Μοναρχία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ r2.7.2) (Ρομπότ: Προσθήκη: ilo:Monarkia
Smerdakas (συζήτηση | συνεισφορές)
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 11:
| άρθρα =
}}
Η '''βασιλείαΜοναρχία''' είναι οτο θεσμός διακυβέρνησης[[πολίτευμα]], όπουστο οοποίο αρχηγόςη τουεξουσία κράτουςασκείται είναιαπό ομόνο [[βασιλιάς]]ένα άτομο, τον '''μονάρχη'''. Αυτό που την χαρακτηρίζει είναι ότι ο μονάρχης, ως αρχηγός του κράτους, κρατά την θέση του ισόβια σε αντίθεση με τις αβασίλευτες [[δημοκρατία|δημοκρατίες]] όπου οι [[πρόεδρος|πρόεδροι]] εκλέγονται για ένα ορισμένο χρόνο, και ότι η εξουσία μεταβιβάζεται συνήθως σε μέλος της οικογένειαςοικογένειάς του μονάρχη και όχι μεχωρίς εκλογές. Στη Συνταγματική μοναρχία, η διαδοχή επικυρώνεται τυπικά από την εκάστοτε κυβέρνηση ή κοινοβούλιο.
 
Ο όρος βασιλεία χρησιμοποιείται επίσης για τα άτομα και τους θεσμούς που συγκροτούν τον βασιλικό θεσμό ή το βασίλειο. Η διακυβέρνηση από έναν και μόνο άνθρωπο γενικά ως θεσμός έχει προταθεί ότι εμφανίστηκε μετά τη [[Νεολιθική επανάσταση]], με τη μορφή του [[δεσποτισμός|δεσποτισμού]]. Νωρίτερα, οι άνθρωποι ήταν οργανωμένοι σε μικρές κοινότητες [[τροφοσυλλέκτης|τροφοσυλλεκτών]].
 
== Ιστορική εξέλιξη ==
 
Η συγκέντρωση της εξουσίας στα χέρια ενός και μόνο ανθρώπου έχει προταθεί ότι εμφανίστηκε μετά τη [[Νεολιθική επανάσταση]], με τη μορφή του [[δεσποτισμός|δεσποτισμού]]. Μοναρχικά κυβερνιόταν η [[Αρχαία Αίγυπτος]], η αρχαία [[Κίνα]], η [[Περσία]], η [[Βυζαντινή αυτοκρατορία|Βυζαντινή]] και [[Οθωμανική Αυτοκρατορία]] κλπ. Στην [[Αρχαία Ελλάδα|αρχαία Ελλάδα]], η μοναρχία εμφανίζεται, με τη μορφή της [[Βασιλεία|βασιλεία]]ς και της [[τυραννία]]ς, με αντίστοιχα παραδείγματα το [[βασίλειο της Μακεδονίας|Μακεδονικό βασίλειο]] και τις [[Συρακούσες]].
Η Βασιλεία υπήρχε ήδη από την εποχή της αρχαίας Αιγύπτου όπου ο [[Φαραώ]] λατρευόταν ως θεός. Το ίδιο ίσχυε και στην αρχαία [[Κίνα]]
 
=== Πεφωτισμένη Δεσποτεία ===
Γραμμή 24 ⟶ 23 :
== Κληρονομική και εκλεκτορική βασιλεία ==
 
Η εκλεκτορική βασιλεία είναι πιο παλιά από την κληρονομική βασιλεία. Στην εκλεκτορική βασιλεία ο κίνδυνος επαναστάσεων και εξεγέρσεων ήταν πολύ μικρότερος. Παραδείγματα εκλεκτορικής βασιλείας είναι η [[Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία του Γερμανικού έθνους]] και η [[Πολωνία]], ενώ στο παρόν είναι η [[Μαλαισία]] και τα [[Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα]].
 
Από τον Μεσαίωνα η Ευρώπη αρχίζει σιγά σιγά και κυριαρχείται από κληρονομικές βασιλείεs. Ο βασιλιάς βρίσκεται στην κορυφή ενός κτήματος. Το φεουδαρχικό σύστημα ήταν η βάση για την κληρονομική βασιλεία, αλλά αργότερα ο βασιλιάς προστάτευε τους υπηκόους του από τους φεουδάρχεs.
 
== Μορφές της βασιλείαςμοναρχίας ==
 
Με την δημιουργία των σύγχρονων κρατών στην Ευρώπη μετά το 1500 εμφανίζονται 3 είδη βασιλειώνμοναρχιών.
 
=== [[Απόλυτη Μοναρχία]] ===
Η απόλυτη μοναρχία είναι το πιο συχνό φαινόμενο στην Ευρώπη, μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα. Σε αυτήν την περίπτωση ο μονάρχης κατέχει όλη την δύναμη στο κράτος. Ο κλήρος και οι ευγενείς χάνουν την δύναμη τους. Το πιο γνωστό παράδειγμα για έναν απόλυτο μονάρχη είναι ο Βασιλιάς Ήλιος [[Λουδοβίκος ΙΔ΄]]. Σήμερα οι απόλυτες μοναρχίες είναι λίγες και αυτές είναι το [[Μπρουνέι]], το [[Βατικανό]], η [[Σαουδική Αραβία]], το [[Μπουτάν]], καθώς και άλλα αραβικά κράτη στον Περσικό κόλπο.
 
=== [[Βασιλευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία]] ===
Η [[Βασιλευομένη Kοινοβουλευτική Δημοκρατία]] ή Συνταγματική Κοινοβουλευτική Μοναρχία είναι η εξέλιξη της Απόλυτης Μοναρχίας σε '''[[Κοινοβουλευτική Δημοκρατία]]''', στην οποία ο Βασιλιάς δεν έχειασκεί καμία δικαιοδοσία στις υποθέσεις του κράτουςεξουσία ([[νομοθετική εξουσία|νομοθετική]] καιή [[εκτελεστική εξουσία|εκτελεστική]]). Αυτές ασκούνται από το Κοινοβούλιο και την κυβέρνηση,. ηΣτον οποίαΒασιλιά [[Αρχήανήκουν τηςμόνο Δεδηλωμένης|απολαύειαντιπροσωπευτικές τηςδικαιοδοσίες. εμπιστοσύνηςΠαράδειγμα τουχώρας Κοινοβουλίουμε τέτοιο πολίτευμα είναι η [[Μεγάλη Βρετανία]]. Στονκαι Βασιλιάτο ανήκουντέως μόνο[[Βασίλειο αντιπροσωπευτικέςτης δικαιοδοσίεςΕλλάδας]].
 
=== Η [[Ομοσπονδιακή Βασιλευομένη Δημοκρατία]] ===
 
 
=== Η [[Ομοσπονδιακή Βασιλευομένη Δημοκρατία]] ===
Η Ομοσπονδιακή Συνταγματική Μοναρχία ή Ομοσπονδιακή Βασιλευομένη Δημοκρατία, είναι πολιτειακό σύστημα που συνδυάζει την Συνταγματική Βασιλεία με τις αρχές της Ομοσπονδιακής δημοκρατίας. Αυτό σημαίνει ότι το κράτος αποτελείται από ομοσπονδιακά κρατίδια («πολιτείες», «επαρχίες», κ.λπ.) με δική τους κυβέρνηση και δικές τους εξουσίες, όπως π.χ. σε θέματα υγείας και παιδείας. Η κεντρική (ομοσπονδιακή) κυβέρνηση συνήθως διατηρεί τις κύριες εξουσίες της έξωτερικής πολιτικής και της άμυνας, καθώς και την διοίκηση της κεντρικής τράπεζας του κράτους. Κεφαλή της ομοσπονδίας, δηλ. ολοκλήρου του κράτους, είναι ο βασιλιάς, οι εξουσίες του οποίου καθορίζονται από το σύνταγμα της χώρας — συνήθως πρόκειται για εξουσίες μάλλον διακοσμητικές.
 
Τα πλέον γνωστά παραδείγματα Ομοσπονδιακής Συνταγματικής Βασιλείας είναι το [[Βέλγιο]], η [[Μαλαισία]], ο [[Καναδάς]] και η [[Αυστραλία]]. Τα δύο τελευταία κράτη ανήκουν στη [[Βρετανική Κοινοπολιτεία]], όπως και η Μαλαισία, με τη μόνη διαφορά ότι αναγνωρίζουν ως ανώτατο άρχοντα τον εκάστοτε μονάρχη του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βορείου Ιρλανδίας.
 
== Εμφάνιση της Μοναρχίας σε κράτη==