Νομός Κιλκίς: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

=== Οθωμανική περίοδος ===

Με τον ερχομό των [[Οθωμανική αυτοκρατορία|Οθωμανών Τούρκων]] (14ος αιώνας) και τους διωγμούς κατά των [[Έλληνες|Ελλήνων]], η περιοχή αν και βρίσκεται σε παρακμή, αποκτά μία πολιτική σταθερότητα μετά τον 15ο αιώνα. Η μεταξουργία και υφαντουργία βρίσκονται σε άνθηση και παραχωρούνται σημαντικά προνόμια στη [[Γουμένισσα]], τη [[Γρίβα]] και τα γύρω χωριά. Λόγω της αγροτικής οικονομίας όμως, έρχονται στην περιοχή πολλοί Βούλγαροι αγροτοεργάτες οι οποίοι βαθμιαία, εκτοπίζουν το ελληνικό στοιχείο από πεδινούς οικισμούς, προς τα ορεινά. Στα τέλη του 18ου αιώνα, σημαντικότερη πόλη της περιοχής του νομού Κιλκίς είναι τα [[Λιβάδια Κιλκίς|Λιβάδια]]. Κατά τους αγώνες των [[Πελοπόννησος|Πελοποννησίων]] για την απελευθέρωσή τους από τους [[Οθωμανοί|Τούρκους]] συμμετείχαν οι κάτοικοι της περιοχής Μητροπόλεως Πολυανής (σήμερα [[Δοϊράνη (ΠΓΔΜ)|Δοϊράνη]], [[ΠΓΔΜ]]) στον Ενετοτουρκικό πόλεμο ([[1687]] - [[1715]])<ref>[http://www.egolpion.com/ekklhsia_agwnes_ethnous.el.aspx Αντιαιρετικόν Εγκόλπιον, H Ορθόδοξη Εκκλησία κατά τους αγώνας του έθνους, Αθ. Ε. Καραθανάση, Καθηγητού του Α.Π.Θ.]</ref>. Το [[1716]] με την υποστήριξη της [[Αυστρία|Αυστρίας]], οι κάτοικοι της περιοχής του νομού Κιλκίς συμμετείχαν στην ενθουσιώδη εξέγερση της [[Μακεδονία|Μακεδονίας]] υπό τον μητροπολίτη [[Σιάτιστα|Σιατίστης]] και Σισανίου, [[Ζωσιμάς Ρούσης|Ζωσιμά Ρούση]]<ref>Ελληνική Εκπαιδευτική Εγκυκλοπαίδεια, Εκδοτική Αθηνών, Τόμος 25, σελ. 252</ref><ref>Ελληνική Ιστορία, Τουρκοκρατία και Ελληνική Επανάσταση, Καθημερινή, σελ. 34</ref>. Στην [[επανάσταση του 1821]], οι κάτοικοι του νομού Κιλκίς συμμετέχουν άμεσα (όπως ο ''[[Ζαφείριος Σταματιάδης]]'' από την Ειδομένη) ή έμμεσα (συλλέγοντας οπλισμό). Το 1828 η περιοχή μαστίζεται από επιδρομές Τουρκαλβανών ληστών<ref>[http://www.ems.gr/Makedonika_19/Vakalopoulos.pdf "Η εξόντωση των Αλβανών ληστών της Πύλης στο Μοναστήρι (μέσα 1830), η καταδίωξη των τελευταίων Μακεδόνων κλεφταρματολών (1830-1834) και η εξάλειψη του θεσμού τους" Απόστολος Ε. Βακαλόπουλος, Σελ.4]</ref>.

Στα χρόνια που ακολουθούν επικρατεί βίαιος ανταγωνισμός μεταξύ Ελλήνων και Βουλγάρων για την επικράτηση στην περιοχή με αποκορύφωμα το [[Μακεδονικός αγώνας|Μακεδονικό Αγώνα]] (1904-1908). Την περίοδο αυτή η περιοχή ανέδειξε σημαντικούς Μακεδονομάχους, όπως ο ''[[Μιχαήλ Σιωνίδης]]'', ο ''[[Γεώργιος Δοϊτσίνης]]'', οι αδερφοί ''[[Λάζαρος Δογιάμας|Λάζαρος]]'' και ''[[Γεώργιος Δογιάμας|Γεώργιος (Γκόνος) Δογιάμας]]'' (από την Καστανερή) και ο ''[[Ιωάννης Ράμναλης|Ιωάννης Βίλιογλου ή Ράμναλης]]'' (από το Ίσωμα). Τελικά η Παιονία απελευθερώνεται κατά τον [[Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος|Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο]] (1912) και ο υπόλοιπος νομός κατά τον [[Β΄ Βαλκανικός Πόλεμος|Β΄ Βαλκανικό Πόλεμο]] (1913) μετά την ιστορική μάχη του Κιλκίς. Στην περιοχή προσφεύγουν και πολλοί Έλληνες, από της περιοχές βορείως των συνόρων (όπως [[Γευγελή]], [[Στρώμνιτσα]] κ.α.).