|
Οι δείκτες χρησιμοποιούνται στην ογκομετρία (αλκαλιμετρία, οξυμετρία) και οι συνηθέστεροι είναι το [[βάμμα του ηλιοτροπίου]], η [[ηλιανθίνη]], το μπλε της βρωμοθυμόλης και η [[φαινολοφθαλεΐνη]] σε αραιό αλκοολικό διάλυμα.
Εκτός αποαπό τους συνηθισμένους χρωματικούς δείκτες, στους οπουοποίους η αλλαγή του pH μεταβάλειμεταβάλλει το χρώμα τους, υπάρχουν και δείκτες των οποίων αλλάζει η οσμή οτανόταν μεταβάλλετεμεταβάλλεται το pH. Τέτοιοι δείκτες είναι το κρεμύδι[[κρεμμύδι]] και η [[βανίλια]]<ref>http://pubs.acs.org/doi/abs/10.1021/ed067p795</ref><ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Olfactory_indicators</ref>. Επίσης στη ποσοτική χημική ανάλυση χρησιμοποιούνται οι οξειδοαναγωγικοί δείκτες σε οξειδοαναγωγικές αντιδράσειε,αντιδράσεις και συμπλοκομετρικοί δείκτες στην συμπλοκομετρία.
== Θεωρία. ==
Οι πεχαμετρικοί δείκτες επίσης ονομάζονται δείκτες οξέων - βάσεων ή ηλεκτρολυτικοί ή πρωτολυτικοίπρωτεολυτικοί δείκτες και συνήθως είναι ασθενή οξέα ή βάσεις. Η ιοντισμένη μορφή του δείκτη έχει διαφορετικό χρώμα αποαπό τηντη μήμη ιοντισμένη και έτσι όταν το pH αλλάξει ώστε να αλλάξει η μορφή του δείκτη η αλλαγή του pΗ γίνεται αντιληπτή<ref >[http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL-C135/474/3141,12621/],Στέλιος Λιοδάκης, Δημήτρης Γάκης, Δημήτρης Θεοδωρόπουλος, Παναγιώτης Θεοδωρόπουλος, «Χημεία γ'Γ΄ Λυκείου θετικής κατεύθυνσης», ΟΕΔΒ, Αθήνα, 2001.</ref>.
ΕανΕάν ο δείκτης ΗΔ ιοντίζεται σύμφωνα με την αμφίδρομη χημική εξίσωση:
<center>ΗΔ + Η<sub>2</sub>Ο <math>\rightleftarrows</math> Η<sub>3</sub>Ο<sup>+</sup> + Δ<sup>-</sup>
<center>pH = pK<sub>α</sub> + [Δ<sup>-</sup>] / [ΗΔ]</center>
όταν το pH < pK<sub>α</sub> -1 επικρατεί το χρώμα του ΗΔ (η ισορροπία είναι μετατοπισμένειμετατοπισμένη προς τα αριστερά), ενωενώ όταν το pH > pK<sub>α</sub> +1 επικρατεί το χρώμα του Δ<sup>-</sup> (η ισορροπία είναι μετατοπισμένειμετατοπισμένη προς τα δεξιά).
Η φαινολοφθαλεΐνη που είναι ενας ευρύτατα χρησιμοποιούμενος δεικτηςδείκτης στην αλκαλικετρίααλκαλιμετρία έχει περιοχή αλλαγής χρώματος αποαπό pH 8,2 έως 10,0. Σε pH <8,2 είναι άχρωμη ενώ σε pH>10,0 είναι κόκκινη(φούξια). Σε ενδιάμεσα pH έχει διάφορες αποχρώσεις του ρόζροζ.
== Χρήσεις. ==
Οι δείκτες χρησιμοποιούνται στον κατακατά προσέγγιση προσδιορισμό του pH ενός διαλύματος. Είτε χρησιμοποιείται διηθητικό χαρτί σε μορφή ταινίας εμβαπτισμένο σε έναν δείκτη οπότε μπορούμε να προσδιορίσουμε εάν το pΗ είναι μεγαλύτερο ή μικρότερο αποαπό συγκεκριμένη τιμή (το pK<sub>α</sub> του δείκτη), είτε χρησιμοποιείται χαρτί, εμβαπτισμένο σε ένα μίγμαμείγμα δεικτών, γνωστό ως [[Γενικός δείκτης (Χημεία)|γενικός δείκτης]] (universal indicator) οπότε μπορούμε να προσδιορίσουμε σε ποιά περιοχή βρίσκεται το pΗ (συνήθως με προσέγγιση μονάδας). Για μεγαλύτερη ακρίβεια χρησιμοποιούμε ηλεκτρονικό πεχάμετρο.
Επίσης στην [[αναλυτική χημεία]] οι δείκτες χρησιμοποιούνται για τον προσδιορισμό του τελικού σημείου στις ογκομετρήσεις.
== Παραπομπές ==
{{παραπομπές}}
<references />
[[Κατηγορία:Δείκτες PH| ]]
| 