Αμφιάραος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Bot: Migrating 27 langlinks, now provided by Wikidata on d:Q330584
μ Διορθώθηκε διπλής γραμμής σε εσωτερικό σύνδεσμο κ.α. με τη χρήση AWB (9463)
Γραμμή 1:
[[Αρχείο:Amfiaros, Nordisk familjebok.png|right|255px]]
Στην [[ελληνική μυθολογία]] ο '''Αμφιάραος''' ήταν ένας από τους επιφανέστερους Έλληνες ήρωες. Κατά την αρχαιότερη παράδοση, ήταν γιος του [[Οικλής|Οικλή]] και εγγονός του [[Μελάμποδας|Μελάμποδα]] ([[Παυσανίας]], ΣΤ΄ 17,6), από τον οποίο και κληρονόμησε την τέχνη της μαντικής, όπως και άλλες γνώσεις, [[Ιατρική|Ιατρικής]]ς και [[Φαρμακολογία|Φαρμακολογίας]]ς. Οι μεταγενέστεροι όμως μύθοι αναφέρουν ότι ο Αμφιάραος ήταν γιος του θεού [[Απόλλων|Απόλλωνα]]α και της [[Υπερμνήστρα|Υπερμνήστρας]]ς ή της [[Κλυταιμνήστρα|Κλυταιμνήστρας]]ς.
==Ο μύθος==
Ο Αμφιάραος πήρε για σύζυγό του την [[Εριφύλη]], αδελφή του [[Άδραστος|Αδράστου]], τον οποίο προηγουμένως είχε εκδιώξει από το [[Άργος]] στη [[Σικυώνα]], και έτσι συμφιλιώθηκε μαζί του με τη συμφωνία να επιλύουν στο εξής τις διαφορές τους με τη διαιτησία της Εριφύλης. Ο Αμφιάραος και η Εριφύλη απέκτησαν δύο γιους, τον [[Αλκμέωνας|Αλκμέωνα]] και τον [[Αμφίλοχος|Αμφίλοχο]], και δύο κόρες, την [[Ευρυδίκη (μυθολογία)|Ευρυδίκη]] και τη [[Δημώνασσα]]. Ο ποιητής [[Άσιος]] προσθέτει και την [[Αλκμήνη]] (Παυσ. Ε 17,8).
 
Με την άφιξη του καταδιωγμένου από τη [[Αρχαία Θήβα|Θήβα]] [[Πολυνείκης|Πολυνείκη]] στο Άργος και τις επίμονες παρακλήσεις του να τον βοηθήσει να ξαναγυρίσει στην πατρίδα του ως βασιλιάς, ο Άδραστος αποφάσισε να στηρίξει τη δίκαιη αξίωσή του. Σε αυτή την απόφαση ο Αμφιάραος εναντιώθηκε από την πρώτη στιγμή και αρνήθηκε να συμμετάσχει στην εκστρατεία, καθώς ως γνώστης της μαντικής ήξερε ότι από όσους θα λάβαιναν μέρος στην εκστρατεία εκείνη μόνο ο Άδραστος θα επέστρεφε ζωντανός. Κατέφυγαν λοιπόν κατά τη συμφωνία τους στη διαιτησία της Εριφύλης, η οποία δέχθηκε την άποψη του αδελφού της και παρότρυνε τον σύζυγό της να εκστρατεύσει μαζί με τους υπόλοιπους, για να αποκτήσει δόξα και τιμή. Ο Αμφιάραος αναγκάσθηκε τότε χωρίς τη θέλησή του να ακολουθήσει τους άλλους στην εκστρατεία που έγινε γνωστή ως οι '''«[[Επτά επί Θήβας]]»'''. Η Εριφύλη όμως είχε πάρει το μέρος του αδελφού της όχι από αντικειμενική κρίση, αλλά επειδή είχε δωροδοκηθεί από τον Πολυνείκη με το περιδέραιο της [[Αρμονία (μυθολογία)|Αρμονίας]]. Τόσο το περιδέραιο αυτό όσο και ο πέπλος ήταν πολύτιμα δώρα που είχαν δωρίσει οι θεοί στην Αρμονία κατά τους γάμους της και τα είχε κληρονομήσει από τη μητέρα του ο Πολυνείκης. Γνωρίζοντας τα πάντα ο Αμφιάραος ως μάντης, άφησε φεύγοντας για τον μοιραίο πόλεμο σκληρή εντολή στα παιδιά του: όταν μεγαλώσουν να σκοτώσουν τη μητέρα τους γιατί τον είχε στείλει σε βέβαιο θάνατο επειδή είχε θαμπωθεί από ύποπτα δώρα. Ο [[Απολλόδωρος]] πάντως (Γ 7, 2 και 5) ισχυρίζεται ότι ο Αλκμέωνας και ο Αμφίλοχος σκότωσαν τη μητέρα τους μετά από σχετική εντολή του θεού [[Απόλλων|Απόλλωνα]]α. Σύμφωνα με άλλη εκδοχή, ο Αμφιάραος είχε κρυφτεί αλλά η Εριφύλη τον πρόδωσε στον Άδραστο, οπότε αυτός υποχρεώθηκε να τον ακολουθήσει.
 
Φθάνοντας στη Θήβα, οι επτά παρατάχθηκαν με τις δυνάμεις τους μπροστά στις ισάριθμες πύλες της πόλεως. Ο Αμφιάραος παρατάχθηκε και πολεμούσε μπροστά από τις Ομολωίδες ή Προιτίδες πύλες. Παρόλη την ορμή και τη γενναιότητά τους, οι πολιορκητές δεν μπόρεσαν να κυριεύσουν την πόλη, γιατί αυτή ήταν η απόφαση του [[Δίας (μυθολογία)|Δία]] ύστερα από την αυθόρμητη θυσία του [[Μενοικέας|Μενοικέως]] στον Άρη και τις καυχησιολογίες του [[Καπανέας|Καπανέως]]. Στο τέλος λοιπόν, αφού σκοτώθηκαν σε μονομαχία τα δύο αδέλφια Ετεοκλής και Πολυνείκης, οι πολιορκητές τράπηκαν σε φυγή, αφού σκοτώθηκαν στη μάχη όλοι οι επικεφαλής εκτός από τον Άδραστο.
Γραμμή 12:
Ο Άδραστος θρήνησε απαρηγόρητα τον χαμό του γαμβρού του, όπως υμνεί ο [[Πίνδαρος]] (''Ολυμπιόν.'' VI 34). Αλλά και όλοι οι άλλοι αρχαίοι ποιητές που εμπνεύσθηκαν από τον μύθο αυτό, ανέφεραν με πολλή εκτίμηση και σεβασμό το όνομα του Αμφιαράου. Σώζεται η παράδοση ότι, κάποτε που ο [[Αισχύλος]] υμνούσε τον Αμφιάραο σε μια [[τραγωδία]] του, όλοι ανεξαιρέτως οι θεατές έστρεψαν αυθόρμητα το βλέμμα τους στον παριστάμενο [[Αριστείδης|Αριστείδη]] τον Δίκαιο.
 
Μετά τη θεοποίηση του Αμφιαράου, πολλές πόλεις διεκδικούσαν την καταγωγή του, υπερίσχυσε ωστόσο τελικώς η [[Αρχαία Θήβα||Θήβα]]. Ο Αμφιάραος είχε πολλά ιερά, με τα γνωστότερα να φιλοξενούνται στο [[Άργος]], στη [[Σπάρτη]], στο [[Βυζάντιο]], στη Θήβα και στον [[Ωρωπός|Ωρωπό]]. Σε μεταγενέστερους μύθους, ο ήρωας εμφανίζεται να παίρνει μέρος και στην [[Αργοναυτική εκστρατεία]] ([[Απολλόδωρος]], Ι 9, 16) ή στο κυνήγι του [[Καλυδώνιος κάπρος|Καλυδωνίου Κάπρου]] ([[Παυσανίας]] Θ΄ 45, 7). Τέλος, ως ένας από τους συμμετέχοντες στα ''«άθλα επί Πελία»'' (βλ. [[Πελίας]]).
 
Ο Αμφιάραος λατρεύτηκε ακόμα και ως ιατρός, και μάλιστα ως «δεύτερος [[Ασκληπιός]]». Η φήμη του ως μάντη είχε υπερβεί τα όρια της Ελλάδας και έφθανε μέχρι τη [[Λυδία]], αφού ο [[Ηρόδοτος]] αναφέρει (Α 46) πως είχαν καταφύγει στο χρηστήριό του οι πρέσβεις του βασιλιά των Λυδών [[Κροίσος|Κροίσου]] για να τον συμβουλευθούν αν έπρεπε ο Κροίσος να εκστρατεύσει κατά των Περσών. Για περισσότερα σχετικώς με το μαντείο του βλ. [[Αμφιαράειο]].
Γραμμή 25:
==Πηγή==
* Emmy Patsi-Garin: ''Επίτομο λεξικό Ελληνικής Μυθολογίας'', εκδ. οίκος «Χάρη Πάτση», Αθήνα 1969
 
 
{{Ηγεμόνες του αρχαίου Άργους}}