Ελισάβετ Α΄ της Αγγλίας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

}}

 

Η '''Ελισάβετ Α΄''' (αγγλικά: ''Elizabeth I'', [[7 Σεπτεμβρίου]] [[1533]] – [[24 Μαρτίου]] [[1603]]) ήταν βασίλισσα της [[Αγγλία|Αγγλίας]] και της [[Ιρλανδία|Ιρλανδίας]] από τις [[17 Νοεμβρίου]] [[1558]] μέχρι το θάνατό της. Είναι επίσης γνωστή ως η «Παρθένος Βασίλισσα» ή «Άμωμος Βασίλισσα». Ήταν η πέμπτη και τελευταία μονάρχης της [[Δυναστεία των Τυδώρ|Δυναστείας των Τυδώρ]] (οι άλλοι μονάρχες της οικογένειας αυτής ήταν ο παππούς της [[Ερρίκος Ζ΄ της Αγγλίας|Ερρίκος Ζ΄]], ο πατέρας της [[Ερρίκος Η΄ της Αγγλίας|Ερρίκος Η΄]], ο ετεροθαλής αδερφός της [[Εδουάρδος ΣΤ΄ της Αγγλίας|Εδουάρδος ΣΤ΄]] και η ετεροθαλής αδερφή της [[Μαρία Α΄ της Αγγλίας|Μαρία Α΄]] (επίσης γνωστή ως ''Bloody Mary''). Βασίλεψε σε μια περίοδο 45 ετών, κατά τη διάρκεια των οποίων η παγκόσμια ισχύς και επιρροή της Αγγλίας ενισχύθηκε σημαντικά. Στο εσωτερικό η βασιλεία της σημαδεύτηκε από έντονες θρησκευτικές ζυμώσεις.

 

Η Ελισάβετ ήταν το τρίτο παιδί του [[Ερρίκος Η΄ της Αγγλίας|Ερρίκου Η΄ της Αγγλίας]], από τη δεύτερη σύζυγό του, την [[Άννα Μπολέυν]]. Το ζεύγος παντρεύτηκε μυστικά κάποια στιγμή ανάμεσα στο χειμώνα του [[1532]] και τα τέλη του Ιανουαρίου του [[1533]]. Η Ελισάβετ γεννήθηκε στο [[Παλάτι της Πλακεντίας]] στο [[Γκρίνουιτς]], στις [[7 Σεπτεμβρίου]] [[1533]]. Έλαβε το όνομά της γιαγιάς της, από την πλευρά του πατέρα της, της [[Ελισάβετ της Υόρκης]]. Από τη γέννησή της αποτέλεσε την επίδοξη διάδοχο του θρόνου παρά το γεγονός πως είχε μια μεγαλύτερη ετεροθαλή αδερφή, τη [[Μαρία Α΄ της Αγγλίας|Μαρία]]. Η Μαρία δεν ήταν για τον πατέρα τους νόμιμη κληρονόμος, καθώς ο Ερρίκος είχε ακυρώσει το γάμο του με τη μητέρα της, την [[Ισπανία|Ισπανίδα]] πριγκίπισσα [[Αικατερίνη της Αραγωνίας]]. Παρόλο που οι φήμες ήθελαν τη Μαρία να αντιπαθεί τη μικρότερη αδερφή της, στην πραγματικότητα ήταν αγαπημένες μεταξύ τους. Ωστόσο, η σχέση τους δοκιμάστηκε, όταν τοποθετήθηκαν σε αντιμαχόμενα στρατόπεδα, τόσο στον πολιτικό όσο και στο θρησκευτικό τομέα.

 

Ο Ερρίκος είχε ανάγκη από έναν νόμιμο διάδοχο για να συνεχιστεί η διαδοχή των Τυδώρ. Διέθετε ήδη έναν μη νόμιμο γιο, τον [[Ερρίκος Φίτζροϋ, Α΄ δούκας του Ρίτσμοντ και Σόμερσετ|Ερρίκο Φίτζροϋ]], Α΄ Δούκα του [[Ρίτσμοντ]] και του [[Σόμερσετ]], από την [[Ελισάβετ Μπλαντ]], αλλά το αγόρι, που έζησε το [[1519]] – [[1536]], δεν μπορούσε να ανέβει στο θρόνο, καθώς είχε γεννηθεί εκτός γάμου. Τη γέννηση της Ελισάβετ δεν ακολούθησε καμία γέννηση αγοριού. Αντίθετα, η Βασίλισσα [[Άννα Μπολέυν|Άννα]] είχε τουλάχιστον δύο αποβολές, την πρώτη το [[1534]] και τη δεύτερη στις αρχές του [[1536]]. Η δεύτερη αποβολή ακολουθήθηκε σύντομα από την πτώση της Βασίλισσας, η οποία συνελήφθη στις [[2 Μαΐου]] [[1536]], φυλακίστηκε και εκτελέστηκε στον [[Πύργος του Λονδίνου|Πύργο του Λονδίνου]] στις [[19 Μαΐου]] [[1536]] με την κατηγορία της προδοσίας, της [[αιμομιξία|αιμομιξίας]] με το μικρότερο αδερφό της, [[Τζωρτζ Μπολέυν]] και της [[μαγεία|μαγείας]]. Οι ιστορικοί διαφωνούν πάνω στο λόγο που η Άννα εξέπεσε, αλλά είναι σε γενικές γραμμές αποδεκτό πως ήταν αθώα για τις συγκεκριμένες κατηγορίες για τις οποίες καταδικάστηκε και πως ο θάνατός της ενορχηστρώθηκε από τους πολιτικούς της αντιπάλους.

 

Η Ελισάβετ, που ήταν λίγο πολύ τριών ετών όταν πέθανε η μητέρα της, ανακηρύχθηκε μη νόμιμη και έχασε τον τίτλο της πριγκίπισσας. Έχασε επίσης τα χρήματα και τα δώρα που άφθονα της χάριζε η μητέρα της. Μετά το θάνατο της Άννας, την αποκαλούσαν πλέον Λαίδη Ελισάβετ και έζησε μακριά από τον πατέρα της, καθώς παντρευόταν τις επόμενες συζύγους του. Το [[1537]], η τρίτη σύζυγος του Ερρίκου, η [[Τζέιν Σέιμουρ]], του γέννησε έναν γιό, τον Πρίγκιπα [[Εδουάρδος ΣΤ΄ της Αγγλίας|Εδουάρδο]], που ονομάστηκε διάδοχος με το σχετικό διάταγμα του [[1543]].

 

 

Η Ελισάβετ ήταν πολυμήχανη, αποφασιστική και ιδιαίτερα έξυπνη. Αγαπούσε τη μάθηση για τη χαρά που της προσέφερε. Όπως η μητέρα και ο πατέρας της ήταν χαρισματική και της άρεσε να φλερτάρει. Επίσης κληρονόμησε τις κοφτερές τους γλώσσες και τον ευερέθιστο χαρακτήρα τους.

Όσο ο ετεροθαλής αδερφός της Εδουάρδος ΣΤ΄ παρέμεινε στο θρόνο, η Ελισάβετ ήταν ασφαλής. Το [[1533]], ωστόσο, ο Εδουάρδος πέθανε από [[φυματίωση]] σε ηλικία 15 ετών. Άφησε διαθήκη με την οποία προσπάθησε να ακυρώσει τις επιθυμίες του πατέρα του σχετικά με τη διαδοχή. Παραβλέποντας το διάταγμα του [[1543]], το νέο έγγραφο απέκλειε τη Μαρία και την Ελισάβετ από τη διαδοχή και ανακήρυσσε τη Λαίδη [[Τζέiν Γκρέι]], εγγονή της [[Μαρία Τυδώρ της Γαλλίας||Μαρίας, Δούκισσας του Σάφοκ]] (αδερφής του Ερρίκου Η΄), διάδοχο του θρόνου. Η αλλαγή αυτή ήταν μέρους του σχεδίου του αντιβασιλέως, του [[Τζον Ντάντλεϊ, 1ος δούκας του Νορθάμπερλαντ|Τζον Ντάντλεϊ, Α΄ Δούκα του Νορθάμπερλαντ]], που ήταν αποφασισμένος να διατηρήσει την εξουσία του και τις μεταρρυθμίσεις που είχε κάνει, και που αιφνιδιάστηκε από τον ξαφνικό θάνατο του Εδουάρδου. Με τη συγκατάθεση της οικογένειας της Τζέιν, των Γκρέι, ο Ντάντλεϊ πάντρεψε τη διάδοχο με το μικρότερο γιο του, τον [[Γκίλφορντ Ντάντλεϊ]]. Μετά το θάνατο του Εδουάρδου, η Λαίδη Τζέιν ανέβηκε στο θρόνο, μα δεν τον κράτησε περισσότερο από δύο εβδομάδες. Οπλισμένη με την υποστήριξη του λαού, η Μαρία ίππευσε θριαμβευτικά στο Λονδίνο με την Ελισάβετ στο πλάι της.

 

Η [[Μαρία Α΄ της Αγγλίας|Μαρία Τυδώρ]] συμφώνησε γάμο με τον Πρίγκιπα Φίλιππο της Ισπανίας (μετέπειτα Βασιλιά [[Φίλιππος Β΄ της Ισπανίας|Φίλιππο τον Β΄]]), προσπαθώντας να ενισχύσει τον [[Καθολικισμός|καθολικισμό]] στη Αγγλία. Η [[Επανάσταση του Γουάιατ]] το [[1554]] προσπάθησε να αποτρέψει την ένωση αυτή, και μετά την αποτυχία της, η Ελισάβετ φυλακίστηκε στον Πύργο του Λονδίνου για την υποτιθέμενη συνενοχή της. Υπήρχε από κάποιους η απαίτηση να εκτελεστεί η Ελισάβετ, αλλά λίγοι Άγγλοι ήθελαν να θανατώσουν ένα μέλος της λαοφιλούς Δυναστείας των Τυδώρ. Ο [[Στίβεν Γκάρντινερ]] ήθελε να διαγραφεί η Ελισάβετ από τη γραμμή διαδοχής, αλλά ούτε η Μαρία ούτε η Βουλή θα επέτρεπαν κάτι τέτοιο. Μετά την παραμονή της στον Πύργο για δύο μήνες, η Ελισάβετ απελευθερώθηκε στην επέτειο εκτέλεσης της μητέρας της δεκαοχτώ χρόνια πριν. Τοποθετήθηκε σε περιορισμό κατ' οίκον υπό την επίβλεψη του Σερ [[Έρικ Μπέντινγκφιλντ]].

 

 

=== Οι Αρχές της Βασιλείας ===

Μετά το θάνατο της Μαρίας, υπήρξαν εκδηλώσεις χαράς στους δρόμους του [[Λονδίνο|Λονδίνου]] και το Νοέμβριο του [[1558]] ορίστηκε να ανεβεί η Ελισάβετ στο θρόνο. Ο θρύλος λέει πως καθόταν κάτω από μια [[βελανιδιά]] στο [[Χάτφιλντ]] και διάβαζε τη [[Βίβλος|Βίβλο]] όταν έφτασαν σε αυτήν τα νέα – αν και αυτό είναι μάλλον απίθανο μιας και ήταν χειμώνας. Ένας υπηρέτης την πλησίασε και την αποκάλεσε «Μεγαλειοτάτη...». Τότε η Ελισάβετ ως απάντηση απήγγειλε ένα απόσπασμα από τον Ψαλμό 118: «Αυτό είναι πράξη του Θεού και είναι υπέροχο στα μάτια μας».

 

Κατά την ενθρόνισή της, έγινε δεκτή με χαρά από τους απλούς ανθρώπους, που έπαιξαν θεατρικά έργα και διάβασαν ποίηση που υμνούσε την ομορφιά και την εξυπνάδα της. Η στέψη της έλαβε χώρα στις [[15 Ιανουαρίου]] [[1559]]. Ήταν 25 ετών. Όταν οι σημαντικότεροι αρχιεπίσκοποι αρνήθηκαν να συμμετάσχουν στην τελετή, επειδή η Ελισάβετ δεν ήταν νόμιμη τόσο σύμφωνα με το [[Κανονικό Δίκαιο]] όσο και σύμφωνα με τους κοσμικούς νόμους, ο σχετικά άγνωστος [[Όουεν Όγκλεθορπ]], Επίσκοπος του [[Καρλάιλ]] την έστεψε. Η στέψη της Ελισάβετ ήταν η τελευταία στην οποία η Λειτουργία έγινε στα [[λατινικά]]. Όλες οι επόμενες, με εξαίρεση αυτή του [[Γεώργιος Α΄ του Ηνωμένου Βασιλείου|Γεωργίου Α΄]] έγιναν στα [[αγγλικά]]. Αργότερα έκανε τον ιερέα της μητέρας της, το [[Μάθιου Πάρκερ]], Αρχιεπίσκοπο του Καντέρμπερι.

Η Ελισάβετ επικύρωσε τη [[Συνθήκη του Κατώ–Καμπρεζί]] (Cateau-Cambrésis) της [[3 Απριλίου|3ης Απριλίου]] [[1559]], εξασφαλίζοντας ειρήνη με τη [[Γαλλία]]. Υιοθέτησε την αρχή «η Αγγλία για τους Άγγλους». Η άλλη περιοχή υπό την κυριαρχία της, η [[Ιρλανδία]], αντιμετωπίστηκε με διαφορετικό τρόπο. Τα αγγλικά έθιμα που επιβλήθηκαν στην Ιρλανδία δεν ήταν λαοφιλή, το ίδιο και η θρησκευτική πολιτική της.

 

 

Λίγο καιρό μετά τη στέψη της, πολλοί προέβαλαν επιχειρήματα για το ποιον θα έπρεπε να παντρευτεί η Ελισάβετ. Ο λόγος που ποτέ δεν το έκανε παραμένει άγνωστος. Ίσως είχε σιχαθεί την κακή μεταχείριση προς τις γυναίκες του Ερρίκου Η΄, με το θάνατο της μητέρας της πάντα στο μυαλό της, ή ίσως πάλι να είχε πληγωθεί από τις φήμες που την ήθελαν να σχετίζεται κατά την εφηβεία της με τον Λόρδο Τόμας Σέιμουρ όσο διέμενε στο σπίτι του. Τα κουτσομπολιά της εποχής την παρουσίαζαν να υποφέρει από κάποια παραμόρφωση που φοβόταν να αποκαλύψει, όπως σημάδια από [[ευλογιά]]. Υπήρχε επίσης η ιστορία πως θα παντρευόταν μόνο έναν άντρα, το [[Ρόμπερτ Ντάντλεϊ, 1ος κόμη του Λέστερ|Ρόμπερτ Ντάντλεϊ]], με τον οποίον λεγόταν πως ήταν βαθύτατα ερωτευμένη και τον οποίο είχε ορίσει Κύριο του Αλόγου της Βασίλισσας. Ωστόσο, μέχρι το [[1560]], ο Ντάντλεϊ ήταν παντρεμένος με την [[Έιμι Ρόμπσαρτ]], η οποία πέθανε κάτω από ύποπτες συνθήκες. Μετά το θάνατό της, το Συμβούλιο της Ελισάβετ αρνήθηκε και να σκεφτεί την επικύρωση ενός γάμου ανάμεσα στη Βασίλισσα και τον Κόμη, εξαιτίας της χαμηλής του κοινωνικής θέσης και της ιστορίας της οικογένειάς του ( ο παππούς του ήταν διαβόητος γραφειοκράτης υπό τον [[Ερρίκος Ζ΄ της Αγγλίας|Ερρίκο Ζ΄]] και εκτελέστηκε υπό τον Ερρίκο Η΄, ενώ ο πατέρας του ήταν ο ακόμη πιο διαβόητος [[Λόρδος Προστάτης]]). Μερικοί πιστεύουν πως η Ελισάβετ αποφάσισε πως μιας και δεν μπορούσε να έχει τον Ντάντλεϊ, δεν θα παντρευόταν ποτέ.