Άντολφ Λος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Ο '''Άντολφ Λως''' (Adolf Loos, [[1870]]-[[1933]]) ήταν [[Αυστρία|Αυστριακός]] αρχιτέκτων[[αρχιτέκτονας]] και πρωτοπόρος του σύγχρονου κινήματος.

Ο Άντολφ Λως (Adolf Franz Viktor Maria Loos) γεννήθηκε στις [[10 ΔεκέμβρηΔεκεμβρίου]] του [[1870]] στο [[Μπρνο]], μια περιοχή της Αυστρο-Ουγγαρίαςτότε [[Αυστροουγγαρία|Αυστροουγγαρίας]] (βρίσκεται στην σημερινή [[Τσεχία]]) λίγα χιλιόμετρα έξω από τη [[Βιέννη ]]. Ως γιόςγιος λιθοξόου , μεγάλωσε κοντά στο εργαστήριο παρακολουθώντας από κοντά την κατεργασία της πέτρας. Ο Λως ήταν μόλις 9 χρονών όταν έχασε τον πατέρα του. Ξεκινά τις σπουδές του στο Ράιχενμπεργκ ακολουθώντας τεχνική εκπαίδευση και συνεχίζει στη [[Δρέσδη]] σπουδάζοντας αρχιτεκτονική.

Το 1893 ταξιδεύει στην Αμερική όπου περνά τα επόμενα τρία χρόνια της ζωής του ασκώντας διάφορα επαγγέλματα καθώς δεν βρίσκει δουλειά ως αρχιτέκτονας. Εκεί επισκέπτεται τη Διεθνή Έκθεση ( Chicago’s World Fair) και γνωρίζει τα πρωτοποριακά επιτεύγματα της Σχολής του Σικάγου και το έργο του Λουίς[[Λούις ΣάλιβανΣάλλιβαν]] (Louis Sullivan).

Επιστρέφοντας στην Ευρώπη, εγκαθίσταται στη Βιέννη όπου έρχεται σε επαφή και αναπτύσσει στενές φιλίες με τον ποιητή [[Πίτερ Άλτενμπεργκ]] (Peter Altenberg), τον συγγραφέα [[Καρλ Κράους]] (Karl Kraus) και τον μουσικοσυνθέτη [[Άρνολντ Σένμπεργκ]] (Arnold Schoenberg). Ξεκινά τη σταδιοδρομία του σχεδιάζοντας εσωτερικούς χώρους και αρθρογραφώντας σε εφημερίδες και περιοδικά για διάφορα θέματα από την ένδυση ως την αρχιτεκτονική.

Η προσωπική του ζωή ήταν ταραχώδης. Ο Λως συνδέθηκε με τέσσερις γυναίκες : τη Λίνα Όμπερτιμφλερ (Lina Obertimpfler), την Έλσι Άλτμαν (Elsie Altmann) , την Κλαιρ Μπεκ (Claire Beck) ) και τη Μπέσι Μπρους (Bessie Bruce). Με τις τρεις πρώτες υπήρξε παντρεμένος και όλοι του οι γάμοι κράτησαν για λίγα χρόνια. Ο Λως κατά τη διάρκεια της ζωής του ταξίδεψε σε πολλές Ευρωπαϊκές πόλεις όπως το [[Λονδίνο ]], Παρίσιτο [[Παρίσι]], Βερολίνοτο [[Βερολίνο]], Πράγαη [[Πράγα]], Βενετίαη [[Βενετία]], η [[Κοπεγχάγη]] ,και η [[Μαδρίτη]] καθώς και στην [[Ελλάδα ]], την [[Ιταλία]] και την [[Αλγερία ]], ενώ πέρασε σε κάποιες από αυτές μεγάλα διαστήματα της ζωής του. Τεράστιο ρόλο έπαιξαν γι’ αυτόν η αμερικάνικη και η αγγλική κουλτούρα από τις οποίες επηρεάστηκε βαθιά.

Στο τελευταίο του ταξίδι μετανάστευσε από τη Βιέννη στο Παρίσι το 1922 , ύστερα από πρόσκληση του ντανταϊστή ποιητή [[Τριστάν Τζαρά]] (Tristan Tzara). Εκεί έμεινε για έξι χρόνια συναντώντας πολλούς καλλιτέχνες και αρχιτέκτονες της πρωτοπορίας όπως τον Λούρσατ (Lurçat) , τον [[Λε Κορμπυζιέ]] (Le Corbusier) ,και τον Μοντριάν (Mondrian).

Το 1928 επιστρέφει στη Βιέννη όπου και μένει μέχρι το τέλος της ζωής του. Κλονισμένος από προβλήματα υγείας , σχεδόν κουφός και φτωχός , ο Λως πεθαίνει στις 23 Αυγούστου του 1933 στο νοσοκομείο του Κάλκσμπουργκ , κοντά στη Βιέννη.

Ο Λως δημοσίευσε δύο βιβλία.: Τοτο "Ins Leere gesprochen" και το "Trotzdem".

Το “Διακόσμηση Και Έγκλημα” (“Ornament und Verbrechen”) έκανε μεγάλη αίσθηση και θεωρείται το μανιφέστο της αφαιρετικής σύγχρονης αρχιτεκτονικής. Σε αυτό ο Λως καταγράφει την ουσία της δριμείας κριτικής του ενάντια στην διακοσμητική προσέγγιση των αρχιτεκτόνων και των καλλιτεχνών της βιεννέζικης σχολής Σεσσεσιόν (Secession). Παράλληλα, στάθηκε υπέρ της κλασσικής διακόσμησης κι εκείνης που προκύπτει από την υφή των επιφανειών διαφόρων υλικών , όπως το ξύλο και το μάρμαρο, στα οποία ενυπάρχουν εκ φύσεως τα γεωμετρικά μοτίβα. Πάντως, αν και ο ίδιος ξεκαθάρισε τη θέση του ενάντια στην πλήρη καταπίεση της διακόσμησης -και ειδικά για τους εσωτερικούς χώρους - , η ουσία του έργου του παρερμηνεύτηκε κατ’ αυτόν τον τρόπο.

Το άλλο δοκίμιο , λιγότερο γνωστό αλλά εξίσου σημαντικό , ονομάζεται “Αρχιτεκτονική” (“Architektur”). Εδώ , ο Λως ασκεί κριτική πάνω στην αρχιτεκτονική της εποχής του , ξεδιπλώνοντας παράλληλα τις σκέψεις του για την τέχνη της μοντέρνας κατασκευής. Θεωρεί αναγκαίο τον διαχωρισμό της τέχνης από την αρχιτεκτονική. Σύμφωνα με τον Λως η τέχνη είναι προσωπική υπόθεση του καλλιτέχνη. Ένα σπίτι λοιπόν δεν μπορεί να είναι θέμα προσωπικού γούστου καθώς υπόκειται στη λειτουργική ανάγκη σε αντίθεση με ένα έργο τέχνης. Η μόνη εξαίρεση που κάνει είναι το μνημείο και ο τάφος. Η αρχιτεκτονική γι’ αυτόν , πρέπει αντί να καινοτομεί να μπορεί να ικανοποιεί τις ανάγκες της ανθρωπότητας έτσι όπως τίθενται.

Ο Λως είναι γνωστός κυρίως για τις ανακαινίσεις υπαρχόντων εσωτερικών χώρων σε διαμερίσματα , πολυτελή καταστήματα (κυρίως ένδυσης) και καφέ-μπαρ οι οποίες αποτελούν και την πλειοψηφία του έργου του , ενώ σημαντικό κομμάτι αποτελούν και μια σειρά μονοκατοικιών. Ο ίδιος υιοθέτησε μια απλή και κλασσική μορφή της αρχιτεκτονικής συνδυασμένη με στοιχεία της παραδοσιακής δόμησης.

Χαρακτηριστικό είναι το σύστημα σχεδιασμού Ράουμπλαν (Raumplan) που χρησιμοποίησε στις μονοκατοικίες και που σημαίνει σχέδιο χώρων. Πρόκειται για μια πολύπλοκη μέθοδο οργάνωσης του χώρου σύμφωνα με την οποία ένα κτίριο δεν αποτελείται από τυποποιημένους ορόφους αλλά από πολυεπίπεδους χώρους με διαφορετικά ύψη. Ο όρος Ράουμπλαν δεν δόθηκε από τον ίδιο αλλά από τον Χάινριχ Κούλκα (Heinrich Kulka) , μαθητή και κοντινού βοηθού του.

Πέρα από αυτά ο Λως ασχολήθηκε και με κτίρια πολλαπλών χρήσεων , με εργατικές κατοικίες και με τη μελέτη μνημειακών κτιρίων συμβόλων.

• * 1899 - Café Museum, Βιέννη

• 1908* American1910 Bar- (formerlySteiner called the Kärntner Bar)House, Βιέννη

• * K. Frampton , “ΜΟΝΤΕΡΝΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ , Ιστορία και κριτική” , Εκδόσεις ΘΕΜΕΛΙΟ , Αθήνα , 2009

• P* R. Tournikiotis Bock, “ADOLF LOOS”LOOS , PrincetonWorks Architectural Pressand projects”, PrincetonSKIRA, Μιλάνο, 20022007