Οία Θήρας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Θεωρείται ως ένα από τα πιο γραφικά μέρη της Ελλάδας, με έντονο παραδοσιακό χαρακτήρα και είναι παγκοσμίως γνωστή για το ηλιοβασίλεμα της.

 

[[File:Thira and Oia.png|thumb|left|180px|<div style='text-align: center;'>

Η περιφέρεια δήμου Σαντορίνης - Οίας

</div>]]

Η Οία ήταν μία από τις πέντε καστροπολιτείες, τα επονομαζόμενα "καστέλλια", της [[Σαντορίνη]]ς κατά τη διάρκεια της [[Φραγκοκρατία]]ς (13ος-16ος αιώνας μ.Χ.)<ref name=Apostolaki /> και ονομαζόταν '''Καστέλι του Αγίου Νικολάου'''. Η ύπαρξη του καστελιού αναφέρεται ήδη από το 1480.<ref>Δώρα Μονιούδη - Γαβαλά: ''Σαντορίνη. Κοινωνία και Χώρος. 15ος - 20ος Αιώνας''. Έκδοση του Ιδρύματος Λουκά και Ευάγγελου Μπελλώνια</ref>

 

=== Οικιστική οργάνωση ===

Το κλίμα του νησιού, το σεισμογενές περιβάλλον, τα διαθέσιμα υλικά και η τοπογραφία αποτέλεσαν βασικές σχεδιαστικές παραμέτρους του οικισμού. Λόγω της ιδιομορφίας του ηφαιστειακού εδάφους της Σαντορίνης, της ευκολίας εκσκαφής της θηραϊκής γης στις πλαγιές της [[καλδέρα]]ς και στους χείμαρρους, αλλά και της προστασίας του χωριού από τους δυνατούς ανέμους, οι ντόπιοι κάτοικοι της Οίας κατασκεύαζαν υπόσκαφες κατοικίες. Η βασική κατασκευαστική δυσκολία, ακόμα και σήμερα, βρίσκεται στη μεταφορά δομικών υλικών στα βραχώδη σημεία. Ο κυρίαρχος σχεδιαστικός κανόνας ήταν η οικονομία από κάθε άποψη. Έτσι, η ξεχωριστή εργονομική κλίμακα του οικισμού και των κατοικιών ειδικότερα είναι παρόμοια με αυτήν των πλοίων: χαμηλές πόρτες, στενά και απότομα σκαλιά, μικροσκοπικοί εσωτερικοί κι εξωτερικοί χώροι.<ref name=Theodoraki>Θεοδωράκη-Πάτση, Τζούλια (χωρίς χρονολογία). Ο Υβριδισμός στη Σαντορίνη. Ανακτήθηκε 27/05/2012: http://users.ntua.gr/kamy/ivridismos.pdf</ref> Ο σεισμός που έγινε το 1956 πραγματοποίησε εκτεταμένες καταστροφές στα γραμμικά υπόσκαφα κτίσματα κατά μήκος της [[καλδέρα]]ς όπου το έδαφος γενικά είναι πιο ασταθές<ref name=Theodoraki /> και τμήματα του οικισμού γκρεμίστηκαν προς την θάλασσα της [[καλδέρα]]ς. Μεγαλοπρεπείς ναοί, όπως του '''Αγίου Γεωργίου''' και της '''Παναγιάς της Πλατσανής''' καταστράφηκαν ολοσχερώς. Τα χωριά εγκαταλείφθηκαν αλλά αναδομήθηκαν σταδιακά για τουριστική χρήση.<ref name=Theodoraki />

 

Στην Οία ξεχωρίζουν δύο ειδών παραδοσιακές κατοικίες: οι ''υπόσκαφες'' και τα ''καπετανόσπιτα''.

 

Λόγω της ιδιομορφίας του εδάφους και της στενότητας του χώρου, ο κοινόχρηστος και ο ιδιωτικός χώρος μια οικίας σε ορισμένες περιπτώσεις ταυτίζονται.<ref name=Bozineki /> Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό είναι η οριζόντια ιδιοκτησία, έτσι ώστε η αυλή της μιας κατοικίας αποτελεί δωμάτιο μιας άλλης, ή κάτω από έναν ελεύθερο/κοινόχρηστο χώρο υπάρχει υπόσκαφη κατοικία.<ref name=Bozineki /> Έτσι, η όψη της κατοικίας προβάλλει 1-2 μέτρα από το έδαφος σε ορθογώνια μορφή έτσι ώστε να γίνεται η προβολή της αυλής της υπερκείμενης κατοικίας.<ref name=Theodoraki />

 

Ένα τυπικό υπόσκαφο σπίτι έχει στενό μέτωπο και μεγάλο βάθος.<ref name=Bozineki /> Ο εξωτερικός τοίχος έχει 2 παράθυρα εκατέρωθεν της πόρτας και ένα παράθυρο-φεγγίτη πάνω από την πόρτα.<ref name=Bozineki /> Τα ανοίγματα αυτά είναι οι μοναδικές είσοδοι φυσικού φωτός και φρέσκου, καθαρού αέρα σε αυτούς τους βαθείς χώρους.<ref name=Theodoraki /> Στο μπροστινό μέρος του σπιτιού βρίσκεται η σάλα, πίσω η κρεβατοκάμαρα, ενώ η κουζίνα είναι μια μικρή και χαμηλή γωνιά συνήθως χτιστή με θόλο που επικοινωνεί με τη σάλα.<ref name=Bozineki /> Η τουαλέτα είναι ανεξάρτητη στην αυλή.<ref name=Bozineki /> Ένας διαχωριστικός τοίχος με τομές που μιμούνται τις τομές του εξωτερικού τοίχου χωρίζει τη σάλα από την κρεβατοκάμαρα, έτσι ώστε η κρεβατοκάμαρα να φωτίζεται και να αερίζεται διαμέσου της σάλας.<ref name=Bozineki />

Σε κάθε κτίσμα υπάρχει μια στέρνα συλλογής του βρόχινου νερού και κανάλια που οδηγούν τα νερά της βροχής στη στέρνα, τα οποία ονομάζονται "κοντούτα".<ref name=Bozineki />

Σε αντίθεση με τα υπόσκαφα που ήταν οι κατοικίες των πληρωμάτων, τα '''καπετανόσπιτα'''<ref name=Apostolaki>Αποστολάκη Μαρία (2007). ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ (ΘΗΡΑ). ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ, ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ, ΔΙΚΤΥΟ ΑΕΙΦΟΡΩΝ ΝΗΣΩΝ ΔΑΦΝΗ. Ανακτήθηκε 27/05/2012: http://www.dafni.net.gr/gr/members/files/thira/santorini-report.pdf</ref> ή αλλιώς '''καραβοκυραίικα'''<ref name=Bozineki>Μποζινέκη-Διδώνη, Π. (χωρίς χρονολογία). ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ. ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΕΟΤ 1975-1995. ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΗΣ ΟΙΑΣ ΣΑΝΤΟΡΙΝΗΣ. Ανακτήθηκε 27/05/2012: http://library.tee.gr/digital/books_notee/book_59509/book_59509_bozineki.pdf</ref> ήταν οι κατοικίες των πλοιοκτητών. Τα κτίσματα αυτά έχουν αυστηρή γεωμετρική λιτότητα στην όψη τους και έχουν επενδύσεις με λαξευμένο κόκκινο πορί και με πιλάστρα.<ref name=Bozineki /> Ως στέγη χρησιμοποιούνται μοναστηριακοί θόλοι, "σκάφες" και σταυροθόλια,<ref name=Bozineki /> με επιρροή κυρίως από τη βενετσιάνικη και τη νεοκλασική αρχιτεκτονική.<ref name=Bozineki />

 

{{Commonscat|Oia, Greece}}

<gallery>