Μάρκος Ιούνιος Βρούτος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Ο Pagaeos μετακίνησε τη σελίδα Βρούτος στη Μάρκος Ιούνιος Βρούτος |
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 18:
Σε νεαρή ηλικία ο Καίσαρ, και μάλιστα κατά το κρίσιμο διάστημα της σύλληψης του Βρούτου, είχε φλογερό και σκανδαλώδη ερωτικό δεσμό με την μητέρα του Βρούτου Σερβιλία. Ο Σουητώνιος είναι κατηγορηματικός για τον δεσμό : ''«Πιο πολύ από κάθε άλλη γυναίκα ο Καίσαρ αγάπησε την Σερβιλία, την μητέρα του Βρούτου»'',<ref>Σουητώνιος 50 </ref> το ίδιο και ο Αππιανός<ref>Αππιανός Β΄112 </ref> τοποθετώντας μάλιστα την σχέση στο παραπάνω κρίσιμο διάστημα. Πιο κατηγορηματικός όμως είναι Πλούταρχος : καθώς ο Βρούτος γεννήθηκε πάνω στην μεγάλη φλόγα του έρωτά τους, ο Καίσαρ ήταν σχεδόν βέβαιος πως ήταν γιος του.<ref>Πλούταρχος ''Βρούτος'' 5 : ''«καὶ καθ' οὓς μάλιστα χρόνους ὁ ἔρως ἐπέφλεγε γενόμενον τὸν Βροῦτον, ἐπέπειστό πως ἐξ ἑαυτοῦ γεγονέναι»''. -Ένα από τα σκανδαλώδη περιστατικά αυτού του δεσμού είναι και το εξής : Όταν γινόταν συζήτηση στην Σύγκλητο για την συνωμοσία του Κατιλίνα, στην οποία ο Καίσαρ φερόταν αναμεμιγμένος, του επιδόθηκε ένα σημείωμα. Ο ετεροθαλής αδελφός της Σερβιλίας Κάτων, από τους ηγέτες της συγκλητικής παράταξης, τον κατηγόρησε εκείνη τη στιγμή ότι αντάλλασσε μηνύματα με τους συνωμότες και απαίτησε να μάθει το περιεχόμενο του σημειώματος. Ο Καίσαρ του το έδωσε. Ήταν ''«Σερβιλίας τῆς ἀδελφῆς ἐπιστόλιον ἀκόλαστον πρὸς τὸν Καίσαρα γεγραμμένον, ἐρώσης καὶ διεφθαρμένης ὑπ' αὐτοῦ»''. Ο Κάτων το διάβασε και το πέταξε στον Καίσαρα λέγοντάς του ''«πάρ’ το, μεθύστακα»''. (Πλούταρχος ''Βρούτος'' 5, ''Κάτων ο νεώτερος'' 24)</ref> Η άποψη αυτή ενισχύεται και από την φροντίδα του Καίσαρα για τον Βρούτο που είδαμε κατά την μάχη των Φαρσάλων, αλλά και από την εν συνεχεία συμπεριφορά του.
Μετά την μάχη ο Βρούτος κατέφυγε στην Λάρισα κι από εκεί έγραψε στον νικητή Καίσαρα. Χάρηκε αυτός που ο Βρούτος είχε σωθεί, τον συγχώρησε και του είπε να έρθει κοντά του. Για χάρη του Βρούτου συγχώρησε και τον συγγενή και ομοϊδεάτη του Γάιο Κάσσιο.
Ο Βρούτος στην Ρώμη συνηγόρησε υπέρ του βασιλιά των Γαλατών Δηιοτάρου με μερική επιτυχία. Όταν ο Καίσαρ άκουσε την συνηγορία του είπε : ''«Δεν ξέρω τί θέλει αυτός ο νεαρός, αλλά ό,τι θέλει, πολύ το θέλει»''. Ο Βρούτος ήταν σοβαρός, δεν έκανε χάρες ούτε ενέδιδε σε κολακείες και η αρετή ήταν ο γνώμονας των ενεργειών του, που είχαν πάντοτε το αποτέλεσμα που επεδίωκε. Όταν ο Καίσαρ επρόκειτο να εκστρατεύσει στην Αφρική, εναντίον των ομοϊδεατών και συγγενών του Βρούτου Κάτωνα και Σκιπίωνα, τον διόρισε διοικητή της Εντεύθεν των Άλπεων Γαλατίας και η διοίκηση αυτή στάθηκε ευεργετική για τον τόπο, όπως ο ίδιος ο Καίσαρ διαπίστωσε επιστρέφοντας.<ref>Πλούταρχος ''Βρούτος'' 6</ref>
Γραμμή 29:
Οι φίλοι του Καίσαρα πίεζαν προς πάσαν κατεύθυνσιν ώστε να γίνει αυτός βασιλιάς. Τις νύχτες έβαζαν βασιλικά διαδήματα στο αγάλμά του (στημένο δίπλα στα αγάλματα των αρχαίων βασιλέων της Ρώμης) για να υπαγορεύσουν στον λαό την αναγόρευσή του, και οι δήμαρχοι που τα απομάκρυναν καθαιρέθηκαν. Στην γιορτή των Λουπερκαλίων ο Μάρκος Αντώνιος του προσέφερε τρεις φορές το στέμμα –και τρεις φορές ο Καίσαρ το αρνήθηκε.
Συγχρόνως άρχισαν και οι πιέσεις προς τον Βρούτο για να διαφυλάξει το πατροπαράδοτο πολίτευμα. Η ψυχολογική του κατάσταση ήταν δεινή. Έπρεπε να μισεί τον διαφθορέα της μητέρας του -που τον είχε
Ο [[Γάιος Κάσσιος Λογγίνος|Κάσσιος]] οργάνωσε την συνωμοσία. Αλλά οι άλλοι συνωμότες απαίτησαν ν’ αναλάβει την αρχηγία ο Βρούτος, του οποίου το όνομα και η αρετή θα τους έκανε πιο τολμηρούς κατά την πράξη και θα εμφάνιζε ύστερα δικαιωμένη την ενέργειά τους. Ο Κάσσιος επισκέφθηκε τον Βρούτο, συμφιλιώθηκε μαζί του, του παρουσίασε όλες τις ενδείξεις της βέβαιης στέψης του Καίσαρα και κατανίκησε τους ενδοιασμούς του. Ο Βρούτος δήλωσε ότι έργο του ήταν ''«ἀμύνειν καὶ προαποθνῄσκειν τῆς ἐλευθερίας»''.<ref>Πλούταρχος ''Βρούτος'' 10</ref> Απαίτησε όμως να μη θανατωθεί ο Αντώνιος και άλλοι φίλοι του Καίσαρα, όπως ήθελαν οι υπόλοιποι συνωμότες, γιατί ελατήριο της πράξης τους ήταν η τυραννοκτονία και όχι οι προσωπικές διαφορές και η εκδίκηση της πομπηιανής παράταξης. <ref>Αππιανός Β΄114 : ''«επί τω Καίσαρι μόνω δόξαν οίσεσθαι τυραννοκτόνων, ως βασιλέα αναιρούντων»''. Σχετ. και Πλούταρχος ''Βρούτος'' 18</ref>
Η γυναίκα του Βρούτου, η εξαδέλφη του Πορκία, κατάλαβε ότι κάτι σοβαρό τον απασχολούσε και υποπτεύθηκε τί συνέβαινε. Δεν θέλησε να τον ρωτήσει απ’ ευθείας, αλλά έκανε μια βαθιά πληγή στον μηρό της που της προξένησε αιμορραγία, πόνους φοβερούς και υψηλό πυρετό. Όταν την είδε έτσι ο Βρούτος ταράχτηκε, και τότε η Πορκία του είπε : ''«Εγώ, Βρούτε, είμαι του Κάτωνα κόρη, και ήρθα στο σπίτι σου όχι σαν παλλακίδα για το κρεβάτι και το τραπέζι μόνο, αλλά για να μοιράζομαι την ευτυχία και την δυστυχία μαζί σου. Είσαι άμεμπτος σύζυγος αλλά πώς θ’ αποδείξω την αφοσίωσή μου αν δεν μοιράζεσαι τα μυστικά σου μαζί μου ; Ξέρω πως οι γυναίκες δύσκολα μπορούν να κρατήσουν μυστικό. Αλλά η σωστή ανατροφή και η καλή συναναστροφή δυναμώνουν τον χαρακτήρα, κι εγώ είμαι κόρη του Κάτωνα και γυναίκα του Βρούτου. Δεν τα πολυλογάριαζα αυτά ως τώρα, αλλά τώρα ξέρω ότι είμαι ανίκητη από τον πόνο»''. Ο Βρούτος παρακάλεσε τότε τους θεούς να τον βοηθήσουν να φανεί άντρας αντάξιος μιας τέτοιας γυναίκας.<ref>Πλούταρχος ''Βρούτος'' 13</ref>
Όταν φημολογήθηκε ότι στις Ειδούς του Μαρτίου (15 του μηνός) ο Λεύκιος Κόττας θα πρότεινε στην Σύγκλητο να γίνει ο Καίσαρ βασιλιάς γιατί ήταν γραμμένο στα Σιβυλλικά βιβλία πως μόνο βασιλιάς θα νικούσε τους Πάρθους, οι συνωμότες αποφάσισαν να δράσουν.<ref>Πλούταρχος ''Καίσαρ'' 60. Σουητώνιος 79-80</ref>
Γραμμή 40:
[[File:Cesar-sa mort.jpg|thumb|350px|Bιντσέντζο Καμουτσίνι ''Ο θάνατος του Καίσαρα''. Ο Κάσσιος παροτρύνει τον Βρούτο να χτυπήσει κι αυτός. Ρώμη, Galleria Nazionale d'Arte Moderna.]]
Το πρωί των Ειδών του Μαρτίου ο Βρούτος, μπροστά στην Πορκία,
Παρά τους απαίσιους οιωνούς, το όνειρο της γυναίκας του και τις προειδοποιήσεις διαφόρων, <small>(βλ. λήμμα «Ιούλιος Καίσαρ», κεφ. Η δολοφονία)</small> ο Καίσαρ ήρθε. Ένας από τους συνωμότες, ο Δέκιμος Βρούτος, συγκράτησε τον Αντώνιο στην είσοδο σε μια παρατεινόμενη συζήτηση για σοβαρό, δήθεν, θέμα.<ref>Πλούταρχος ''Καίσαρ'' 66</ref>
Γραμμή 50:
Αλλά την άλλη μέρα, στην Σύγκλητο, ο Αντώνιος και ο Κικέρων μίλησαν για ομόνοια και αμνηστία, που όχι μόνο δόθηκε αλλά ψηφίστηκαν και τιμές για τους φονείς. Το βράδυ επήλθε συμφιλίωση σε προσωπικό επίπεδο και την άλλη μέρα ο Βρούτος διορίστηκε από την Σύγκλητο διοικητής της Κρήτης κι ο Κάσσιος της Λιβύης. Παρόμοιες θέσεις δόθηκαν και σε άλλους συνωμότες.<ref>Πλούταρχος ''Βρούτος'' 19</ref>
Ύστερα ο Αντώνιος ζήτησε να ταφεί με τιμές ο Καίσαρ και να διαβαστεί η διαθήκη του για να μη εκμανεί ο λαός. Ο Βρούτος έκανε και πάλι το σφάλμα να το επιτρέψει παρά την έντονη αντίδραση του Κάσσιου. Ο επικήδειος λόγος του Αντώνιου, τα ευεργετήματα προς τους πολίτες που περιλάμβανε η διαθήκη και η χειρονομία του να ξεσκεπάσει το σώμα του Καίσαρα και να επιδείξει τις πληγές του,
Οι συνωμότες κατέφυγαν στο Άντιο μέχρι να κοπάσει η οργή του πλήθους. Η Σύγκλητος ήταν με το μέρος τους κι ο λάος άρχισε να δυσανασχετεί με τις απόλυτες εξουσίες που συγκέντρωσε ο Αντώνιος. Ο Βρούτος όμως δεν τόλμησε να επιστρέψει στην Ρώμη γιατί ομάδες παλιών στρατιωτών του Καίσαρα άρχισαν να μπαίνουν στην πόλη.<ref>Πλούταρχος ''Βρούτος'' 21</ref>
Τότε έφτασε επίσης στην Ρώμη ο Οκταβιανός, μικρανεψιός και θετός γιος του Καίσαρα. Μοίρασε στους πολίτες τα χρήματα που τους άφησε ο Καίσαρ, πρόσθεσε στ’ όνομά του αυτό του Καίσαρος, πήρε με το μέρος του τους βετεράνους κι άρχισε να αντιπολιτεύεται τον Αντώνιο.<ref>Πλούταρχος ''Βρούτος'' 22</ref>
==Στην Ανατολή==
Γραμμή 71:
Το πρωί ένας κατακόκκινος χιτώνας υψώθηκε μπροστά από τα στρατόπεδα του Βρούτου και του Κάσσιου, σημείο ότι άρχιζε η μάχη. Οι δυο τους συναντήθηκαν στον μεταξύ των στρατευμάτων τους χώρο κι αντάλλαξαν αυτά τα λόγια : ''«Αν δεν μας ευνοήσουν σήμερα οι θεοί»'', είπε ο Βρούτος, ''«δεν θα επιζητήσω άλλες ελπίδες κι άλλες προσπάθειες, αλλά θα αποχωρήσω ευγνωμονώντας την τύχη, γιατί στις Ειδούς του Μαρτίου έδωσα στην πατρίδα την ζωή μου, κι άλλην έζησα αντί για εκείνη, ελεύθερη και ένδοξη»''. Ο Κάσσιος χαμογέλασε και τον αγκάλιασε : ''«Μ’ αυτές τις ιδέες ας βαδίσουμε προς τους εχθρούς. Ή θα νικήσουμε ή δεν θα φοβόμαστε πια τους νικητές»''.<ref>Πλούταρχος ''Βρούτος'' 40</ref>
Στην μάχη της ημέρας εκείνης ο Βρούτος ανέτρεψε τις λεγεώνες του Οκταβιανού ενώ ο Κάσσιος ηττήθηκε από τον Αντώνιο. Η τραγική παρεξήγηση ήταν ότι ο Βρούτος νόμιζε πως ο Κάσσιος νικούσε και γι’ αυτό δεν του έστειλε βοήθεια, ενώ ο Κάσσιος πίστευε πως ο Βρούτος έχασε την μάχη και γι’ αυτό δεν περίμενε βοήθεια.<ref> Πλούταρχος ''Βρούτος'' 42</ref> Κι ακόμη χειρότερα, όταν είδε ιππείς του Βρούτου που έρχονταν ν’ αναγγείλουν την νίκη, νόμισε πως είναι εχθροί που έρχονται να τον συλλάβουν και διέταξε ένα απελεύθερό του να τον σκοτώσει.<ref>Πλούταρχος ''Βρούτος'' 43</ref>
Ο Βρούτος έκλαψε πάνω από το σώμα του Κάσσιου πριν το στείλει στην Θάσο και τον αποκάλεσε τελευταίο των Ρωμαίων. Διέταξε ύστερα να θανατωθούν οι σκλάβοι που αιχμαλωτίστηκαν γιατί τους έβλεπε να κινούνται ύποπτα στο στρατόπεδο, ενώ πολλούς από τους Ρωμαίους πολίτες ελευθέρωσε λέγοντας ότι ώς τώρα ήταν αιχμάλωτοι των αντιπάλων ενώ τώρα πια ήταν ελεύθεροι πολίτες.<ref>Πλούταρχος ''Βρούτος'' 44-45</ref> Ύστερα έδωσε στους στρατιώτες την αμοιβή τους και τους υποσχέθηκε να επιτρέψει την λεηλασία της Θεσσαλονίκης και της Σπάρτης –το μόνο ασυγχώρητο αμάρτημά του κατά τον Πλούταρχο.<ref>Πλούταρχος ''Βρούτος'' 46</ref>
Ο στρατός των Οκταβιανού και Αντώνιου ήταν σε κακή κατάσταση, στερούμενος των αναγκαίων, στρατοπεδευμένος μέσα στα έλη, υποφέροντας από πείνα, βροχή και κρύο. Εκτός αυτού έμαθαν ότι ο στόλος τους νικήθηκε σε ναυμαχία από τον στόλο του Βρούτου. Επείγονταν λοιπόν να πολεμήσουν αμέσως. Το ατύχημα για τον Βρούτο ήταν ότι, άγνωστο για ποιον λόγο, δεν πληροφορήθηκε την νίκη αυτή παρ’ όλο που είχαν περάσει ήδη είκοσι μέρες. Αν το μάθαινε, δεν θα έδινε νέα μάχη τώρα που ήταν σε πλεονεκτική θέση και μπορούσε να περάσει ένα άνετο χειμώνα.<ref>Πλούταρχος ''Βρούτος'' 47. Στο ίδιο κεφάλαιο ο Πλούταρχος αναφέρει ότι ένας αυτόμολος έφερε την είδηση της ναυτικής νίκης αλλά δεν έγινε πιστευτός.</ref>
Το βράδυ της παραμονής της νέας μάχης, το φάντασμα εμφανίστηκε και πάλι στον Βρούτο κι έφυγε χωρίς να μιλήσει.<ref>Πλούταρχος ''Βρούτος'' 48 </ref>
Γραμμή 87:
Ο Βρούτος αποτραβήχτηκε σ’ ένα ασφαλές σημείο καθώς είχε πέσει η νύχτα. Σήκωσε ψηλά το βλέμμα του, απάγγειλε τον στίχο του Ευριπίδη<br />
''τον αίτιο αυτών των συμφορών μη τον ξεχάσεις, Δία'',<ref>''Μήδεια'' 332</ref> <br />
Όταν ο Αντώνιος βρήκε το σώμα του Βρούτου το κάλυψε με μια πολυτελέστατη χλαμύδα του κι έστειλε το λείψανο στην Σερβιλία. Λέγεται ότι η Πορκία αυτοκτόνησε καταπίνοντας αναμμένα κάρβουνα.<ref>Πλούταρχος ''Βρούτος'' 53</ref>
==Η θέση του Βρούτου στην Ιστορία==
Ο Βρούτος είναι μια από τις πιο αμφιλεγόμενες μορφές της Ιστορίας. Υπόδειγμα αρετής, πιστός στο καθήκον, τυραννοκτόνος κατά τους μεν, τέρας αχαριστίας και πατροκτόνος κατ’ άλλους.<ref>Πλούταρχος ''Σύγκρισις Δίωνος και Βρούτου'' 3</ref>
Η αλήθεια είναι ότι ο ψυχικός του κόσμος ήταν ένα πεδίο βίαιων συγκρούσεων ως προς τα αισθήματά του για τον Καίσαρα : Έπρεπε να μισεί τον εραστή της μητέρας του, που ντρόπιασε τ' όνομά του και τον έκανε ν’ αμφιβάλλει για την καταγωγή του, και ν’ αγαπά τον κατά πάσαν πιθανότητα πατέρα του. Έπρεπε να εχθρεύεται τον τύραννο και να ευγνωμονεί τον ευεργέτη του.
Όλες οι πιέσεις της Ρώμης ασκούνταν επάνω του. Η αριστοκρατική παράταξη τον ήθελε αρχηγό της εναντίον της μοναρχίας του Καίσαρα. Ο Καίσαρ έβλεπε (κ’ ίσως τον προόριζε) στον Βρούτο τον διάδοχό του.
Η πράξη του Βρούτου αποδείχθηκε μάταιη. Ο Οκταβιανός έγινε τελικά απόλυτος άρχοντας και το πατροπαράδοτο πολίτευμα καταλύθηκε. Αν πιστέψουμε τον Πλούταρχο, ο Βρούτος αγωνίστηκε για μια χαμένη υπόθεση, δεδομένου ότι το πολίτευμα αυτό είχε φτάσει σε αδιέξοδο.<ref>Πλούταρχος ''Βρούτος'' 8 : ''"ἀλλὰ τῶν πραγμάτων ὡς ἔοικεν οὐκέτι πολλοῖς ὄντων καθεκτῶν, ἀλλὰ μοναρχίας δεομένων"'', -''Σύγκρισις Δίωνος και Βρούτου'' 2 ''"ἀλλὰ καὶ δεομένοις ἔδοξε τοῖς πράγμασι μοναρχίας ὥσπερ πρᾳότατος ἰατρὸς ὑπ' αὐτοῦ τοῦ δαίμονος δεδόσθαι. διὸ Καίσαρα μὲν εὐθὺς ἐπόθησεν ὁ Ῥωμαίων δῆμος''</ref>
==Πηγές==
Γραμμή 100 ⟶ 110 :
==Ο Βρούτος στο θέατρο==
*William Shakespeare ([[Ουίλλιαμ Σαίξπηρ]]) : ''Julius Caesar'' (''Ιούλιος Καίσαρ''). Τραγωδία με θέμα την συνωμοσία κατά του Καίσαρα και την δολοφονία του καθώς και τα μετέπειτα μέχρι και τους Φιλίππους.
*Vittorio Alfieri ([[Βιττόριο Αλφιέρι]]) : ''Bruto secondo'' (''Βρούτος ο δεύτερος'', 1789). Τραγωδία με θέμα την συνωμοσία και την δολοφονία. Είχε προηγηθεί η τραγωδία ''Bruto primo'' (''Βρούτος ο πρώτος'') με θέμα την ιστορία του Λεύκιου Ιούνιου Βρούτου.
| |||