Αλβανική γλώσσα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Vagrand (συζήτηση | συνεισφορές)
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 4:
|γλώσσα = Αλβανικά
|-
|χώρες = [[Αλβανία]], [[Κόσοβο]], [[Σερβία]], [[Μαυροβούνιο]], [[Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας|ΠΓΔΜ]], [[Ελλάδα]], [[Ιταλία]], [[Τουρκία]] και άλλες χώρεςκ.ά.|-
|αριθμός_ομιλητών = 7,6 εκατομμύρια
|-
|αριθμός_ομιλητών = 6 εκατομμύρια
|-
|κατάταξη =
Γραμμή 28 ⟶ 27 :
 
Τα '''Αλβανικά''' είναι γλώσσα που ομιλείται από περίπου 7,6<ref>5,989,246. (Ethnologue, 2005)
Gordon, Raymond G., Jr. (ed.), 2005. Ethnologue: Languages of the World, Fifteenth edition. Dallas, Tex.: SIL International.</ref> εκατομμύρια κατοίκους στα δυτικά της [[Βαλκάνια|Βαλκανικής]] χερσονήσου, ([[Αλβανία]], [[ΜαυροβούνιοΚόσοβο]], την[[Μαυροβούνιο]], [[Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας]], [[Ελλάδα]]) στη νοτιοανατολική [[Ευρώπη]], καθώς και από ένα μικρό αριθμό κατοίκων της [[Καλαβρία]]ς και της [[Σικελία]]ς στη νότια [[Ιταλία]].
 
Με εξαίρεση ένα, μέχρι τώρα αδημοσίευτο, χειρόγραφο κάποιου "''Θεόδωρου της Σκόδρας''" το οποίο χρονολογείται πιθανόν το 1210<ref name=autogenerated1>{{cite book |author=Elsie, Robert |title=Albanian Literature: A Short History |publisher=I. B. Tauris |location=London |year=2006 |pages=5 |isbn=1-84511-031-5}}</ref> καθώς και ορισμένες γραμμές στο χειρόγραφο ''Bellifortis'' οι οποίες έχουν προταθεί ως Αλβανικές,<ref>Elsie, Robert ''[http://www.elsie.de/pdf/articles/A1986Bellifortis.pdf The Bellifortis text and early Albanian]'' in "Zeitschrift für Balkanologie", Berlin, 22 February 1986, p. 158-162</ref> η πρώτη επιβεβαιωμένη, γραπτή μαρτυρία της Αλβανικής προέρχεται από γράμμα του αρχιεπισκόπου του [[Δυρράχιο|Δυρραχίου]], ''Παύλου Αγγέλου'' (''Paulus Angelus'', στα αλβανικά ''Pal Engjëll'') το οποίο χρονολογείται στα 1462.<ref name=autogenerated1 />
 
Το παλαιότερο γνωστό τυπογραφημένο βιβλίο στα Αλβανικά είναι το [[Μεσάρι]] (Meshari) ή σύνοψη θείας λειτουργίας, γραμμένο από τον Τζον Μπουζούκου (Gjon Buzuku), καθολικό ιερέα, το [[1555]].<ref>{{cite book |author=Elsie, Robert |title=Albanian Literature: A Short History |publisher=I. B. Tauris |location=London |year=2006 |pages=9 |isbn=1-84511-031-5}}</ref> Το πρώτο Αλβανικό σχολείο θεωρείται πως άνοιξε από τους Φραγκισκανούς το [[1638]] στο Πδαν (Pdhane). Η Aλβανικη γλωσσα έχει δανειστεί ένα πολύ μεγάλο αριθμό λέξεων από γειτονικές γλώσσες,<ref>[http://links.jstor.org/sici?sici=0097-8507%28193212%298%3A4%3C271%3ATPOA%3E2.0.CO%3B2-R&size=LARGE&origin=JSTOR-enlargePage Lowman, G.S., ''The Phonetics of Albanian'']: In 1891 Gustav Meyer stated that of 5140 root-words, only 400 were of the original Albanian stock[...] Later scholars, however, have proved that a considerably larger proportion of words are truly Albanian.</ref> κάτι που δυσκόλεψε την αρχική κατάταξη της ως ξεχωριστής, Ινδοευρωπαϊκής γλώσσας.
 
Τη δεκαετία του 1850 τα Αλβανικά αποδείχθηκε πως είναι [[Ινδο-Ευρωπαϊκές Γλώσσες|Ινδο-Ευρωπαϊκή]] γλώσσα και αποτελούν ξεχωριστό κλάδο στην ινδοευρωπαϊκή γλωσσική οικογένεια. Η Αλβανική είναι απόγονος κάποιας αρχαίας Βαλκανικής γλώσσας, πιθανόν της [[Ιλλυρική γλώσσα|Ιλλυρικής]] ή της [[Θρακική γλώσσα|Θρακικής]]. Τα Αλβανικά χωρίζονται σε δύο κύριες διαλέκτους: την [[Γκεγκική διάλεκτος|Γκεγκική]] ομάδα, στη βόρεια Αλβανία, το [[Κόσοβο]] και τη δυτική [[ΠΓΔΜ]] και την Τοσκική ομάδα, στη νότια και κεντρική Αλβανία. Από την [[Τοσκική διάλεκτος|Τοσκική]] κατάγεται και η [[Αρβανίτικη γλώσσα|Αρβανιτική]] της Ελλάδας καθώς και η Αρμπερές (Αrbëreshë) της νότιας Ιταλίας.
 
Η [[Τοσκική διάλεκτος]] των Αλβανικών είναι και η επίσημη γλώσσα της Αλβανίας. Τα Αλβανικά είναι επίσης μία από τις επίσημες γλώσσες στοτου ΚόσοβοΚοσόβου, καιτης τηνπολυπληθούς αλβανικής μειονότητας στην Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, καθώς και η επίσημη γλώσσα του Δήμου Ουλτσίν του Μαυροβουνίου στα ΝΔ σύνορα με την (FYROM)Αλβανία.
 
== Σημειώσεις ==
<small>{{cnote|α|Το [[Κοσσυφοπέδιο|Κόσοβο]] είναι το αντικείμενο της εδαφικής διαφοράς μεταξύ της [[Σερβία|Δημοκρατίας της Σερβίας]] και της αυτοαποκαλούμενης [[Κοσσυφοπέδιο|Δημοκρατίας του Κοσσυφοπεδίου]]. Το ΚοσσυφοπέδιοΚόσοβο διακήρυξε την [[ανεξαρτησία]] του στις [[17 Φεβρουαρίου]] [[2008]], ενώ η Σερβία διακηρύττει ως σήμερα ότι αποτελεί μέρος της δικής της κυρίαρχης επικράτειάς της. Το ΚοσσυφοπέδιοΚόσοβο αναγνωρίζεται ως ανεξάρτητο κράτος από περίπου103 από τα 89193 [[Κατάλογος χωρών μελών του ΟΗΕ|κράτη μέλη]] του [[ΟΗΕ]].}}</small>
 
== Παραπομπές ==