταιγίδα|καταιγίδας]]. Μέσα σε λίγες ώρες, καταγράφηκαν 5 σίφωνες ξηράς και 7 σίφωνες θαλάσσης, σε διάφορες περιοχές στην κεντρική και νότια Ελλάδα, καθώς και στις νησιωτικές περιοχές του [[Σαρωνικός κόλπος|Σαρωνικού]] και των [[Κυκλάδες|Κυκλάδων]]. Μάλιστα, ένας από τους σίφωνες ξηράς χτύπησε το [[Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών «Ελευθέριος Βενιζέλος»|Διεθνές Αεροδρόμιο Αθηνών «Ελευθέριος Βενιζέλος»]]. Ο σίφωνας έπληξε κυρίως την πίστα του αεροδρομίου, την ώρα που επρόκειτο να αποβιβαστούν οι επιβάτες από αεροπλάνο και είχε ως αποτέλεσμα την μικρή μετακίνηση του εμπρόσθιου μέρους του αεροσκάφους, την βίαιη απομάκρυνση της σκάλας αποβίβασης και τον ελαφρύ τραυματισμό ενός επιβάτη. Από τον σίφωνα, ο οποίος ευτυχώς διήρκεσε μόλις 2 λεπτά, υπέστησαν μικρές υλικές ζημιές τόσο το [[αεροπλάνο]], όσο και το [[λεωφορείο]] που ανέμενε για να παραλάβει τους επιβάτες.
* Το λεγόμενο '''tornado outbreak''' (πάνω από 6 σίφωνες / ημέρα στην ίδια περιοχή) συνέβη στις 5 Σεπτεμβρίου 2002, όπου σε διάστημα 90 λεπτών φωτογραφήθηκαν 14 θαλάσσιοι σίφωνες στο [[Κρητικό πέλαγος]], στις βόρειες ακτές της [[Κρήτη|Κρήτης]] μεταξύ [[Ηράκλειο Κρήτης|Ηρακλείου]] και [[Ρέθυμνο|Ρεθύμνου]].
Μεταγενέστερα επίσης, στις 21 Σεπτεμβρίου [[2006]], καταγράφηκαν στο Κρητικό πέλαγος 30 σίφωνες θαλάσσης - ένα ξέσπασμα σιφώνων εξαιρετικά μεγάλο ακόμα και για τα δεδομένα των [[ΗΠΑ]].
Μέχρι σήμερα, ο πιο καταστρεπτικός σίφωνας στην Ελλάδα συνέβη στις 18 Οκτωβρίου [[1934]]. Συγκεκριμένα, ένας μεγάλος σίφωνας που δημιουργήθηκε στη θαλάσσια περιοχή της [[Ιθάκη|Ιθάκης]], εισχώρησε στην [[Νομός Αιτωλοακαρνανίας|Αιτωλοακαρνανία]], χτυπώντας την περιοχή του [[Αστακός Αιτωλοακαρνανίας|Αστακού]] και προκάλεσε τον θάνατο τριών ανθρώπων και τον τραυματισμό άλλων 40.
=== Περιοχές και μήνες εμφάνισης ===
[[Αρχείο:Waterspout at sea between Syros and Mykonos.jpg|thumb|230px|right|Ο ίδιος σίφωνας θαλάσσης, ώρα 16:41.]]
Η πλειοψηφία τους εμφανίζεται στη Δυτική Ελλάδα, στο [[Ιόνιο πέλαγος|Ιόνιο]] και στις δυτικές παραλιακές περιοχές, ενώ εμφανώς μικρότερη είναι η συχνότητά τους στις ηπειρωτικές περιοχές, στο εσωτερικό της χώρας. Με βάση τα δεδομένα της περιόδου [[1996]] - [[2010]], το μέγιστο της συχνότητάς τους για τον Ελλαδικό χώρο έχει προσδιορισθεί στην περιοχή της βορειοδυτικής [[Πελοπόννησος|Πελοποννήσου]].
Οι σίφωνες θαλάσσης εμφανίζονται τόσο στο Ιόνιο, όσο και στο [[Αιγαίο πέλαγος]], συχνά μάλιστα εμφανίζονται και ολόκληρες [[Οικογένεια σιφώνων|οικογένειες σιφώνων]]. Οι σίφωνες ξηράς παραδοσιακά παρατηρούνται κυρίως το καλοκαίρι, αλλά τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μεγάλη δραστηριότητα νωρίτερα και συγκεκριμένα την άνοιξη. Οι σίφωνες θαλάσσης σημειώνονται κυρίως το φθινόπωρο.
Στη Δυτική και την Νότια Ελλάδα εμφανίζονται κυρίως από τον Σεπτέμβριο μέχρι την άνοιξη, ενώ στην Βόρεια Ελλάδα, από το τέλος της άνοιξης μέχρι το τέλος του καλοκαιριού. Ο πιο επικίνδυνος μήνας εμφάνισης σιφώνων για την Βόρεια Ελλάδα είναι κυρίως ο [[Ιούλιος]], ενώ για την Νότια Ελλάδα οι κυριότεροι μήνες εμφάνισης σιφώνων είναι ο [[Σεπτέμβριος]], ο [[Νοέμβριος]] και ο [[Δεκέμβριος]].
=== Διάρκεια, πλάτος και ένταση ===
Στατιστικά, η διάρκεια ζωής των σιφώνων που καταγράφονται στην Ελλάδα φτάνει τα 10 - 15 λεπτά και πολύ σπάνια τα 30 λεπτά, ενώ η απόσταση που διανύουν είναι συνήθως 5 με 7 χιλιόμετρα και οι πιο ισχυροί μπορούν να διανύσουν ακόμη και 10 χιλιόμετρα. Το μέγιστο πλάτος τους δεν υπερβαίνει τα 100 με 150 μέτρα, αν και συνήθως είναι μόλις 20 - 30 μέτρα.
Όπως ήδη τονίστηκε στην ενότητα [[Σίφωνας#Ένταση και καταστροφές|Ένταση και καταστροφές]], οι ισχυρότεροι σίφωνες φτάνουν έως και το επίπεδο έντασης Τ6 (161 - 186 μίλια την ώρα ή 260 - 299 χιλιόμετρα την ώρα) ή αντίστοιχα στις κλίμακες Φουτζίτα (αν ληφθεί ως αποκλειστικό κριτήριο η ταχύτητα των ανέμων) F3 και με την νέα κλίμακα ΕF4.
Το ανησυχητικό είναι ότι κατά μέσο όρο έχουν μεγάλη ένταση, καθώς το 63% είναι «ισχυροί σίφωνες» (strong tornadoes),<ref>[http://www.greenagenda.gr/tornedo.html http://www.greenagenda.gr/tornedo.html Σίφωνες στην Ελλάδα / συχνότητα / περιοχές εμφάνισης / Κλίμακα TORRO]</ref> έντασης Τ4 - Τ6 στην [[κλίμακα TORRO]] (F2 - F3 στην [[κλίμακα Φουτζίτα]]) και μόνο το 27% είναι «ασθενείς σίφωνες» (weak tornadoes) Τ0 - Τ3 (F0 και F1 ή ΕF0 και ΕF1 στις κλίμακες Φουτζίτα). Προς το παρόν «βίαιοι / σφοδροί σίφωνες» (violent tornadoes), Τ8 και άνω, δεν έχουν καταγραφεί, αλλά εκφράζονται φόβοι ότι στο άμεσο μέλλον η χώρα θα μπει στην λεγόμενη «λίστα» των χωρών που διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο.
Δυστυχώς όλα δείχνουν ότι τα επόμενα χρόνια οι σίφωνες στην Ελλάδα θα έχουν καταστροφικότερη δύναμη. Οι ειδικοί προβλέπουν ότι η [[παγκόσμια θέρμανση]] και η γενικότερη κλιματική αλλαγή που πυροδοτείται από το [[φαινόμενο του θερμοκηπίου]], θα δημιουργήσει συνθήκες ατμοσφαιρικής αστάθειας στην κατώτερη ατμόσφαιρα ([[τροπόσφαιρα]]) της χώρας στο άμεσο μέλλον και οι σίφωνες που θα δημιουργούνται θα είναι περισσότεροι και ισχυρότεροι. Όπως προαναφέρθηκε, από το σύνολο των επιστημονικών μελετών, στο διάστημα των 10 ετών μεταξύ του [[1998]] και του [[2008]], προκύπτει ότι ο αριθμός των ισχυρών σιφώνων που εκδηλώνονται στην ξηρά και τη θάλασσα κυμαίνεται κατά μέσο όρο στους 20 σίφωνες / έτος, με διαρκώς αυξητικές τάσεις.<ref>[http://www.edugate.gr/ke-dr/19-06-09-11 ΜΙΧΑΛΗΣ ΣΙΟΥΤΑΣ Ο... κυνηγός των καταιγίδων: «Οι ισχυροί σίφωνες ξηράς και σίφωνες θαλάσσης στην Ελλάδα έχουν αυξητική τάση και θεωρούνται ιδιαίτερα επικίνδυνοι.» (19 Ιουνίου 2009)]</ref> Μέχρι πρόσφατα, η κοινή γνώμη στην Ελλάδα πίστευε ότι όλα αυτά αφορούν ακραία καιρικά φαινόμενα που προκαλούν εκτεταμένες καταστροφές σε άλλες ηπείρους. Όμως η αλήθεια είναι εντελώς διαφορετική, καθώς ακόμα και στη χώρα μας έχουν πολύ συχνά σκοτωθεί άνθρωποι που βρέθηκαν στο δρόμο ισχυρών σιφώνων.
== Μέθοδοι επιβίωσης ==
| 