Ρωσική πρωτοπορία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Παρά τις αντιφάσεις της, η Ρώσικη Πρωτοπορία στο σύνολό της πέτυχε τον αρχικό της στόχο να σπάσει την παλιά αισθητική του παθητικού και άγονου νατουραλισμού και να ανοίξει το δρόμο για μια ανώτερη τέχνη, πολύ πιο βαθιά και αληθινή, το σοσιαλιστικό ρεαλισμό. Δύο βασικές τάσεις συγκρούστηκαν στην Πρωτοπορία: η μία πρέσβευε τη φυγή από την πραγματικότητα, ενώ η άλλη υποστήριζε τη γείωση στην πραγματικότητα. Και οι δύο αυτές τάσεις, ανεξάρτητα από τις προθέσεις και τις διακυρήξειςδιακηρύξεις των καλλιτεχνών, έχουν ως υπόβαθροουπόβαθρο τον υποκειμενικό ιδεαλισμό. Σύμφωνα, όμως με τη μαρξιστική θεωρία της γνώσης, κάθε νέα γνώση εμπεριέχει ως ένα βαθμό την προηγούμενη. Η διαλεκτική άρνηση της παλιότερης γνώσης αποτελεί διαδικασία ανασυγκρότησής της σε υψηλότερο και τελειότερο επίπεδο. <ref>Ελένη Μηλιαρονικολάκη: Ρώσικη Πρωτοπορία. Μια κριτική επισκόπηση, Κομμουνιστική Επιθεώρηση, τ.2011/6, σελ.138.</ref>

Ο σοσιαλιστικός ρεαλισμός έρχεται να πραγματοποιήσει μια ανώτερη σύνθεση των κατακτήσεων των κινημάτων της Πρωτοπορίας. Έρχεται να υπερβεί την περιορισμένη προλεταρικήπρολεταριακή εμπειρία, με τη γνήσια επιστημονικότητα και καθολικότητα της κομμουνιστικής κοσμοθεωρίας. Αποτελεί τη βασική αναγκαιότητα για την τέχνη της νέας εποχής, για το πέρασμα της τέχνης από την προϊστορία στην ιστορία της. <ref>Ελένη Μηλιαρονικολάκη: Ρώσικη Πρωτοπορία. Μια κριτική επισκόπηση, Κομμουνιστική Επιθεώρηση, τ.2011/6, σελ.140.</ref>