Αλφάβητο: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
HUJ CI W DUPĘ PEDALE |
μ Αναστροφή της επεξεργασίας από τον 83.22.123.222 (συνεισφ.), επιστροφή στην τελευταία εκδοχή υπό [[Χρή... |
||
Γραμμή 21:
== Η ιστορία του αλφαβήτου ==
Η δημιουργία των πλήρως αλφαβητικών γραφών είναι αποτέλεσμα μιας μακράς ιστορικής εξέλιξης των συστημάτων γραφής που ολοκληρώνεται ουσιαστικά με την επινόηση του ελληνικού αλφαβήτου. Κάθε σύστημα γραφής που δημιουργήθηκε, οφείλει κάτι σε όλα τα προηγούμενά και πολλά στα αμέσως προηγούμενά του.
=== Αρχαίες ελληνικές παραδόσεις για την προέλευση του αλφαβήτου ===
Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν διάφορους μύθους για το ποιος δημιούργησε το πρώτο αλφάβητο: Η [[Αθηνά]], ο [[Προμηθέας]], ο [[Ορφέας]], οι [[Μούσες]], ο [[Κέκροπας]], ο [[Σίσυφος]], ο [[Φοίνιξ (μυθολογία)|Φοίνιξ]] και η κόρη του [[Ακταίων|Ακταίωνα]].<ref name="historygreekalp00sophgoog"/> Στη γραπτή παράδοση, υπάρχουν οι εξής εκδοχές. Σύμφωνα με τον [[Ρωμαίοι|Ρωμαίο]] [[Πλίνιος ο Πρεσβύτερος|Πλίνιο]], ο [[Επιγένης]] υποστήριζε ότι η γραφή ήταν γνωστή στους [[Ασσυρία|Ασσύριους]] 720.000 χρόνια πριν από την εποχή του.<ref name="historygreekalp00sophgoog">{{Cite web
| url = http://www.archive.org/details/historygreekalp00sophgoog
| title = History of the Greek Alphabet
| accessdate = 26/08/2009
| publisher = B.B. Mussey and Co.
| year = 1848
| author = Evangelinus Apostolides Sophocles
| pages =
| language = Αγγλικά
}}</ref>
Σύμφωνα με τον [[Πλάτων|Πλάτωνα]], οι Αιγύπτιοι δέχτηκαν τη γραφή ως δώρο του θεού [[Θωθ]] (αντίστοιχος του ελληνικού [[Ερμής (μυθολογία)|Ερμή]]), ο οποίος δημιούργησε τα γράμματα του αλφαβήτου.<ref name="historygreekalp00sophgoog"/> Ο [[Αντικλείδης]] υποστήριξε επίσης την ανακάλυψη του αλφαβήτου από τους Αιγυπτίους και συγκεκριμένα από κάποιον [[Μένων|Μένωνα]] που έδρασε δεκαπέντε χρόνια πριν τον [[Φορωνέας|Φορωνέα]], γιο του [[Ίναχος (μυθολογία)|Ινάχου]].<ref name="historygreekalp00sophgoog"/> Ο [[Θεόκριτος]] λέει ότι τα γράμματα τα δίδαξε στους γεροντότερους ο [[Λίνος]], ενώ ο [[Διόδωρος Σικελιώτης|Διόδωρος]] και ο [[Ηρόδοτος]] λένε ότι τα γράμματα τα έφερε από τη [[Φοίνικες|Φοινίκη]] ο [[Κάδμος]].<ref name="historygreekalp00sophgoog"/> Σύμφωνα με τον [[Πυθόδωρος|Πυθόδωρο]], ο [[Δαναός]] έφερε τα γράμματα, πριν από τον Κάδμο, από τη Φοινίκη. Άλλοι λένε ότι ο Κάδμος από τη [[Μίλητος|Μίλητο]] επινόησε το ελληνικό αλφάβητο, ενώ κάποιοι άλλοι ισχυρίζονται ότι αυτός επινόησε μόνον τα γράμματα Θ, Φ και Χ και πως οι [[Μοίρες|τρεις Μοίρες]] δημιούργησαν τα γράμματα Α, Β, Η, Τ, Ι και Υ.<ref name="historygreekalp00sophgoog"/>
Ο [[Σιμωνίδης ο Κείος|Σιμωνίδης]] λέγεται ότι πρόσθεσε τα γράμματα Ζ, Ξ, Θ, Φ, Χ, Ε, Ο, Υ, Η και Ω στο ελληνικό αλφάβητο και ο [[Επίχαρμος]] ανακάλυψε τα γράμματα Π, Ζ, Ξ, Ψ, Θ, Φ και Χ.<ref name="historygreekalp00sophgoog"/> Κατά έναν άλλο μύθο, τα γράμματα «''έπεσαν''» από τον ουρανό στην «''πόλη του Φοίνικα''» κοντά στην [[Έφεσος|Έφεσο]] ενώ ο [[Δοσιάδης]] ισχυριζόταν ότι τα ανακάλυψαν οι κάτοικοι της αρχαίας Κρήτης.<ref name="historygreekalp00sophgoog"/> Μερικοί αρχαίοι σχολιαστές υποστήριξαν ότι η γραφή ήταν γνωστή στους αρχαίους Έλληνες από την εποχή του [[Βελλεροφόντης|Βελλεροφόντη]], ίσως και ενωρίτερα, αφού αυτός μετέφερε επιστολή του [[Πρωτέας (μυθολογία)|Πρωτέα]] στον βασιλιά της [[Λυδία|Λυδίας]].<ref name="historygreekalp00sophgoog"/>
=== Αιγυπτιακό συλλαβάριο ===
{{πηγές|27|08|2013}}
Η ιστορία ξεκινά το 2700 π.Χ. όταν οι [[Αιγύπτιοι]] δημιούργησαν ένα σύνολο 23 χαρακτήρων που παρίσταναν συλλαβικούς ήχους. Συλλαβές που διέφεραν μόνο κατά το φωνήεν τους, παριστάνονταν με το ίδιο σύμβολο. Τους χαρακτήρες αυτούς τους χρησιμοποίησαν ως οδηγό προφοράς για την ανάγνωση των ιδεογραμμάτων της γραφής τους καθώς και για να μεταγράφουν στην αιγυπτιακή γραφή ξένα ονόματα και ξένες λέξεις. Στην πορεία δημιουργίας της αλφαβητικής γραφής, πορεία που μπορεί να θεωρηθεί ότι ξεκινά με αυτό το γεγονός, οι ειδικοί ξεχωρίζουν δύο σημαντικά επιτεύγματα.
Γραμμή 50 ⟶ 66 :
== Περιορισμοί στη χρήση και ειδική χρήση της αλφαβητικής γραφής ==
{{πηγές|15|08|2013}}
Αναφέρεται ότι η αλφαβητική γραφή είναι πρακτικά αδύνατο να αντικαταστήσει την κινεζική γραφή εξ αιτίας του μεγάλου αριθμού ομόηχων μονοσύλλαβων λέξεων που περιλαμβάνονται στις [[κινεζικές γλώσσες]]. Δεν αναφέρεται ο αριθμός ή το ποσοστό των λέξεων για τις οποίες υπάρχει ομόηχη λέξη με άλλη έννοια. Αν το φαινόμενο έχει μεγάλη έκταση τότε μια γραφή που θα βασίζεται στην απεικόνιση αποκλειστικά του ήχου και όχι της έννοιας των λέξεων θα μπορούσε να δυσκολέψει την κατανόηση ενός γραπτού κειμένου.
Στην Britannica (άρθρο Language) αναγράφεται ότι παρά το ό,τι οι Κινέζοι του βορρά που μιλούν την μανδαρίνικη κινεζική δεν μπορούν να επικοινωνήσουν με τους ομιλητές της καντονέζικης κινεζικής που χρησιμοποιείται στο νότο, οι Κινέζοι του βορρά και οι Κινέζοι του νότου χρησιμοποιούν τα ίδια σύμβολα για τις ίδιες έννοιες και μπορούν να επικοινωνήσουν γραπτώς χωρίς κανένα πρόβλημα. Είναι κάτι ανάλογο με το ό,τι συμβαίνει με τα [[ιδεογραφικά σύμβολα]] των αριθμών 0, 1, 2, 3, κλπ. Κατανοούνται παντού κατά τον ίδιο τρόπο, διαβάζονται όμως σε κάθε χώρα διαφορετικά. Γραφές που απεικονίζουν τους ήχους της γλώσσας, όπως οι αλφαβητικές, δεν είναι δυνατόν να δώσουν ενοποιημένη γραφή για δύο ουσιαστικά διαφορετικές γλώσσες.
Το 1958 εισήχθη ένα σύστημα μεταγραφής της κινεζικής με λατινικούς χαρακτήρες, όχι για να αντικαταστήσει τη χρησιμοποιούμενη δύσκολη στη γραφή και στην ανάγνωση λεξισυλλαβική κινεζική γραφή αλλά για την καταγραφή του ήχου ενός πολύ μεγάλου αριθμού συμβόλων γραφής σε λεξικά.
== Οι αλφαβητικές γραφές σήμερα ==
# Το ελληνικό, το λατινικό, το ιταλικό, το ισπανικό,το αγγλικό, το γαλλικό, τα σλαβικά, το ουγγρικό κ.ο.κ. Τα φωνήεντα και τα σύμφωνα δηλώνονται πάντοτε και με τον ίδιο τρόπο (ίδιου μεγέθους χαρακτήρες σε γραμμή). Αυτός ο τύπος αλφαβήτου χαρακτηρίζεται ως αλφάβητο υπό τη στενή έννοια του όρου. Οι σημερινές αλφαβητικές γραφές αυτού του τύπου διαφέρουν από την αρχική ελληνική αλφαβητική γραφή μόνο κατά τη χρήση μικρών γραμμάτων και τη χρήση σημείων στίξης. Σημεία στίξης είχαν αρχίσει να χρησιμοποιούνται πριν από του 500 π.Χ. εισήχθησαν όμως συστηματικά από τον Αριστοφάνη τον Βυζάντιο πριν το 200 π.Χ., μαζί με τα σημεία τόνων και πνευμάτων. Η σημερινή τους μορφή διαμορφώθηκε από Ιταλούς και Γάλλους τεχνικούς εκτυπώσεων κατά τους αναγεννησιακούς χρόνους. Τα μικρά γράμματα εισήχθησαν σε λατινικούς χαρακτήρες μετά το 300 μ.Χ. και σε ελληνικούς χαρακτήρες μετά το 700 μ.Χ.▼
▲Υπάρχουν οι εξής τύποι αλφαβήτων σε χρήση.
# Ειδικής μορφής αλφάβητο, το [[Hangul]], δημιουργήθηκε το 1446 για τη γραφή της [[Κορεατική γλώσσα|κορεατικής γλώσσας]]. Το αλφάβητο αυτό καθιερώθηκε κατά τον εικοστό αιώνα ως εθνικό σύστημα γραφής στην [[Κορέα]]. Στη γραφή, εκτός του ήχου των φθόγγων εικονίζεται με ειδικό τρόπο και ο τρόπος εκφοράς τους (τα χείλη μαζί, η γλώσσα αγγίζει τον ουρανίσκο κλπ)
▲Οι σημερινές αλφαβητικές γραφές αυτού του τύπου διαφέρουν από την αρχική ελληνική αλφαβητική γραφή μόνο κατά τη χρήση μικρών γραμμάτων και τη χρήση σημείων στίξης. Σημεία στίξης είχαν αρχίσει να χρησιμοποιούνται πριν από του 500 π.Χ. εισήχθησαν όμως συστηματικά από τον Αριστοφάνη τον Βυζάντιο πριν το 200 π.Χ., μαζί με τα σημεία τόνων και πνευμάτων. Η σημερινή τους μορφή διαμορφώθηκε από Ιταλούς και Γάλλους τεχνικούς εκτυπώσεων κατά τους αναγεννησιακούς χρόνους. Τα μικρά γράμματα εισήχθησαν σε λατινικούς χαρακτήρες μετά το 300 μ.Χ. και σε ελληνικούς χαρακτήρες μετά το 700 μ.Χ.
▲Τύπος 2 : Το [[αραμαϊκό]], [[το εβραϊκό]], [[το αραβικό]] κ.ο.κ. Τα φωνήεντα δηλώνονται με διακριτικά σημεία. Στις σημιτικές γραφές τα φωνήεντα δεν δηλώνονται πάντα.
▲Τύπος 3 : Το [[ινδικό]] και το [[αιθιοπικό]]. Τα φωνήεντα δηλώνονται με διακριτικά σημεία που συνοδεύουν το σύμβολο του συμφώνου ή σπανιότερα με κατάλληλη διαμόρφωση του συμβόλου του συμφώνου.
▲Ειδικής μορφής αλφάβητο, το [[Hangul]], δημιουργήθηκε το 1446 για τη γραφή της κορεατικής γλώσσας. Το αλφάβητο αυτό καθιερώθηκε κατά τον εικοστό αιώνα ως εθνικό σύστημα γραφής στην Κορέα. Στη γραφή, εκτός του ήχου των φθόγγων εικονίζεται με ειδικό τρόπο και ο τρόπος εκφοράς τους (τα χείλη μαζί, η γλώσσα αγγίζει τον ουρανίσκο κλπ). Έτσι καθίσταται ευκολότερη ίσως η ανάγνωση αλλά μπορεί να γίνεται λιγότερο απλή η γραφή. Το Hangul έχει ωστόσο χαρακτηρισθεί ως ένα από τα μεγάλα πνευματικά επιτεύγματα του ανθρώπου. Ο χρόνος θα δείξει σε ποιον βαθμό μπορεί να επηρεάσει τη γραφή γλωσσών γειτονικών χωρών. Όπως και να έχει, η δημιουργία και η υιθιοθέτηση νέου αλφαβήτου για τη γραφή της κορεατικής γλώσσας δείχνει λαό που φιλοδοξεί να παίξει έναν σημαντικό ρόλο στο σύγχρονο κόσμο.
== Υποσημειώσεις ==
Γραμμή 90 ⟶ 95 :
* Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα: Tα άρθρα ''Γραφή'' (Ignace Gelb), ''Αλφάβητα'' (David Diringer), ''Α,α'' (Γεώργιος Μπαμπινιώτης) και η ενότητα ''Ελληνική Γλώσσα'' στον τόμο ΕΛΛΑΣ (Α΄ μέρος)
* Εγκυκλοπαίδεια Britannica, 2007: Τα άρθρα ''Writing'' (David Olson), ''Alphabet'' (Olson-Diringer), ''Language'' (Robert Robins) και ''Phonetics''.
* Γ. Μπαμπινιώτης, ''Σύντομη Ιστορία της Ελληνικής Γλώσσας'', Αθήνα 2002
* Eric A. Havelock, ''The Literate Revolution in Greece and its Cultural Consequences'', 1982
Γραμμή 102 ⟶ 106 :
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
{{Βικιεπιστήμιο}}
* [http://www.omniglot.com/writing/alphabets.htm Αλφαβητικά συστήματα γραφής] από το Omniglot (κείμενο στα αγγλικά)
* [http://www.evertype.com/alphabets/index.html Τα αλφάβητα της Ευρώπης] του Michael Everson (κείμενο στα αγγλικά)
[[Κατηγορία:Αλφάβητο| ]]
| |||