Το φιντανάκι: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Το «'''Φιντανάκι'''» του [[Παντελής Χορν|Παντελή Χορν]] είναι [[δράμα|δραματικό]] έργο της [[Αθήνα|αθηναϊκής]] γειτονιάς του μεσοπολέμου. Το θέμα είναι εμπνευσμένο από τα γεγονότα της εν λόγω εποχής. Οι [[οικονομία|οικονομικές]] όσο και οι κοινωνικές συνθήκες που επικρατούσαν, όχι μόνο στην [[Ελλάδα]], αλλά σε όλη την [[Ευρώπη]], (για παράδειγμα ο 1ος παγκόσμιος πόλεμος, η εκβιομηχάνιση), επηρέαζαν ουσιαστικά και ριζικά -εκτός των άλλων- τα [[πολιτισμός|πολιτιστικά]] δρώμενα<ref>Γραμματάς,Θ, 2002, 153.</ref>. Η Ελλάδα, επίσης, βίωσε τον εθνικό διχασμό μετά τη [[μικρασιατική καταστροφή]], όπως και την απογοήτευση για τον [[Μεγάλη Ιδέα|μεγαλοϊδεατισμό]] και τις εδαφικές της διεκδικήσεις. Παράλληλα, η αστάθεια σε όλα τα επίπεδα της ζωής, αποτέλεσε αιτία για οικονομικό μαρασμό, όπως και για μια σειρά αδιέξοδων πολιτικών επιλογών. Το αποτέλεσμα ήταν να αναδυθούν σημαντικά εσωτερικά προβλήματα, που κατέληξαν σε [[δικτατορία|δικτατορίες]] αλλά και εμφύλιο σπαραγμό<ref>Beaton 1996, 174.</ref>.

 

==Επιδράσεις==

Το ρεύμα του νατουραλισμού-ρεαλισμού, βασικό σημείο επίδρασης στους καλλιτέχνες της εποχής. Στον τομέα της λογοτεχνίας εμφανίστηκαν νέες τάσεις, με περισσότερους, εσωτερικούς μονόλογους, αλλά και έντονο κοινωνικό προβληματισμό<ref>Γραμματάς,Θ, ό.π., 156.</ref>. Υπαρξιακές αναζητήσεις, καλλιτεχνικές απαγορεύσεις και πιέσεις υπό το καθεστώς της δικτατορίας σε ορισμένες περιόδους, αλλά και η ψυχική διάθεση των δημιουργών όσο και του θεατρικού κοινού της εποχής, διαμόρφωσαν το σκηνικό για τη δημιουργία του «αστικού ρεαλισμού». Οι συγγραφείς αυτής της περιόδου προσπάθησαν να συνδυάσουν την [[ψυχολογία]] του [[Ρομαντισμός|ρομαντισμού]], με τη ρεαλιστική περιγραφή της αντικειμενικής πραγματικότητας και να κάνουν μια [[εγκυκλοπαίδεια|εγκυκλοπαιδική]] προσέγγισή της, αναζητώντας τα βαθιά κρυμμένα ανθρώπινα συναισθήματα και τα καθημερινά δράματα. Αντιδρώντας στις εξάρσεις της ρομαντικής φαντασίας αποτύπωσαν φωτογραφικά τον κόσμο με αμερόληπτη αντικειμενικότητα και ανεπιτήδευτο ύφος. Για αυτό και άντλησαν τα θέματά τους από την καθημερινή, κοινωνική κυρίως ζωή και επέλεξαν μια απρόσωπη τεχνική γραφής. Οι ήρωες των ρεαλιστικών έργων δεν έχουν τίποτε το [[ήρωας|ηρωικό]]. Αντίθετα, είναι άνθρωποι συνηθισμένοι, μπλεγμένοι στα γρανάζια της καθημερινότητας, με ό,τι ασήμαντο και τραγικό εμπεριέχει, άνθρωποι κοινοί, πάνω στους οποίους για πρώτη φορά στρέφει το βλέμμα της σοβαρά η [[λογοτεχνία]].

 

==Ηθογραφία==

 

Η απλή καθημερινή ιστορία της Τούλας και του κυρ-Αντώνη στη γραφική γειτονιά, μοιάζει να περιγράφει ένα μικρόκοσμο, συνηθισμένα περιστατικά με τύπους λαϊκούς από τη σκοπιά μιας φωτογραφικής απεικόνισης των ηθών. Μοιάζει επίσης να ρέπει προς το [[μελόδραμα]], στοιχείο κληροδοτημένο από τον [[19ος αιώνας|19ο αιώνα]], με τους καλούς και κακούς σε θεμελιακή αντιπαράθεση, με την ατιμασμένη κόρη και τον πικραμένο πατέρα, τη φτώχεια, την [[πορνεία]], τον προδωμένο έρωτα. Όμως ο Π. Χορν ούτε στη φολκλορική επιφάνεια της αυλής στέκεται, ούτε την ηθικοπλαστική έκβαση του μελοδράματος υπηρετεί. Δε λειτουργεί με την επιθυμία του κοινού αισθήματος δικαίου και την ψευδαίσθηση ότι η διασαλεμένη τάξη τελικά θα αποκατασταθεί υπέρ των αθώων και τιμίων, του αδικημένου και του θύματος. Το έργο είναι βαθύτερα [[Ρεαλισμός|ρεαλιστικό]] στον βαθμό που, ξεκινώντας από μια κλειστή [[ανθρωπογεωγραφία]], ξανοίγεται χωρίς προκαταλήψεις προς τα κοινωνικά προβλήματα, τις συγκρούσεις συμφερόντων και τις διαπροσωπικές αντιθέσεις, οι οποίες όχι απλώς δεν είναι εποχιακές ή πρόσκαιρες, αλλά βρίσκονται σταθερά στη βάση της αστικής κοινωνίας και ιδεολογίας<ref>Γραμματάς Θ., 2002, 152.</ref>.

*Χορν Π. 1992, ''Το Φιντανάκι'', (εισ. Έφη Βαφειάδη), Δωδώνη, Αθήνα.

 

 

[[en:To Fintanaki]]