Λέιντεν: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Nederland (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Nederland (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 34:
|}
 
Το '''Λέιντεν''' (Leiden)({{Audio|327_Leiden.ogg|<small>uitspraak</small>}}) είναι πόλη και έδρα δήμου της [[επαρχίες της Ολλανδίας|ολλανδικής επαρχίας]] [[Νότια Ολλανδία|Νότιος Ολλανδία]] (Zuid-Holland). Ο δήμος έχει έκταση 23,16 χμ² και 118.714 κατοίκους (2012). Είναι η 5η σε O πληθυσμό πόλη της επαρχίας.
 
Ονομάζεται και «Πόλη του Κλειδιού» λόγω του θυρεού της. Είναι μία πόλη με πλούσια ιστορία, με όμορφο ιστορικό κέντρο, γνωστή παγκοσμίως για το -υψηλοτάτου επιπέδου σπουδών- Πανεπιστήμιό της, που είναι το παλαιότερο της Ολλανδίας.
Γραμμή 44:
[[Αρχείο:Oude rijn leiden 2003b.jpg|thumb|290px|left|Όψη της πόλης στον Παλαιό Ρήνο]]
 
Η πιθανότερη προέλευση του ονόματος της πόλης, είναι από τον ρωμαϊκό οικισμό Lugdunum Batavorum, που υπήρχε στην περιοχή, κοντά στο σημερινό [[Κάτβαϊκ]] (Katwijk). Κατά μίαν άλλη εκδοχή, το όνομα της πόλης προέρχεται από τη λέξη ''lagiþon'', της οποίας η γερμανική ρίζα ''lag''- παραπέμπει στο «νερό». Αργότερα, επικράτησε η θεωρία της προέλευσης από τον μικρό ποταμό ''Leyte'' που εξέβαλλε στο [[Ρήνος|Ρήνο]].
 
==Ιστορία==
 
Το Λέιντεν πρωτοεμφανίζεται γύρω στο [[860]] μ.Χ. ώς μικρό, οχυρωμένο χωριό στους πρόποδες ενός τεχνητού λόφου, στη συμβολή των ποταμών Παλαιού και Νέου Ρήνου (de Oude en de Nieuwe Rijn), με το όνομα ''Leithon''. Εκεί έδρευε αρχικά κάποιος φεουδάρχης της επισκοπής της [[Ουτρέχτη|Ουτρέχτης]], όμως το [[1100]] ο χώρος περιήλθε στην εξουσία του κόμη της Ολλανδίας (Holland). Η ιδανική τοποθεσία, σε συνδυασμό με την ανάπτυξη της [[βυρσοδεψία|βυρσοδεψίας]] και την εκχώρηση [[Χάρτα Δικαιωμάτων|Χάρτας Δικαιωμάτων]] ([[1266]]), χάρισαν οικονομική ευημερία στο Λέιντεν.
 
[[Αρχείο:WapenLeiden.JPG|thumb|320px|right|Ο ''Λέων'' του Λέιντεν]]
 
Το [[1389]]η πόλη είχε ήδη 4.000 κατοίκους. Το [[1420]], μετά από πολιορκία, έπεσε στα χέρια του Γιαν φαν Μπέιερεν 6ου. Το [[1572]] με το ξέσπασμα του [[Ογδοηκονταετής Πόλεμος|Ογδοηκονταετούς Πολέμου]], το Λέιντεν επέλεξε να αντισταθεί στους Ισπανούς. Εκείνοι το πολιόρκησαν για ένα (1) χρόνο, χωρίς αποτέλεσμα όμως και, αμέσως μετά τη λύση της πολιορκίας, ιδρύθηκε το περίφημο [[Πανεπιστήμιο του Λέιντεν]] ([[1575]]), το πρώτο πανεπιστήμιο της Ολλανδίας, από τον νικητή [[Γουλιέλμος Α’ της Οράγγης|Γουλιέλμο]]. Πάντως, η διαδεδομένη άποψη, ότι η ίδρυση του Πανεπιστημίου ήταν η ανταμοιβή για τη στάση των κατοίκων, είναι πιθανότατα λανθασμένη. Ο Γουλιέλμος είχε πολιτικούς λόγους για να το κάνει αυτό και, συγκεκριμένα, να έχει με το μέρος του τους διοικούντες την πόλη.
Γραμμή 55 ⟶ 57 :
 
Κατά τον 18ο αιώνα η υφαντουργία του Ντελφτ παρήκμασε λόγω προστατευτικών νόμων που άρχισαν να εφαρμόζονται στη Γαλλία και, αυξημένου κόστου ζωής στην τότε επαρχία της Ολλανδίας. Ξεκίνησε τότε μία διαρκής μείωση στον πληθυσμό της πόλης, με αποτέλεσμα, το Λέιντεν στα τέλη του 18ου αιώνα και γύρω στο [[1815]], να έχει μόλις 30.000 και 27.000 κατοίκους αντίστοιχα.
Το [[1807]], τεράστια έκρηξη 18 τόνων δυναμίτιδας που μετέφερε πλοίο από το [[Χάαρλεμ]] προς το [[Ντελφτ]], στο κέντρο του Λέιντεν, είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο 151 ατόμων και τον τραυματισμό 2.000, περίπου. Μεγάλο μέρος της πόλης καταστράφηκε ενώ, ο ήχος της έκρηξης σύμφωνα με πηγές της εποχής, ακούστηκε μέχρι τη [[Χάγη]]. Σημειωτέον ότι, στην πόλη την ώρα της έκρηξης, ήταν παρών ο [[Ναπολέων Α΄| της ΓαλλίαςΝαπολέων Βοναπάρτης]], που προσπάθησε να βοηθήσει τους κατοίκους να περιθάλψουν τα θύματα και να αποκαταστήσουν τις ζημιές.
 
Το [[1807]], τεράστια έκρηξη 18 τόνων δυναμίτιδας που μετέφερε πλοίο από το [[Χάαρλεμ]] προς το [[Ντελφτ]], στο κέντρο του Λέιντεν, είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο 151 ατόμων και τον τραυματισμό 2.000, περίπου. Μεγάλο μέρος της πόλης καταστράφηκε ενώ, ο ήχος της έκρηξης σύμφωνα με πηγές της εποχής, ακούστηκε μέχρι τη [[Χάγη]].! Σημειωτέον ότι, στην πόλη την ώρα της έκρηξης, ήταν παρών ο [[Ναπολέων Α΄| της ΓαλλίαςΝαπολέωνΓαλλίας|Ναπολέων Βοναπάρτης]], που προσπάθησε να βοηθήσει τους κατοίκους να περιθάλψουν τα θύματα και να αποκαταστήσουν τις ζημιές.
Το [[1842]] εγκαινιάστηκε η σιδηροδρομική γραμμή προς το Χάαρλεμ. Το [[1866]], η πόλη χτυπήθηκε από -την τελευταία- επιδημία [[χολέρα|χολέρας]], η οποία οδήγησε στην κατασκευή του Ακαδημαϊκού Νοσοκομείου (het Academisch Ziekenhuis). Το [[1883]] οι κάτοικοι έμαθαν ανακουφισμένοι, τα νέα για τη σύλληψη της Μαρίας Σβάνενμπουρχ ( Maria Swanenburg), που είχε δηλητηριάσει τουλάχιστον 27 ανθρώπους!
 
Το [[1842]] εγκαινιάστηκε η σιδηροδρομική γραμμή προς το Χάαρλεμ. Το [[1866]], η πόλη χτυπήθηκε από -την τελευταία- επιδημία [[χολέρα|χολέρας]], η οποία οδήγησε στην κατασκευή του Ακαδημαϊκού Νοσοκομείου (het Academisch Ziekenhuis). Το [[1883]] οι κάτοικοι έμαθαν ανακουφισμένοι, τα νέα για τη σύλληψη της Μαρίας Σβάνενμπουρχ ( Maria Swanenburg), που είχε δηλητηριάσει τουλάχιστον 27 ανθρώπους!
 
Χάρη στο σιδηρόδρομο, η οικονομία της πόλης ανέκαμψε κατά τον 19ο αιώνα, παρόλ’αυτά, ο πληθυσμός δεν ξεπέρασε τους 50.000 κατοίκους μέχρι το [[1900]]. Κατά τη διάρκεια του [[Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος|Β’Παγκοσμίου Πολέμου]], η πόλη υπέστη βαριές καταστροφές από τους βομβαρδισμούς των Συμμάχων, ευτυχώς χωρίς σοβαρές συνέπειες για το ιστορικό της κέντρο.
 
Το σημερινό προφίλ του Λέιντεν είναι εκείνο της πανεπιστημιακής/τεχνολογικής (περισσότερο) και τουριστικής (λιγότερο) κατεύθυνσης.
 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Λέιντεν"